Page 174 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«¬’≈¬∆ñG: Óø◊ «√˪ «Úæ⁄ È»ÂÈ «Ú’≈√

«¬√ Á∆¡ª Ó≈ÈÂ≈Úª (Its Assumptions) È؇
Òø’≈√‡ Á∂ Óø◊ «√˪ Á∆ «Ú¡≈«÷¡≈ ’È Ò¬∆ ¡√ƒ ‘∂·ª Úȉ ’∆Â∆¡ª Ó≈ÈÂ≈Úª ÒÀ∫Á∂ ‘ÈÕ
A. √∂Ϫ Á∆ A,B ¡Â∂ C «ÂøÈ «’√Óª ‹ª ÏÃÀ∫‚ ‘ÈÕ
B. ¿πÈ∑ª Á∆¡ª ’∂ÚÒ ÁØ «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª ‘È-«Ó·≈√ ¡Â∂ √∆Ò≈ ͉ (√Á≈)Õ

C. «Ó·≈√ ¡Â∂ √∆Ò≈ ͉ ÍÀÁ≈ ’È Ò¬∆ √∂Ϫ Á∆¡ª ’∂ÚÒ «¬‘∆ «ÂøÈ «’√Óª ‘ÈÕ
D. «Ó·≈√ ¡Â∂ √∆Ò≈ ͉ «Úæ⁄ È≈Í∂ ‹≈ √’Á∂ ‘ÈÕ
E. «¬’ ÏÃÀ∫‚ Á∆ ’∆Ó Á»√∂ ÂØ∫ Úæ÷ ˛Õ
F. ¿πÍÌØ◊Â≈ Á∆ ¡≈ÓÁÈ «ÁæÂ∆ ‘ج∆ ˛Õ
G. ¿πÍÌØ◊Â≈ Á≈ ¿πÁ∂Ù «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª Á∂ «¬’ «ÓÙ« √Ó»‘ Á∂ È≈Ò ¡≈͉∆ ¿πÍÔØ◊Â≈ ˘ «˜¡≈Á≈ ’È≈
˛Õ

«√˪ (The Theory)
«¬‘ Ó≈ÈÂ≈Úª Ú∆ ‘؉ ”Â∂, «¬’ ¿πÍÌØ◊Â≈ ‹Ø √∂Ï Á∆ ’∂ÚÒ «¬’ «’√Ó Á≈ ¿πÍÌØ◊ ’Á≈ ˛, ¿π‘ Â≈«Ò’≈ A
«Úæ⁄ Úȉ «Ó·≈√ ¡Â∂ √∆Ò≈ ͉ Á∆¡ª «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª Á≈ ¿π√ «’√Ó «Úæ⁄ Í≈¬∂ ◊¬∂ ¡ÈπÍ≈ «Úæ⁄ ‘∆ ¿πÍÌØ◊
’ √’∂◊≈Õ

Â≈«Ò’≈ A. √∂Ï Á∆ ’∆Ó Úæ÷-Úæ÷ «’√Ó Á∆¡ª «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª
«’√Ó «Ó·≈√ √∆Ò≈͉
A F B
B D D
C B E

«⁄æÂ G.F «Úæ⁄ ¡ÈπÒøÏ ¡’Ù ”Â∂ «Ó·≈√ ¡Â∂ √ÓªÂ ¡’Ù ”Â∂ √∆Ò≈͉ È≈Í∂ ◊¬∂ ‘È, ‹ÁØ∫ √∂Ï Á∆ ‘∂’ «’√Ó
Á∆ Â≈«Ò’≈ «Úæ⁄ «Á÷≈¬∆¡ª ◊¬∆¡ª «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª ‘؉ ª «¬’ «’√Ó Á∆ «˜¡≈Á≈ Ó≈Â≈Úª ¿πÍÌØ◊Â≈ ˘ «⁄æÂ
«Úæ⁄ OA, OB ¡Â∂ OC Ú√» Á∆¡ª «’Ȫ È≈Ò ÍÃÁ«Ù «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª Á∂ √ø‹Ø◊ ÍÃÁ≈È ’È◊∆¡ªÕ
¿πÍÌØ◊Â≈ Á∆ ¡≈ÓÁÈ ¡Â∂ √∂Ï Á∂ ‘∂’ ÏÃÀ∫‚ Á∆ ’∆Ó «ÁæÂ∆ ‘؉ ”Â∂ ÓøÈ Ò˙ ¿πÍÌØ◊Â≈ A Á∆ OX Ó≈Â≈ ¡Â∂
B Á∆ OY Ó≈Â≈ ‹ª C Á∆ OZ Ó≈Â≈ ÷∆Á √’Á≈ ˛Õ X ¡Â∂ Y ¡Â∂ Y ¡Â∂ Z «ÏøÁ»¡ª ˘ «ÓÒ≈ ’∂ ¿πÍÌØ◊Â≈
√∂Ï Á∆¡ª «ÂøÈØ∫ «’√Óª Á∆¡ª Úæ÷-Úæ÷ Ó≈Â≈Úª Á≈ √ø‹Ø◊ ’’∂ ÁØÚª «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª Á∂ Úæ÷-Úæ÷ «ÓÙ« ¿πÍÌØ◊
’ √’Á≈ ˛Õ XY ∂÷≈ ¿πÍÌØ◊Â≈ Á∆ Ï‹‡ ∂÷≈ ‹ª «ÚÙ∂ÙÂ≈ √øÌ≈ÚÈ≈ √∆Ó≈ (Attributes possibility frontier)
¡Â∂ Á’ÙÂ≈ √∆Ó≈ (Efficiency frontier) ˛ ‹Ø ¿πÈ∑ª √ø‹Ø◊ª ˘ Á√≈™Á∆ ˛, «‹È∑ª ˘ ¿πÍÌØ◊Â≈ √∂Ï Á∆ A ¡Â∂
B «’√Óª Á∂ Úæ÷-Úæ÷ «ÓÙ‰ª ”Â∂ ¡≈͉∆ «ÁæÂ∆ ‘ج∆ ¡≈ÓÁÈ ÷⁄ ’’∂ ÍÃ≈Í ’ √’Á≈Õ ¡«‹‘≈ ‘∆ yz Ï‹‡
∂÷≈ Á∂ Ò¬∆ ˛ ‹Ø B ¡Â∂ C «’√Óª È≈Ò √Ïø«Ë ˛Õ «¬√ Â∑ª Ï‹‡ ∂÷≈ XYZ ÁØÚª «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª Á∂ Úæ÷-Úæ÷
√ø‹Ø◊ª ˘ Á√≈™Á∆ ˛, «‹È∑ª ˘ ¿πÍÌØ◊Â≈ √∂Ï Á∆¡ª «ÂøȪ «’√Óª Á∆¡ª ’∆Óª ¡Â∂ ¿π√ Á∆ ¡≈ÓÁÈ «ÁæÂ∆
‘؉ ”Â∂ ÍÃ≈Í ’ √’Á≈ ˛Õ
X ¡Â∂ Z Á∂ Á«Ó¡≈È «ÏøÁ»«’ ∂÷≈ ÁØ «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª Á∂ Á«Ó¡≈È √ø‹Ø◊ª ˘ Á√≈™Á∆ ˛, «‹È∑ª ˘ ¿πÍÌØ◊Â≈
¡≈͉∆ √≈∆ ¡≈ÓÁÈ A ¡Â∂ C «’√Óª ”Â∂ ÷⁄ ’’∂ ÍÃ≈Í ’ √’Á≈ ˛, «’™«’ «¬‘ ∂÷≈ XZ Á’ÙÂ≈ √∆Ó≈
XYZ Á∂ ‘∂·ª √«Ê ˛, «¬√ Ò¬∆ ¿πÍÌØ◊Â≈ ÁØÈØ∫ «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª ”Â∂ ‘Ø √ß‹Ø◊ª Á∆ ÂπÒÈ≈ «Úæ⁄ ¿π∫È∆ ‘∆ ¡≈ÓÁÈ ÷⁄
’’∂ ÿæ‡ Ó≈Â≈Úª Íz≈Í ’Á≈ ˛Õ «¬√ ’≈È, «¬’ «ÚÚ∂’∆ ¿πÍÌØ◊Â≈ ‘∂·ª Á∆ «¬√ ‘æÁ Á∂ Óπ’≈ÏÒ≈ ’∂◊≈Õ
¿πÍÌØ◊Â≈ ¡≈͉∆¡ª π⁄∆¡ª ‹ª ¡«ËÓ≈Ȫ Á∂ √ÏßË «Úæ⁄ ¡≈͉∂ Ï‹‡ Á∂ ¡ßÁ ¿πÍÌØ◊ ÓΩ«’¡ª Á≈ ÓπÒª’‰
’’∂ ÁØÈØ∫ «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª Á∂ √ß‹Ø◊ª ˘ ¸‰Á≈ ˛Õ ¿πÍÌØ◊Â≈ Á∂ ¡«ËÓ≈È «¬’ ¿πÁ≈√∆ÈÂ≈ Ú’z È≈Ò Íz◊‡ ’∆Â∂

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 169