Page 235 - DSOC202_SOCIAL_STRATIFICATION_PUNJABI
P. 235
ÇÂÕÅÂÆ-AA: ÃîÅÇÜÕ ×åÆôÆñåÅ
B¯N Õ°¼Þ Ã Çê¼Û¯º ê¼ÛîÆ ï±ðê Áå¶ ÁîðÆÕÅ Çò¼Ú ÕÆå¶ ×¶ ÇÂ¼Õ ÁÇèÁ¶é Çò¼Ú Ô¶á ÇñÇÖå éåÆܶ ռ㶠׶-
(A) ÃÅðÆ ê¼ÛîÆ À°çï¯Ç×Õ ÃîÅÜ» Çò¼Ú ñ×í× C@ ëÆÃçÆ ×åÆôÆñåÅ òð× å¯º ìÅÔð Ô¯ÂÆ ÃÆÍ ÇÂÔ ÃÆîå
Ö¶åð Çò¼Ú ÃÆÍ ÇüÇÖÁÅ êðÅêå ñ¯Õ ×Ëð-ÃðÆðÕ ÇîÔéå ç¶ Õ³î» Çò¼Ú ñ¼×¶ ԯ¶ ÃéÍ
(B) ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆ ï¯×åÅ òÅñ¶ Õ°¼Þ ÃðÆðÕ ÇîÔéåÆ Ô¼æ ç±Ü¶ Õ³î» Çò¼Ú ñ¼× ׶Í
(C) Õ°¼Þ ñ¯Õ êÇÔñ» ×Ëð-ÃðÇðÕ ÇîÔéå Çò¼Ú ñ¼×¶ ԯ¶ Ãé, ìÅÁç Çò¼Ú À°é·» ù ÃðÆðÕ ÇîÔéå Çò¼Ú ÁÅÀ°äÅ
ÇêÁÅÍ
(D) ÇÃðø ÕÅñÜ ê¼èð çÆ ÇüÇÖÁÅ ÔÆ ÃðÆðÕ ÇîÔéå 寺 ×Ëð-ÃðÆðÕ Õ³î» Çò¼Ú ÁÅÀ°ä Çò¼Ú ÃÔÅÇÂÕ Ô¯ÂÆÍ
Çñêöà Áå¶ ì¶éÇâÕà çÅ î³éäÅ ÔË ÇÕ ×ðÆìÆ, ÇüÇÖÁÅ çÆ ØÅà Áå¶ Ö°¼ñ·¶êé çÆ ØÅà çÅ êÌíÅò ×åÆôÆñåÅ
Òå¶ ê˺çÅ ÔËÍ
ÁêÇðòÇåå ×åÆôÆñåÅ - ×åÆôÆñåÅ çÅ îåñì À°Ã ×åÆôÆñåŠ寺 ÔË, ÇÜà Çò¼Ú ÁÅêä¶ Ã¶òÅ ÕÅñ Çò¼Ú
ÁÅêäÆ ÃîÅÇÜÕ ÃÇæåÆ Çò¼Ú ìçñÅÀ° Õð ñ˺çÅ ÔËÍ ÇÜò¶º Ãòð× ÕñðÕ ç¶ Õ³î Õðé òÅñ¶ ÇòÁÕåÆ ÁÅêä¶ Ã¶òÅ
ÕÅñ Çò¼Ú ÔÆ êðì³èÕ ÁÔ°çÅ êÌÅêå Õð ñËäÍ
öòÅÕÅñÆé ×åÆôÆñåÅ - ÇÂÔ ×åÆôÆñåÅ ÁÅî å½ð Òå¶ Áêð³êÇðÕ ×åÆôÆñåÅ ç¶ î°ÕÅìñ¶ ؼà Ô°³çÆ ÔËÍ Ã¶òÅÕÅñÆé
×åÆôÆñåÅ À°Ãç¶ êÇÔñ¶ Õ³î çÆ êÌÇÕðåÆ Òå¶ Çéðíð ÕðçÆ ÔËÍ
öòÅÕÅñÆé ×åÆôÆñåÅ À°îð éÅñ ؼàçÆ ðÇÔ³çÆ ÔËÍ ÁÕÃð ÇòÁÕåÆ çÆ CE ÃÅñ çÆ À°îð ç¶ ìÅÁç ÇÂà Çò¼Ú
ÕîÆ ÁÅ Ü»çÆ ÔËÍ
öòÅÕÅñÆé ×åÆôÆñåÅ À°µêð ò¼ñ Ç÷ÁÅçÅ Ü»çÆ ÔËÍ ÇÂÃ寺 ÇÂñÅòÅ Áêð³êÇðÕ ×åÆôÆñåÅ ÇüÇÖÁÕ ï¯×åÅ éÅñ
òÆ Ã³ì³è ð¼ÖçÆ ÔËÍ ÇܳéÆ Ç÷ÁÅçÅ õÅà ÇüÇÖÁÅ Áå¶ à̶Çé³× Ô¯ò¶×Æ, úéÆ ÔÆ ×åÆôÆñåŠؼà Ô¯ò¶×ÆÍ
ÇÕÃÅé òð×» Çò¼Ú ÃîÅÇÜÕ ×åÆôÆñåÅ (Social Mobility among peasantry classes)- íÅðå Çò¼Ú
ÇÕÃÅé òð×» Çò¼Ú ÃîÅÇÜÕ ×åÆôÆñåÅ Ô¶á ÇñÇÖå ÕÅðä» ÕðÕ¶ ÔË-
(A) í±îÆ Ã°èÅð ÕÅùé AIE@ (Land Reform Act, AIE@)- óé AIE@ Çò¼Ú í±îÆ Ã°èÅð ÕÅùé ñÅ×± Ô¯ÇÂÁÅÍ
ÇÂà Çéïî çÅ À°ç¶ô í±îÆ ÇòÚ¯ÇñÁ» ù õåî ÕðéÅ Áå¶ î±ñ ÕÅôåÕÅð» ù ç¶äÅ ÃÆÍ ÇÂà åð·» éÅñ ê½óÆ-çð-ê½óÆ
×åÆôÆñåÅ À°µÚ ê¼èð Áå¶ éÆò¶º ê¼èð ç¯é» åð·» çÆ ×åÆôÆñåÅ êËçÅ Ô¯ÂÆÍ
(i) À°µÚ ×åÆôÆñåÅ (Ascending Mobility) - ÕÅôåÕÅð» é¶ ëÅñå± í±îÆ ÖðÆç ñÂÆ, ÇÜÃç¶
ëñÃð±ê Çò¼Ú À°µÚ ×åÆôÆñåÅ çÆ åðø òè¶Í
(ii) éÆòƺ ×åÆôÆñåÅ (Descending Mobility) Õ°¼Þ ÇÕÃÅé» é¶ í±îÆ å¯º ì¶çõñ Õð Çç¼åÅ Ç×ÁÅ,
ÇÜà éÅñ À°é·» çÆ ×åÆôÆñåÅ éÆò¶º ê¼èð ò¼ñ Ú¼ñ êÂÆÍ í±îÆÔÆä ÇîÔéåÆÁ» çÆ Ã³ÇÖÁÅ Çò¼Ú
Ç÷ÁÅçÅ òÅèÅ Ô¯ÇÂÁÅ, ÇÜà éÅñ À°Ô Ô¯ð òÆ ×ðÆì Ô¯ ׶Í
ÇÂà êÌÕÅð í±îÆ Ã°èÅð Çéïî ÇÜîƺçÅð» ñÂÆ éÆòƺ ÃîÅÇÜÕ ×åÆôÆñåÅ çÅ ÃÅèé ìä Ç×ÁÅÍ À°é·» ÕÅôåÕÅð»
寺 í±îÆ Õð Áå¶ ëÃñ çÅ ÇÔ¼ÃÅ êÌÅêå Õðé ç¶ ÁÇèÕÅð 寺 ì»Þ¶ Ô¯ ×Â¶Í À°é·» Õ¯ñ ÇÃðø ÃÆîå í±îÆ ðÇÔ ×ÂÆ, ÇÜÃ
éÅñ ðÅÜÃÆ ÜÆòé-ôËñÆ ÇìåÅÀ°ä Çò¼Ú ÁÃîð¼æ Ô¯ ׶Í
(B) ÔðÆ ÕÌ»åÆ ê̯×ðÅî (Green Revolution Programme) - ÃðÕÅð é¶ AIF@ ÂÆ. çÔÅÕ¶ Çò¼Ú ÔðÆ
ÕÌ»åÆ ê̯×ðÅî ô°ð± ÕÆåÅÍ ÇÂà ê̯×ðÅî çÅ î°¼Ö ÷¯ð À°µÚ êËçÅòÅð òèÅÀ°ä òÅñ¶ ìÆ÷» ç¶ êÌï¯× Áå¶ À°åêÅçé ò¼ñ
Ç÷ÁÅçÅ ×åÆ ç¶ä òÅñÆ ÖÅç çÆ Õ¯Çôô éÅñ ÃÆÍ êð À°µÚ ÇÕÃî çÆÁ» ÖÅç» Áå¶ ìÆ÷» ç¶ êÌï¯× Õðé ñÂÆ
ñ×ÅåÅð êÅäÆ çÆ ê±ðåÆ ñÂÆ ÇàÀ±òËñ ÁÅÇç çÆ ÷ð±ðå êÂÆÍ ÇÂé·» Ãí ðÇòèÅò» çÆ ÇòòÃæÅ Õðé Çò¼Ú Û¯à¶
234 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY