Page 179 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«Ú¡Ù‡∆ ¡ÊÙ≈√Â Á∂ «√˪Â

È؇ Ú∆ ÿæ‡ ˛Õ «¬‘ Ó≈ÈÂ≈Úª «ÁæÂ∂ ‘؉ ”Â∂ ¿πÍÌØ◊Â≈ ¡≈͉∂ ¡«ËÓ≈È ˘ B ÂØ∫ C ÏzÀ∫‚ ÚæÒ ÂÏÁ∆Ò ’ «ÁßÁ≈ ˛
«‹√ È≈Ò ¿π√ Á∆ Ï‹‡ ∂÷≈ XY «’È OC Á∂ «ÏßÁ± Z Âæ’ ÚæË ’∂ XYZ ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛Õ ‘π‰ ¿πÍÌØ◊Â≈ Z «ÏßÁ± ”Â∂
¡≈͉∆ ¿πÍÔØ◊Â≈ ˘ «˜¡≈Á≈ ’Á≈ ˛ «‹æÊ∂ ¿π⁄∆ ¿πÁ≈√∆ÈÂ≈ Ú¥ I «¬√ È≈Ò ¤±ø‘Á∆ ˛Õ
2
‘π‰ ¡√∆∫ «¬’ ¡«‹‘∆ √«ÊÂ∆ ÒÀ∫Á∂ ‘ª «‹√ «Úæ⁄ «¬’ ¿πÁÍ≈ÁÈ «¬’ ÈÚ∆∫ ÏzÀ∫‚ ‹ª Ú√± Á≈ Ó≈’∆‡ «Úæ⁄ ÍzÚ∂Ù
’Á≈ ˛, «‹√ «Úæ⁄ ÁØÈØ∫ «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª Á∆ «˜¡≈Á≈ «¬’≈¬∆¡ª ‘È ¡Â∂ ‹Ø ¿πÍÌØ◊Â≈ ˘ ¿πÍÔØ◊Â≈ Á≈ ¿π⁄≈ ÍæË
ÍzÁ≈È ’Á≈ ‘ÀÕ «¬√ È≈Ò «⁄æÂ G.AA «Úæ⁄ Ú√± «’È OD «÷æ⁄ ’∂ Á√≈«¬¡≈ «◊¡≈ ˛Õ «¬√ «Úæ⁄ Ï‹‡ ‘æÁ
¿πÍ ÚæÒ ÚæË ’∂ XYRZ ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛ ¡Â∂ ¿πÍÌØ◊Â≈ ¿π⁄∆ ¿πÁ≈√∆ÈÂ≈ Ú¥ I ”Â∂ ⁄Ò≈ ‹ªÁ≈ ˛ «‹æÊ∂ ¿π‘ R «ÏßÁ±
3
˘ ¤±ø‘Á≈ ˛Õ ‘π‰ ¿πÍÌØ◊Â≈ ’∂ÚÒ «¬√∂ ÏzÀ∫‚ Á∆¡ª ÁØÈØ∫ «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª Á∆ «˜¡≈Á≈ «¬’≈¬∆¡ª Á≈ ¿πÍÌØ◊ ’’∂
¡≈͉∆ ¿πÁ≈√∆ÈÂ≈ ˘ «˜¡≈Á≈ ’Á≈ ˛, ‹ÁØ∫ «’ ¿π√ Á∆ ¡≈ÓÁÈ ¡Â∂ ÏzÀ∫‚ Á∆ ’∆Ó «ÁæÂ∆ ‘ج∆ ˛Õ

¶’≈√‡ Á∂ Óß◊ «√˪ Á≈ ¡≈ÒØ⁄È≈ÂÓ’ ÓπÒª’‰
(Critical Appraisal of Lancaster’s Demand Theory)

Ó≈ÙÒ Á∂ Óß◊ «√˪ ¿πÁ≈√∆ÈÂ≈ Ú¥ «ÚÙÒ∂Ù‰ ¡Â∂ ÍÃ◊‡ «√˪ Á∆ ÂπÒÈ≈ «Úæ⁄ ¶’≈√‡ Á≈ ÈÚª Óß◊
«√˪ ‘∂· «Ò÷∂ ’≈Ȫ È≈Ò È≈ ’∂ÚÒ √Ã∂Ù· ˛ ÏÒ«’ ¿πÈ∑≈ ”Â∂ √πË≈ ˛Õ
A. ͱÚ «√˪ ¿πÍÌØ◊Â≈ Á∆ Óß◊ Á∆ ’∂ÚÒ «¬’æÒ∆¡ª Ú√±¡ª Á∂ Ò¬∆ «Ú¡≈«÷¡≈ ’Á∂ ‘È Í
¶’≈√‡ Á≈ Óß◊ «√˪ «¬È∑ª «√˪ª ÂØ∫ √Ã∂Ù· ˛ «’™«’ «¬‘ Ú√±¡ª ‹ª ¿πÈ∑ª Á∂ ÏzÀ∫‚ «Úæ⁄ Í≈¬∆¡ª
‹≈‰ Ú≈Ò∆¡ª «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª ”Â∂ ˜Ø «ÁßÁ≈ ˛Õ «¬’ ¿πÍÌØ◊Â≈ «’√∂ Ú√± ˘ ’∂ÚÒ ÷∆Á‰ Á∂ Ò¬∆ ‘∆
È‘∆∫ ÷∆ÁÁ≈ ÏÒ«’ «¬√ Ò¬∆ ÷∆ÁÁ≈ ˛ «’ ¿π√ «Úæ⁄ ’πfi «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª Í≈¬∆¡ª ‹ªÁ∆¡ª ‘È ‹Ø ¿ππ√
¿πÍÔØ◊Â≈ ÍzÁ≈È ’Á∆¡ª ‘ÈÕ
B. ¶’≈√‡ Á≈ «ÚÙ∂ÙÂ≈ «√˪ ¿πÍÌØ◊Â≈ «ÚÚ‘≈ Á∂ ‘Ø «√˪ª ”Â∂ √πË≈ ˛ «’™«’ «¬‘ «¬√ ÂæÊ
Á∆ «Ú¡≈«÷¡≈ ’Á≈ ˛ «’ ¿πÍÌØ◊Â≈ ’∂ÚÒ «¬’ «¬’æÒ∆ Ú√± È≈ ÷∆Á ’∂ Ú√±¡ª Á∂ «ÓÙ √Ó±‘
(Ïß‚Ò) ˘ ÷∆ÁÁ≈ ˛ «‹È∑ª Á∆ Úæ÷-Úæ÷ Â∑ª Á∆¡ª «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª ‘πßÁ∆¡ª ‘ÈÕ «¬‘ «˜¡≈Á≈ ¡√Ò∆ ˛
«’™«’, ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ ¿πÍÌØ◊Â≈ ’∂ÚÒ «¬’ √Ï‹∆ Á≈ ‘∆ ¿πÍÌØ◊ ’Á≈ ˛ Í Úæ÷-Úæ÷ Â∑ª
Á∆¡ª √Ϙ∆¡ª, «‹È∑ª Á∆¡ª Ú√±¡ª Úæ÷-Úæ÷ ‘πßÁ∆¡ª ‘È, ÷∆ÁÁ≈ ‘ÀÕ
C. Óß◊ Á∂ ’Ò≈«√’∆ ¡Â∂ ÈÚ∂∫-’Ò≈«√’∆ «√˪ «¬√ ÍzÙÈ Á≈ ¿πÂ ÍzÁ≈È È‘∆∫ ’Á∂ «’ ¿πÍÌØ◊Â≈ «¬’
Ú√± Á∂ «ÚÙ∂Ù ÏzÀ∫‚ ˘ ‘Ø Á∂ Óπ’≈ÏÒ∂ ¡«ËÓ≈È «’™ «ÁßÁ≈ ˛Õ ¶’≈√‡ Á∂ «√˪ Á∂ ¡Èπ√≈ ¡«‹‘≈
«¬√ Ò¬∆ ˛ «’ «¬’ «ÚÙ∂Ù ÏzÀ∫‚ «Úæ⁄ ‘Ø ÏzÀ∫‚ Á∂ Óπ’≈ÏÒ∂ «˜¡≈Á≈ «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª Í≈¬∆¡ª ‹ªÁ∆¡ª ‘È,
‹Ø ¿πÍÌØ◊Â≈ Á∆ ¿πÍÔØ◊Â≈ ˘ «˜¡≈Á≈ ’Á∆¡ª ‘ÈÕ

D. «¬‘ ÈÚ∆∫ Óß◊ «√˪ ’ßÍÈ∆¡ª ¡Â∂ Ó≈’∆‡ Á∂ √ØË ’Â≈Úª Á∂ Ò¬∆ «¬’ «ÚÚ‘≈«’ ¡Ω‹≈ ÍzÁ≈È
’Á≈ ˛ «‹√ È≈Ò ¿π‘ Ú√±¡ª Á∆¡ª ÈÚ∆¡ª «’√Óª Á∂ Ò¬∆ «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª Á∆ Í«‘⁄≈‰ ’Á∂ ‘ÈÕ
‹∂’ «’√∂ Ú√± Á≈ ÈÚª ÏzÀ∫‚ ⁄≈Ò± ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛ «‹√ Á∆ Í«‘Òª ÂØ∫ «Ï‘Â ‹ª «˜¡≈Á≈ «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª
‘È Âª ¿πÍÌØ◊Â≈ «¬√ ÏzÀ∫‚ ˘ ‘Ø ”Â∂ ¡«ËÓ≈È Á∂Ú∂◊≈ ¡Â∂ ÷∆Á∂◊≈Õ ’Ò≈«√’∆ ¡Â∂ ÈÚ∂∫ -’Ò≈«√’∆
«√˪ ¿πÍÌØ◊Â≈ «ÚÚ‘≈ Á∂ «¬√ Í«‘Ò± Á∆ «Ú¡≈«÷¡≈ ’È «Úæ⁄ ¡√ÎÒ ‘∂Õ

E. ¶’≈√‡ Á∆ Óß◊ «√˪ √Ê≈È≈ÍøȪ ¡Â∂ ͱ’ª Á∆¡ª Ë≈È≈Úª Á∂ ÍzÂ∆ «¬’ ÈÚª «ÁzÙ‡∆’؉ Í∂Ù
’Á≈ ˛Õ ¶’≈√‡ Á∂ ¡Èπ√≈, √Ê≈È≈ÍøÈ ¿π‘ Ú√±¡ª ‘È «‹È∑ª Á∆¡ª ’πfi Ï≈Ï «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª
‘πßÁ∆¡ª ‘ÈÕ ¿π‘ Ú√±¡ª «‹È∑ª Á∆¡ª Ï≈Ï «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª È‘∆∫ ‘πßÁ∆¡ª ¿π‘ ¡√Ïß«Ë ‘ÈÕ Á±√∂ Í≈√∂
¿π‘ Ú√±¡ª ͱ’ ‘È «‹È∑ª Á∆¡ª «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª ˘ ÁØ ‹ª «˜¡≈Á≈ Ú√±¡ª «¬’æ·∆¡ª ‹ª «ÓÙ ’’∂
Íz≈Í ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ ’ΩÎ∆, ⁄∆È∆ ¡Â∂ ÁπæË ¡Â∂ ÓØÓÏæÂ∆ ¡Â∂ Á∆Ú≈ √Ò≈¬∆ ͱ’
Ú√±¡ª ‘ÈÕ

«¬√ Á∆¡ª ’Ó∆¡ª (Its Weaknesses)
¶’≈√‡ Á∂ Óß◊ «√˪ Á∆¡ª ’πfi ’Ó∆¡ª Ú∆ ‘È «‹Ú∂-

174 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY