Page 95 - DSOC202_SOCIAL_STRATIFICATION_PUNJABI

ÇÂÕÅÂÆ E: ÃîÅÇÜÕ çð÷Åì³çÆ çÅ Ãð±ê

B¯N
E. èÅðÇîÕ Õ¶çð ÇÜò¶ ÇÕ Ü¶ð°Ãñ¶î Áå¶ òËÇàÕé Í
F. ÃËð ÃêÅàÅ Õ¶ºçð ÇÜò¶º ÇÕ î½ºà ÕÅðñ¯, ÃÌÆ é×ðÍ
À°Èêð¯Õå ç¯ò¶ òð×ÆÕðä é×ð ç¶ ÇòÇí¿é êÌÕÅð» 鿱 ò¿âä çÆ Õ¯Çôô ÔË, êð¿å± Á¼Ü Õ¼ñ é×ð ÇÕö ǼÕñÆ çÅ

éÔÆ, ìñÇÕ ÚÅð Áå¶ ê¿Ü ×åÆÇòèÆÁ» çÅ Õ¶çð Ô°¿çÅ ÔË Í é×ð òêÅÇðÕ, À°åêÅçé ðÅÜéÆÇåÕ Áå¶ ÃËð ÃêÅàÅ
ÃÅð¶ êÌÕÅð çÆÁ» ×åÆÇòèÆÁ» çÅ Õ¶çð Ô¯ ÃÕçÅ ÔË Í ÇÕÀ°ÇÕ é×ð Çò¼Ú Áé¶Õ ×åÆÇòèÆÁ» Ô°¿çÆÁ» ÔéÍ À°ÃçÆ
ÜÇàñ Ãî¼ÇÃÁÅ Ãê¼ôà ÔË Í
E.B.A é×ð Ãî±Ô çÆÁ» Çòô¶ôåÅò»

A. ì¶éÅîÆ (Namelessness) - ì¯×ÅâÃ ç¶ Áé°ÃÅð, ôÇÔðÆ Ãî±Ô ì¶éÅî ç¶ ñÂÆ êÌÇüè ÔéÍ ÁÅêä¶
ÁÅÕÅð Áå¶ Üé ÿÇÖÁÅ çÆ ÇòôÅñåÅ ç¶ ÕÅðé é×ð êÌÅæÇîÕ Ãî±Ô éÔÆ ìäÅ ÃÕçÅÍ é×ðòÅÃÆ Ç¼Õ
ç±Ãð¶ ç¶ êÌÅæÇîÕ Ã¿ì¿è Çò¼Ú éÔÆ ÁÅÀ°ç¶ Í À°Ô ÇÂ¼Õ ç±Ãð¶ ç¶ éÅî 鿱 ÜÅä¶ Çìé» Çîñç¶ Áå¶ òÅåÅòðä
Õðç¶ ÔéÍ ÜçÇÕ ÇéîðåÅ Áå¶ êð¿êÇðÕ Ã°ÇòèÅ ç¶ ÃðÃðÆ ÁÅÚðä» çÅ é×ð Çò¼Ú ÇòÕÅà ԰¿çÅ ÔË,

åçÇÕ À°Ô ìäÅòàÆ Ô°¿ç¶ ÔéÍ é×ðòÅÃÆ êÌç¶ôÆÁ» ÇÜé» ç¶¶ ÿêðÕ Çò¼Ú ÁÅÀ°çÅ ÔËÍ îÅéò êÌÅäÆ éÅ
ÃîÞ Õ¶ ÇÜÀ°ºçÅ ï¿åð ÃîÞçÅ ÔËÍ éÅ×ÇðÕ é×ð Çò¼Ú ÕÂÆ ÃÅñ å¼Õ ðÇÔä ç¶ ìÅÁç òÆ À°Ã Ö¶åð Çò¼Ú
ðÇÔä òÅñÆÁ» ÇÂ¼Õ ÇåÔÅÂÆ é×ðòÅÃÆÁ» å¼Õ ç¶ éÅî òÆ éÔƺ ÜÅä¶Í ôÇÔðÆ Ã¿ÃÅð Çí³é-Çí³é êÇÔÚÅä

鿱 ò³âçÅ ñ×çÅ ÔËÍ é×ð éÅñ ÿêðÕ à°Õó¶ Ô°¿ç¶ ÔéÍ ÇÂÔ ÇòÁÕåÆÁ» çÅ, Ãî°¼Ú¶ ÇòÁÕåÆÁ» çÅ
éÔƺ, íÅ× Ô°¿çÅ ÔËÍ ñÆ (Lee) çÅ Õæé ÔË, Tì¶éÅîÆ ñ¼Ö» ÇòÁÕåÆÁ» çÆ é×ð Çò¼Ú êÇÔÚÅä ÃîÅêå
Õð Çç¿çÆ ÔËÍ Áé¶Õ é×ðòÅÃÆ ÃîÅÇÜÕ ÇðÕåÅ Çò¼Ú ÇéòÅà Õðç¶ ÔéÍ À°Ôé» ç¶ ÃîÅÇÜÕ ÇòòÔÅð 鿱
ÇéïÇîå Áå¶ Çéï¿ÇåÌå Õðé òÅñ¶ ÿÃæÅåîÕ ÁÅçðô Çéïî êÌíÅòÆ éÔƺ Ô°¿ç¶Í ܶÕð À°Ô ÁÅêä¶ ÚÅð¶
êÅö Áé¶Õ ÇòÁÕåÆÁ» Áå¶ Áé¶Õ ÿÃæÅ×å ÿ×áé» å¯ ÜÅä¶-êÇÔÚÅä¶ Ô°¿ç¶ Ôé, Áå¶ À°Ô ÇÕö Ãî±Ô

Áå¶ Ãî°çŶ ç¶ êÌåÆ ÁêäÅêé Áé°íò éÔƺ Õðç¶Í ÃîÅÇÜÕ ð±ê Çò¼Ú À°Ô Ú¯Ö¶¶ î¼è ×ðÆì Ô°¿ç¶ ÔéÍU
B. ì¶Øð (Homelessness) - ì¶Øð é×ð Ãî°çÅÇ çÆ ÇÂ¼Õ Ô¯ð ÇéðÅôÅÜéÕ Çòô¶ÃåÅ ÔËÍ ò¼â¶ é×ð»
Çò¼Ú îÕÅé çÆ Ãî¼ÇÃÁÅ Ç÷ÁÅçŠ׿íÆð Ô°¿çÆ ÔË Í Áé¶Õ Çéîé ÜÅåÆÁ» ÇòÁÕåÆ ÁÅêäÆ ðÅå ÃóÕ

çÆÁ» êàðÆÁ» Òå¶ òåÆðÅ ÕðçÅ ÔËÍ î¼è òð×Æ ÇòÁÕåÆ ç¶ Õ¯ñ Õ¶òñ ÇÂ¼Õ Ü» ç¯ ÕîÇðÁ» çÅ îÕÅé
Ô°¿çÅ ÔË Áå¶ À°Ô òÆ Û¶òÆ Ã¼åòÆ î¿ÇÜñ Òå¶ ì¼Ú¶ ç¶ ñÂÆ Ö¶â ìÅ÷Åð çÅ Õ¯ÂÆ ÃæÅé éÔÆ Ô°¿çÅÍ é×ð çÅ
òÅåÅòðä ÿåÅé Çéð¯è 鿱 òèÅòÅ Çç¿çÅ ÔË Í
C. òð×-dzåÔÅÂÆ (Class extremes) - òð× ôÇÔðÆ Ãî°çÅÇ çÆ Çòô¶ôåÅ ÔË Í ôÇÔð Çò¼Ú Ç÷ÁÅçÅ
ÁîÆð Áå¶ Ç÷ÁÅçÅ ×ðÆì, ð¿çð Õ¯áÆÁ» Çò¼Ú ðÇÔä òÅñ¶ Áå¶ ôÅé¯ ô¯Õå òÅñÅ ÜÆòé ìåÆå Õðé

òÅñ¶ Áå¶ ÃóÕ» ç¶ ÇÕéÅð¶ Òå¶ Ã½ä òÅñ¶ ÇÜé» é¿± ç¯ Ãî¶ íðê¶à í¯Üé òÆ éÃÆì éÔÆ Ô°¿çÅ, ç¯é» êÌÕÅð
ç¶ ÇòÁÕåÆ Çîñä¶ Ôé Í Ãí 寺 À°åî éËÇåÕ ÇòòÔÅð Áå¶ éÆòƺ è¯ÖÅèóÆ ç¯é» é×ð» Çò¼Ú êŶ Ü»ç¶
ÔéÍ À°¼ÚÕ¯àÆ çÆ ÇÃðÜéåÅîÕåÅ Áå¶ Ç÷ÁÅçÅ ì¶ð°Ü×ÅðÆ ç¯é¯ ÔÆ ôÇÔð çÆÁ» Çòô¶ôåÅò» Ôé Í ôÇÔð

Çòð¯èÆ ×¼ñ» çÅ Øð ÔË Í
D. ÃîÅÇÜÕ ÇòÜÅåÆÁåÅ (Social heterogeneity) - ôÇÔð Çê¿â ç¶ î°ÕÅìñ¶ Ç÷ÁÅçÅ ÇòÜÅåÆ
Ô°¿çÅ ÔË ÇÂÔ TêÌÜÅåÆÁ», ñ¯Õ» Áå¶ Ã¿ÃÇÕÌåÆÁ» çÅ Ø°ñä-ÃæÅé ÇðÔÅ ÔË Áå¶ éòÆ ÜËÇòÕ Áå¶
ÿÃÇÕÌåÕ Ã¿Õð ÜÅåÆÁ» çÅ ÁÇå Áé°Õ°ñ À°åê¼åÆ ÃæÅé ÔËÍ ÇÂÔ ÇòÁÕåÆ×å í¶ç» 鿱 Õ¶òñ îÅåð
ÃÇÔé éÔƺ ÕðçÅ, ìñÇÕ êÇðå¯Çôå ÕðçÅ ÔËÍ ÇÂÃ é¶ ñ¯Õ» 鿱 ÿÃÅð ç¶ ç±ðòðåÆ íÅ×» Çò¼Ú ǼÕáÅ

90 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY