Page 176 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«¬’≈¬∆ñG: Óø◊ «√˪ «Úæ⁄ È»ÂÈ «Ú’≈√

’∆Ó ÍzÌ≈Ú ‹ª Óß◊ Á≈ «ÈÔÓ (The Price Effect of law of Demand) È؇

¶’≈√‡ Á∂ «√˪ «Úæ⁄ ¿πÍÌØ◊Â≈ Á∆ Óß◊ ÚæÒ «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª Á∆ ⁄؉ ”Â∂ Ú√± Á∂ «¬’ ÏzÀ∫‚ Á∆ ’∆Ó «Úæ⁄
Í«ÚÂÈ Á∆ «Ú¡≈«÷¡≈ ’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆ ˛Õ
’∆Ó «Úæ⁄ ’Ó∆ (Fall in Price)- ‘Ø «’√Óª (‹ª Ú√±¡ª) Á∆¡ª ’∆Óª ¡Â∂ ¿πÍÌØ◊Â≈Úª Á∆ ¡≈ÓÁÈ Á∆
‘؉ ”Â∂ ÓßÈ Ò˙ «’ «⁄æÂ G.H «Úæ⁄ ¿πÍÌØ◊Â≈ E «ÏßÁ± ”Â∂ √ßÂπÒÈ «Úæ⁄ ˛ «‹æÊ∂ Ï‹‡ ∂÷≈ XYZ Á≈ Ì≈◊ YZ
¿πÁ≈√∆ÈÂ≈ Ú’z I ˘ ¤±ø‘Á∆ ˛Õ ¿π‘ ÏzÀ∫‚ C ÂØ∫ OG (=FE) «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª ¡Â∂ ÏzÀ∫‚ B ÂØ∫ OF (=GE) «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª
1
Íz≈Í ’ «‘≈ ˛Õ ‘π‰ ‹∂’ ÏzÀ∫‚ B Á∆ ’∆Ó ÿæ‡ ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛, ¿πÍÌØ◊Â≈ Á∆ ¡≈ÓÁÈ Á∆ ‘؉ ”Â∂ ”Â∂ «’È OB
Á≈ «ÏßÁ± Y «’È Á∂ È≈Ò ¿πÍ ÚæÒ Y ”Â∂ ◊Â∆ ’ ‹≈Ú∂◊≈, «‹√ È≈Ò «¬’ ÈÚ∆∫ Ï‹‡ ‘æÁ XYZ ω ‹ªÁ∆
1
˛Õ XYZ Z √ßÌ≈Ú∆ ÷∂Â ’‘≈™Á≈ ˛Õ ÈÚ∆∫ √ßÂπÒÈ √«ÊÂ∆ «ÏßÁ± E ”Â∂ ‘À «‹æÊ∂ ¿πÁ≈√∆ÈÂ≈ Ú¥ I «¬√ ÷∂Â Á∂
1 1 2
Ì≈◊ Y Z ˘ ¤±ß‘Á∆ ˛Õ ÈÂ∆‹∂ Ú‹Ø∫ ¿πÍÌØ◊Â≈ ÏzÀ∫‚ B Á∆ Í«‘Òª ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ Ó≈Â≈ OF ¡Â∂ ÏzÀ∫‚ AC Á∆ Í«‘Òª
1 1
ÂØ∫ ÿæ‡ Ó≈Â≈ OG ÷∆ÁÁ≈ ˛Õ ¶’≈√‡ «¬√ ˘ Á÷ÙÂ≈ ÍzÌ≈Ú (efficiency effect) ’«‘ßÁ≈ ˛ ‹Ø B Á∆ ’∆ÓÂ
1
ÿæ‡ ‘؉ È≈Ò B ¡Â∂ C ÏzÀ∫‚ Á∂ «ÓÙ‰ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ˛Õ «¬‘ ¿πÁ≈√∆ÈÂ≈ Ú¥ «ÚÙÒ∂Ù‰ Á∂ √Ê≈È≈ÍøÈ ÍzÌ≈Ú
Á∂ Ï≈Ï ˛ «√Ú≈¬∂ «¬√ Á∂ «’ «¬‘ «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª «Úæ⁄ √Ê≈È≈ÍøÈÂ≈ ˛

«⁄æÂ G.H

B ¡Â∂ C Á∂ ÏzÀ∫‚-«ÓÙ‰ Á≈ ÈÚª √ß‹Ø◊ ˛-ÏzÀ∫‚ B ÂØ∫ OF (=G E ) «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª ¡Â∂ ÏzÀ∫‚ C ÂØ∫ OG (=F E )
1 1 1 1 1 1
«ÚÙ∂ÙÂ≈ÚªÕ «¬√ Â∑ª ÏzÀ∫‚, B Á∆ ’∆Ó «Úæ⁄ ’Ó∆ Á≈ ÍzÌ≈Ú «¬‘ ‘Ø«¬¡≈ ˛ «’ «¬√ Á∆ Óß◊ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘Ø«¬¡≈
˛ ¡Â∂ ÏzÀ∫‚ C Á∆ Óß◊ «Úæ⁄ ’Ó∆Õ «¬‘ Óß◊ Á∂ «ÈÔÓ Á∆ «Ú¡≈«÷¡≈ ˛ ‹ÁØ∫ «¬’ ÏzÀ∫‚ ‹ª Ú√± Á∆ ’∆Ó ÿæ‡
‘πßÁ∆ ˛Õ «¬√ Á∂ ¿πÒ‡ ’∆Ó «Úæ⁄ Ú≈Ë∂ È≈Ò ‘πßÁ≈ ˛Õ
’∆Ó «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ (Rise in Price)- ÏzÀ∫‚ B Á∆ ’∆Ó «Úæ⁄ Ú≈Ë∂ ˘ «⁄æÂ G.I «Úæ⁄ Á√≈«¬¡≈ «◊¡≈ ˛Õ «‹æÊ∂ Ùπ±
«Úæ⁄ ¿πÍÌØ◊Â≈ ˛ Ï‹‡ ∂÷≈ XYZ ¡Â∂ I Ú’z Á∂ ¤±ß‘Á∆ «ÏßÁ± E ”Â∂ √ßÂπÒÈ «Úæ⁄ ˛Õ ÓßÈ Ò˙ «’ B ÏzÀ∫‚ Á∆ ’∆ÓÂ
2
«Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛ «‹√ Á∂ ÈÂ∆‹∂ Ú‹Ø∫ OB «’È ”Â∂ Y «ÏßÁ± ‘∂·ª O ÚæÒ ◊Â∆ ’’∂ Y «ÏßÁ± ”Â∂ Í‘πß⁄Á≈ ˛Õ
0
‘π‰ ‘∂·ª Á∆ Ï‹‡ ∂÷≈ XY Z ˘ I Ú¥ E «ÏßÁ± ”Â∂ ¤±ø‘Á∆ ˛ «‹æÊ∂ ¿πÍÌØ◊Â≈ √ßÂπÒÈ «Úæ⁄ ˛Õ ‘π‰ ¿π‘ ÏzÀ∫‚ B Á∂
0 1 0
√Ê≈È ”Â∂ ÏzÀ∫‚ C ˘ √Ê≈È≈ÍßÈ ’Á≈ ˛ ¡Â∂ ÏzÀ∫‚ C Á∆ GG (OG >OG) «˜¡≈Á≈ Ó≈Â≈ ÷∆ÁÁ≈ ˛ ¡Â∂ ÏzÀ∫‚
1 1
B Á∆ FF (OF <OF) Í«‘Òª ÂØ∫ ÿæ‡ Ó≈Â≈ ÷∆ÁÁ≈ ˛Õ «¬æÊ∂ B ÏzÀ∫‚ Á∆ ’∆Ó Úˉ Á≈ ¶’≈√‡ Á≈ Á÷ÙÂ≈
1 1
ÍzÌ≈Ú ˛Õ B Á∆ ’∆Ó Úˉ Á≈ «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª È≈Ò √Ïß«Ë √Ê≈È≈ÍøÈÂ≈ ÍzÌ≈Ú Ú∆ ‘πßÁ≈ ˛ «’™«’ ¿πÍÌØ◊Â≈

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 171