Page 205 - DSOC202_SOCIAL_STRATIFICATION_PUNJABI

ÇÂÕÅÂÆ-A@ : ÇÂÃåðÆÁ» ç¶ ÁÇèÕÅð

B¯N ÇüÇÖÁÅ çÅ êÌíÅò, ÇüÇÖÁå Áå¶ Õ°ñÆé ÇÂÃåðÆÁÅ ç°ÁÅðÅ Õ°ôñ Á×òÅÂÆ êÌçÅé ÕÆåÆ ÜÅäÆ, èðî ç°ÁÅðÅ
îÃñåÅ êÌÅêå ;îÅÇÜÕ êÌæÅò» Çò¼Ú¯ êÇðòðåé ç¶ ñÂÆ ê°ðô ÃîÅÜ Ã°èÅðéÅ ç°ÁÅðÅ ð±ÚÆ ñËäÅÍ ÃîÅÇÜÕ èÅðÇîÕ
çÅ ê°ðôÅ ç°ÁÅðÅ Çòð¯è éÅ ÕðéÅ Áå¶ ðÅôàðÆ ðÅÜÇéÇåÕ é¶åÅò» çÅ ÇÂé·» Á³ç¯ñéÅ çÅ Ãîðæé ÕðéÅ ÁÅÇç
AIEC Çò¼Ú íÅðå ÃðÕÅð ç°ÁÅðÅ ÃæÅÇêå Õ¶ºçðÆ ÃîÅÜ ÕÇñÁÅä ì¯ðâ òÆ ÇÂÃåðÆÁÅ ç¶ ÕÇñÁÅä ç¶ ñÂÆ ì¯ðâ
Õ¯ÇôôÅ ù ìñ êÌçÅé ÕðçÅ ÔË Áå¶ Ô½¼ÃñÅ Çç³çÅ ÔËÍ íÅðå ÃðÕÅð çÅ ÕÇñÁÅä î³åðÅñÅ òÆ é×ðÅ Çò¼Ú¯ Õ³îÕÅÜÆ
îÇÔñÅò» çÆ ×ÌÇÔ ÇéðîÅä Áå¶ ÇòÃåÅð ñÂÆ Ã³×áéÅ ù Áé°çÅé Çç³çÅ ÔËÍ ÃðÕÅð» òÆ ÁÅêäÆÁÅ ï¯ÜéÅò» ç¶
îÅÇèÁî éÅñ èé êÌçÅé ÕðçÆ ÔË åÅÇÕ Üé ÃÇÔï¯× éÅñ îÇÔñÅ î³âñ, ×ÌÇÔ ÕÇñÁÅä Õ¶çð, ÇüÇÖÁÅ Õ¶ºçð,
×ÌÅîÆä ÕÇÔñÅò» ç¶ ñÂÆ à̶Çé³× Õ˺êÅ çÅ ÁÅï¯Üé Áå¶ Õ¶òñ îÇÔñÅ î˺ìð» ç¶ ÃÇÔï¯× éÅñ ÃðÕÅðÆ ÃîÇåÆÁÅ
çŠóÚÅñé ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕ¶Í

A@.C.AÃîÅÇÜÕ Çìñ» çÅ êÅà ÕÆåÅ ÜÅäÅ
ÇÂÃåðÆÁ» éÅñ Ãì³Çèå Õ°¼Þ ÇìñÅ çÅ êÅà ÕÆåÅ ÜÅäÅ Çå³é å¼åÅ éÅñ Ãì³Çèå ÔË ÇòÁÅÔ, óêåÆ, ð¯Ü×Åð Ãì³èÆ
Çìñ Çòô¶ô ð±ê éÅñ ÇòÁÅÔ çÆ À°îð, í°éð ÇÁÅÔ, ÇòÁÅÔ çÅ Ãð±ê ÜÆòé Áå¶ ÜÆòé ÃÅæÆ ç¶ Ú°éÅò çÆ
Ãòå³åðåÅ éÅñ Ãì³è ÔËÍ êÅà ÕÆå¶ ×¶ êÌî°¼Ö Çìñ ÇÂà êÌÕÅð ÔéÍ AIBI çÅ ìÅñ ÇòÁÅÔ ð¯Õ Çéïî AIEE çÅ
ÇÔ³ç± ÇòÁÅÔ Çéïî Áå¶ AIED çÅ Çòô¶ô ÇòÁÅÔ ÇéïîÍ Ã³êåÆ Çìñ ÔËÍ AIBI çÅ ÇÔ³ç± À°¼åðÅÇèÕÅð Çìñ AICI
çÅ ÇÔ³ç± ÇÂÃåðÆÁ» çŠóêåÆ ÃÇèÕÅð Çéïî Áå¶ AIEF çÅ ÇÔ³ç± À°çðÅÇèÕÅð Çéïî Í ð¯Ü×Åð ÇòôÁÕ Çìñ ÔË
AIDH çÅ ëËÕàðÆ Çéïî AIDH çÅ ÕðîÚÅðÆ ðÅÜ ìÆîÅ Çéïî Áå¶ Çéïî AIDH çÅ ëËÕàðÆ Çéïî ÕÅðÜ ÁòçÆ
(سà¶) ìðÅìð åéÖÅÔ ×¼ñ» ù ÇéïÇîå ÕðçÅ ÔËÍ ÕðîÚÅðÆ ðÅÜ ìÆîÅ Çéïî ê³Ü ñÅí Çç³çÅ ÔËÍ ÇìîÅðÆ Áï¯×åÅ
Áå¶ ÇÃÔå ñÅíÍ ÜçÇÕ ÇÂé·» Çìñ» é¶ ÇÂÃåðÆÁÅ çÆ çôÅ Çò¼Ú ò¼âÆ ÃÆîÅ å¼Õ ðèÅð ÕÆåÅ ÔË ñ¶ÇÕé (Çìñ Áå¶
Ãî¼ÇÃÁÅ ù ìÅÔðÆ ÃÆî» å¼Õ ÔÆ Ã³êðÕ Õðç¶ Ôé (B) À°Ô Çìñ Áóå°Çñå Ôé ÃðæÅå Õ°¼Ö Çéïî Ô¯ð Çéïî» å¯º
ؼà ÜÅ ÇÜÁÅçÅ ÇéôÇÚå ÔË (C) Õ°¼Þ Çìñ» çÆ ìéÅòà ¶éÆ Çã¼ñÆ ÔË ÇÕ À°ÔéÅ ù áÆÕ éÅñ ñÅ×± éÔÆ ÕÆåÅ ÜÅ
ÃÕçÅ Áå¶ (D) ÇìñÅ ù ñÅ×± Õðé òÅñ¶ ÃÅèé îÇԳ׶, ÁÅÕðôÕ Áå¶ ÜÇàñ ÔéÍ ÇÂÔ ÇÕÔÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË ÇÕ Çìñ»
À°êÅÁ ÇÂÃåðÆÁ» çÆÁ» Ãî¼ÇÃÁÅò» ù ç±ð Õðé Çò¼Ú ÇÜÁÅçÅ êÌíÅòÆ Çüè éÔÆ Ô¯ÂÆ ÔËÍ ÇÃè»åÕ ð±ê éÅñ
ÇÂÃåðÆÁÅ ù ÇÜÁÅçÅ Ãòå³åðåÅ Çç¼åÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÃÆÍ ñ¶ÇÕé ÇòòÔÅÇðÕ Ã¼Ú ÇÂÔ ÔË ÇÕ À°Ô Ô°ä ÁîÅéåÆ Áå¶
ÁéÀ°ÇÚå ÇòòÔÅð í¯× éÔÆ ÔË Ü¯ À°ÔéÅ ù ÁêîÅé Áå¶ ôðî ç¶ ÇÂñÅòÅ Õ°¼Þ òÆ éÔÆ ç¶ ÇðÔÅ ÔËÍ
À°êð¯Õå Çòôñ¶ôä éÅñ ÇÂÔ Ã³Õ¶å ÇîñçÅ ÔË ÇÕ ÇÂÃåðÆÁ» ù Çéð³åð ÇòôÁÕ Áå¶ ô¯ôä ç¶ ÜÅñ å¯ ìÚÅÀ°ä
çÆÁ» Õ¯ÇôôÅ Çò¼Ú êÇðòðåé ÁÅ ÇðÔÅ ÔËÍ ÜçÇÕ ÇÂÔ êÇðòðåé Ô½ñÆ Áå¶ ï¯ÜéÅì³ç éÔÆ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ

A@.D ÁÅÜÅçÆ ç¶ ìÅÁç ç¶ô Çò¼Ú ÇÂÃåðÆÁ» (Women in Post Independence
Period)
íÅðå Çò¼Ú AID@ å¼Õ ÇÂÃåðÆÁ» çÆ éÆòƺ çôÅ ç¶ î°µÖ ÕÅðé ÜÅåÆ ì³èé ÕÅðé ÁéêóåÅ, ÁÅðÇæÕ ÇéðíðåÅ,
èÅðÇîÕ Çéô¶ç ÜÅåÆ ì³èé ÇÂÃåðÆ Á×òÅÂÆ çÅ ÕîÆ Áå¶ ê°ðô» çÅ À°ÔéÅ ç¶ êÌåÆ ÁäÀ°ÇÚ¼å ÇçÌôàÆÕ¯ä ÁÅÇç
ÃéÍ î¶àÃé é¶ ÃÅâÆ Ã³ÃÇÕÌåÆ Çò¼Ú ÇÂÃåðÆÁ» çÆ ÇÂÕñò§ÜÅ Áå¶ À°ÔéÅ ç¶ Çéîé Ãåð ç¶ ñÂÆ ê³Ü ÕÅðéÅ ù
À°¼åðçÅÂÆ áÔðÅÇÂÁÅ ÔËÍ ÇÂÔ ÔË ÇÔ³ç± èðî, ÜÅåÆ ÇòòÃæÅ, óï°Õå êÇðòÅð ÇÂÃñÅîÆ ôÅôé Áå¶ ÇìÌÇàô
À°êÇéò¶ôòÅçÍ ÇÔ³çå±òÅé ç¶ ÁÅç¶ôÅ ç¶ Áé°ÃÅð ê°ðô ÇÂÃåðÆÁź 寺 Ãðì¯åî Ô°§ç¶ Ôé Áå¶ ê°ðô 鱧 Áñ×-
Áñ× í°ÇîÕÅòź ÇéíÅÀ°äÆÁÅ ÚÅÔÆçÆÁź Ôé¢ ÇÂÃåðÆÁŠ寺 îÅåÅ å¶ ×ÇðÔäÆ çÆ í°ÇîÕÅòź çÆ Áå¶ ê°ðôź 寺
ðÅÜéÆåÕ å¶ ÁÅðÇæÕ í°ÇîÕÅòź çÆ ÁÅôÅ ÇÕåÆ ÜźçÆ ÃÆ¢ ÇÔ§ç° èðî ×z§æź ÇòµÚ ÇÂÃåðÆÁÅ ç¶ ñÂÆ ÃîÅÜ ÜÆòé
Çéðíð ç¶ ð±ê ÇòµÚ î§ÇéÁÅ Ç×ÁÅ ÔË¢ ÜÅåÆ ÇòòÃæÅ é¶ òÆ Üé ÕÅðÜÅ Áå¶ ÃðòÜÇåÕ îÅîÇñÁÅ Çò¼Ú¯
ÇÂÃåðÆÁ» çÆ íÅ×ÆçÅðÆ å¶ ð¯Õ ñ×ÅÂ¶Í ñóÕÆÁÅ ç¶ ñÂÆ ÜñçÆ ÇòÁÅÔ çÅ Úñä ÕÆåÅ Ç×ÁÅ, ç±Ãð¶ êÅö
ÇòèòÅ ÇòÁÅÔ çÅ Áå¶ ÃåÆ êÌæÅ ÚñÅÂÆ ×ÂÆÍ Çê¼åð ò³ÃÆ Ã³ï°Õå êÇðòÅð é¶ ÇÂÃåðÆÁ» çÆ Ãòå³åðåŠؼà
Õð Çç¼åÆ Áå¶ À°îð Çñ³× Áå¶ éÅå¶çÅðÆ ç¶ ÁÅèÅð å¶ êÇðòÅð Çò¼Ú À°ÔéÅ çÆ ÃÇæåÆ Çéîé Ô°³çÆ ×ÂÆÍ î°ÃÇñî
ï°¼× Çò¼Ú ÇÂÃåðÆÁ» çÆ çôÅ Çò¼Ú Ô¯ð òÆ êåé Ô¯ÇÂÁÅ ÇÂÃñÅÇîÕ ôÅôé ÇòÚ¯º ÃîÅÇÜÕ-ðÅÜéËÇåÕ êÌíÅòÅ
ÇòÚ¯º ÇÔ³ç±ÁÅ é¶ ÇÂÃåðÆÁ» çÆ ÇÂÕµñ¶êé Áå¶ êðçÅ êÌæÅ ù î°ÃñîÅé» çÆ åð·Å ÁÅêäÅ ÇñÁÅ ÇÜÃç¶ ÕÅðé Çñ³×
ç¶ ÁÅèÅð å¶ ÇîÔéå òÆ ÇÂÕ ê±ðé ò³â Ô¯ ×ÂÆÍ î°ÃÇñî éòÅìÅ Áå¶ ÜÅ×ÆðçÅð» ì°ðÆ éÜð Çò¼Ú Ô¯ä ñ¼×¶Í
ÜçÇÕ ÇìÌÇàô ôÅôéÅ é¶ ÇÔ³ç±ÁÅ ç¶ ÃîÅÇÜÕ ç¶ Á³Çåî çôÕÅ Áå¶ òÆÔòÆ ôåÅìçÆ ç¶ ÁÅðÇí³Õ BE ÃÅñ» Çò¼Ú Üç
Õ°Þ ê°ðô ÃîÅÜ Ã°èÅðÕ» é¶ Õ¯ÇôôÅ éÅñ îÇÔñŠóç¯ñé ù ìñ ÇîÇñÁÅÍ åç ÇìÌÇàô ÃðÕÅð Õ°¼Þ ÇòèÅÇéÕ Õçî

204 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY