Page 49 - DSOC202_SOCIAL_STRATIFICATION_PUNJABI

ÇÂÕÅÂÆC: ÃîÅÇÜÕ çð÷Åì³çÆ çÅ ÇÃè»å - I

B¯N óÃåðé çÅ ÁèÅð (Bases of Social Stratification) - ÃîÅÇÜÕ ÇòòÃæÅ çÆÁ» ÃÅðÆÁ» ÇÂÕÅÂÆÁ» ù,

éËÇåÕ î°ñ»Õä ç¶ ÁèÅð çÆ ÇçÌÃàÆ ÇòÚ ðÖç¶ Ô¯Â¶ ÔÆ ÃÇæåÆ Çç¼åÆ Ü»çÆ ÔËÍ Õ°Þ ÁèÅð Ô¶á ÇñÖ¶ ÔéÍ
A) ÇðÃå¶çÅðÆ Ãî±Ô ÇòÚ î˺ìð (Membership in Kinship Unit) - ÇðÃå¶çÅðÆ Ãî±Ô ÇòÚ ÇòÁÕåÆ ù
Õ¯ÂÆ éÅ Õ¯ÂÆ ÁÅÔ°çÅ êÌÅêå Ô³°çÅ ÔËÍ À°çÅÔðé ç¶ å½ð å¶, îÅåÅ çÅ êÇðòÅð Ü» ÇêåÅ çÅ êÇðòÅð ñ¶ ÜÅ ÃÕç¶

ÔéÍ îÅåÅ ç¶ êÇðòÅð çÆ êÌæÅ ÇòÚ îÅåÅ çÆ ÃÇæåÆ À°ÚÆ Ô°³çÆ ÔË, ÇÂÃç¶ À°ñà ÇêåÅ ç¶ êÇðòÅð êÌæÅ ÇòÚ ÇêåÅ
çÅ ÁÅÔ°çÅ À°Ú¼Å î³ÇéÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ
B) ×°ä (Qualities) - ÇòÁÕåÆ×å ×°äÅ ç¶ ÁèÅð å¶ ÇÂà ÇòÁÕåÆ ù ç±ÇÜÁŠ寺 Áñ¼× ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔËÍ

À°îð, Çñ³×, ÃÕåÆ, óçðåÅ, ò³Ã Áå¶ ì¼°èÆ, ÇÂÔ ÃÅð¶ ÇòÁÕåÆ×å ×°ä ÕÔÅÀ°ç¶ ÔéÍ ÃîÅÇÜÕ ÁÅÔ°ç¶ ç¶
ÇéðèÅðé ÇòÚ ÇÂÔ ×°ä î°¼Ö ÔéÍ
C) ÃëñåÅò» (Achievements)- êÅðÃ³Ã ç¶ Áé°ÃÅð ÇÂÔ ÃëñåÅò» ÇòÁÕåÆ çÆ ÇÕÇðÁÅ ç¶ ÕÆîåÆ éî±é¶
ÔéÍ Üç¯ Õ¯ÂÆ ÇÕÇðÁÅ ÕðÆ ÜÅò¶×Æ å» À°ÃçÅ Õ¯ÂÆ éÅ Õ¯ÂÆ éåÆÜÅ Ü» ëñ òÆ Üð±ð Ô¯ò¶×Å Í ÇÜÔó¶ éåÆÇÜÁÅ
çÅ ÃîÅé ç°ÁÅðÅ îÔ¼åò êÌÅêå Ô¯ Ü»çÅ ÔË À°Ôé» ù ÃëñåÅò» ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË Í

D) ÜÅÇÂçÅç (Possessions) - ÇòÁÕåÆ Ü¯ òÆ Õ³î ÕðçÅ ÔË, À°ç¶ Õ°Þ éåÆܶ Ô°³ç¶ Ôé, ÃîÅÜ ç°ÁÅðÅ îÔ¼åò
êÌÅêå Ô¯ ÜÅä å¶ ÇÂÔ éåÆܶ Ãëñåò» ÕÔÅÀ°ç¶ Ôé Í
ÇÕö òÆ ÃîÅÜ ÇòÚ ÇÜÔó¶ ñ¯Õ ÃîÅÇÜÕ î°¼ñÅ ç¶ Áé°ÃÅð ÇòÔÅð Õðç¶ Ôé, À°ÔéÅ ù òèÆÁ» å¯ÔëÅ Çç¼åÅ Ü»çÅ

ÔËÍ ÇÂà çÅ ð±ê ÇÂà ׼ñ å¶ Çéðíð ÕðçÅ ÔË ÇÕ ÃîÅÜ ç¶ î°¼ñ ÇÕÃù ÃðòÃ̶Ãà áÇÔðÅÀ°ºç¶ ÔéÍ À°çÅÔðé ç¶ ñÂÆ,
ðÅÜê±åÅ ÇòÚ ÇÔ³îå Áå¶ òÆðåÅ ù ÇÜÁÅçÅ îÔ¼åò ç¶ä çÅ ÇðòÅÜ ÇðÔÅ ÔËÍ ÇÂà ñÂÆ Ü¯ òÆ ÇòÁÕåÆ ÇÂÔé»
×°äÅ ÇòÚ ê±ðÅ À°åðçÅ ÔË, À°Ãù òèÆÁ» ê°ðÃÕÅð Áå¶ À°ÚÅ ÁÅÔ°çÅ Çç¼åÅ Ü»çÅ ÃÆÍ ÃÅðÆÁ» ÃîÅÇÜÕ êÌäÅñÆÁ»
ÇòÚ î°¼ñ ÇòòÃæÅ Õ°Þ Õ° ×°ä» À°å¶ ÇÜÁÅçÅ ÇÂéÅî å¶ ç±Ãð¶ ×°äÅ ù ؼà ÇÂéÅî Çç³çÆ ÔËÍ Üç¯ Õ¯ÂÆ ÇòÁÕåÆ
ÇÂÔéÅ ÃîÅÇÜÕ î°¼ñÅ çÆ À°ñ³ØäÅ ÕðçÅ ÔË, å» À°Ãù ÃÜÅ Çç¼åÆ Ü»çÆ ÔËÍ

Áܯն À°çï¯Ç×Õ ÃîÅÜ ÇòÚ ÇòÁÕåÆ çÆ Çé¼ÜÆ ÃëñåÅò» ù À°¼ÚÅ îÅä Çç¼åÅ Ü»çÅ ÇÂà åð·Å ç¶ ÃîÅÜ ÇòÚ
òÃå±ÁÅ Áå¶ Ã¶ò»òÅ ç¶ À°åêÅçé À°å¶ ÇÜÁÅçŠܯð Çç¼åÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÜÔó¶ ñ¯Õ ÇÂÔé» ÇòÚ êÌòÆé Ô°³ç¶ Ôé,
À°Ôé» ù òèÆÁÅ ÇÂéÅî Çç¼åÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÁÇÜÔ¶ ÃîÅÜ ÇòÚ ÇÂÕ ÇòÁÕåÆ ÇòÚ Ü¶Õð Üð±ðÆ ×°ä î½Ü±ç Ô¯ä, å»

ÇÂÔ òÆ ÇÂÕ Ãëñ À°çï¯êåÆ ìä ÃÕçÅ ÔËÍ
À°êð¯Õå Çòö ÃîÅÜ çÆ î°¼ñ ÇòòÃæÅ ç¶ Ã³× Ô°³çÆ ÔË Áå¶ ÇÂà ñÂÆ ÇÂÔ ÃîÅÜ çÆ ÃÇæðåÅ ç¶ ñÂÆ ìäÅÀ°äÆ Ô°³çÆ
ÔË Í Ô°ä ÇÕÀ°ÇÕ ÃîÅÜ çÆ î°ñ ÇòòÃæÅ ÁÃîÅéåÅò» ù áÆÕ áÇÔðÅÀ°çÆ ÔË, ÇÂà ñÂÆ ÇòòÔÅð ÇòÚ Ô¶áñÆ Ã̶äÆ
ÕÌî ÇòÚ ÇìðÅÜîÅé ñ¯Õ» ç¶ éÅñ-éÅñ ç±Ü¶ ñ¯Õ ÇÂÔé» ù ÃòÆÕÅð Õð ñËºç¶ ÔéÍ À°çÅÔðä ç¶ ñÂÆ, À°çï¯Ç×Õ
ó×áé ÇòÚ êÌòÆéåÅ Áå¶ Áé°íò ç¶ ÁÅèÅð å¶ ÕðîÚÅðÆÁ» ÇòÚ í¶ç êŶ Ü»ç¶ ÔéÍ ÁÅêä¶ Õ³î ÇòÚ ñÆé

ÕðîÚÅðÆ ù ÁÅÔ°ç¶ çÆ À°é¼åÆ Ü» ò¶åé ì¼°èÆ ç¶ Õ¶ ê°ðÃÇÕÌå Õðç¶ Ôé, Üç¯ ÇÕ êÌì³ÇèÕ çÅ ê¼èð À°Ã ÇòÚ Ôî¶ÃÅ
À°ÚÅ ðÇÔ³çÅ ÔËÍ
C.B.B êÅðóà çÅ ÇÃè»å (Theory of Parsons) -

ëÅñÕÅà êÅðóà çÅ î¼å ÔË ÇÕ ÃîÅÇÜÕ çðÜì³çÆ çÅ Õ°Þ ÇéÃÇÚå ÁÇèÕÅð» çÅ îÔ¼åò Ô°³çÅ ÔË, ÇÜÃçÆ Áñ¯ÚéÅ
ÇÃðë óê±ðé ÃîÅÜ-ÇòòÃæÅ ç¶ ÔòÅÇñÁÅ ÇòÚ òÆ ÕÆåÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔË Í ÃîÅÇÜÕ çð÷Åì³çÆ ç¶ Õ°Þ ÇéÃÇÚå
ÁÅèÅð Ô°³ç¶ ÔéÍ ÇÂÔ ÁèÅð Çå³é Ôé :-

44 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY