Page 258 - DPOL102_INDIAN_POLITICAL_SYSTEM_PUNJABI

«¬’≈¬∆ñAC: √øÿ-≈‹ √ÏøË-«ÚË≈È’, ÍÃÙ≈√«È’ ¡Â∂ «ÚæÂ∆ ≈‹È∆Â∆

”Â∂ ’∂∫Á ˘ ≈‹ª È≈Ò √Ò≈‘ ’È∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛Õ ¡≈ÔØ◊ ’∂∫Á Á∆¡ª ≈‹ª «Úæ⁄ √ÙÂ ÏÒª Á∆ «ÈÔπ’Â∆ ’È È؇
Á∆¡ª Ù’Â∆¡ª ”Â∂ ÍzÂ∆ÏßË Ò◊≈¿π‰ Á∂ Íæ÷ «Úæ⁄ È‘∆∫ √∆ ⁄≈‘∂ «’ ¡≈ÔØ◊ «’√∂ ≈‹ ‹ª ’πfi ≈‹ª «Úæ⁄ ÏÒª Á∆
«ÈÔπ’Â∆ ÂØ∫ Í«‘Òª √Ïß«Ë ≈‹ √’≈ª È≈Ò √Ò≈‘ ’È Á∂ Íæ÷ «Úæ⁄ √∆Õ

C. √«‘ÔØ◊ √ßÿÚ≈Á Á≈ √ÓÊÈ (Support for Co-operative Federalism): «ÍØ‡ «Úæ⁄ ’∂∫Á ¡Â∂ ≈‹ª
«Ú⁄’≈ «˜¡≈Á≈ √«‘ÔØ◊ Ì«¡≈ Ú≈Â≈ÚÈ ÍÀÁ≈ ’È Á≈ √ÓÊÈ ’∆Â≈ «◊¡≈Õ ¡≈ÔØ◊ Ì≈Â∆ ’∂∫Á ≈‹ √Ïß˪
«Úæ⁄ «Í¤Ò∂ ’¬∆ √≈Òª ÂØ∫ ⁄æÒ∂ ¡≈ ‘∂ «ÚØË Á≈ ¡ß ⁄≈‘πßÁ≈ √∆Õ «¬‘ ’∂ÚÒ ’∂∫Á ¡Â∂ ≈‹ª «Ú⁄’≈ Ò◊≈Â≈
√Ò≈‘ È≈Ò ¡Â∂ ’∂∫Á ÚæÒØ∫ ¡≈͉∂ ¡≈Í ÎÀ√Ò∂ È≈ Ò¬∂ ‹≈‰ ”Â∂ ‘∆ √ßÌÚ ‘Ø √’Á≈ √∆Õ ¡≈ÔØ◊ ÔØ‹È≈Úª ω≈¿π‰
¡Â∂ ¿πÈ∑ª ˘ Ò≈◊± ’È Á∂ Ó≈ÓÒ∂ «Úæ⁄ Ú∆ ’∂∫Á ¡Â∂ ≈‹ª «Ú⁄’≈ «˜¡≈Á≈ √«‘ÔØ◊ ÍÀÁ≈ ’È≈ ⁄≈‘ßπÁ≈ √∆Õ
¡≈ÔØ◊ ¿π√ „ß◊ Á≈ ¡≈ÒØ⁄’ √∆, «‹√ ÚæÒØ∫ Ï∆Â∂ √Ó∂∫ Á∆¡ª √’≈ª È∂ ÒØ’ÂßÂ∆ Íz«ÚÂ∆¡ª ¡Â∂ ÍzßÍ≈Úª È≈Ò
«÷ÒÚ≈Û ’∆Â≈ √∆ ¡Â∂ ¡≈͉∆¡ª √ß’∆‰Â≈Úª ˘ ’¬∆ Ú≈ √ÓfiÁ≈∆ È≈Ò ¿πµ⁄≈ √Ê≈È «ÁæÂ≈ √∆ ¡Â∂ ÊØÛ∑∂ √Ó∂∫
Á∂ Ò≈̪ ˘ ¶Ó∂ √Ó∂∫ Âæ’ ⁄Ò≈¿π‰ Ú≈Ò∂ Ò≈Ì Á∂‰ Ú≈Ò∆¡ª È∆Â∆¡ª ÂØ∫ ¿πµÍ æ«÷¡≈ √∆Õ

D. ≈‹Í≈Ò Á∂ ¡‘πÁ∂ È≈Ò √Ïß«Ë «√Î≈«Ù (Recommendation regarding the Office of Governor):
«ÍØ‡ «Úæ⁄ ≈‹Í≈Ò Á∂ ¡‘πÁ∂ ˘ ÷ÂÓ ’È Á∆ Óß◊ ˘ æÁ ’∆Â≈ «◊¡≈Õ «¬√ È∂ «¬‘ √πfi≈¡ Ú∆ æÁ ’ «ÁæÂ≈
«’ ≈‹Í≈Òª Á∆ ⁄؉ ≈‹ª ÚæÒØ∫ «ÁæÂ∂ ◊¬∂ È≈Úª Á∆ √±⁄∆ «Úæ⁄Ø∫ ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛Õ «¬√ ¡≈ÔØ◊ Á∂ «Ú⁄≈ ¡Èπ√≈
√◊Ó ≈‹È∆«Â’ È∂Â≈Úª ˘ ≈‹Í≈Ò «ÈÔπ’ ȑ∆∫ ’∆Â≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈Õ ‹ÁØ∫ ≈‹ ¡Â∂ ’∂∫Á «Úæ⁄ ¡Òæ◊-
¡Òæ◊ ÁÒ √æÂ≈±Û ‘؉ ª ¿π√ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ≈‹Í≈Ò ’∂∫Á «Úæ⁄ √æÂ≈±Û ÁÒ È≈Ò √Ïß«Ë ȑ∆∫ ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈Õ
«¬√ Á∂ È≈Ò ‘∆ ≈‹Í≈Ò ˘ √∂Ú≈ Óπ’Â∆ ÂØ∫ Ï≈¡Á «’√∂ ˘ Ò≈Ì Íz≈Í ’È≈ Ú≈Ò∂ ¡‘πÁ∂ ”Â∂ «ÈÔπ’ ’È Á∆
¡≈«◊¡≈ È‘∆∫ ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆Õ
E. Óπæ÷ ÓßÂ∆ Á∆ «ÈÔπ’Â∆ Á∂ ÓπæÁ∂ È≈Ò √Ïß«Ë «√Î≈«Ù (Recommendation regarding the issue of
Appointment of Chief Minister): √’≈∆¡≈ «ÍØ‡ ¡Èπ√≈ ≈‹ «ÚË≈È √Ì≈ «Úæ⁄ Ï‘πÓ Íz≈Í ÁÒ Á∂
È∂Â≈ ˘ Óπæ÷ ÓßÂ∆ «ÈÔπ’ ’∆Â≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ ‹∂’ ≈‹ «ÚË≈È √Ì≈ «Úæ⁄ «’√∂ Ú∆ ÁÒ ˘ √ÍæÙ‡ Ï‘πÓÂ
Íz≈Í È≈ ‘ØÚ∂ ª ¿π‘ «Ú¡’Â∆ ‹Ø «ÚË≈È √Ì≈ «Úæ⁄ Ï‘πÓ Íz≈Í ’ √’∂, ˘ ≈‹Í≈Ò ÚæÒØ∫ Óπæ÷ ÓßÂ∆ «ÈÔπ’Â
’∆Â≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ ¡«‹‘∂ Ó≈Ó«Ò¡ª «Úæ⁄ Óπæ÷ ÓßÂ∆ Ò¬∆ C@ «ÁȪ Á∂ ¡ßÁ-¡ßÁ «ÚË≈È √Ì≈ «Úæ⁄ ¡≈͉≈
Ï‘πÓ «√æË ’’∂ «ÚÙÚ≈√ Ó Íz≈Í ’È≈ ˜±∆ ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ
F. ≈‹ «ÚË≈È Í≈«Ò’≈ Á≈ ¡«ËÚ∂ÙÈ ÏπÒ≈¿π‰ È≈Ò √Ïß«Ë «√Î≈«Ù (Recommendation regarding
summoning of the sessions of the State Legislature): √Ë≈‰ ±Í «Úæ⁄ ≈‹Í≈Ò ˘ ’∂ÚÒ ≈‹
√’≈ Á∆¡ª «√Î≈«Ùª ”Â∂ ≈‹ «ÚË≈È √Ì≈ Á∂ ¡«ËÚ∂ÙÈ ÏπÒ≈¿π‰∂ ⁄≈‘∆Á∂ ‘È Í «ÚÙ∂Ù √«ÊÂ∆¡ª ¡Ë∆È ≈‹
«ÚË≈È Í≈«Ò’≈ Á∂ ¡«ËÚ∂ÙÈ ÏπÒ≈¿π‰ «Úæ⁄ ¡≈͉∆ «¬æ¤≈ È≈Ò Ú∆ ÎÀ√Ò≈ ’ √’Á≈ ˛Õ
G. «ÚæÂ∆ ÔØ‹È≈ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ (Changes in Financial Schemes): «ÍØ‡ Á∂ ¡Èπ√≈ ¡≈ÔØ◊ √ß«ÚË≈È
ÚæÒØ∫ «ÚæÂ∆ √ت Á∆ Úß‚ ˘ ÔØ‹È≈ «Úæ⁄ Úæ‚∂ Í«ÚÂÈ ’È Á∆ Óß◊ È≈Ò √«‘Ó ȑ∆∫ √∆ Í «¬‘ «È◊«ÓÂ
’ ¡Â∂ ÷∂Í ’ (È≈Ò Ì∂‹‰ ”Â∂ ’) ¡Â∂ «Ú«◊¡≈ÍÈ ¡Â∂ Ïz≈‚’≈√«‡ø◊ ”Â∂ Òæ◊∂ ’ «Úæ⁄ «‘æ√∂Á≈∆ Á∂ Ó≈ÓÒ∂
˜± √πË≈ ’È Á∂ Íæ÷ «Úæ⁄ √∆Õ
H. ¡Èπ¤∂Á CEF È≈Ò √Ïß«Ë «√Î≈«Ù (Recommendation regarding Article 356): √’≈∆¡≈ «ÍØ‡
¡Èπ√≈ √ß«ÚË≈È Á∂ ¡Èπ¤∂Á CEF ‹Ø ≈‹ «Úæ⁄ √ß«ÚË≈«È’ √’≈ Á∂ ¡√ÎÒ «‘‰ Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ ≈Ù‡ÍÂ∆ ≈‹
Ò≈◊± ’È Á∆ «ÚÚ√Ê≈ ’Á≈ ˛, ˘ æÁ ’È Á∆ Óß◊ ¡‰¿π«⁄ ˛ Í È≈Ò ‘∆ ’∂∫Á ÚæÒØ∫ «¬√ Á∂ Áπ¿πÍÔØ◊
”Â∂ ÍzÂ∆ÏßË Ò◊≈¿π‰ Á∂ Ò¬∆ ‘∂· «Ò÷∂ ’ÁÓ ¸æ’∂ ‹≈‰∂ ⁄≈‘∆Á∂ ‘È:
(i) ¡Èπ¤∂Á CEF Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò Ï‘π ÿæ‡ ’∆Â≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ

(ii) ≈‹ «Úæ⁄ ≈Ù‡ÍÂ∆ Ù≈√È Ò≈◊± ’È Á∂ ’≈Ȫ ˘ √ß’‡’≈Ò Á∆ √«ÊÂ∆ Á∆ ÿØÙ‰≈ «Úæ⁄ √ÍæÙ‡ ±Í
«Úæ⁄ «Ò«÷¡≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘ÀÕ

(iii) ≈‹ «ÚË≈È √Ì≈ ¿πÁØ∫ Âæ’ æÁ È‘∆∫ ’∆Â∆ ‹≈‰∆ ⁄≈‘∆Á∆ ‹ÁØ∫ Âæ’ «’ √ß’‡’≈Ò ÿØÙ‰≈ √ß√Á ÚæÒØ∫
√Ú∆’≈ È≈ ‘Ø ‹≈Ú∂Õ

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 251