Page 199 - DPOL102_INDIAN POLITICAL SYSTEM

Ì≈Â∆ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ√Ê≈

È؇ AA.C ≈‹Í≈Ò Á∆ ̱«Ó’≈ (Role of Governor)

Ì≈ «Úæ⁄ ‘∂’ ≈‹ Á≈ «¬’ ≈‹Í≈Ò ‘πßÁ≈ ˛ ‹Ø ≈‹ Á∆ ’≈‹ Í≈«Ò’≈ (√’≈) Á≈ Óπ÷∆¡≈ ‘πßÁ≈ ˛ Í È≈Ò ‘∆
≈‹ «Úæ⁄ ’∂∫Á Á∂ ¬∂‹ß‡ ‹ª ÍzÂ∆«ÈË∆ Á∂ ±Í «Úæ⁄ ’ßÓ ’Á≈ ˛Õ ≈‹ Á≈ Óπ÷∆¡≈ ‘؉ Á∂ È≈Â∂ ¿π√ ’ØÒ «Ú¡≈Í’
’≈Ú≈¬∆ Ù’Â∆¡ª ‘πßÁ∆¡ª ‘È ‹Ø «’ «ÏȪ Ùæ’ ¿π√ ÚæÒØ∫ ÓßÂ∆ Íz∆ÙÁ ¡Â∂ Óπæ÷ ÓßÂ∆ Á∆ √Ò≈‘ Á∂ ¡Èπ√≈
«¬√Â∂Ó≈Ò ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ √Ë≈‰ √«ÊÂ∆¡ª «Úæ⁄ ¿π‘ ≈‹ Á∂ √ß«ÚË≈«È’ ¡Â∂ È≈Ó≈Â ’≈‹ Í≈«Ò’≈ Óπ÷∆¡≈
Á∂ ±Í «Úæ⁄ ’ßÓ ’Á≈ ˛, «‹Ú∂∫ «’ ≈‹ «Úæ⁄ Ò≈◊± √ß√Á∆ ±Í Á∆ √’≈ Á∂ ’ßÓ «ÚÚ‘≈ Ò¬∆ ˜±∆ ‘πßÁ≈ ˛Õ
Í ≈‹Í≈Ò ’πfi ¡√Ò ¡«Ë’≈ Ú∆ æ÷Á≈ ˛ «‹È∑ª Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ¿π‘ ¡≈͉∆ «¬æ¤≈ ‹ª √Ú-«ÚÚ∂’ Á∂ ¡Èπ√≈
’ √’Á≈ ˛Õ ‹∂’ «’√∂ Ú∆ «¬’ ÁÒ ‹ª ◊·ÏßËÈ √Ó±‘ ˘ ≈‹ «ÚË≈È √Ì≈ «Úæ⁄ Ï‘πÓ Íz≈Í È≈ ‘ØÚ∂ ª Óπæ÷
ÓßÂ∆ Á∆ «ÈÔπ’Â∆ «Úæ⁄ ≈‹Í≈Ò Ó‘æÂÚͱÈ Ì±«Ó’≈ «ÈÌ≈ √’Á≈ ˛Õ ¿π‘ ’πfi «ÚÙ∂Ù √«ÊÂ∆¡ª «Úæ⁄ ≈‹ Á∆
ÓßÂ∆ Íz∆ÙÁ ˘ Ìß◊ ’ √’Á≈ ˛ ¡Â∂ ≈‹ «ÚË≈È √Ì≈ ˘ Ìß◊ ’ √’Á≈ ˛Õ ¿π‘ ≈‹ √’≈ Á∂ ’ßÓ Á∂ √ÏøË
«Úæ⁄ ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∆ «ÍØ‡ Ì∂‹Á≈ ˛Õ ¡«‹‘∆¡ª «ÍØ‡ª Ì∂‹Á∂ √Ó∂∫ ¿π‘ ¡≈͉∆ «¬æ¤≈ Á∂ ¡Èπ√≈ ’ßÓ ’Á≈ ˛Õ
√ß«ÚË≈«È’ ÓÙ∆È∆ Á∆ ¡√ÎÒÂ≈ Á∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ¿π‘ ≈‹ Á∆ ÓßÂ∆ Íz∆ÙÁ ˘ Ìß◊ ’ √’Á≈ ˛ ¡Â∂ «Ú’Ò«Í’
√’≈ √Ê≈«Í ’ √’Á≈ ‘À «‹Ú∂∫ «’ Íø‹≈Ï Á∂ ≈‹Í≈Ò È∂ AIFG «Úæ⁄ ◊πÈ≈Ó «√ßÿ Á∆ ÓßÂ∆ Íz∆ÙÁ Ìß◊
’’∂ Ò¤Ó‰ «√ßÿ «◊æÒ Á∆ √’≈ √Ê≈«Í ’ «ÁæÂ∆ √∆Õ ¿π‘ ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∆ √«‘ÓÂ∆ È≈Ò ‹ª √«‘ÓÂ∆ ÂØ∫
«ÏȪ ‘∆ ≈‹ «ÚË≈È √Ì≈ Ìß◊ ‹ª æÁ ’ √’Á≈ ˛Õ ‹ÁØ∫ ≈‹ «Úæ⁄ √ß’‡’≈Ò √«ÊÂ∆ ¡Èπ¤∂Á (CEF) Ò≈◊± ‘ØÚ∂
ª ≈‹Í≈Ò √’≈ Á∂ ¡√Ò Óπ÷∆¡≈ Á∂ ±Í «Úæ⁄ ’ßÓ ’Á≈ ˛ ¡Â∂ ≈‹ Á≈ ÍzÙ≈√È ⁄Ò≈™Á≈ ˛Õ ¿π‘ ≈‹ «Úæ⁄
≈Ù‡ÍÂ∆ Á∂ ¬∂‹ß‡ Á∂ ±Í «Úæ⁄ ’ßÓ ’Á≈ ˛Õ ¿π√ Á∆ «ÈÔπ’Â∆ ¡Â∂ √∂Ú≈Óπ’Â∆ ≈Ù‡ÍÂ∆ ÚæÒØ∫ ’∆Â∆ ‹ªÁ∆
˛Õ ¿π‘ ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∆ «¬æ¤≈ Âæ’ ¡≈͉∂ ¡‘πÁ∂ ”Â∂ «‘ √’Á≈ ˛Õ ¡Èπ¤∂Á B@@ Á∂ ¡Ë∆È ¿π‘ ≈‹ «ÚË≈È √Ì≈
ÚæÒØ∫ Í≈√ «’√∂ ÍzªÂ∆ «ÏæÒ ˘ ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∂ ‘√Â≈÷ Ò¬∆ Ø’ √’Á≈ ˛Õ ¿π√ Á≈ «¬‘ ’ÂÚ ˛ «’ ¿π‘ «¬‘ Á∂÷∂
«’ √ßÿ∆ ’≈˘È ≈‹ «Úæ⁄ ͱ∂ ±Í «Úæ⁄ Ò≈◊± ’∆Â∂ ‹≈ ‘∂ ‘È «’ È‘∆∫Õ ¿π‘ ≈‹ √’≈ ÚæÒØ∫ ’∆Â∆ ‹≈ ‘∆ «’√∂
¿π¶ÿ‰≈ ˘ ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∂ «Ë¡≈È «Úæ⁄ «Ò¡≈ √’Á≈ ˛Õ ¡Èπ¤∂Á CEE ¿π√ ˘ «¬‘ ÌØ√≈ ω≈¿π‰ Ò¬∆ ’«‘ßÁ≈
˛ «’ ≈‹ √’≈ √ß«ÚË≈È Á∂ ÍzÏßË ¡Èπ√≈ ⁄Ò≈¬∆ ‹≈Ú∂Õ

≈‹Í≈Ò Á∆ ÁØ‘∆ ̱«Ó’≈ (Dual Role of the Governor)-≈‹ Á∂ ≈‹Í≈Ò ˘ ≈‹ Á∂ √ß«ÚË≈«È’ Óπ÷∆¡≈ ‘؉
Á∂ È≈Ò-È≈Ò ’∂∫Á Á≈ ÍzÂ∆«ÈË∆ ‘؉ Á∆ ÁØ‘∆ ̱«Ó’≈ «ÈÌ≈¿π‰∆ ÍÀ∫Á∆ ˛Õ AIFH «Úæ⁄ ’∂∫Á ≈‹ √Ïß˪ Á≈
ÓπÒª’‰ ÒÀ‰ Ò¬∆ √Ê≈«Í ’∆Â∂ ◊¬∂ ÍzÙ≈√«È’ √πË≈ ¡≈ÔØ◊ (¬∂. ¡≈. √∆.) È∂ «’‘≈, ““≈‹Í≈Ò «˜¡≈Á≈Â
≈‹ Á∂ «¬’ ¡ß◊ Á∂ ±Í «Úæ⁄ ’ßÓ ’Á≈ ‘À Í «¬√ Á∂ È≈Ò ‘∆ ¿π√ ˘ ’∂∫Á È≈Ò Ú∆ √ßÍ’ æ÷‰≈ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ «¬‘
√ßÍ’ ¡Â∂ ¿π√ Á∆ ’∂∫Á ÍzÂ∆ «˜ßÓ∂Ú≈∆ √ß«ÚË≈È Á∂ ¡Èπ√≈ Óπæ÷ ±Í «Úæ⁄ «¬È∑ª ÍzÏß˪ Á≈ ’≈È ˛ «’ ¿π√ Á∆
«ÈÔπ’Â∆ ¡Â∂ √∂Ú≈Óπ’Â∆ ≈Ù‡ÍÂ∆ ÚæÒØ∫ ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ˛... «¬√ Ò¬∆ «¬‘ √ÍæÙ‡ ˛ «’ √ß«ÚË≈È «ÈÓ≈‰ ’È
Ú≈Ò∂ «¬‘ È‘∆∫ ⁄≈‘πßÁ∂ √È «’ ≈‹Í≈Ò ≈‹ ÍæË ”Â∂ √’≈ Á≈ ’∂ÚÒ «¬’ ¡ß◊ ‘∆ Ï«‰¡≈ ‘∂Õ ¿π‘ ⁄≈‘πßÁ∂
√È «’ ¿π‘ ’∂∫Á È≈Ò «¬’ Ó‘æÂÚͱÈ √ßÍ’ √±Â Ì≈◊∆ ω∂Õ «¬√ Â∑ª Á∆ ̱«Ó’≈ Ì≈Â∆ √ß«ÚË≈È Á∆ «¬’
Ó‘æÂÚͱÈ ¡Â∂ ¡ÈØ÷∆ «ÚÙ∂ÙÂ≈ ˛ ‹Ø ≈‹Í≈Ò Á∆ ̱«Ó’≈ ˘ «ÈÙ«⁄ ‘∆ ÓπÙ«’Ò Ï‰≈ «ÁßÁ∆ ˛Õ ¿π√ ˘ ÁØÚª
̱«Ó’≈Úª È≈Ò-È≈Ò «ÈÌ≈¿π‰∆¡ª ÍÀ∫Á∆¡ª ‘È ¡Â∂ «¬È∑ª ˘ «ÈÌ≈¿π‰ «Úæ⁄ «’√∂ «¬’ «Úæ⁄ ÊØÛ∑∆ «‹‘∆ ¡√ÎÒÂ≈
¿π√ ˘ ÓπÙ«’Ò «Úæ⁄ Í≈ √’Á∆ ˛Õ ÍzÙ≈√«È’ √πË≈ ¡≈ÔØ◊ (¬∂. ¡≈. √∆.) È∂ ≈‹Í≈Ò Á∆ ¡«‹‘∆ ÁØ‘∆ ̱«Ó’≈
”Â∂ «‡æ͉∆ ’Á∂ ‘ج∂ «’‘≈ √∆ «’ ““«¬√ ¡‘πÁ∂ ”Â∂ ¡√≈È∆ È≈Ò «Ú¡’Â∆ √Ë≈‰ ÏπæË∆ Ú≈Ò≈ È‘∆∫ ⁄≈‘∆Á≈ ¡Â∂
¿π√ Á≈ ⁄«æÂ √ÓæÊ ¡Â∂ ˜Ï≈ ¡«‹‘≈ ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ «’ ¿π‘ ’∂∫Á Á∂ ÍzÂ∆ ¡Â∂ ≈‹ Á∆ ’≈‹ Í≈«Ò’≈
(√’≈) ÍzÂ∆ ¡≈͉∆ ÁØ‘∆ «˜ßÓ∂Ú≈∆ «ÈÌ≈¿π‰ Á∂ √ÓæÊ ‘ØÚ∂ «‹√ Á≈ «’ ¿π‘ √ß«ÚË≈«È’ Óπ÷∆¡≈ ˛... ¿π√
Á∂ ⁄«æÂ Á∂ «¬√ Í«‘Ò± ”Â∂ Á±√∂ Í«‘Ò± Á∆ ’∆Ó ”Â∂ ˜Ø ◊Ò ‘ØÚ∂◊≈ ¡Â∂ «¬√ Á∆ ̱«Ó’≈ «ÈÌ≈¿π‰∆ ÁØÚª
Í«‘Ò±¡ª Á∆¡ª √ßÌ≈ÚÈ≈Úª ¡Â∂ ‘æÁª Á∆ ·∆’ «Ú¡≈«÷¡≈ ’È ”Â∂ «ÈÌ ’Á∆ ˛Õ”” «¬’ ≈‹Í≈Ò ˘ ’∂∫Á
¡Â∂ ≈‹ ÁØÚª ˘ √ßÂπÙ‡ ’È≈ ÍÀ∫Á≈ ‘ÀÕ ’∂∫Á √’≈ ¿π√ ÂØ∫ «¬‘ ¿πÓ∆Á ’Á∆ ˛ «’ ¿π‘ ¿π√ Á∂ «‘æª, ’¬∆
Ú≈ ≈‹È∆«Â’ «‘æª Á≈ Í≈Ò‰ ’∂ ¡Â∂ ≈‹ √’≈ «¬‘ ⁄≈‘πßÁ∆ ˛ «’ ¿π‘ ‘Ó∂Ù≈ Óπæ÷ ÓßÂ∆ ¡Â∂ ÓßÂ∆ Íz∆ÙÁ
Á∆¡ª «¬æ¤≈Úª Á∂ ¡Èπ√≈ ’ßÓ ’∂Õ ‹ÁØ∫ ’∂∫Á «Úæ⁄ «’√∂ ‘Ø ÁÒ Á≈ Ù≈√È ‘ØÚ∂ ¡Â∂ ≈‹ «Úæ⁄ ’ج∆ ‘Ø ÁÒ
Ù≈√È ⁄Ò≈ «‘≈ ‘ØÚ∂ ª ≈‹Í≈Ò Á∆ √«ÊÂ∆ ÓπÙ«’Ò Ú≈Ò∆ ¡Â∂ ¡Ω÷∆ ω ‹ªÁ∆ ˛Õ ≈‹Í≈Ò Á∂ ¡‘πÁ∂ Á≈ AIE@
ÂØ∫ ÒÀ ’∂ ’ßÓ «ÚÚ‘≈ Á∆ √ß÷∂Í √Ó∆«÷¡≈ «¬√ «ÏßÁ± ˘ √ÍæÙ‡ ±Í «Úæ⁄ Íz◊‡ ’ «ÁßÁ∆ ˛:

192 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY