Page 93 - DSOC202_SOCIAL_STRATIFICATION_PUNJABI
P. 93
ÇÂÕÅÂÆ E: ÃîÅÇÜÕ çð÷Åì³çÆ çÅ Ãð±ê
B¯N
íÅê ôÕåÆ ç¶ ÇòÕÅà Áå¶ À°çï½Ç×Õ À°èî» Çò¼Ú ÁÅèÅð 꿱ÜÆ ç¶ Çéò¶ô é¶ ò¼â¶ À°çï¯×» çÆ ÃæÅêéÅ
ÕÆåÆ, ÇÜÃ é¶ ÕðîôÅñÅ çÆ éòÆé À°åêÅçé Õ¶çð» Çò¼Ú ÁÚñ ÇîÔéåÆ Ãî±Ô» çÅ Õ¶çðÆÕðé Õð
Çç¼åÅ Í Ô¯ð ÇòÁÕåÆÁ» ç¶ éÅñ Õ¿î Õðé Áå¶ À°¼Ú¶ ò¶åé êÌÅêå Õðé çÆ Ç¼ÛÅ éÅñ îé°¼Ö» é¶ ×ÌÅîÆä
Õ¿î è¿ç¶ Û¼â Õ¶ À°çï½Ç×Õ é×ð» Çò¼Ú èÅðÅ ç¶ ÃîÅé êÌò¶ô ÕÆåÅ Í ÇÂà êÌÕÅð íÅðå çÅÇÂÃêÅå
Üîô¶çê°ð Áå¶ ÇôÕÅׯ, ñÆòðê°ñ, î¶éÚ¶ôàð, ×ñÅÃׯ ÿÃÅð ç¶ îÔÅé À°çï½Ç×Õ é×ð ìä ׶ Í
ï¿åÇðÕ ôÕåÆ ç¶ ÁÇòôÕÅð é¶ é×ð» 鿱 éò» ð±ê Çç¼åÅ êÇÔñ» ñ¯Õ» ÿÕñé éçÆ ØÅÇàÁ» Çò¼Ú Çܼæ¶
í±ùîÆ À°êÜÅÀ° Áå¶ Ãîåñ Ô°¿çÆ ÃÆ, Ô°¿çÅ ÃÆ, êð¿å± Á ¼Ü ÇÂÔ Ã¿Õññ Õ¯ÇÂñ¶ Áå¶ ñ¯Ô¶ ç¶ ôð¯å» ç¶
é¶ó¶ êÅÇÂÁÅ Ü»çÅ ÔË Í òÃå» ç¶ À°åêÅçé Çò¼Ú ÇòÇ×ÁÅéÕ ÃÅèé» Áå¶ ÃÕåÆ Áå¶ åÅê Ç¿Üä
ç°ÁÅðÅ ÚÇñå îôÆéðÆ ç¶ êÌï¯× éÅñ Üé ÿÇÖÁÅ çÅ ÇÂ¼Õ Ú½æÅÂÆ íÅ× Ô¯ð Çå¿é-Ú½æÅÂÆ ÜéÿÇÖÁÅ çð
ÃÕçÅ ÔË, Üç ÇÕ ôåÅìçÆ ê±ðò Çå¿é-Ú½æÅÂÆ ÜéÿÇÖÁÅ, ÇÂ¼Õ Ú½æÅÂÆ ñ¯Õ» çÆÁ» ÷ð±ðå» é¿± ê±ðÅ Õð
ÃÕç¶ Ãé Í Ô°ä ôÇÔð» ç¶ ÇòÕÅà çÅ ÇÕÃÅéÆ (Ö¶åÆ) í±îÆ éÅñ Õ¯ÂÆ Ã¿ì¿è éÔÆ ÔË Í
ÇÂ¼æ¶ À°çï¯×ÆÕðé é¶ ôÇÔðÆ ÇòÕÅà 鿱 ÜñçÆ ìäÅÇÂÁÅ ÔË, òêÅð Áå¶ òêÅðÕ é¶ òÆ ôÇÔðÆ ÇòÃåÅð
Çò¼Ú îÔ¼åòê±ðä í±ÇîÕÅ ÁçÅ ÕÆåÆ ÔË Í êÌÅÚÆé üÇíÁåÅ Çò¼Ú òÆ é×ð» çÅ ÇòÕÅà À°Ôé» ÃæÅé» Òå¶
Ô¯ÇÂÁÅ, Çܼն îÅñ çÅ Çòåðä ÕÆåÅ Ü»çÅ ÃÆ Áå¶ òêÅðÕ Ã¿ìèÆ Ã½ç¶ ÕÆå¶ Ü»ç¶ ÔéÍ ÇÂà êÌÕÅð,
¶Öéô, ÃêÅðà, ò¶Çéà êÅàñÆê°¼åð îÔÅé òêÅÇðÕ Õ¶çð Ãé Í ÁÅè°ÇéÕ Ãî¶ Çò¼Ú ÁÅè°ÇéÕ Ã¿ì¿ØÆ
ÿÃæ»é» Áå¶ ë¶ð-ìçñ çÆÁ» êÌäÅñÆÁ» ç¶ À°áÅé é¶ é×ð» ç¶ ÇòÕÅà 鿱 Á¼×¶ òèÅÇÂÁÅ ÔË Í Á¼Ü Õ¼ñ
ò¼â¶ é×ð» Çò¼Ú ÇòÁÅÇêÕ ñËä ç¶ä ÁÅÔîä¶ ÃÅÔîä¶ Ô¯äÅ ÷ð±ðÆ éÔÆ ÔË êð¿å± Õ¶òñ ÇÂÔ å¼Õ ÇÕ
Ç÷ÅçÅåð ÇéòÅÃÆ ÒÕÅ×ÜÆÓ À°¼çî» Çò¼Ú ôÅÇîñ Ôé, ôÇÔðÆ ÇòÕÅà 鿱 òèÅÀ°ä Çò¼Ú îÔ¼åòê±ðé å¼å
ÔËÍ
C. ÁÅòÅÜÅÂÆ Áå¶ Ã¿ÚÅð çÅ ÇòÕÅà (Development of Transport and communication) -
ÁÅòÅÜÅÂÆ Áå¶ Ã¿ÚÅð ç¶ ÃÅèé» é¶ ÇòÕÅà Áå¶ À°Ã 寺 êÌÅêå ðÇòèÅò» é¶ òÆ é×ð» ç¶ òÅè¶ Çò¿Ú
ï¯×çÅé Çç¼åÅ ÔË Í À°çï½Ç×Õ ÁÅòÅÜÅÂÆ À°¼å¶ Çéðíð ÔË, å» ÇÕ Õ¼ÚÅ Áå¶ ÇéðÇîå ÃîÅé ÇÂ¼Õ ÃæÅé
å¯ ç±Ãð¶ ÃæÅé Òå¶ íÅðÆ îÅåðÅ Çò¼Ú ñË ÜÅÇÂÁÅ ÃÕ¶ Í À°çï½Ç×Õ é×ð Çò¼Ú ÁÅòÅÜÅÂÆ Áå¶ Ã¿ÚÅð ç¶
ÃÅèé ÷ð±ðÆ ÇòÕÇÃå Ô°³ç¶ ÔéÍ é×ð éÅ Õ¶òñ ç¶ô ç¶ Ô¯ð íÅ×» Áå¶ Ô¯ð ç¶ô» ç¶ éÅñ ÿì¿è Ô¯ Ü»çÅ ÔË,
ìñÇÕ ÃæÅé ÁÅòÅÜÅÂÆ é¶ ÇòÕÇÃå ÿì¿è» ç¶ ÕÅðé é×ð ç¶ Çí¿é íÅ× òÆ ÇÂ¿Õ ç±Ãð¶ éÅñ ÿì¿Çèå
Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ ÇÜà Ã ÕÅðÖÅéÅ êÌäÅñÆ ÁÅð¿í Ô¯ÂÆ, ÃæÅéÕ ÁÅòÅÜÅÂÆ çÆÁ» Ç÷ÁÅçŠðÇòèÅò» éÔƺ
ÃéÍ î÷ç±ð çÆ ëËÕàðÆ ç¶ Õ¯ñ òÅà (ðÇÔäÅ) ÕðéÅ ê˺çÅ ÃÆ, ÇÜÃ ç¶ ëñÃð±ê ÿØäÆÁ» ìåÆÁ» Çò¼Ú
òÅèÅ Ô¯ÇÂÁÅÍ ÃæÅéÕ ÁÅòÅÜÅÂÆ Çò¼Ú é×ð çÆÁ» ÃÆîÅò» çÅ ÇòÃåÅð Õðç¶ é×ð çÆ ÜéÿÇÖÁÅ
Çò¼Ú òÅèÅ ÕÆåÅÍ é×ð 鿱 Çí¿é- Çí¿é Ö¶åð»-ìÅ÷Åð-Ö¶åð, ÇéòÅà ֶåð, î÷ç±ð Ö¶åð, À°ç½ïÇ×Õ
Ö¶åð ÁÅÇç Çò¼Ú ò³ÇâÁÅ ÕÆåÅ Ç×ÁÅÍ ÁÅð¿ÇéÕ é×ð» Çò¼Ú ÃæÅéÕ ÁÅòÅÜÅÂÆ ç¶ ÃÅèé» ç¶ íÅò ç¶
ÕÅðé ÇÂà êÌÕÅð çÅ Õ°çðåÆ ÇòíÅÜé éÔÆ ÃÆ Í ÁÅè°ÇéÕ é×ð ÇÂ¼Õ ÁËÃÅ Ãî±Ô ÔË , ܯ ÇòÇí¿é íÅ×»
Çò¼Ú ÇòíÅÇÜå Ô¯ Ç×ÁÅ ÔËÍ
D. é×ð çÆ ÁÅðÇæÕ ÁÅÕðôä (Economic pull of the city) - é×ð Çê¿â çÆ å°ñéÅ Çò¿Ú
ÇòÁÕåÆÕ À°¼éåÆ ç¶ Ç÷ÁçÅ î½Õ¶ êÌçÅé Õðç¶ ÔéÍ ÁÅè°ÇéÕ òêÅð Áå¶ òêÅðÕ é½Üò»é» 鿱 ôÇÔð» ç¶
ò¼ñ Áå¶ ÇÜ¼æ¶ À°Ôé» Ú¿×¶ ò¶åé Çîñä¶ Ôé, ÁÅÕðÇôå Õðç¶ ÔéÍ é×ð» Çò¼Ú ÇÂà ñÂÆ êÌòÅà éÔÆ
88 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY