Page 183 - DHIS204_DHIS205_INDIAN_FREEDOM_STRUGGLE_PUNJABI

fJekJh^11L ;[szsosk gqkgsh s'A 1964 s~e dk Gkos
fJekJh^11L ;[szsosk gqkgsh s'A 1964 s~e dk Gkos
fJekJh^11L ;[szsosk gqkgsh s'A 1964 s~e dk Gkos
fJekJh^11L ;[szsosk gqkgsh s'A 1964 s~e dk Gkos
fJekJh^11L ;[szsosk gqkgsh s'A 1964 s~e dk Gkos
T[Zs/ fe;h th ftnesh d/ gqsh Bk G/dGkt tofsnk ikDk ukjhdk j? ns/ Bk jh T[; Bz{ B[e;kB gj[zukfJnk BØN
ikDk ukjhdk j?. ;kfonK Bz{ ;wkB ihtB dk g{ok je j'Dk ukjhdkHHH nfijh XowfBogZysk Gkosh dh gqkuhB
Xkofwe gozgok d/ nB[e{b j?.
XowfBogZysk d/ gqsh Bfjo{ dh gqshpXsk ns[b ns/ ;otKrhD ;h. T[j nkgDh g{oh j'Ad Bkb
;zgodkfJesk Bkb Bcos eod/ ;B ns/ nkgDh g{oh fizdrh ;koh skes brk e/ T[; Bkb bVd/ oj/. T[BQK
B/ XowfBog/ysk dh iVK B{z Gkosh iBsk d/ ftu c?bkfJnk ns/ T[; ;w/A c?bdh j'Jh ;zgodkfJe n~r B{z
fgS/ Xe/bD ftu ekw:kp j'J/. id Xkofwe T[Bwkd c?bkT[D d/ bJh fJe wkj"b fsnko j' frnk ;h. jkbKfe
T[j ;ko/ w[~fdnK T[Zs/ nkw ;fjwsh ns/ ;wM"s/ d/ g~y ftu ;B, gozs{ ;zgodkfJesk fJe nfijk w[~dk ;h
fi; T[Zs/ T[j edh e'Jh ;wM"sk BjhA eo ;ed/ ;h. fit/A fe 1950 ftu T[BQK B/ fejk, “;zgodkfJesk T[Zs/
fe;/ th ;wM"s/ dk noE nkgD/ f;XKsk dh fsbKibh ns/ Gkosh ;tkXhBsk d/ we;d Bkb r~dkoh d/ nbktk
j'o e[M BjhA j' ;edk.@
Gkos dh yk; gfo;fEshnK dk fXnkB oyd/ j'J/, Bfjo{ B/ XowfBog~ysk B{z d'jo/ noEK ftu gfoGkPs
ehsk :kBh fJe soc oki, okiBhsh ns/ f;fynk B{z Xow s'A nbr oyDk ns/ Xow Bz{ ftnesh dk fBih
wkwbk pDkT[Dk s/ d{ih soc ;kfonK XowK bJh ;wkB nkdoGkt fdykT[Dk ns/ T[BQK d/ nB[:kJhnK Bz{ ;wkB
nt;o T[gbpX eokT[Dk. T[BQK B/ ;zgodkfJesk Bz{ gfoGkPs eod/ j'J/ fJ; Bz{ fJe nfijk ftukoXkok
df;nk i' “fjzd{, w[;bwkB, f;Zy iK fJ;kJh Bz{ ;wo{g ;w{j wzB e/ okiBhfse ns/ nkofEe wkwfbnK dh
ftnkfynk eodh j?, fJe Xkofwe ;w{j Bz{ d{i/ Xkofwe ;w{jK d/ fybkc GVek e/ Bcos c?bkT[Adh j?.”
Bfjo{ T[BQK gfjb/ ftneshnK ftu'A ;B fiBQK B/ ;zgodkfJesk dh ;wkfie–nkofEe iVK B{z ;wMD dh e'fPP
ehsh ;h. T[j fJ; ftPtk; s/ gj[zu/ ;h fe fJj w[y s"o s/ gqshfeqnktkdhnK dk jfEnko j?, jkbKfe fJ;dk
;wkie nkXko w[y wZXtorh jh j?. ntsko d/ o{g ftu gfoGkPs ehsk. T[BQK d/ nB[;ko d{ih soc
XowfBog/ysk iBtkd dh w{bG{s ns/ io{oh g{ot Pos jB. Bfjo{ fe;/ th soQK, fjzd{, w[;fbw, f;Zy iK
fJ;kJh ;zgodkn ftu e'Jh nzso BjhA eod/ ;h. T[BQK d/ w[skpe fJj ;ko/ fJe jh ftukoXkok d/ ftfGzB
o{g jB ns/ fJ;bJh fJBKQ ;kfonK dk fJe ;kE fto'X eoBk ukjhdk j?. fiE/ T[j fJ; rb d/ gqsh g{oh
soQK ;gPN ;B fe x~N frDsh Bz{ g{oh ;[ofynk d/Dh ukjhdh j? ns/ T[BQK d/ vo Bz{ d{o eoBk ukjhdk j?,
T[E/ T[j x~N frDsh dh ;zgodkfJesk dk th T[ABk fto'X eod/ ;B fizBh pj[frDsh dh ;zgodkfJesk dk.
T[BQK B/ pj[s sofee nzdkI ftu ;wMkT[Ad/ j'J/ fejk fe Gkos tor/ pj[ Xkofwe ;wki ftu okPNoh J/
esk f;oc XowfBog/ysk d/ nXko T[Zs/ pD ;edh j? ns/ fJ; bJh ;zgodkfJesk ;kc s"o T[Zs/ okPNoh
J/esk dh d[PwD ns/ okPNo fto'Xh j?.

jkbKfe ;zgodkfJesk dh ;wf;nk d/ gqsh Bfjo{ d/ ot~JhJ/ ftu fJe Gkoh d'P th ;h. T[BQK ftu fJ; pko/
ft~u e[M jd se nkofEe ftnkfynktknh, :Kfsqe, fInkdk ;obtkdh ns/ fBnshtkdh M[ekn w"i{d ;h.
T[BQK dk ftPtk; ;h fe fB:'iB ns/ nkofEe ftek; s/ f;fynk d/ gq;ko d/ Bkb–Bkb ;zgodkfJe fuzse
y[d–p–y[d ewI'o j[zdk ubk ikJ/rk ns/ XowfBog/y u/sBk d/ fBowkD ftu fJj wddrko ;kps j't/rk.
fJ; soQK T[BQK B/ ftukoXkokswe g~Xo T[Zs/ ;zgodkfJesk d/ fto[X ;zxoP dh nt/jbBk ehsh. fJ; dk
fJe Bshik fJj j'fJnk fe T[BQK B/ f;fynk d/ ;ko s~s T[Zs/ ns/ ftfrnkB s/ ftfrnkBe fdaqPNe'D s'A
iBsk ftu gquko–gq;ko T[Zs/ pj[s jh xZN fXnkB fdsk. fJ;d/ nbktk fiE/ T[j ekch ekoiPhb ;B, T[E/
T[BQK B/ ;zgodkfJesk d/ ftP/ ftu nkgDh ftb~yD ;wMdkoh Bz{ nkw iBsk ftu gj[zukT[D bJh eKro; dk
fJe ;zrmB d/ o{g ftu fJ;s/wkb BjhA ehsk. nkgD/ f;XKsK Bkb th T[; ;w/A e[M ;wM"sk ehsk id e/
ob ftu T[BQK B/ w[;fbw bhr ns/ fJ;kJh ;zgodkfJe dbK d/ BKb 1960 dhnK u'DK ftu eKro; Bz{ ;wM"sk
eoB dh fJikis fdsh. T[j oki ;oekoK Bz{ ;zgodkfJe fjz;k c?bkT[D tkfbnK d/ fybkc ;ys gqPk;fBe
ekotkJh eoB d/ bJh th fsnko BjhA eo gkJ/. Bshi/ ti'A tv/ g?wkB/ T[Zs/ j'D tkb/ ;zgodkfJe dzr/ d/
ekoB T[BQK d/ ihtB d/ nzfsw fdB d[y Bkb Go/ j'J/ ;h.
iBtkdh rDszso
iBtkdh rDszso
iBtkdh rDszso
iBtkdh rDszso (Democratic Republic)
iBtkdh rDszso
Gkosh iwhB T[Zs/ iBtkd dh fdqV ;EkgBk fJ; jd se ;cb ojh fe ni d/ b'e nfijk wzBD br/ jB
fe jw/Pk s'A Gkos ftu iBtkd fJ;/ soK ;Ekgs ;h. fJ; iBtkd dh ;EkgBk dk P[o{nks 1947 d/ pknd

177

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY