Page 197 - DPOL102_INDIAN POLITICAL SYSTEM

Ì≈Â∆ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ√Ê≈

È؇ ’πÓ≈ ÏØ√ ¡Â∂ Íæ¤Ó∆ Ïß◊≈Ò Á∂ Óπæ÷ √’æÂ Á∂ Ó≈ÓÒ∂ «Úæ⁄, ’Ò’æÂ≈ ¿πµ⁄ ¡Á≈Ò È∂ «’‘≈ √∆, ““√ß«ÚË≈È Á∂
¡Èπ√≈ ≈‹Í≈Ò ’∂ÚÒ ≈‹ Á∂ ÓßÂ∆ Íz∆ÙÁ Á∂ ¡Èπ√≈ ‘∆ ’ßÓ ’ √’Á≈ ˛Õ”” «¬√ Â∑ª ≈‹ Á≈ ≈‹Í≈Ò ÓΩ«Ò’
±Í «Úæ⁄ ≈‹ Á≈ È≈Ó≈Â Óπ÷∆¡≈ ‘πßÁ≈ ˛Õ
(’) ¿π‘ ÷∂Â «‹√ «Úæ⁄ ≈‹Í≈Ò ¡≈͉∆ «¬æ¤≈ Á∂ ¡Èπ√≈ ’ßÓ ’ √’Á≈ ˛ (The areas in which the Governor
acts under his discretion): Í ≈‹Í≈Ò ˘ ≈‹ Á≈ È≈Ó≈Â Óπ÷∆¡≈ ω≈¿π‰ Á∂ Ï≈Ú‹±Á √ß«ÚË≈È ¿π√ ˘ ’πfi
√Ú-«ÚÚ∂’ Ù’Â∆¡ª «ÁßÁ≈ ˛, «‹√ Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ¿π‘ ≈‹ Á∆ ÓßÂ∆ Íz∆ÙÁ Á∆ «√Î≈«Ù ÂØ∫ «ÏȪ ’ √’Á≈
˛Õ ¡√Ó Á≈ ≈‹Í≈Ò ≈‹ «Úæ⁄ ¡Èπ√±«⁄ (¡≈«ÁÚ≈√∆) ÷∂Âª Á∆ √«ÊÂ∆ √ÏøË∆ «ÍØ‡ ≈Ù‡ÍÂ∆ ˘ Ì∂‹Á≈
˛Õ «√æ’Ó Á∂ ≈‹Í≈Ò Á∆ «˜ßÓ∂Ú≈∆ ˛ «’ ¿π‘ √Ó≈‹ Á∂ ¡Òæ◊-¡Òæ◊ Ú◊ª Á∂ √Ó≈«‹’-¡≈«Ê’ «Ú’≈√ ÚæÒ
«Ë¡≈È Á∂Ú∂, ≈‹ Á∂ ¡ÓÈ ¡Â∂ ’≈˘È ω≈¬∆ æ÷‰≈ Ú∆ ¿π√ Á∆ «˜ßÓ∂Ú≈∆ ω≈¬∆ ◊¬∆ ˛Õ
‘∂· «Ò÷∂ ÷∂Âª «Úæ⁄ ≈‹Í≈Ò ¡≈͉∂ √Ú-«ÚÚ∂’ ÂØ∫ ’ßÓ ’ √’Á≈ ˛:
(A) «ÂÃÙß’± ≈‹ «ÚË≈È √Ì≈ Á∆ ‘Ø∫Á «Úæ⁄ ¡≈¿π‰ Á∆ √«ÊÂ∆ ”⁄ Óπæ÷ ÓßÂ∆ Á∆ «ÈÔπ’Â∆ (Selection of C.M. in
case the State Legislative Assembly is a Hung House)- ‹ÁØ∫ ≈‹ «ÚË≈È √Ì≈ «Úæ⁄ «’√∂ Ú∆ «¬’ ÁÒ
‹ª √Ó±‘ ˘ Ï‘πÓ Íz≈Í È≈ ‘ØÚ∂ ª ≈‹Í≈Ò Óπæ÷ ÓßÂ∆ «ÈÔπ’ ’È «Úæ⁄ √◊Ó ¡Â∂ «È‰≈«¬’ ̱«Ó’≈
«ÈÌ≈™Á≈ ˛Õ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ ¡«‹‘≈ ÓÁ≈√ ¡Â∂ ‡z≈ÚÈ’Ø ’Ø⁄∆È «Úæ⁄ AIEB «Úæ⁄, ’∂Ò ¡Â∂ ¿πÛ∆√≈
«Úæ⁄ AIEG «Úæ⁄, Íæ¤Ó∆ Ïß◊≈Ò ¡Â∂ ¿πÛ∆√≈ «Úæ⁄ AIG@ «Úæ⁄, Íø‹≈Ï ¡Â∂ ‘«¡≈‰≈ «Úæ⁄ AIFG Á∆¡ª ⁄؉ª ÂØ∫
Ï≈¡Á Ú≈Í«¡≈ √∆Õ AIEB «Úæ⁄ ÓÁ≈√ Á∂ ≈‹Í≈Ò Ùz∆ Íz’≈Ù È∂ Ùz∆ √∆. ≈‹◊ØÍ≈Ò⁄≈∆ ˘ «¬√ ÂæÊ Á∂ Ï≈Ú‹±Á
Óπæ÷ ÓßÂ∆ «ÈÔπ’ ’ «ÁæÂ≈ ⁄≈‘∂ «’ ¿π√ ˘ ≈‹ «ÚË≈È √Ì≈ «Úæ⁄ Ï‘πÓ Í∂Ù ’’∂ ¡≈͉≈ Ï‘πÓ «√æË ’È,
Í BB Ó¬∆, AIHB ˘ ¿πÈ∑ª È∂ Ùz∆ Ì‹È Ò≈Ò ˘ ≈‹ Á≈ Óπæ÷ ÓßÂ∆ ω≈ «ÁæÂ≈Õ ¡ªË≈ ÍzÁ∂Ù «Úæ⁄ ≈‹Í≈Ò È∂
AIHG «Úæ⁄ Ùz∆ ¡ÀµÈ. ‡∆. ≈Ó≈ ≈˙ Á∆ √’≈ Ìß◊ ’È «Úæ⁄ Ó‘æÂÚͱÈ Ì±«Ó’≈ «ÈÌ≈¬∆ √∆Õ AIIF «Úæ⁄ Ô±.
Í∆. Á∂ ≈‹Í≈Ò Ó∂Ù Ìß‚≈∆ È∂ ≈‹ «ÚË≈È √Ì≈ «Úæ⁄ √Ì ÂØ∫ Úæ‚∂ «ÚË≈«¬’ ÁÒ Á∂ È∂Â≈ ˘ √’≈ ω≈¿π‰ Á≈
√æÁ≈ «¬√ ÂæÊ Á∂ Ï≈Ú‹±Á È‘∆∫ «ÁæÂ≈ √∆ «’ ≈Ù‡ÍÂ∆ È∂ Ó¬∆ AIIF «Úæ⁄ ’∂∫Á «Úæ⁄ √Ì ÂØ∫ Úæ‚∂ √ß√Á∆ ÁÒ
Á∂ ±Í «Úæ⁄ ¿πÌ∆ Ì≈Â∆ ‹ÈÂ≈ Í≈‡∆ Á∂ È∂Â≈ Ùz∆ ¡‡Ò «Ï‘≈∆ Ú≈‹Í≈¬∆ ˘ ’∂∫Á «Úæ⁄ √’≈ ω≈¿π‰ Á≈
√æÁ≈ «ÁæÂ≈ √∆Õ «¬√ ÂØ∫ ÍÂ≈ Òæ◊Á≈ ‘∂ «’ «ÂÃÙß’» ≈‹ «ÚË≈È √Ì≈ ‘Ø∫Á «Úæ⁄ ¡≈¿π‰ Á∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ≈‹Í≈Ò
¡≈͉∆ «¬æ¤≈ ¡Èπ√≈ Óπæ÷ ÓßÂ∆ «ÈÔπ’ ’ √’Á≈ ˛Õ
(B) ÓßÂ∆ Íz∆ÙÁ ˘ Ìß◊ ’È≈ (Dismissal of Ministry)-‹ÁØ∫ √æÂ≈ «Úæ⁄ «ÚËÓ≈È ÁÒ Ï‘πÓ ◊π¡≈ ÏÀ·∂ ‹ª ÁÒ
«Úæ⁄ «ÚÁØ‘ ‘؉ ‹ª Îπæ‡ ÍÀ‰ Á∂ ’≈È «¬√ Á∂ Ï‘πÓ ◊π¡≈ ÏÀ·‰ Á∆ √ßÌ≈ÚÈ≈ ‘ØÚ∂ ª ≈‹Í≈Ò ≈‹ √’≈ ˘
Ìß◊ ’È Ò¬∆ ¡≈͉∂ ¡«Ë’≈ Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ’ √’Á≈ ˛Õ ¡«‹‘≈ ‘«¡≈‰≈ «Úæ⁄ Ú≈Í«¡≈ ‹ÁØ∫ ≈˙ Ú«øÁ
«√ßÿ Á∆ √’≈ Ìß◊ ’ «ÁæÂ∆ ◊¬∆ ‹ÁØ∫ «’ GH ÓÀ∫Ï √ÁÈ «Úæ⁄ ¿π√ ˘ D@ ÓÀ∫Ïª Á≈ √ÓÊÈ Íz≈Í √∆Õ ≈˙
Ú«øÁ «√ßÿ È∂ «¬√ ’≈Ú≈¬∆ ˘ ¿πµ⁄ ¡Á≈Ò «Úæ⁄ ¸‰ΩÂ∆ «ÁæÂ∆, ¿πµ⁄ ¡Á≈Ò È∂ ÎÀ√Ò≈ «ÁæÂ≈ «’ ≈‹Í≈Ò
˘ ¡≈͉∆ Ù’Â∆ Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ’È Á≈ ¡«Ë’≈ ˛ ¡Â∂ «¬√ Á≈ ÎÀ√Ò≈ ·∆’ √∆Õ ¡’±Ï AIG@ «Úæ⁄ Ô±.
Í∆. «Úæ⁄ ⁄È «√ßÿ Á∆ √’≈ ˘ Ìß◊ ’È Á≈ ’≈È Ú∆ ≈‹Í≈Ò ÚæÒØ∫ ¡≈͉∂ √Ú-«ÚÚ∂’ Á∂ ¡«Ë’≈ Á≈
«¬√Â∂Ó≈Ò ’È≈ √∆Õ
(C) ≈‹ «ÚË≈È √Ì≈ Ìß◊ ’È≈ (Dissolution of State Legislative Assembly)- ≈‹Í≈Ò ≈‹ «ÚË≈È √Ì≈
Ìß◊ ’È Ò¬∆ ¡≈Á∂Ù Á∂‰ ‹ª ≈Ù‡ÍÂ∆ ’ØÒ «¬√ Á∆ «√Î≈«Ù ’È √Ó∂∫ ¡≈͉∆ «¬æ¤≈ ¡Èπ√≈ ’ßÓ ’ √’Á≈
‘ÀÕ ‹ÁØ∫ ÈÚßÏ AIFG «Úæ⁄ Ò¤Ó‰ «√ßÿ «◊æÒ È∂ ÁÒ-ÏÁÒ∆ ’∆Â∆ √∆ ¡Â∂ ‹ÈÂ≈ Í≈‡∆ √Ê≈«Í ’ Ò¬∆ √∆
ª Íø‹≈Ï Á∂ ≈‹Í≈Ò È∂ Óπæ÷ ÓßÂ∆ ◊πÈ≈Ó «√ßÿ Á∆ «√Î≈«Ù ”Â∂ ≈‹ «ÚË≈È √Ì≈ Ìß◊ È‘∆∫ ’∆Â∆ √∆Õ Íø‹≈Ï
«Úæ⁄ Á±√∆ Ú≈ ‹ÁØ∫ Íz’≈Ù «√ßÿ Ï≈ÁÒ ÓßÂ∆ Íz∆ÙÁ È∂ «Â¡≈◊ ÍæÂ «ÁæÂ≈ ª Í«‘Ò∂ Óπæ÷ ÓßÂ∆ ◊πÈ≈Ó «√ßÿ
È∂ √’≈ ω≈¿π‰ Á≈ ¡≈͉≈ Á≈¡Ú≈ Í∂Ù ’∆Â≈Õ ≈‹Í≈Ò Ùz∆ Í≈Ú‡∂ È∂ ¡≈͉∂ √Ú-«ÚÚ∂’ È≈Ò ’ßÓ ’Á∂
‘ج∂ ≈‹ «ÚË≈È √Ì≈ Ìß◊ ’ «ÁæÂ∆Õ «¬√ Â∑ª ‹∂’ ≈‹Í≈Ò «¬‘ Ó«‘√±√ ’∂ «’ «Ú’Ò«Í’ √’≈ √Ê≈«ÍÂ
’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆ ˛ ª ≈‹Í≈Ò Óπæ÷ ÓßÂ∆ Á∆ «ÚË≈È √Ì≈ Ìß◊ ’È Á∆ «√Î≈«Ù √Ú∆’≈ ’È ÂØ∫ «¬È’≈
Ú∆ ’ √’Á≈ ˛Õ
(D) ≈Ù‡ÍÂ∆ ˘ ≈‹ «Úæ⁄ √ß’‡’≈Ò √«ÊÂ∆ Ò≈◊± ’È Á∆ «√Î≈«Ù ’È∆ (Advising the President for
Promulgation of Emergency)-≈‹Í≈Ò ¡≈͉∆ «¬æ¤≈ ¡Èπ√≈ ’ßÓ ’Á∂ ‘ج∂ ≈Ù‡ÍÂ∆ ˘ ¡Èπ¤∂Á CEF Á∂

190 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY