Page 317 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI

√Ó≈‹Ù≈√Â Á∂ Óπæ÷ ÂæÂ

È؇

√≈ÚË≈È∆ «¬√Â∆¡ª Á∆ «¬√ √Ó≈«‹’ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ‹∂’ ¥ªÂ∆’≈∆ ÏÁÒ≈¡ È‘ƒ ¡≈™Á≈ ª Ì≈Â∆
√Ó≈«‹’ «ÚÚ√Ê≈ √Ó≈‹ «Úæ⁄ Ù≈«ÓÒ ¡≈͉∂ Ò’Ùª ˘ ÍÃ≈Í ȑƒ ’ √’Á∆Õ

¡æ‹ ‹Ø È≈∆ Óπ’Â∆ ¡øÁØÒÈ ⁄æÒ «‘≈ ˛, ¿π‘ ‘Ø ’πfi È≈ ‘Ø ’∂ «ÚÚ√Ê≈ ÚæÒØ∫ ¡Í‰≈¬∆ ◊¬∆ ¡Èπ’»ÒÈ Íë’«¡≈
˛Õ ¡√Ò «Úæ⁄ «Ú’«√ Á∂Ùª Á∆ √Ó≈«‹’ «ÚÚ√Ê≈Úª «Úæ⁄ «¬√ Â∑ª Á≈ ¡Èπ’»ÒÈ Úæ÷-Úæ÷ ÷∂Âª «Úæ⁄ Á∂÷‰
˘ «ÓÒÁ≈ ˛, «‹√ «ÁÈ «’√∂ «ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ ¡Èπ’»ÒÈ ”Â∂ ÍÃÙÈ«⁄øÈ∑ Ò◊≈ «ÁæÂ≈, √ÓfiØ ¿π√∂ «ÁÈ «ÚÚ√Ê≈ Á≈
÷≈ÂÓ≈ Ùπ» ‘Ø ‹≈Ú∂◊≈, ¿π√ Á∆ ‘Ø∫Á ‘∆ ÷Â∂ «Úæ⁄ ÍÀ ‹≈Ú∂◊∆Õ «¬√∂ ’≈È Í≈√ø√ √Ó≈«‹’ «ÚÚ√Ê≈ Á∂ ¡Èπ’»ÒÈ
Íë’«¡≈ Á∆ «ÚÚ√Ê≈ Á∆ ‹∆ÚÈ ∂÷≈ ’«‘øÁ∂ ‘ÈÕ
C. Ò∂‡∂∫√∆
Ò∂‡∂∫√∆ Á≈ «Ú⁄≈ «ÚÚ√Ê≈ Á∆ √«ÊÂ∆ ˘ ω≈¬∆ æ÷‰≈ ‘πøÁ≈ ˛, «’√∂ Ú∆ «ÚÚ√Ê≈ Ò¬∆ ¡«‹‘∆ ÁÙ≈ ÏÛ∆ «ÚÒæ÷‰
‘πøÁ∆ ˛Õ «‹æÊ∂ «¬’ Í≈√∂ «ÚÚ√Ê≈ È≈Ò «¬‘ ¡≈Ù≈ ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ˛ «’ ¿π‘ ¡≈͉∆ ÙÈ≈÷ ‹ª Í«‘⁄≈‰ ω≈¬∆
æ÷‰, ¿πµÊ∂ ¿π√ ÂØ∫ «¬‘ ¿πÓ∆Á Ú∆ ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ˛ «’ ¿π‘ Ï≈Ï ¡Èπ’»ÒÈ Ú∆ ’Á∆ ˛Õ Í≈√ø√ Á∆ √Ó≈«‹’
«ÚÚ√Ê≈ Á∆ Ë≈È≈ ¡≈͉∂ ÓΩ«Ò’ »Í «Úæ⁄ Íë’«¡≈ÂÓ’ Ë≈È≈ ˛Õ «¬‘ Ë≈È≈ «‹æÊ∂ «ÚÚ√Ê≈ Á∆ «ÈøÂÂ≈
˘ ω≈¬∆ æ÷‰≈ ⁄≈‘πøÁ∆ ˛, ¿πµÊ∂ ¿π√ «Úæ⁄ √Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ Ú∆ ⁄≈‘πøÁ∆ ˛Õ «ÓÒ‡È «√◊ ¡Â∂ ÏÈ≈‡ ’Ø‘È
È∂ ‹Á Ì≈Â∆ √Ó≈‹ Á∆ ⁄È≈ ¡Â∂ ¿π√ «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∂ Í«ÚÂȪ ”Â∂ Íπ√Â’ ÍÃ’≈«Ù ’∆Â∆ ª ÂÁ ¿πÈ∑ª È∂
«Ú√Ê≈Í»Ú’ «¬‘∆ Ê∆«√√ «ÁæÂ≈ «’ «‹æÊ∂ Ì≈Â∆ √Ó≈‹ «Úæ⁄ «ÈøÂÂ≈ ˛, ¿πµÊ∂ ¿π√ «Úæ⁄ ÏÁÒ≈¡ Ú∆ ˛Õ
Í≈√ø√ ‹Á Ò∂‡∂∫√∆ ‹ª √«ÊÂ∆ Á≈ ¿πÒøÿ‰ ’Á∂ ‘È Âª ’«‘øÁ∂ ‘È «’ «¬√ Íë’«¡≈ÂÓ’ ˜» Á∂ È≈Ò-È≈Ò
ÁØ √Óæ«√¡≈Úª ‹πÛ∆¡ª ‘ج∆¡ª ‘È-
Í«‘Ò∆ √Óæ«√¡≈ ª «ÚÚ√Ê≈ Á∂ ÍÃÂ∆Ó≈È ˘ ω≈¬∆ æ÷‰ (Pattern Maintenance) Á∆ ˛ ¡Â∂ Á»√∆ √øÿÙ
Á∂ «È≈’‰ (Tension Management) Á∆ ˛, Í«‘Ò∆ √Óæ«√¡≈ Á≈ √ÏøË «¬√ ÂæÊ «Úæ⁄ Ù≈«ÓÒ ˛ «’ √Ó≈«‹’
«ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ ’øÓ ’È Ú≈Ò∂ ’Â≈ «’√ Â∑ª ¡≈͉∂ ’øÓª Á≈ √øÍ≈ÁÈ ’Á∂ ‘ÈÕ ’Â≈ Á∂ √≈«¡ª Á∂ ÍÃ∂È
‘πøÁ∂ ‘ÈÕ ¿πÈ∑ª Á∆¡ª ˜»ª ¡Â∂ Ì»«Ó’≈Úª ‘πøÁ∆¡ª ‘È, ¿πÈ∑ª Á∆ ’πÙÒÂ≈ ¡Â∂ ’≈∆◊∆ ‘πøÁ∆ ˛Õ «¬√ √Ì Á≈
«ÈÙÍ≈ÁÈ «‹√ Â∑ª ’Â≈ ’Á≈ ˛, ¿π√ ”Â∂ «ÚÚ√Ê≈ Á∆ «√‘ «ÈÌ ’Á∆ ˛Õ «ÚÚ√Ê≈ Á∆ Á»√∆ √Óæ«√¡≈
√øÿÙ ¡Â∂ ‰≈¡ Á≈ «È≈’‰ ’È≈ ‘πøÁ≈ ˛Õ «¬‘ √Ë≈‰ ÂΩ ”Â∂ Á∂«÷¡≈ «◊¡≈ ˛ «’ ‹Á «Ú¡’Â∆ «’√∂
«ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ ’øÓ ’Á≈ ˛ ª ¿π√ Á∂ ÷πÁ Á∂ ‹ª Í«Ú≈ Á∂ ’πfi ‰≈¡ ‘πøÁ∂ ‘È, «¬‘ Ú∆ √øÌÚ ˛ «’ «ÚÚ√Ê≈
Ú∆ ‰≈¡ Á∂ «’√∂ ÁΩ ”⁄Ø∫ ◊π˜ ‘∆ ‘ØÚ∂Õ «¬È∑ª ÁØÚª √«ÊÂ∆¡ª «Úæ⁄ «ÚÚ√Ê≈ ˘ √øÂπÒÈ Ï‰≈¬∆ æ÷‰≈ ‘πøÁ≈
˛, ‹Á Í≈√ø√ ‰≈¡ Á∂ ÍÃÏøË ’∆ ◊æÒ ’Á∂ ‘È Âª ¿πÈ∑ª Óøȉ≈ ˛ «’ «ÚÚ√Ê≈ Á∆ Í«‘⁄≈‰ ª ‘∆ ω∆ «‘
√’Á∆ ˛, ‹Á «ÚÚ√Ê≈ Á∂ «Ú≈˜, ÍÃøÍ≈, ÍÃÊ≈ ¡≈«Á Á≈ ÏÁÒ≈¡ Í∆Û∑∆ Á Í∆Û∑∆ ⁄æÒÁ≈ ‘∂Õ «¬√ Ò¬∆ «ÚÚ√Ê≈
Á∂ «‘æ√∂Á≈ª «Úæ⁄ √Ó≈‹∆’È ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ ¤Ø‡∆ «ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ ‘∆ Ïæ«⁄¡ª ˘ Áæ√ «ÁæÂ≈ ‹≈Ú∂ «’ ¿πÈ∑ª Á∆
√Ó≈«‹’ «ÚÚ√Ê≈ «¬’ «ÈøÂ ⁄æÒ‰ Ú≈Ò∆ Íë’«¡≈ ˛, «‹√ ˘ ω≈¬∆ æ÷‰ Á∆ «˜øÓ∂Ú≈∆ ¿πÈ∑ª Á∆ ˛Õ Ò∂‡∂∫√∆
Ò¬∆ Á»√∆ ˜» «ÚÚ√Ê≈ Á∂ «‘æ√∂Á≈ª ˘ ’ø‡ØÒ «Úæ⁄ æ÷‰≈ ˛Õ
Ì≈Â∆ √Ó≈‹ Á∆ ‹≈Â∆ «ÚÚ√Ê≈ Ò∂‡∂∫√∆ Á≈ Ï‘π ⁄ø◊≈ «ÁzÙ‡∆’؉ ˛Õ ‹≈Â∆ «ÚÚ√Ê≈ È∂ «¬«Â‘≈√ Á∂ ’¬∆
¿πÂ≈-⁄Û∑≈¡ Á∂÷∂ ‘ÈÕ Ï‘π Úæ‚∂ Í«ÚÂÈ ÂØ∫ Ï≈¡Á Ú∆, ‹Á «’ ¡æ‹ √ø«ÚË≈È Ú∆ «¬√ Á∆ ‘Ø∫Á ˘ È’≈Á≈
˛, ‹≈Â∆ «ÚÚ√Ê≈ ¡≈͉∆ Í«‘⁄≈‰ ω≈¬∆ æ«÷¡≈ ˛Õ «¬√ Á∆ ‘Ø∫Á Á∂ ÁØ Ï‘π Úæ‚∂ ’≈È «¬‘ ‘È «’ «‹æÊ∂ «¬’
Í≈√∂ ‹ÈÓ ÂØ∫ Ï≈¡Á «Ú¡’Â∆ Á≈ √Ó≈‹∆’È ‹≈Â∆ Á∆ ‹ÈÓ Ì»Ó∆ «Úæ⁄ ‘πøÁ≈ ˛, ¿πµÊ∂ Á»√∂ Í≈√∂ «’√∂ Ú∆ ÓÀ∫Ï
˘ ‹≈Â∆ Á∂ «ÈÔÓ ÂØÛÈ ”Â∂ «’√∂ È≈ «’√∂ Â∑ª √˜≈ ˘ fiæÒ‰≈ ‘∆ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ

D. ¬∂’∆’È
«’√∂ Ú∆ «ÚÚ√Ê≈ Á∆¡ª ’¬∆ «¬’≈¬∆¡ª ‘πøÁ∆¡ª ‘È, ‹∂’ «ÚÙÚ«Ú«Á¡≈Ò≈ «¬’ «ÚÚ√Ê≈ ˛ ª ÍÃ∆«÷¡≈
«ÚÌ≈◊, ÍÃÙ≈√È, ¡«Ë¡≈ÍÈ, √≈ËÈ ¡≈«Á ’¬∆ «¬’≈¬∆¡ª ‘È, ‹∂’ ‘∂’ «¬’≈¬∆ ¡≈͉∂ ¡≈Í «Úæ⁄ √Ú-
«Ú¡≈Í’ ‘πøÁ∆ ˛, ¿π√ Á∆ «¬’ ¡≈͉∆ Í«‘⁄≈‰ ‘πøÁ∆ ˛Õ «Î Ú∆ «¬È∑ª «¬’≈¬∆¡ª Á∆¡ª Íë’«¡≈Úª È≈Ò ‘∆
«ÚÚ√Ê≈ Á∂ Ò’Ù ÍÃ≈Í ’∆Â∂ ‹ªÁ∂ ‘È ¡Â∂ Ï‘π Úæ‚∆ ˜» «¬È∑ª «¬’≈¬∆¡ª «Úæ⁄ Â≈ÒÓ∂Ò Ï‰≈¬∆ æ÷‰ Á∆

310 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY