Page 212 - DSOC202_SOCIAL_STRATIFICATION_PUNJABI

ÃîÅÇÜÕ çð÷Åì³çÆ

ê¹¾åðÆÁ» ç¶ ìðÅìð çÅ íÅ× ÇîñçÅ þÍ ÇÂà ÇòèÅé é¶ ÒÇÂÃåðÆ èéÓ Áå¶ ×Ëð ÇÂÃåðÆ èé ç¶ Çò¾Ú çÅ í¶ç òÆ B¯N
ÃîÅêå Õð Çç¾åÅ þÍ
Çܾ毺 å¾Õ ìðÅìð êzåÆëñ ç¶ä çŠçì§è þ, ÃîÅé êzåÆëñ ç¶ä ÁÇèÇéïî AIGF îÇÔñÅ Áå¶ ê¹ðô ÕðîÆÁ» ç¶
Çò¾Ú í¶ç Õðé çÆ ÁÅÇ×ÁÅ éÔÆ Çç§çÅÍ Ü¯ îÅÇÂÕ ÇÂé·» ÇòèÅéź çÅ êÅñé éÔÆ Õðç¶ À¹é·» ç¶ ñÂÆ ç§â çÅ ÃîÅé
þÍ
ÕÅðÜ ÁòèÆ Çò¾Ú ÕÅðÜ çôÅòÅ çÅ Çéï§åðä ë¶ÕàðÆ ÁÇèÇéïî, AIDH 寺 Ô§¹çÅ þÍ Çëð ÕÅðÜ Ø¿à¶, ÃêåÅÇÔÕ
ÁÅðÅî, ÃøÅÂÆ ç¶ Ãåð, êzÕÅô ÇòòÃæÅ, åÅêîÅé, îôÆé» çÆ ÃÆîÅì§çÆ, êzÅæÇîÕ À¹êÚÅð çÆ Ã¹ÇòèÅ, ÁÅðÅî Øð
ÁÅÇç ÃîÅéÅ ç¶ ÇÂñÅòÅ ÇÂà Çìñ Çò¾Ú ì¾ÇÚÁ» ç¶ Çôñ Øð ÃæÅÇêå Õðé çÆ Áå¶ îÇÔñÅò» ç¶ ñÂÆ ÇéÖ¶óé 寺
ìäÅÀ°-Çô§×Åð ÃæÅÇêå Õðé çÅ ÃîÅé þÍ îÇÔñÅò» ç¶ ñÂÆ ÇÂÕ Ççé ÇòÚ Ç÷ÁÅçŠ寺 Ç÷ÁÅçÅ I ؿචÁå¶ ðÅå
A@ òܶ åÃÆ Ãò¶ð¶ E òܶ ç¶ ÇòÚ Õ¯ÂÆ òÆ ÕÅðÜ éÅ Õðé ç¶ä çÅ ÃîÅé òÆ ÇÂà ÕÅùé Çò¾Ú þÍ

àÅÃÕ ÁÅè¹ÇéÕ ÇÂÃåðÆ ù å¹ÃÆ ÇÕà ð¹ê Çò¾Ú ç¶Öç¶ Ô¯?

A@.F.C ðÅÜéÆÇåÕ ÁÇèÕÅð
íÅðåÆ Ã§ÇòèÅé ç¹ÁÅðÅ îÇÔñÅò» ç¶ ç¯ êzî¹¾Ö ÁÇèÕÅð Ôé, îÇÔñÅòÅ ù îå ÁÇèÕÅð Áå¶ ÇòèÅé î§âñ ç¶ ñÂÆ
ï¯×åÅÍ îÇÔñÅ îå ÁÇèÕÅð çÆ î§× Ãí 寺 êÇÔñÅ AIAG Çò¾Ú ÕÆåÆ ×ÂÆ ÃÆ, ÇÕ§å± ÃÅÀæ ìð¶ ëðéÚÅÇÂ÷ Õî¶àÆ
é¶ AIAH Çò¾Ú ÇÂà î§× ù ÁÃòÆÕÅð Õð Çç¾åÅÍ AIAI Çò¾Ú ÃðÕÅð é¶ ðÅÜ ÃðÕÅð» ù ÁÇèÕÅð ç¶ Çç¾åÅ ÇÕ À¹Ô
ÇÂÃåðÆ îå ÁÇèÕÅð ç¶ Ã§ì§è Çò¾Ú ÁÅêä¶ Áñ¾× Çìñ ñÅ×± ÕðéÍ ÇÂà êzÕÅð ç¶ Çìñ ðÅÜÕ¯à Çò¾Ú AIBC Çò¾Ú,
àzÅòéÕ¯ð Õ¯ÚÆé Çò¾Ú AIBD Çò¾Ú, îçðÅà Áå¶ À¹µåð êzç¶ô Çò¾Ú AIBE Çò¾Ú, ê¿ÜÅì Áå¶ ÁÃÅî Çò¾Ú AIBF
Çò¾Ú, Áå¶ ÇìÔÅð å¶ À¹óÆÃÅ Çò¾Ú AIBI Çò¾Ú êÅà ÕÆå¶ ×Â¶Í AICE Çò¾Ú íÅðå ÃðÕÅð ÁÇèÇéïî Çò¾Ú
ÇþÇÖÁå ï¯×åÅ ç¶ ÁÅèÅð å¶ ÇÂÃåðÆ îå ÁÇèÕÅð êzçÅé ÕÆåÅ Ç×ÁÅÍ ëñÃð±ê AICG Çò¾Ú EF îÇÔñÅò» é¶
üéÅò ç¶ îÅÇèÁî éÅñ ÇòèÅé î§âñ Çò¾Ú êzò¶ô ÕÆåÅÍ Ãòå§åðåÅ ç¶ ìÅÁç ÇÂÃåðÆ îåçÅåÅò» çÆ Ã§ÇÖÁÅ
Áå¶ ðÅÜ ÇòèÅé î§âñ» Áå¶ ñ¯Õ ÃíÅ Çò¾Ú¯º îÇÔñ» êzåÆÇéèÆÁ» çÆ Ã§ÇÖÁÅ Çò¾Ú òÅèÅ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ

A@.G ÁÇèÕÅð Ú¶åéÅ (Consciousness of Rights)
ÜçÇÕ íÅðå Çò¾Ú îÇÔñÅò» ù Ô¯ð ç¶ôÅ çÆÁ» îÇÔñÅò» çÆ å¹ñéÅ Ç÷ÁÅçÅ ÁÇèÕÅð êzÅêå ÔéÍ ÇÕ§å± ÕÆ ÃÅâ¶
ç¶ô çÆÁ» îÇÔñÅò» Çò¾Ú ÁêÅä¶ ÁÇèÕÅð» ç¶ êzåÆ Ú¶åéÅ þ? ÇÂà ñ¶ÖÕ é¶ Õ¹¾Þ ÃÅñ êÇÔñ» ðÅÜÃæÅé ç¶ ÇÂÕ
ÇÜñ¶ ç¶ ÇÂÕ Çê¿â çÆÁ» AH 寺 E@ ÃÅñ çÆ À¹îð çÆÁ» GEC ÇÂÃåðÆÁ» çÅ ÇÂ¾Õ ÁÇèÁËé ÕÆåÅ ÃÆÍ ÁÇèÁËé çÅ
î¹¾Ö À¹ç¶ô ÇÂÃåðÆÁ» Çò¾Ú ÁÇèÕÅð» ç¶ ñÂÆ Ú¶åéÅ çÅ î¹ñ»Õä Áå¶ Ã§ÇòèÅé å¶ Çí§é-Çí§é êzÕÅð ç¶ ÇìñÅ
ç¹ÁÅðÅ í°×åÅé ÁÇèÕÅð» ç¶ êzåÆ Ã§å¹ôà ç¶ êµèð 鱧 éÅêäÅ ÃÆÍ
ÇÂà çÆ Ö¯Ü çÅ ÇôèÅéÇåÕ îÅâñ ÇÂÔ ÃÆ ÇÕ ÇÕö Çòô¶ô Ö¶åð Çò¾Ú, (ÇÜò¶º ÃîÅÇÜÕ, ðÅÜéÆÇåÕ, ÁÅðÇæÕ Áå¶
èÅðÇîÕ) îÇÔñÅò» çÆ ÁÇèÕÅð Ú¶åéÅ çÅ Ãåð ÚÅð ×¾ñ» å¶ Çñðíð ÕðçÅ þÍ ÇÂÃåðÆ çÆ ÇòÁÕåÆ×å Çê¾áí±îÆ,
(ÇþÇÖÁå Ãåð, ÁÇíñÅôÅ çÅ Ãåð Áå¶ ÇòÁÕåÆ×å Üð±ðåÅ) À¹ÃçÆÁ» ÃîÅÇÜÕ êÇðÃÇæåÆÁ» Çðôå¶çÅðÅ
çÆÁ» À¹îÆçÅ, êåÆ ç¶ ÁÅçðô Áå¶ êÇðòÅð ç¶ îËìð» çÅ ÇçzôàÆÕ¯ä, À¹ÃçÅ ÁÅðÇæÕ ÁÅèÅð òð× çÅ ÃåðÍ ÃÅâ¶
Çòôñ¶ôä Çò¾Ú ÇòÇí§é êzÕÅð ç¶ ÁÇèÕÅðÅ ç¶ êzåÆ Ú¶åéÅ Áå¶ ÁÇèÕÅðÅ ç¶ À¹êí× ç¶ ô§å¹Ãà ê¾èð å¶ Ã§ì§Çèå
ÇéîéÇñÇÖå å¾æ ÃÅÔîä¶ ÁŶÍ
A@.G.A ÃîÅÇÜÕ ÁÇèÕÅðÅ çÆ Ú¶åéÅ
A. îÇÔñÅò» ù ÇòÁÅÔ Ã§ì§èÆ ÕÅùéÅ çÆ ÜÅäÕÅðÆ ìÔ¹å ؾà þÍ ÃÅⶠÃðò¶Öä Çò¾Ú Õ¶òñ çà Çò¾Ú¯ ÇÂÕ
îÇÔñÅ ù ÔÆ ÁÅêä¶ ÜÆòé ÃÅæÆ ç¶ üéÅò ç¶ ÁÇèÕÅð çÆ ÜÅäÕÅðÆ ÃÆ, ñ×í× E@ Çò¾Ú¯º ÇÂÕ ù ÇòÁÅÔ çÆ
ÃÔÆ À¹îð çÆ ÜÅäÕÅðÆ ÃÆ ê¿Ü Çò¾Ú¯ ÇÂ¾Õ å¯º òÆ Ø¾à ù åñÅÕ çÅ Ç×ÁÅé ÃÆ, ê¿Ü ÇòÚ¯ ÇÂ¾Õ å¯º òÆ Ø¾à ù
ÇòèòÅ ê¹éð ÇòÁÅÔ ÁÇèÕÅð çÅ Áå¶ ê¿Ü Çò¾Ú ÇÂÕ å¯º òÆ Ø¾à ù ç閭 ÕÅùé çÅ Ç×ÁÅé ÃÆÍ ÇÂé·» ÃÅð¶
ê¾Ö» ù ÇÂ¾Õ ð¾Öä å¶ ÁÃÆ ÕÇÔ ÃÕç¶ Ô» ÇÕ çà Çò¾Ú¯º ÇÂÕ îÇÔñÅ ù ÔÆ ÇòÁÅÔ ÕÅùéÅ çÆ Õ¹¾Þ ÜÅäÕÅðÆ ÃÆÍ
B. êÇðòÅð Çò¾Ú ëËÃñ¶ ñËä ç¶ Çòô¶ Çò¾Ú îÇÔñÅò» çÆ í±ÇîÕÅ ÇÕéÅð¶ çÆ Ô§¹çÆ ÃÆÍ êåéÆ ç¶ éÅñ êåÆ
îÔ¾åòÔÆä ÇòÇôÁÅ Çò¾Ú ÔÆ ÃñÅÔ Õðç¶ ÔéÍ

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 211