Page 209 - DSOC202_SOCIAL_STRATIFICATION_PUNJABI

ÇÂÕÅÂÆ-A@ : ÇÂÃåðÆÁ» ç¶ ÁÇèÕÅð

B¯N Ãð¯å: Social Welfare Statistics , 1981, 103-105

AIGI Çò¾Ú ëËÕàðÆ Çò¾Ü ð¯÷×Åð êzÅêå ÇÂÃåðÆÁ» çÆ Ã§ÇÖÁÅ E.AD ñ¾Ö ÃÆ, ÖÅäÅ Çò¾Ú @.H ñ¾Ö Áå¶ ìÅ×» ù
D.AH ñ¾Ö ÃÆÍ
íÅðå Çò¾Ú Õ¹¾ñ Õ§îÕÅÜÆ îÇÔñÅò» Çò¾Ú¯º Ôð ÇÂ¾Õ A@@ öòÅï¹Õå îÇÔñÅò» Çò¾Ú EB.EI Áéêó ÔéÍ BH.EF
êzÅêÂîðÆ Áå¶ Çîâñ Ãåð å¾Õ ÇÃǾÖÁå, AC.GH ÃËÕ§âðÆ Ãåð å¾Õ ÇþÇÖÁÅ Áå¶ E.@G Áå¶ ÇÂà 寺 À¹µêð
ÇþÇÖÁÅ ÔéÍ (À¹ÔÆ ABD) ôÇÔðÆ Ö¶åð» ÇòÚ¯ Ôð ÇÂ¾Õ A@@ öòÅ ï¹Õå îÇÔñÅò» Çò¾Ú¯ BE.HC Áéêó CE.DI
êzÅÇÂîðÆ Áå¶ Çîâñ å¾Õ, BE.GA ÃÕËâðÆ å¾Õ Áå¶ AB.IG ÃéÅåÕ Áå¶ Ç÷ÁÅçÅ å¾Õ ÇþÇÖÁå þÍ ×zÅîÆä
Ö¶åð» Çò¾Ú Ôð ÇÂ¾Õ A@@ öòÅï¹Õå îÇÔñÅò» ÇòÚ¯ HH.AA Áéêó·, A@.FH êzÅÇÂîðÆ ÜÅ Çîâñ å¾Õ Áå¶ A.BA
Çîâñ 寺 À¹µêð ÇþÇÖÁå þÍ
åÅÇñÕÅ-B
îÇÔñÅ ÕÅî×ð çÆ êzåÆôå Çò¾Ú ÁÃèÅðéåÅ
ôz¶äÆ AIFA AIGA AIHA
ÇÕÃÅé AE.DE C.FA D.GG
Ö¶åÆ î÷ç±ð F.HG F.AH F.EH
Ô¯ð î÷ç±ð E.FA B.CD C.@I
Õ¹¾Þ îÇÔñÅ BG.IC AB.AC AD.DD

B. ÕÅðÜ êz¶ðäÅ (Work Motivation)-îÇÔñÅò» Õ§î ÇÕÀ¹º ñ¾íçÆÁ» Ôé? ÇÂÃåðÆÁ» Çò¾Ú ð¯÷×Åð ç¶ ñÂÆ
êz¶ðäÅ ê¹ðôŠ寺 Çê¿é Ô¹§çÆ þÍ Ãê¾ôà ÕÅðé å» ÇÂÔ Ô¶ èé çÆ Üð±ðå, ñ¶ÇÕé ÇÂÔ ÕÇÔäÅ ×ñå ÔË ÇÕ ÃÅðÆÁ»
îÇÔñÅò» èé ç¶ ÕÅðé ÔÆ é½ÕðÆ ÕðçÆÁ» Ôé Í ÇÂÕ ÁÇèÁËé Çò¾Ú GB8 Õ§îÕÅÜÆ îÇÔñÅòÅ ç¶ ÁÇèÁËé Çò¾Ú
é½ÕðÆ Õðé çÆ êzî¹¾Ö ÕÅðé ÇÂà êzÕÅð êŶ ׶- êåÆ ç¹ÁÅðÅ ÇåÁÅ× Áå¶ Øð 寺 ìÅÔð Õ§î Õðé çÆ åðÜÆÔ ç¶ä
çÅ ÕÅðéÍ î¯à¶ å½ð å¶ ÇÕÔÅ ÜÅò¶ å» HI.@% îÇÔñÅò» ÁÅðÇæÕ Üð±ðåÅ ç¶ ÕÅðé ÔÆ é½ÕðÆ ÕðçÆÁ» ÔéÍ
çÆêÅ îÅûð (AIIB:BC) é¶ Ü¶ê¹ð (ðÅÜÃæÅé) Çò¾Ú BBE Õ§îÕÅÜÆ îÇÔñÅò» ç¶ ÁÇèÁËé éÅñ ÃÇÔñÅäÅ ç¶ Ã¶òÅï¹Õå
Ô¯ä ç¶ Û¶ ÕÅðé êåÅ Úñç¶ ÔéÍ ÁÅðÇæÕ Üð±ðå ÜÅ êÇðòÅð çÆ ÁÅîçé Çò¾Ú ÃÇÔï¯× (BB.G%) íÅòÆ Õ°Ã 寺
ùð¾ÇÖÁÅ (B@%) ðÇÔä ÃÇÔä ç¶ Ãåð ù À¹µÚÅ À¹áÅÀ¹ä ç¶ ñÂÆ (B@.D%) îé ìÇÔñÅÀ¹ä Áå¶ ÃîÅÇÜÕ Ã§êðÕÅ ç¶
ÕÅðé (AG.C%) ÇòÁÕåÆ×å ÃéîÅé Áå¶ ÁÅð÷± ç¶ ÕÅðé (AB.D%) ÁÅåî çîÅé çÆ ê±ðåÆ (G.B%)Í ÇÂà êzÕÅð
FC.@% ÇÂÃåðÆÁÅ ÁÅðÇæÕ Üð±ðåÅ ç¶ ÕÅðä Õ§î ÕðçÆ ÃÆ Áå¶ CG.@% ñÅíðÇÔå ÕÅðäÅ å¯ºÍ Üç À¹Ôé»
ÇÂÃåðÆÁ» åú ê¹ÇÛÁÅ Ç×ÁÅ ÇÕ Üç À¹Ôé» é¶ ÃòË Ç¾ÛÅ êzçÅé ÕÆåÆ ÜÅò¶ ÇÕ À¹Ô ê±ðé çÃÅðÆ Ã¶òÅ ï¹Õå
ìäéÅ êzçç Õð¶×Æ ÜÅ ê±ðé çÃÅðÆ ×zÇÔäÆ, å» EB.@% é¶ Õ¶òñ ×zÇÔ ÕÅðÜ êzçç ÕÆåÅ Áå¶ DH.@% é¶ ×zÇÔ
ÕÅðÜ Áå¶ é½ÕðÆ çÅ åÅñ-î¶ñ (À¹ÔÆ BD) A ÇÂà êzÕÅð Á¾èÆ å¯º Õ¹¾Þ ؾà îÇÔñÅò» é¶ Õ§î Õðé çÆ À¹åùÕåÅ
ÇçÖÅÂÆ Áå¶ Á¾è¶ 寺 Õ¹¾Þ ÁÇèÕ é¶ Õ§î ç¶ ñÂÆ ÁäǾÛÅ ÇçÖÅÂÆÍ ê¶zðäÅ Ãåð ç¶ îÅêé 寺 êåÅ ñ¾×çÅ Ô¶Ç Õ
DG.E% îÇÔñÅò» çÅ êz¶ðäÅ ê¾èð ìÔ¹å À¹µÚÅ ÃÆ CE.A% çÅ î¾è ÃÆ, Áå¶ AG.C% çÅ Çéîé ÃÆÍ À¹µÚ êz¶ðäÅ ê¾èð çÅ
çì§è À¹µÚ ÇþÇÖÁÅ Ãåð éÅñ, é½ÕðÆ ç¶ À¹µÚ çå¯Ö éÅñ Áå¶ Ø¾à À¹îð éÅñ ÃÆÍ BD.@% îÅîÇñÁÅ Çò¾Ú êz¶ðäÅ
çÅ Ãð¯å ÃÆ ÜéÕ êÇðòÅð (îÅåÅ- ÇêåÅ, íÅÂÆ, íËä BC.@%) îÅîÇñÁÅ ÇòÚ Ãð¯å ÃÆ Üéé êÇðòÅð, I.@%
îÅîÇñÁÅ Çò¾ú Çî¾åð Áå¶ ÁÇèÁÅêÕ Ãé Áå¶ CI% îÅîÇñÁÅ Çò¾Ú Ãð¯å ÃòË êz¶ðäÅ ÃÆÍ
Õ§î çÆ êz¶ðäÅ çÆ êzÇòðåÆ Çò¾Ú òÅèÅ Õðé òÅñ¶ ÕÅðéÅ çÆ åð·» Õ¹¾Þ Á¶Ã¶ ÕÅðÕ òÆ ÔéÍ Ü¯ ÇÂà êzÇòðåÆ ù ؾà
Õðç¶ ÔéÍ çÆêÅ îÅûð ç¶ ÁÇèÁËé (À¹ÔÆ CF%) Çò¾Ú êz¶ðäÅ Õðé òÅñ¶ ÕÅðé ÃéÍ À¹êï¹Õå é½ÕðÆÁ» çÅ À¹êñìè
éÅ Ô¯äÅ (DI%), ÃîðµæÅ Çò¾Ú ÕîÆ (B@%), Õ§î Õðé çÆ Ç¾ÛÅ Çò¾Ú ÕîÆ (AH%), êåÆ å¯º Ô½ÃñÅ éÅ ÇîñäÅ (H%)
Áå¶ êåÆ çÆ é½ÕðÆ çÆÁÅ Üð±ðåÅ ç¶ éÅñ Áç×åÆ (E%)Í

àÅÃÕ AID@ Çò¼Ú ÇÂÃåðÆÁ» çÆ éÆòƺ çôÅ ç¶ ÕÆ ÕÅðä Ãé?

208 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY