Page 42 - DSOC102_Social Institutions

«¬’≈¬∆ñD: ‹‹Ó≈È∆ «ÚÚ√Ê≈

È؇

’∆ Âπ√ƒ ‹≈‰Á∂ ‘Ø fi±Ó ÷∂Â∆ Á≈ Íz⁄ÒÈ ¡≈«ÁÓ √Ó≈‹ «Úæ⁄ √∆Õ ¡≈Ëπ«È’ Ôπæ◊ «Úæ⁄ ÈÚ∆∫ Â’È∆’
Á∂ Ó≈«Ë¡Ó È≈Ò ÷∂Â∆ ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ˛ ¡Â∂ ÷∂Â∆ Á∆ ¿πÚ≈ Ù’Â∆ Á∂ Ò¬∆ ÷≈Á
Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ

4.1.2 Ú∆«ÈÔÓ Íz‰≈Ò∆ (Exchange System)
ÓπæÒ Á∆ ⁄؉ ¡Â∂ Ó≈͉ Â∂ Ú∆«ÈÔÓ Á∂ Ó≈«Ë¡Ó Á∂ ±Í «Úæ⁄ ÓπÁ≈ Á∆ ÓΩ‹±Á◊∆ Á∂ ’≈È ¡≈«Ê’ ÒÀ‰-Á∂‰
‘Ó∂Ù≈ Ú∆«ÈÔÓ ”Â∂ ¡Ë≈« ‘πßÁ≈ √∆Õ ¡≈«ÁÓ √Ó≈‹ «Úæ⁄ Ï‘π Â∑ª Á∂ Ú∆«ÈÔÓ ‘πßÁ∂ √ÈÕ «¬È∑ª «Úæ⁄Ø∫ ’πfi ‘∂·
«Ò÷∂ ‘È -
Ú√± Ú∆«ÈÔÓ (Ú≈‡)-«¬‘ Ú∆«ÈÔÓ Á≈ «√æË≈ ±Í ˛Õ ‹∂’ «¬È∑ª ˘ «ÈÔÓª È≈Ò È≈ Ïß«È∑¡≈ ‹≈Ú∂ ª «¬√ «Úæ⁄
√ΩÁ∂Ï≈˜∆ ¡Â∂ È≈Í-ÂØÒ Õ Ú√± Ú∆«ÈÔÓ Íz‰≈Ò∆ «¬’ Ú∆«ÈÔÓ ˛, «‹√ Á∂ «ÂøÈ ±Í ‘È-(’) √∂Ú≈ Á∂ ÏÁÒ∂ √∂Ú≈
(÷) √∂Ú≈ Á∂ ÏÁÒ∂ Ú√± ¡Â∂ (◊) Ú√± Á∂ ÏÁÒ∂ Ú√± Ú∆«ÈÔÓ Íz‰≈Ò∆ «Úæ⁄ πͬ∂ Á≈ ’ج∆ √Ê≈È È‘∆∫ ˛Õ
Ó±’ ÚÍ≈/Ú∆«ÈÔÓ-«¬‘ «¬’ ‘Ø Â∑ª Á≈ Ú∆«ÈÔÓ ˛, «‹√ ˘ Ó±Ò ‹ª Ó±’ Ú∆«ÈÔÓ Íz‰≈Ò∆ ’«‘ßÁ∂ ‘ÈÕ «¬√
Â∑ª Á∂ √Ó≈‹ «Úæ⁄ «¬æÊ∂ Ú√±¡ª ÚÍ≈ Á∂ Ò¬∆ æ÷∆¡ª ‹ªÁ∆¡ª ‘È ¡Â∂ √Ïß«Ë «Ú¡’Â∆ ◊À-‘≈˜ «‘ßÁ≈
˛, Ú√±¡ª ‹∂’ ¡√Ó≈È ÓæπÒ Á∆¡ª ‘πßÁ∆¡ª ‘È Âª «¬È∑ª ˘ È‘∆∫ ÷∆«Á¡≈ ‹ªÁ≈Õ ¿π‘ ÒØ’ ‹Ø «¬√ ˘ æ÷Á∂ ‘È
√Óæ«√¡≈ √Ófi ‹ªÁ∂ ‘È ¡Â∂ Óπ»Ò Ì≈Ú ’È Á∂ Ò¬∆ ’ج∆ ‘Ø (Ú√±) æ÷ «ÁßÁ∂ ‘ÈÕ «¬√ Â∑ª Á∂ «ÚÚ‘≈ ˘ Ó±’
ÚÍ≈ ‹ª Ó±’ Ú∆«ÈÔÓ ’«‘ßÁ∂ ‘ÈÕ ‘√’Ø«Ú‡√ Á∂ ¡Èπ√≈-““√≈¬∆Ï∂∆¡≈ Á∂ ±’⁄∆ ¡Â∂ ¡Ò≈√’≈ Á∂ «ÈÚ≈√∆¡ª
«Úæ⁄ ¡æ‹ Ú∆ Ó±’ ÚÍ≈ Á∂ √≈ËÈ Íz⁄æ«Ò ‘È ‹ª Ï‘π ‘æÁ Âæ’ Íz⁄æ«Ò ‘∂ ‘ÈÕ””

4.2 ‹‹Ó≈È∆ «ÚÚ√Ê≈ (The Jajmani System)

‹‹Ó≈È∆ «ÚÚ√Ê≈ «¬’ ‘Ø Â∑ª Á∆ Ú∆«ÈÔÓ Íz‰≈Ò∆ ˛Õ ‹‹Ó≈È∆ «ÚÚ√Ê≈ Á∆ Ú«⁄æÂÂ≈ «¬√ ◊æÒ «Úæ⁄ Ù≈«ÓÒ
˛ «’ Ú√± Á∂ ÏÁÒ∂ √∂Ú≈ Á≈ Ú∆«ÈÔÓ Íπ≈‰∂ „ß◊ È≈Ò ‘πßÁ≈ ˛Õ “‹‹Ó≈È∆” ÚÀ«Á’ ÙÏÁ ˛ «‹√ Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò
¿π√ æ«÷¡≈ Ò¬∆ ‘πßÁ≈ ˛ ‹Ø «¬’æ· Ò¬∆ ’ج∆ Ôπæ◊ √ßÍÈ ’≈¿π‰ Á∂ «È«Ó ÂØ∫ «’√∂ ÏÃ≈‘Ó‰ ˘ «ÈÔπ’ ’Á≈
˛Õ ¡≈͉∂ Ó±Ò ¡Ê «Úæ⁄ ‹‹Ó≈È∆ ¡≈«Ê’ √ÏßË Á≈ ÓÂÒÏ √∂Ú≈Úª Á∂ ÏÁÒ∂ ÂØ‘Î∂ Á≈ Ú∆«ÈÔÓ √∆ ‹ª Ì«Úæ÷
«Úæ⁄ ‘Ø √’Á≈ √∆Õ «¬‘ ¡Ê ¡æ‹ Ú∆ È‘∆∫ ÏÁ«Ò¡≈ ˛Õ Ízß± «¬√ Á∆ Í«√∆Ó≈ √Ó∂∫ Á∂ È≈Ò ÏÁÒ ◊¬∆ ˛Õ æ«÷¡≈
Ú≈Ò∂ √≈∂ √Ïß˪ ˘ ‘π‰ «¬‘ ¡≈͉∂ È≈Ò Ù≈«ÓÒ ’ ¸æ’≈ ˛Õ È≈ ’∂ÚÒ Í«Ú≈«’ ÍÃØ«‘ ˘ ÏÒ«’ «Íø‚ Á∂ √≈∂
«ÚÙ∂Ù◊ª ˘ √πæ«÷¡≈ Á∂‰≈ Í«Ú≈ Ò¬∆ «ÚÙ∂Ù ¡«Ë’≈ ¡Â∂ «˜ßÓ∂Ú≈∆ √Ófi∆ ‹ªÁ∆ √∆Õ «¬√ «ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄
⁄Ó≈, ËØÏ∆, È≈¬∆, ÿπ«Ó¡≈, ´‘≈ ¡≈«Á √≈«¡ª Á∆¡ª √∂Ú≈Úª ˘ «ÈÙ«⁄ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ √∆Õ æ«÷¡≈ ¿πÈ∑ª ÒØ’ª
Á∂ ‹∆ÚÈ Ô≈ÍÈ Ò¬∆ ÌØ‹È Ú∆ «ÈÙ«⁄ ’Á∂ √È ‹Ø ¿πÈ∑ª Á∆ √∂Ú≈ ’Á∂ √ÈÕ ‹Ø «ÚÙ∂Ù◊ √∂Ú≈Úª ÍzÁ≈È ’Á∂
√È, ¿πÈ∑ª È∂ ¿πÈ∑ª Á∆¡ª √∂Ú≈Úª Á∂ ÓπæÒ Á∂ Ï≈Ï ˜Ó∆È Á∆ ÍÀÁ≈Ú≈ Ô≈È∆ ¡È≈‹ Á≈ «¬’ «ÈÙ«⁄ Ì≈◊ ¡Â∂
’æÍÛ∂ ¡Â∂ ’Á∂-’Á∂ ¡≈«Ê’ Ó‘æÂÚ Á∆ ’ج∆ ⁄∆˜ ÍzÁ≈È ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ √∆Õ ÒÀÈÚ≈Ô Á∂ ¡Èπ√≈-““Óπæ÷ ÂΩ ÂΩ
”Â∂ Ë≈«Ó’ Íz«’Â∆ Ú≈Ò∆ «¬‘ «ÚÚ√Ê≈ È≈‡’∆ ¿πÁØ∫ ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛ ‹ÁØ∫ √∂Ú≈Úª Á∂ ÏÁÒ∂ Í«Ú≈«’ ∆Â∆-«Ú≈˜,
«Â˙‘≈ ¡Â∂ √Ì ÂØ∫ ÚæË «Ú¡≈‘ Á∂ ÓΩ’∂ ”Â∂ ÂØ‘Î∂ «ÁæÂ∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ ‹‹Ó≈È∆ Á≈ √ÏøË ‹≈Â∆ Á∆ ʪ Í«Ú≈ È≈Ò
‘πøÁ≈ ˛Õ «¬√ Â∑ª «¬’ «’√≈È Í«Ú≈ ÷∂Â∆ Á∂ Ë≈ª Á∂ ¡Ω˜≈ «’√∂ ÷≈√ ´‘≈ Í«Ú≈ ÂØ∫ Í≈™Á≈ ˛ ¡Â∂ ¿π√
Á∂ ÏÁÒ∂ «Úæ⁄ ¿π‘ ¯√Ò Á∂ √Ó∂∫ «’√≈È ’ØÒØ∫ ¡È≈‹ Á≈ «¬’ «‘æ√≈ ‘≈«√Ò ’Á≈ ˛Õ
‹‹Ó≈È∆- √ÏøË∆ «‡’≈¿», Ú«ÙÙ‡ ¡Â∂ Ï‘πÔ≈Ó∆ ÓøÈ∂ ‹ªÁ∂ ‘È ¡Â∂ ¡’√ ‘È Ú∆Õ «¬‘ √ÏøË «¬√ ¡Ê «Úæ⁄
«‡’≈¿» ˛ «’ «¬È∑ª ˘ ÁØÚª Íæ÷ ¿πÂ≈«Ë’≈ «Úæ⁄ Í≈™Á∂ ‘ÈÕ «¬√ Â∑ª «¬’ ´‘≈ ¿π√∂ ’Ù’ Í«Ú≈ Á∆
√∂Ú≈ ’Á≈ ˛, «‹√ Á∆ √∂Ú≈ ¿π√ Á∂ «ÍÂ≈ ¡Â∂ Á≈Á∂ È∂ ’∆Â≈ √∆Õ «¬√∂ Â∑ª «¬’ ’Ù’ ¿π√∆ ´‘≈ ’ØÒØ∫ ÷∂Â∆
Á∂ ¡Ω˜≈ ÒÚ∂◊≈, «‹√ Á∂ «ÍÂ≈ ¡Â∂ Á≈Á∂ ’ØÒØ∫ ¿π√ Á∂ «ÍÂ≈ ¡Â∂ Á≈Á∂ È∂ «Ò¡≈ ‘ØÚ∂◊≈Õ ¡◊ Í«Ú≈ Á≈ ’ج∆
ÓÀ∫Ï Ï∂¡ΩÒ≈Á ‘Ø ’∂ Ó ‹ªÁ≈ ˛ ª ¿π√ Á∂ ÚøÙ Á≈ ’ج∆ Á»√≈ ¿π√ Á∆ ‹◊∑≈ ÒÀ √’Á≈ ˛Õ «¬√∂ Â∑ª ¡◊ «’√∂
´‘≈ Á∂ ¡≈͉∂ ‹‹Ó≈È ÚæÒØ∫ Í≈Ò‰-ÍØÙ‰ ’ √’‰ È≈Ò «˜¡≈Á≈ ÒÛ’∂ ‘È Âª ¿π√ Á∂ ÒÛ’∂ ‘Ø Ê≈Úª ”Â∂,
«‹æÊ∂ ´‘≈ª Á∆ ’Ó∆ ‘ØÚ∂, ’øÓ Òæ̉◊∂Õ ’πfi Á»√∂ ’øÓª «Úæ⁄ Òæ◊ √’Á∂ ‘È, «‹Ú∂∫ ÷∂Â∆ «Úæ⁄ «’™«’ ÷∂ ”⁄
ÍÃøÍ≈◊ »Í «Úæ⁄ «’√∂ Ú∆ ‹≈Â∆ Á≈ «Ú¡’Â∆ ’øÓ ’ √’Á≈ ˛Õ
‹‹Ó≈È∆ √ÏøË Ú«ÙÙ‡ ‘πøÁ≈ ˛, «’™«’ «’√≈È Í«Ú≈ «’√∂ ÷≈√ ´‘≈ Á∂ Í«Ú≈ ’ØÒØ∫ ‘∆ ’øÓ ’Ú≈¬∂◊≈Õ
«¬√ ÂØ∫ ¿πÒ‡ ´‘≈ª ˘ ¡≈͉∂ Í«Ú≈ª Ò¬∆ ¡Ω˜≈ ω≈¿π‰∂ ⁄≈‘∆Á∂ ‘È, ¿π‘ ÒØ’ Ï≈˜≈ «Úæ⁄ Ú∂⁄‰ Ò¬∆ ’πfi
¡Ω˜≈ ω≈¿π‰ ˘ √πÂøÂ ˛, ÍÃø» ¿πÈ∑ª ˘ Á»√∂ ´‘≈ª Á∂ ‹‹Ó≈Ȫ ˘ ´Ì≈¿π‰ Á∆ ¡≈«◊¡≈ È‘ƒ ˛Õ

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 35