Page 228 - DSOC202_SOCIAL_STRATIFICATION_PUNJABI
P. 228
ÃîÅÇÜÕ çð÷Åì³çÆ
ÃéîÅé ×°ÁÅ ÃÕçÅ ÔËÍ ÇÂÔ ÇÂ¼Õ ÇòÁÕåÆ çÆ ×åÆôÆñåÅ çÆ Ç×ðÅòà î³éÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔËÍ ÇÂà Ç×ðÅòà ù ê±ðÆ B¯N
ÜÅå çÆ Ç×ðÅòà éÔƺ î³ÇéÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂÃçÅ êÌíÅò ÇòÁÅêÕ éÅ Ô¯ Õ¶ ÇòÁÕåÆ×å ê¼èð å¼Õ ÔÆ
ÃÆîå ðÇÔ³çÅ ÔËÍ
B. ÜÅå Çò¼Ú ؼà Ç×äåÆ êÇðòÅð» çÆ ×åÆôÆñåÅ (Mobility of Minority Families in a Caste)-
ÇÂà åð·» çÆ ×åÆôÆñåÅ êÇðòÅð» ç¶ ÃîÅÇÜÕ, ÁÅðÇæÕ Áå¶ ðÅÜéÆåÕ ê¼Ö Çò¼Ú Ãê¼ôà Ô°³çÆ ÔËÍ ÇÂà åð·» ç¶
ê¼èð» Çò¼Ú À°µéåÆ Ô¯ä ç¶ Áé¶Õ» ÕÅðä Ô¯ ÃÕç¶ ÔéÍ ÇÜò¶º ÇÕ í±îÆ êÌÅêå Õð ñËäÅ òÅÃå¶ À°µÚ ÇüÇÖÁÅ ñË ñËäÅÍ
ÇÂé·» ù êÌÅêå ÕðÕ¶ ÇòÁÕåÆ À°µÚ ÜÅå» çÆ åð·» Çí³é-Çí³é êÌÕÅð ç¶ Õ³î Õðé, ÇÜò¶º ÇÕ îÇԳ׶ Õ¼êó¶ êÅÀ°äÅ,
ê¯ðô Õñ¯éÆ Çò¼Ú Øð ìäÕ¶ ðÇÔäÅ, Ô¯ð ÜÆòé-ôËñÆ ù ÁêäÅÀ°äÅ Áå¶ èÅðÇîÕ Õ³î Õðé¶ ô°ð± Õð Çç³ç¶ ÔéÍ ÇÂé·»
ù ê¼èð ×åÆôÆñåÅ ÔÆ î³éäÅ ÚÅÔÆçÅ, ê½óÆ-çð-ê½óÆ ×åÆôÆñåÅ éÔƺ, ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂÔ ÇÃðø ê¼èð Çòô¶ôåÅò» ù
ÔÆ ê±ðÅ ÕðçÆÁ» ÔéÍ ÇÂà åð·» çÆ êðÇòðåÆ î¼èÕÅñ Çò¼Ú ÕÅøÆ ð±ê» Çò¼Ú êÌÚ¼Çñå ÃÆÍ
C. Ç÷ÁÅçÅ êÇðòÅð» çÆ Ü» Ãî±Ô» çÆ ×åÆôÆñåÅ (Mobility of Many Families or Group)- ÇÂÃ
åð·» çÆ ×åÆôÆñåÅ ò¼â¶ ê¼èð çÆ Ô°³çÆ ÔËÍ ÇÂà Çò¼Ú Ãî±ÇÔÕ ð±ê Çò¼Ú ûÞÅ îÅé-ÃéîÅé, ê¼èð Áå¶ ÃéîÅé
ÇòÚñÅ Ô°³çÅ ÔËÍ ÁÕÃð ç¶ÇÖÁÅ Ç×ÁÅ ÔË ÇÕ Áô°¼è ÜÅå» ÁÅêä¶ Áô°¼è ÇòÀ°ÔÅð Áå¶ ÁêÇòåðåÅ êÌ×à Õðé
òÅñ¶ Õ³î» ù ÇåÁÅ× Õ¶ ÁÅêäÆ ÃÇæåÆ Çò¼Ú ðèÅð ÕðçÆÁ» ÔéÍ çð÷Åì³çÆ çÆ êÌÇÕÇðÁÅ ÇÂé·» ÜÅå» ù ÃîÅÇÜÕ
ÕÌî Çò¼Ú À°µÚÅ Ü» À°µÚ ô̶äÆ Çò¼Ú ñÂÆÁ» Ü»çÆÁ» Ôé Áå¶ À°µÚ ×åÆôÆñåÅ ç¶ çÅÁò¶ ù áÆÕ ìäÅÀ°ºçÆÁ» ÔéÍ
óÃÇÕÌåÆÕðé ÃîÅÇÜÕ ×åÆôÆñåÅ çÅ òÅÔÕ (Sankritisation as Carier of Social Mobility) óÃÇÕÌåÆÕðé
ÃîÅÇÜÕ åìçÆñÆ çÆ ÇÂ¼Õ êÌÇÕÇðÁÅ ÔËÍ Ã³ÃÇÕÌåÆÕðé çÆ èÅðéÅ ÇÃðø íÅðåÆ ÃîÅÜ Çò¼Ú ÔÆ ñÅ×± Ô°³çÆ ÔË, ÇÕÀ°ºÇÕ
ÇÂÃçÅ ÇüèŠóì³è íÅðåÆ ÃîÅÇÜÕ çð÷Åì³çÆ çÆ Çòô¶ô êÌäÅñÆ éÅñ ÔËÍ
óÃÇÕÌåÆÕðé çÅ ôìçÆ Áðæ (Literal Meaning of Sankritisation) - óÃÇÕÌåÆÕðé çÅ ôìç» Çò¼Ú Áðæ
ÔË, À°Ô êÌÇÕÇðÁÅ ÇÜÃç¶ ÷ðƶ À°é·» Ö¶åð» Ü» Ãî±Ô» çÅ êÌÃÅð Ô°³çÅ ÔË, ÇÜ¼æ¶ Ã³ÃÇÕÌå çÆ ÕîÆ ÔËÍ
óÃÇÕÌåÆÕðé çÅ ÃîÅÜôÅôåðÆ Áðæ (Social Meaning of Sankritisation) - ÃîÅÜôÅôåð Çò¼Ú ÇÂà èÅðéÅ
çÅ êÌï¯× ò¼Ö-ò¼Ö Áðæ» Çò¼Ú Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ ÃîÅÜôÅôåð Çò¼Ú óÃÇÕÌåÆÕðé ÃîÅÇÜÕ Ã³ÃÇÕÌÇåÕ åìçÆñÆ çÆ Ç¼Õ
êÌÇÕÇðÁÅ ÔË, ܯ íÅðåÆ ÃîÅÇÜÕ çð÷Åì³çÆ ù êÌíÅÇòå ÕðçÆ ÔËÍ ÇÂÔ êÌÇÕÇðÁÅ ò¼Ö-ò¼Ö éÆòÆÁ» ÜÅå», ÜéÜÅå»
Áå¶ Ô¯ð Ãî±Ô» Çò¼Ú ÇÕÇðÁÅôÆñ ÔËÍ ÇÂà êÌÇÕÇðÁÅ ç¶ Á³çð ò¼Ö-ò¼Ö éÆòÆÁ» ÜÅå» ÁÅêä¶ ÃîÅÇÜÕ Ã³ÃÇÕÌÇåÕ
ÜÆòé ù À°µÚ ÜÅå» ç¶ ÜÆòé ç¶ Áé°Õ±ñ åìçÆñ ÕðçÆÁ» ÔéÍ
íÅðå Çò¼Ú óÃÇÕÌåÆÕðé çÆ êÌÇÕÇðÁÅ ÁÇå-êÌÅÚÆé ÕÅñ 寺 Ú¼ñÆ ÁÅ ðÔÆ ÔËÍ ÁÇå-êÌÚÆéÕÅñ Çò¼Ú Üç íÅðå
Çò¼Ú ÁÅðÆÁÅ ÜÅå» çÆ ÃîÅÇÜÕ ÃÇæåÆ À°µÚ Áå¶ ×Ëð-ÁÅðÆÁÅ ÜÅå» çÆ ÃÇæåÆ éÆòƺ î³éÆ Ü»çÆ ÃÆ, À°ç¯º òÆ
ÜÅå» ÁÅêä¶ ðÇÔä-ÃÇÔä Áå¶ ÁÅÚÅð-ÇòÔÅð ù ÁÅðÆÁÅ ç¶ Áé°Õ±ñ ìçñä çÆ Õ¯Çôô Õð ðÔÆÁ» ÃéÍ Ã³ÃÇÕÌåÆÕðé
çÆ êÇðíÅôÅ Çç³ç¶ ԯ¶ âÅ.ÁËî.ÁËé.ÃÌÆéÆòÅÃ é¶ ÁÅêäÆ ê°ÃåÕ» ÁÅè°ÇéÕ íÅðå Çò¼Ú ÃîÅÇÜÕ êÇðòðåé (Social
Changes in Modern India) Çò¼Ú ÇñÖÆÁÅ ÔË, TóÃÇÕÌåÆÕðé À°Ô êÌÇÕÇðÁÅ ÔË ÇÜÃç¶ ç°ÁÅðÅ Õ¯ÂÆ éÆòƺ ÇÔ³ç±
ÜÅå Õ¯ÂÆ ÜéÜÅ Ü» Ô¯ð Ãî±Ô ÇÕö À°µÚ Áå¶ ÁÕÃð ÁîÆð ÜÅå çÆ ÇçôÅ Çò¼Ú ÁÅêä¶ ðÆåÆ-ÇðòÅ÷», Õ³î»,
ÇòÚÅðèÅðÅ Áå¶ ÜÆòé ÁçÅÇÂ×Æ ù ìçñäÅ ÔËÍU
óÃÇÕÌåÆÕðé çÆ ÇÂÔ êÇðíÅôÅ Çò¼Ú ÇÂà êÌÇÕÇðÁÅ çÆ Ô¶á ÇñÇÖå Çòô¶ôåÅò» Òå¶ ÷¯ð Çç¼åÅ Ç×ÁÅ ÔË-
A. óÃÇÕÌåÆÕðé ç¶ ç°ÁÅðÅ Õ¯ÂÆ òÆ ÜÅå, ÜéÜÅå Ü» Ãî±Ô À°åðÅÁ-ÚóÅÁ ç¶ ÃîÅÜÆ ÕÌî Çò¼Ú òðåîÅé
寺 À°µÚÅ ÃæÅé êÌÅêå Õðé çÆ Õ¯Çôô ÕðçÅ ÔËÍ
LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 227