Page 236 - DSOC202_SOCIAL_STRATIFICATION_PUNJABI

ÃîÅÇÜÕ çð÷Åì³çÆ

ÇÕÃÅé ÁÃîð¼æ ÃéÍ B¯N
(i) À°µÚ ×åÆôÇñåÅ (Ascending Mobility)- ÇÂ¼Õ éò» òð× ÃîÅÔä¶ ÁÅÇÂÁÅÍ ÇÂÔ
×åÆôÆñåÅ ÇÕÃÅé Ç÷ÁÅçÅ í±îÆ Áå¶ À°Ã Çò¼Ú Õ³î ÁÅÀ°ä òÅñ¶ ÃÅèé ÇÜò¶º ÇÕ àðËÕàð,
ê³îêÃËà, ê½òð æÌËôð, ÁÅÇç çÆ ÇòòÃæÅ òÆ Õð ÃÕç¶ ÃéÍ À°Ô ñ¯Õ ìó¶ À°µçîÆ ìä ׶, ܯ

ÁÅêäÆ í±îÆ Çò¼Ú Ç÷ÁÅçŠ寺 Ç÷ÁÅçÅ èé ñÅ Õ¶ ìÔ°å Ç÷ÁÅçÅ ñÅí ÕîÅ ÃÕç¶ ÃéÍ
(ii) éÆòƺ ×åÆôÆñåÅ (Descending Mobility) - Õ°Þ í±îÆ Òå¶ ÇÕÃÅé î÷ç±ð ðÇÔ ×¶Í
ÃÅⶠç¶ô Çò¼Ú À°çï¯×ÆÕðé Õ°¼Þ ç¶ð ìÅÁç ô°ð± Ô¯ÇÂÁÅÍ À°çï¯×ÆÕðé ç¶ éåÆܶ ç¶ ð±ê Çò¼Ú ôÇÔð» ò¼ñ ñ¯Õ» çÅ

ÁÅÀ°äÅ Ç÷ÁÅçÅ Áå¶ å¶÷ Ô¯ Ç×ÁÅÍ Á³å ÇÂÃé¶ ÃÅð¶ ÃîÅÇÃÕ òð×» çÆ êÇÔÚÅä ÕÆåÆ ×ÂÆ ÔË-
1. ÇîÔéåÆ ÇÕÃÅé (Agricultural Labour) - ÇÂà òð× Çò¼Ú À°Ô Çéðèé ÇÕÃÅé î÷ç±ð Ãé, ÇÜé·» Õ¯ñ í±îÆ
éÔƺ Ô°³çÆ ÃÆ, íÅò í±îÆÔÆä ÇÕÃÅé Ü» ×ðÆì ÇÕÃÅé ÃéÍ Õ°¼Þ ÇÕÃÅé òð×Çò¼Ú æ¯ó¶ Ã ñÂÆ ÒàÆÚÅ ÇîÔéåÓ
(àÅð×Ëà òðÕÃ) ç¶ ð±ê Çò¼Ú ôÅÇîñ Ô¯ ׶Í
ÇÂà åð·» Õ°¼Þ ñ¯Õ Ö¶åÆ-ìÅóÆ Çò¼Ú Õ³î çÆ ØÅà Ü» î³çÆ Ô¯ä éÅñ Õ³î çÆ åñÅô Çò¼Ú ÁÃæÅÂÆ ÇîéÔåÆ ìä ׶Í

ÇÂÔ ÇîéÔåÆ ÇòÁÕåÆ ëËÕàðÆÁ», àËÕÃàÅÂÆñ Çîñ», ìÅ×ìÅéÆ Áå¶ ÁäÀ°êÚÅÇðÕ Ö¶åð» Çò¼Ú Õ³î Õðé ñ¼×¶Í ÇÂÔ
ôÇÔð» çÆÁ» ׳çÆÁ» ìÃåÆÁ» Çò¼Ú ðÇÔ³ç¶ ÃéÍ ÇÂé·» çÅ ÜÆòé çÇñå Áå¶ çðç íÇðÁÅ Ô°³çÅ ÔË, ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÜé·»
é×ð» Çò¼Ú À°çï¯× ç¶ Õ¶ºçð ÃæÅÇêå Ô¯ ׶ Ôé, À°æ¶ À°Ô ñ¯Õ Ô°ä ó×Çáå Ô¯ ׶ ÔéÍ ÇÂé·» é¶ ï±éÆÁé» ìäÅ

ñÂÆÁ» Ôé, å»ÇÕ ÁÅêäÆÁ» Çéï°ÕåÆÁ» 寺 Ú³×Æ ÁÅîçé çÆÁ» ôðå» îéÅ ÃÕäÍ À°Ô àð¶â ï±éÆÁé» ðÅÜéÇåÕ
ó×áé» Ü» çñ» éÅñ óì³Çèå Ô¯ ×ÂÆÁ» Ôé, ÇÂé·» çÅ À°ç¶ô ÁÅêä¶ ôÕåÆôÅñÆ é¶åÅò» ç¶ ðÅÔƺ ÁÅêäÆÁ» î³×»
ñÂÆ ÷¯ð êÅÀ°äÅ ÔËÍ
2. òêÅðÕ òð× (Professional Class) - ÇÂà òð× Çò¼Ú âÅÕàð, dzÜéÆÁð, òÕÆñ, êÌì³èÕ, êÌôÅôÕ,
ÇòÇ×ÁÅÇéÕ, Ö¯ÜÕðåÅ, ÁÅÇç ôÅÇîñ ÃéÍ åÕéÆÕÆ Ö¶åð ç¶ ÇòÕÅà éÅñ ÇÂà òð× çÆ Ã³ÇÖÁÅ Áå¶ îÅé-ÃéîÅé

Çò¼Ú ñ×ÅåÅð òÅèÅ Ô¯ÇÂÁÅÍÇÂé·» ñ¯Õ» ù ÁÔ°ÇçÁ» çÆ êÌÅêåÆ Ú³×Æ ÇüÇÖÁÅ ç¶ ÕÅðä ÔÆ Ã³íò Ô¯ÂÆ ÔË, ÇÜà éÅñ
ÇÂé·» ñ¯Õ» é¶ ÁÅêäÆ ÃÇæåÆ Çò¼Ú ðèÅð ÕÇåÅ ÔËÍ
3. ê±³ÜÆòÅçÆ/ìÜ°ð°ÁÅ òð× (Capitalist/Bourgeois Classes) - íÅðå Çò¼Ú Á³×ð¶÷» é¶ ÁÅè°ÇéÕ

À°çï¯×ÆÕðé çÆ ÃæÅêéÅ ÕÆåÆÍ À°çï¯×, î°Õå òêÅð Áå¶ éò¶º ì÷Åð» çÆ ÃæÅêéÅ é¶ òêÅð Áå¶ ÇÕ¼å¶ ù ê̶Çðå
ÕÆåÅÍ òêÅðÆ èéÆ ìä ׶ Áå¶ À°çï¯×» çÆ ÃæÅêéÅ ÕÆåÆÍ Á¼Ü òÆ ò¼âÆ Ã³ÇÖÁÅ Çò¼Ú À°çï¯×êåÆ Õ°¼Þ õÅÃ
òêÅÇðÕ ÜÅå» Áå¶ Ãî±Ô» Çò¼Ú¯º ÔéÍ ðÅÜÃæÅé ç¶ îÅðòÅóÆ, ×°÷ðÅåÆ ìÅäƶ Áå¶ ê¼Ûî Çò¼Ú ÜËé Áå¶ ç¼Öä
Çò¼Ú Ú¶åÆÁð ñ¯Õ ÇÂö êÌÕÅð ç¶ òð× ÔéÍ Ãí 寺 êÇÔñ» òêÅðÆ òð× ê±³ÜÆêåÆ ìä¶Í À°é·» é¶ Õ°¼Þ ÕÅðÆ×ð Áå¶
ÇôñåÕÅð, ÇÜé·» éò¶º ÁÅðÇæÕ î½ÇÕÁ» çÅ ñÅí À°áÅÇÂÁÅ, À°é·» é¶ Û¯à¶ À°çï¯× ÃæÅÇêå ÕÆå¶Í À°çÔÅðä ç¶ å½ð

Òå¶ ÁÅ×ðÅ ç¶ ÜÅàò Ü°¼å¶ ìäÅÀ°ä òÅñ¶ À°çï¯×êåÆ ìä ׶ ÔéÍ
4 À°µçîÆ-òêÅðÆ Áå¶ ç°ÕÅéçÅð (Industrialist Merchant and Shopkeepers) - ôÇÔðÆ ÃîÅÜ À°µçîÆÁ»
éÅñ ìäçÅ ÔËÍ ÇÂÔ òð× ôÇÔð» Áå¶ é×ð» ç¶ ÇòÕÅÃ ç¶ éÅñ ò¼èçÅ-ë°ñçÅ ÔËÍ ÇÂÔ ñ¯Õ ôÇÔð» Çò¼Ú éòÆÁ» ÚÆ÷»

Áå¶ Ã¶òÅò» çÆ î³× ê±ðÆ ÕðÕ¶ èé ÕîÅÀ°ºç¶ ÔéÍ ÇÂà òð× Çò¼Ú ðËÃà¯ð˺à îÅñÕ, òÆâÆú ñÅÂÆì̶ðÆ, êÌÅêðàÆ âÆñð,
ê³ÃÅðÆ, ñ»âðÆ, âðÅÂÆÕñÆéðÃ, ÁÅÇç ÇÕ¼å¶ ôÅÇîñ ÔéÍ À°Ô ÇÂé·» òÃå±Á» Áå¶ Ã¶òÅò» À°êñìè ÕðÅÀ°ä Áå¶
×ðÅÔÕ» ç¶ î¼è óÇÖÁÅ ÃæÅÇêå ÕðÕ¶ À°µÚ ×åÆôÆñåÅ çÅ ÁÅé³ç ñË ÃÕç¶ ÔéÍ

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 235