Page 233 - DSOC202_SOCIAL_STRATIFICATION_PUNJABI

ÇÂÕÅÂÆ-AA: ÃîÅÇÜÕ ×åÆôÆñåÅ

B¯N (D) ÜÅå» çÅ ÁËïÃƶôé Áå¶ Ã³Ø ÁÅÇç ç¶ ð±ê Çò¼Ú ÜÅå-ò³âÍ

ÇÂà åð·» ôÇÔðÆÕðé ç¶ò-ô̶äÆ Áå¶ Ãîåñð¶ÖÅ çÆ ðÚéÅ ÕðçÅ ÔËÍ
òð× ×åÆôÆñåÅ-òð× ÇéðîÅé, À°çï¯×ÆÕðé Áå¶ ÇüÇÖÁÅ çÆ í±ÇîÕÅ (Class Mobility-Role of
Class Formation, Indusrialisation and Education) - òð× ×åÆôÆñåÅ çÅ îÔ¼åò Ô¶á ÇñÇÖå» ò»×

Ãê¼ôà ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË-
(A) ÇÂÔ òð× çð÷Åì³çÆ çÅ îÔ¼åòê±ðé Áå¶ ÇòÁÅêÕ ÁÅïÅî ÔéÍ
(B) ÇÂÔ òð× çð÷Åì³çÆ çÆ ÁÅÖðÆ ÁòÃæÅ ÔËÍ

(C) ÇÂÔ Ô¯ð ÃîÅÇÜÕ êÌåÆÇÕÇðÁÅ ù êÌ×à ÕðçÅ ÔËÍ
(D) ×åÆôÆñåÅ çÆ ÇòÁÅêÕåÅ çÅ êÌï¯× À°çï¯Ç×Õ ÃîÅÜ ç¶ ÒÖ°¼ñ·¶êéÓ ñÂÆ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔËÍ
(E) ÇÂÃçÅ ÇÂÃå¶îÅñ À°æ¶ òÆ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË, ÇÜ¼æ¶ ×åÆôÆñåÅ çÆ À°µÚÆ çð èðî çÆ ÁÅôÅ ÃîÅÇÜÕ À°êñìèåÅ
çŠóնå ÕðçÆ ÔËÍ ÇÂà ÇòòÃæÅ Çò¼Ú ÇòÁÕåÆ çÆ êÌÇåíÅ Áå¶ ï¯×åÅ ç¶ ÁÅèÅð Òå¶ ÇòÁÕåÆ ù ÇÂéÅî
Çç¼åÅ Ü»çÅ ÔË Ü» À°Ã寺 ñ¼í ÇîñçÅ ÔË éÅ ÇÕ ÇÂà Çò¼Ú Õ¯ÂÆ ÇÂ¼Õ ÇòÁÕåÆ ù À°µåðÁÇèÕÅð Çò¼Ú ìÔ°å

ÃÅðÆ Ã³êåÆ Áå¶ ÃîÅÇÜÕ ê¼èð êÌÅêå Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ
(F) òð× ×åÆôÆñåÅ ÇéðîÅä ù ÃîÞä ñÂÆ ÇÂ¼Õ Çòô¶ô å¼å ÔËÍ
(G) ÃîÅÜ ç¶ î˺ìð» ç¶ ÜÆòé Çò¼Ú î½ÇÕÁ» çÆ À°êñìèåÅ ç¶ Ã³Õ¶å» çÅ òð× ×åÆôÆñåÅ ÁÇèÁËé 寺 òÆ êåÅ

ñÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ
(H) ÃîÅÇÜÕ ÃÇæðåÅ Áå¶ ÇòÃæÅð ç¶ Çòôñ¶ôä ñÂÆ À°é·» ñ¯Õ» çÆ Ü¯ ×åÆôÆñåÅ ç¶ ç½ð 寺 ×°÷ð ðÔ¶ Ôé, çÆ
ÇÕÇðÁÅ Áå¶ êÌåÆÇÕÇðÁÅ ù ÜÅäéÅ ìÔ°å îÔ¼åòê±ðé ÔË, ܯÇÕ òð× ×åÆôÆñåŠ寺 ÜÅä± Ô³°ç¶ ÔéÍ
(I) ÃîÅÇÜÕ ×åÆôÆñåÅ çÆ ÃÆîÅ ù À°çï¯Ç×Õ ÃîÅÜ ç¶ ÒÖ°¼ñ·¶êéÓ ç¶ Ô¼ñ» ç¶ ð±ê Çò¼Ú ÇÂÃå¶îÅñ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ
ÔËÍ

òð× ×åÆôÆñåÅ Áå¶ òð×-ÇéðîÅä (Class Mobility and Class Formation)- òð×
×åÆôÆñåÅ çÅ Ãí 寺 îÔ¼åòê±ðé êÇÔñ± ÔË-òð× ÇéðîÅä çÆ êðÇÕÇðÁÅÍ
ÇÂà ÇçôÅ Çò¼Ú î°¼Ö ÁÇèÁËé Ô¶á ÇñÖ¶ Ôé-

(A) îÅðÕà (Marx) - ÕÅðñ îÅðÕÃ é¶ ÇÂ¼Õ Ô¯ð òð×-ÇéðîÅä Áå¶ À°Ãç¶ Õ³î Áå¶ ç±ÃðÆ åðø
×åÆôÆñåÅ çÅ ÇòÃæÅð Áå¶ òð×-ÇòòÃæÅ ç¶ î¼è ç¶ Ã³ì³è» ìÅð¶ ÇÂÃçÅ Çòôñ¶ôä ÕÆåÅ ÔËÍ
(B) ò¶ìð (Weber) - ò¶ìð é¶ òð× ÇéðîÅä ñÂÆ ÃîÅÇÜÕ ×åÆôÆñåÅ ç¶ îÔ¼åò ù êÌ×à Õðç¶ Ô¯Â¶ À°Ã Òå¶
Çòô¶ô ÷¯ð Çç¼åÅ ÔËÍ ò¶ìð é¶ ÃîÅÇÜÕ Áå¶ Ã³×Çáå êÇÔÚÅä ñÂÆ ÃÇæðåÅ ù î°¼Ö å¼å ù ÃòÆÕÅð ÕÆåÅ ÔËÍ
(C) ò¶Ãàð×Åðâ (Westguard) - ò¶Ãàð×Åðâ é¶ ×åÆôÆñåÅ ç¶ îÔ¼åò ù îÅéåÅ Çç¼åÆ ÔË Áå¶ òð×-ÃÇæåÆ,

òð×-ÜÅ×ð±ÕåÅ Áå¶ ìð×-ó×áé ç¶ Ç÷Õð Çò¼Ú ñ¯Õ» çÆ êÌåÆÇÕÇðÁÅ Òå¶ êËä òÅñ¶ êÌíÅò ç¶ ð±ê ×åÆôÆñåÅ
çÆ À°êÃÇæåÆ Áå¶ Áä-À°êÃÇæåÆ ç¶ îÔ¼åò ù êÌ×à ÕÆåÅ ÔËÍ
D) Ç×¼âéà (Giddens) - Ç×¼âéà çÅ î¼å ÔË ÇÕ ×åÆôÆñåÅ Òå¶ ÇܳéÆÁ» Ç÷ÁÅçÅ ð¯Õ» Ô¯ä×ÆÁ», úéÆ ÔÆ

ÃÇæðåÅ éÅñ ÜÆòé î½ÇÕÁ» ç¶ ê°éð-ÃæÅé ç¶ ÔòÅñ¶ Çò¼Ú Çòô¶ô òð× ÇéðîÅä ç¶ Áå¶ òð× ÇéðîÅåÅ Áå¶ Ã³êåÆ
ç¶ Ç÷ÁÅçÅ î½Õ¶ Ô¯ä׶Í
À°çï¯×ÆÕðé Áå¶ ×åÆôÆñåÅ (Industrialisation and Mobility) - ×åÆôÆñåÅ çÆ êÌÇÕÇðÁÅ Áå¶ À°Ãç¶
ðÚéÅ ð±ê» ç¶ Çòôñ¶ôä Çò¼Ú òð× çÅ îÔ¼åò ÇÕ¼åÅ Ãî±Ô» 寺 ÔËÍ ÇÂÃçÅ ÕÅðä ÇÂÔ ÔË ÇÕ ÇÕ¼åÅ ÇÕö ÇòÁÕåÆ

232 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY