Page 178 - DHIS204_DHIS205_INDIAN_FREEDOM_STRUGGLE_PUNJABI

Gkosh ;[szsosk ;zrokw (1707^1947 Jh
Gkosh ;[szsosk ;zrokw (1707^1947 Jh )
Gkosh ;[szsosk ;zrokw (1707^1947 Jh
Gkosh ;[szsosk ;zrokw (1707^1947 Jh0) )) )
Gkosh ;[szsosk ;zrokw (1707^1947 Jh
BØN jkb d/ ;kbK ftu, okPNogsh dh G{fwek d/ pko/ ftu fuzsktK tX rJhnK jB. fJzdok rKXh dh j~fsnk d/ pknd
okiht rKXh d/ 1984–85 dhnK u'DK ftu ;~sk ft~u nkT[Dk T[j fgSbk w"ek ;h. id fe;h fJe gkoNh Bz{ ;gPN
pj[ws fwfbnk. 1989, 1991, 1996 ns/ 1998 d/ u[BktK d/ BshfinK B/ okPNogsh d/ j;sy/g d/ bJh ekch
nB[e{b gfo;fEshnK g?dk eo fdshnK. T[dkjoD d/ bJh, wkou 1998 dhnK u'D BshfinK d/ pknd Gkigk
B/ ;G s'A t~vh gkoNh j'D d/ Bks/ ;oeko pDkT[D dk dktk ehsk. T[;d/ dkt/ d/ nB[;ko T[;Bz{ j'o gkoNhnK s'A
uzrk ;woEB jk;b ;h. ns/ fJ; bJh T[j b'e ;Gk ftu ftPtk; ws jk;b eo ;edh ;h. sd okPNogsh
BkokfJDB B/ Gkigk d/ B/sk nNb fpjkoh tkigkJh Bkb fJ; rb dk fbys gqwkD g/P eoD T[Zs/ i'o fdZsk fe
T[BQK dh gkoNh Bz{ ;uw[u pj[ws dk ;woEB jk;b j?. cb;to{g fJzsiko dk pj[s jh ePNdkfJe d"o P[o{
j'fJnk. fJ; gkoNh dh fJe wj~stg{oD ;fj:'rh J/HnkJhHJ/HvhHn?wHe/H dh i/H i?bfbsk (fiBQK d/ ;woEB
tkg; b?D T[Zs/ ngq?b 1999 ftu Gkigk ;oeko fro rJh) B/ ;woEB ;zpzXh fBoD/ T[Zs/ eJh tko w[V
ftuko ehsk. fJ; gkoNh B/ nfijh ro[g p?meK ftu ekch w'b–s'b ehsk, fiBQK Bz{ ikD p[M e/ gqukfos
ehsk frnk ;h. sK jh J/HnkJhHJ/HvhHn?wHe/H B/ nkfyoeko Gkigk Bz{ ;woEB d/Dk ;theko ehsk. fJ;
;zg{oB xNBk ftu okPNogsh dh G{fwek wj~stg{oD ojh. T[j ;woEB d/ g~so dk fJzsIko eoB s'A
fJBeko eo ;ed/ ;B ns/ nrbh t~vh gkoNh iK ro[~g Bz{ ;oeko pDkT[D d/ bJh ;~dk d/ ;ed/ ;B. fJ;
gqeko T[j Gkigk Bz{ ;oeko pDkT[D s'A o'e ;ed/ ;B i' t?;/ th pj[s xZN pj[ws T[Zs/ Go';k eo ojh ;h.
fJ; gqeko fJj ;gPN j? fe n;EkJh iK n;gPN okiBhfse gfo;fEshnK ftu okPNogsh d[nkok
j;sy/g ns/ nfXekoK d/ T[g:'r iK d[otos'A dh ;zGktBk tX iKdh j?.
gqzs{, ;EkJhst dh gfo;fEshnK ftu th eJh tko okPNogshnK B/ ftenshrs wj~steKPk iK
;zftXkB d/ gqsh fizw/dkoh fBGkT[D d/ fJokd/ Bkb nkgD/ nfXkekoK dk gq:'r ehsk j?. ;G s'A
wj~stg{oB T[dkjoD okPNogsh frnkBh i?b f;zx dk j?. T[j n?;/ gfjb/ okPNogsh ;h fiBQK B/ e'Jh
fpb ;z;d Bz{ tkg; eo fdZsk ;h. Bkb jh T[BQK B/ gqXkBwzsoh Bz{ fJj th fbfynk fe T[BQK Bz{
wj~stg{oB xNBktK dh ikDekoh BjhA fdsh ik ojh j?. fJ; s'A T[BQK Bz{ fJj d/yD dh ;zt?XkfBe fIzw/
dko fBGkT[D ftu fd~es j' ojh j? fe ;oeko ;zftXkB dh XkoktK ns/ nkswk d/ nB[o{g ubkJh ik
ojh ;h. T[BQK d/ d[nkok gqXkBwzsoh Bz{ poyk;s eoB ;zpzXh nctkjK ekch i'o geV ojhnK ;B. T[;/
;kb 1987 ftu pknd ftu gqshofynk yohdkoh ;zpzXh p'c'o; eKv c[N fgnk. nfijk gqshs j[zdk j?
fe frnkBh i?b f;zx B/ ;uw[u ftfGzB okiBhfse B/sktK Bkb okiht rKXh Bz{ gqXkBwzsoh d/ o{g ftu
poyk;s eoB dh ;zGktBk T[Zs/ ftuko–ftwoP ehsk ;h. gqzs{ nkfyo fJj BjhA j'fJnk. gqzs{ fJj
;gPN j? fe ;z;d ftu gqXkBwzsoh Bz{ ;gPN pj[sws j'D d/ pkti{d okPNogsh d[nkok nkgD/
nfXekoK dh gozgokrs ;hwktK s'A pkjo ikD dh ;zGktBk pDh ofjzdh j?. okiht rKXh dh nrtkJh
ftu eKro; Bz{ b'e;Gk ftu nZi se dk ;G s'A fInkdk pj[ws gqkgs ;h.
fttkd dk fJe j'o y/so oki ;oekoK Bz{ Gzr eoB ftu okPNogsh Bz{ G{fwek ns/ okPNogsh Pk;B bkr{
eoB ;zpzXh j?. cotoh 1998 ftu, b'e;Gk u'DK d/ d"okB, T[Zso gqd/P ftu Gkigk dh nrtkJh ftu
efbnkD f;zx dh ;oeko Bz{ rtoBo ow/P Gzvkoh B/ poyk;s eoe/ fJe j'o ftnesh Bz{ w[ywzsoh fB:[es
ehsk. jkJhe'oN B/ efbnkD f;zx B{z w[V ;Ekgs eo fdsk. rtoBo B/ e/Ado Bz{ n;?Apbh Gzr eoB ns/
okPNogsh Pk;B bkr{ eoB dh ;bkj d/ Bkb fog'oN G/ih. wzsohwzvb B/ ekch ftuko ftwoP d/ pknd
rtoBo dh fog'oN ;theko eo bJh, ns/ gqXkB wzsoh nkJhHe/H r[iokb B/ fog'oN dk nB[w'dB okPNogsh
Bz{ G/i fdsk.gqzs{ okPNogsh BkokfJDB B/ n;fjwsh iskT[Ad/ j'J/ fJ;/ wzsohwzvb Bz{ w[V ftuko d/ bJh
tkg; G/i fdsk. T[so gqd/P d/ rtoBo B/ n;shck d/ fdsk, s/ efbnkD f;zx ‘nkfJnk okwHHHfrnk okwA,’
ngokXhnK ns/ j'o gqeko d/ s~sK d/ fwbktN tkb/ wzsohwzvb d/ Bkb w[ywzsoh pD/ oj/.

eh s[;hA ikDd/ jØ okiht rKXh dh nrtkJh ftu eKro; Bz{ b'e;Gk ftu ni se dk ;G s'A t~vk
pj[ws gqkgs ;h.

172 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY