Page 256 - DPOL102_INDIAN_POLITICAL_SYSTEM_PUNJABI
P. 256
«¬’≈¬∆ñAC: √øÿ-≈‹ √ÏøË-«ÚË≈È’, ÍÃÙ≈√«È’ ¡Â∂ «ÚæÂ∆ ≈‹È∆Â∆
√øÿ √’≈ ÚæÒØ∫ ¡Èπ¤∂Á BH@, Ë≈≈ B ¡Â∂ C Á∂ ¡Èπ√≈ «ÚÙ∂Ù «Ú«Ù¡ª «Úæ⁄ ≈‹ª Á∆ √øÍÂ∆ ¡Â∂ È؇
¡≈ÓÁÈ Â∂ ’ Ò◊≈¿π‰ Á≈ ¡«Ë’≈ ÷ÂÓ ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ «¬√ Á∂ È≈Ò ‘∆ √øÿ Á∂ «Úæ ÓøÂ≈Ò∂ ÚæÒØ∫
Ë≈≈ C@B «Úæ⁄ Á‹ ÍÃ≈ÚË≈È Á∂ ¡Èπ√≈ ≈‹ Á∂ ¡≈͉∂ ¡øÁ «’Â∂ Ú∆ ÚÍ≈ ”Â∂ ÍÃÂ∆ÏøÁ Ò◊≈¿π‰
¡Â∂ Á÷Ò¡øÁ≈˜∆ ’È Á≈ ¡«Ë’≈ ÷ÂÓ ’ Á∂‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ «¬È∑ª Ò’Ùª Á∆ ÍÃ≈ÍÂ∆ Ò¬∆, √øÿ,
≈‹ ¡Â∂ √ÓÚÂ∆ √»⁄∆¡ª Ú≈Ò∆ √ÂÚƒ ¡Èπ√»⁄∆ ˘ √‘∆ „ø◊ È≈Ò √Ø«Ë¡≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ
AA. ¡Èπ¤∂Á CEF, CEG, CF@, B@@ ¡Â∂ B@A Á≈ ¡ß (Deletion of Articles 356, 357, 360, 200 and
201): ¡Èπ¤∂Á CEF ¡Â∂ CEG ‹ØØ ≈Ù‡ÍÍÂ∆ ˘ ≈‹ √’≈ ‹ª ≈‹ «ÚË≈È Óß‚Ò ‹ª ÁØÚª ˘ æÁ ’È Á≈
¡«Ë’≈ «ÁßÁ∆¡ª ‘È ˘ ÷ÂÓ ’ «ÁæÂ≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ
(’) ¡Èπ¤∂Á CF@ ‹Ø ≈Ù‡ÍÂ∆ ˘ «ÚæÂ∆ ¡√«ÊÂ≈ ‹ª Ì≈Â∆ «ÚæÂ∆ ¡√«ÊÂ≈ Á∂ ÷Â∂ Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂
ÍzÙ≈√È «Úæ⁄ «ÚæÂ∆ √ß’‡’≈Ò Á∂ È≈Ó ”Â∂ Á÷Ò¡ßÁ≈˜∆ ’È Á≈ ¡«Ë’≈ «ÁßÁ≈ ˛, ˘ ÷ÂÓ ’∆Â≈ ‹≈‰≈
⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ
(÷) ¡Èπ¤∂Á B@@ ¡Â∂ B@A «‹√ ¡Èπ√≈ ≈‹Í≈Ò ≈‹ «ÚË≈È √Ì≈ ÚæÒØ∫ Í≈√ ’∆Â∂ ◊¬∂ ’πfi «ÏæÒª ˘
≈Ù‡ÍÂ∆ Á∆ ÓȘ±∆ Ò¬∆ ≈÷Ú∂∫ æ÷ √’Á≈ ˛, ˘ Ú∆ ÷ÂÓ ’ Á∂‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ
AB. ≈‹ √Ì≈ «Úæ⁄ √≈∂ ≈‹ª ˘ ÍzÂæ÷ ⁄؉ ÚæÒØ∫ Ï≈Ï ÍzÂ∆«ÈËÂ≈ Íz≈Í ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛ (Equal Representation
to all States in Rajya Sabha through Direct Election)- √ßÿ Á∆¡ª √ßÿ‡’ «¬’≈¬∆¡ª «Úæ⁄ Ï≈ÏÂ≈ Á∂
«√˪ ˘ Ò≈◊» ’È Ò¬∆ ¡Â∂ ≈‹ª Á∆ √Ú≈ÔÂÂ≈ √Ê≈«Í æ÷‰ Ò¬∆ «¬‘ «√Î≈«Ù ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ˛ «’ ≈‹ √Ì≈
Á∆¡ª ⁄؉ª ‹ÈÂ≈ ÚæÒØ∫ ÍzÂæ÷ „ß◊ È≈Ò ÒØ’ √Ì≈ ⁄؉ª Á∂ √Ó∂∫ ‘∆ ’Ú≈¬∆¡ª ‹≈‰∆¡ª ⁄≈‘∆Á∆¡ª ‘È ¡Â∂ ≈‹
√Ì≈ «Úæ⁄ √≈∂ ≈‹ª ˘ «¬’ Ï≈Ï ÍzÂ∆«ÈËÂ≈ Íz≈Í ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛Õ ’∂ÚÒ «ÂßÈ «ÓÒ∆¡È (Â∆‘ Òæ÷) ÂØ∫ ÿæ‡
‹È√ß«÷¡≈ Ú≈Ò∂ ≈‹ ¡ÍÚ≈Á ‘؉◊∂Õ ÁØÚª √ÁȪ ˘ «¬’ Ï≈Ï Ù’Â∆¡ª Íz≈Í ‘؉∆¡ª ⁄≈‘∆Á∆¡ª ‘ÈÕ
AC. √ßÿ √∂Ú≈Úª ˘ ≈‹ √∂Ú≈Úª ÂØ∫ ¡Òæ◊ æ÷‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ (Separation of Union Services from State
Services)- ¡«÷Ò Ì≈Â∆ √∂Ú≈Úª «‹Ú∂∫ «’ ¡≈¬∆. ¬∂. ¡Àµ√, ¡≈¬∆. Í∆. ¡Àµ√. ¡≈«Á «‹√ Á∂ ¡«Ë’≈∆ ≈‹ª «Úæ⁄
«ÈÔπ’ ’∆Â∂ ‹ªÁ∂ ‘È Í ‹Ø ’∂∫Á √’≈ Á∂ «È∆÷‰ ¡Â∂ ¡ÈπÙ≈√«È’ ’߇ØÒ ¡Ë∆È ‘πßÁ∂ ‘È, ˘ ÷ÂÓ ’
Á∂‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ ’∂ÚÒ √ßÿ √∂Ú≈Úª ‘∆ ÓΩ‹±Á «‘‰∆¡≈ ⁄≈‘∆Á∆¡ª ‘ÈÕ
AD. √ØË Íz«’«¡≈ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ (Changes in the Amendment Procedure): ¡Èπ¤∂Á CFH «Úæ⁄ ¡«‹‘∆
√ØË ’∆Â∆ ‹≈‰∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛ «’ √ß«ÚË≈È «Úæ⁄ «’√∂ Ú∆ √ØË ˘ √ß√Á Á∂ ‘∂’ √ÁÈ Á∂ B/C ÓÀ∫Ϫ ˘ Ú؇ √«‘Â
Ï‘πÓ Íz≈Í ‘ØÚ∂Õ ÁØ «Â‘≈¬∆ √ÓÊÈ ÂØ∫ «ÏȪ ’ج∆ √ØË ’È≈ √ßÌÚ È≈ ‘ØÚ∂Õ
AE. ≈‹ª Á∆¡ª ‘æÁª ˘ ÂÏÁ∆Ò ’È Á∂ √ß√Á Á∂ ¡«Ë’≈ «Úæ⁄ √ØË ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛ (Parliament’s Right to
change the Boundaries of States should be Amended)- √ß«ÚË≈È Á∂ ¡Èπ¤∂Á C «‹√ ¡Èπ√≈ √ß√Á
«’√∂ ≈‹ Á∂ ÷∂ «Úæ⁄ ÷πÁ ‘∆ ÂÏÁ∆Ò ’ √’Á∆ ˛, «Úæ⁄ ·∆’ √ØË ’∆Â∆ ‹≈‰∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛ ¡Â∂ «¬‘ ÌØ√∂ÔØ◊
ω≈«¬¡≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ «’ «’√∂ Ú∆ ≈‹ Á≈ È≈Ó ¡Â∂ ÷∂ √Ïß«Ë ≈‹ «ÚË≈È √Ì≈ Á∆ «ÚÙ∂Ù √«‘ÓÂ∆
ÂØ∫ «ÏȪ √ß√Á ÚæÒØ∫ Í«ÚÂÈ È≈ ’∆Â≈ ‹≈ √’∂Õ ‘æÁÏßÁ∆ Á∂ Ó≈ÓÒ∂ «Úæ⁄ ÁØ ‹ª «˜¡≈Á≈ ≈‹ª «Úæ⁄ ÍÀÁ≈ ‘ج∂
«ÚØË Á∂ Ó≈ÓÒ∂ «Úæ⁄ √ß«ÚË≈È «Úæ⁄ ≈‹ª Á∂ «Ú⁄’≈ Á±√∂ «ÚØË∆ ˘ «È͇≈¿π‰ Ò¬∆ Í«‘Òª ω≈¬∆¡ª ◊¬∆¡ª
«ÚÚ√Ê≈Úª Á∂ ¡Èπ√≈ ‘∆ «È͇≈≈ ’∆Â≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ
AF. ¡ß◊∂˜∆ ¡Â∂ Á±√∆¡ª Ì≈Ù≈Úª Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò (Use of English as well as Other Languages): ¡æ·Ú∆∫
¡Èπ√±⁄∆ «Úæ⁄ Á‹ ’∆Â∆¡ª ◊¬∆¡ª Ë≈≈Úª «Úæ⁄ ’∂∫Á ¡Â∂ ≈‹ ÍæË √’≈ª ˘ ’ßÓ ’È Á∆ ¡≈«◊¡≈ ‘؉∆
⁄≈‘∆Á∆ ˛Õ «’√∂ Ú∆ Ì≈Â∆ È≈◊«’ ˘ √’≈ Á∆ «’√∂ Ú∆ Ù≈÷≈ «Úæ⁄ ¿π⁄ÂÓ ÍæË ”Â∂ ¡≈͉≈ «ÚÚ‘≈ ¡Â∂
ÒÀ‰-Á∂‰ Ò¬∆ ¡≈͉∆ Ó≈ Ì≈Ù≈ Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ’È Á≈ ¡«Ë’≈ ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ “¡ß◊∂˜∆ ˘ √ßÿ Á∂ √≈∂
’≈‹’≈Ò ¿πÁ∂Ùª Ò¬∆ «‘ßÁ∆ Á∂ È≈Ò-È≈Ò «¬√Â∂Ó≈Ò ’È≈ ‹≈∆ æ÷‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘À Í ’∂ÚÒ ¿πÁØ∫ ‘∆ ‹ÁØ∫ ◊À
«‘ßÁ∆ ÷∂ ¡«‹‘≈ ’È Á∆ «¬æ¤≈ æ÷Á≈ ‘ØÚ∂Õ «¬√ Á∂ È≈Ò ‘∆ ¡æ·Ú∆∫ √±⁄∆ «Úæ⁄ √ØË ’’∂ ’πfi ‘Ø «ÚÙ∂Ù Ì≈Ù≈Úª
«‹Ú∂∫ «’ È∂Í≈Ò∆ ˘ «¬√ «Úæ⁄ Ù≈«ÓÒ ’∆Â≈ ‹≈‰≈ ˜±∆ ˛Õ
√ß«ÚË≈È Á∂ ¡Èπ¤∂Á CG@ «Úæ⁄ Ú«‰Â Ì≈Â∆ √ßÿ «Úæ⁄ ‹ßÓ± ¡Â∂ ’ÙÓ∆ ˘ «ÁæÂ≈ «◊¡≈ «ÚÙ∂Ù ÍæË √Ê≈«ÍÂ
LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 249