Page 184 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI
P. 184
«¬’≈¬∆ñH: ¿πÂÍ≈ÁÈ ÎÒÈ ¡Â∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ «ÈÔÓ
√ß«÷¡’ «ÁzÙ‡∆ È≈Ò, ¿πÂÍ≈ÁÈ ÎÒÈ ˘ ‘∂· «Ò÷∂ ±Í «Úæ⁄ Íz◊‡ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ È؇
Q = Ψ (f .....f )
1 m
Q = ¿πÂÍ≈ÁÈ
f – ........... f = m Úæ÷-Úæ÷ ¿πÂÍ≈Áª Á∆¡ª Ó≈Â≈Úª (Quantities of m different inputs)
1 m
¿πÂÍ≈ÁÈ ÎÒÈ, «‹Ú∂∫ «’ ¿πÍ √ÍæÙ‡ ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛, ’∂ÚÒ ÍzÚ≈‘ ÍëÚÂ∆¡ª ⁄ª (Flow Variables) È≈Ò
Íz◊‡ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ¿πÂÍ≈Á ¡Â∂ ¡≈◊ ⁄ ÍëÚÂ∆¡ª (Input Variable) ˘ √Ó∂∫ Á∆ √Ó∂∫ «Úæ⁄ Ó≈Â≈Úª Á∂
±Í «Úæ⁄ Íz◊‡ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ
H.B ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ √«Ê ¡Â∂ Í«ÚÂÈÙ∆Ò ¡≈◊ ‹ª √≈ËÈ
(Fixed and Variable Inputs or Factors of Production)
«¬’ ÎÓ ¡≈͉≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’È Á∂ Ò¬∆ ’¬∆ Â∑ª Á∂ ¡≈◊ª Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ’Á∆ ˛Õ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆ Ó≈Â≈
«Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ’È Á∂ Ò¬∆ ¡≈◊ª Á∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ Ú∆ Í«ÚÂÈ ’È≈ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ ’πfi ¡≈◊ª Á∆ Ó≈Â≈
«Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ÿæ‡ √Ó∂∫ «Úæ⁄ Ú∆ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛ Í ’πfi ¡≈◊ª Á∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ ’∂ÚÒ Á∆ÿ ’≈Ò «Úæ⁄
‘∆ Í«ÚÂÈ ’È≈ √ßÌÚ ‘πßÁ≈ ˛Õ «¬√ ¡Ë≈ “Â∂ ¡≈◊ª ‹ª ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ √≈ËȪ Á≈ ‘∂· «Ò÷∂ ÁØ «‘æ«√¡ª «Úæ⁄
Ú◊∆’È ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ
(i) √«Ê ¡≈◊ ‹ª ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ √≈ËÈ (Fixed Inputs or Factors of Production)- ¿πÂÍ≈ÁÈ Á≈
√«Ê √≈ËÈ ‹ª ¡≈◊ ¿π‘ ˛ «‹√ Á∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ ÿæ‡ √Ó∂∫ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ È‘∆∫ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈Õ
√«Ê √≈ËÈ Á∂ ’πfi ¿πÁ≈‘‰ ‘È- ÍÒª‡√, «¬Ó≈ª, ÍzÏßË’∆ √∂Ú≈Úª, ’πÙÒ ’Ó⁄≈∆¡ª Á∆ ͱÂ∆
¡≈«ÁÕ
(ii) Í«ÚÂÈÙ∆Ò ¡≈◊ ‹ª ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ √≈ËÈ (Variable Inputs or Factors of Production)-
¿πÂÍ≈ÁÈ Á≈ Í«ÚÂÈÙ∆Ò √≈ËÈ ¿π‘ √≈ËÈ ˛ «‹√ Á∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ ÿæ‡ √Ó∂∫ Í«ÚÂÈ ’∆Â≈ ‹≈
√’Á≈ ˛Õ Í«ÚÂÈÙ∆Ò ¡≈◊ Á∂ ’πfi ¿πÁ≈‘‰ ‘È-’æ⁄≈ Ó≈Ò, «Ó‘È Á∆¡ª √∂Ú≈Úª ¡≈«ÁÕ
ਸਥਿਰ ਸਾਧਨਾਂ ਅਤੇ ਪਰਵਰਤਨਸ਼ੀਲ ਸਾਧਨਾਂ ਿਵੱਚ ਕੇਵਲ ਅਲਪਕਾਲ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਿਵੱਚ ਹੀ ਅੰਤਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ।
√«Ê ¡Â∂ Í«ÚÂÈÙ∆Ò ¡≈◊ª Á∆¡ª Ë≈È≈Úª ˘ «¬’ ¿πÁ≈‘‰ È≈Ò √ÍæÙ‡ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ ‹∂’ «¬’
ÎÓ ÍzÂ∆Ù A,@@@ Íπ√Â’ª ¤≈Í ‘∆ ˛ ¿π√ ˘ «¬√ Á∆ Ó≈Â≈ ÚË≈ ’∂ B,@@@ ’È∆ ‘ØÚ∂ ª ÎÓ ’∆ ’∂◊∆Õ
«ÈÙ«⁄ ‘∆ «¬√ Á∂ Ò¬∆ «˜¡≈Á≈ √≈ËȪ Á∆ ˜±Â ˛ Í ÿæ‡ √Ó∂∫ «Úæ⁄ ’πfi √≈ËÈ «‹Ú∂∫ «Ízß«‡ß◊ ÍzÀ√, «¬Ó≈Â
¡≈«Á Á∆ Ó≈Â≈ ˘ ÚË≈¿π‰≈ √ßÌÚ È‘∆∫ ‘ØÚ∂◊≈Õ ÎÒ√±Í Íπ√Â’ª Á≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ ÚË≈¿π‰ Á∂ Ò¬∆ «¬√ ÎÓ ˘
«¬È∑ª √≈ËȪ ”Â∂ ¡≈Ù«Â ‘؉≈ ÍÚ∂◊≈ «‹È∑ª Á∆ Ó≈Â≈ «¬’ÁÓ Í«ÚÂÈÙ∆Ò ˛Õ «‹Ú∂∫-«Ó‘ÈÂ, ’æ⁄≈ Ó≈Ò ¡≈«ÁÕ
«¬√ Â∑≈ ¿π’ ¿πÁ≈‘‰ «Úæ⁄ «Ízß«‡ß◊ ÍÀÃ√ ¡Â∂ «¬Ó≈ √«Ê √≈ËÈ ’‘≈Ú∂◊∆ ‹ÁØ∫ «’ «Ó‘È ¡Â∂ ’æ⁄∂ Ó≈Ò
Í«ÚÂÈÙ∆Ò √≈ËÈ ‘؉◊∂Õ «¬æÊ∂ «Ë¡≈È æ÷‰ ÔØ◊ ◊æÒ «¬‘ ˛ «’ √≈ËȪ Á∆ √«ÊÂ≈ ¡Â∂ Í«ÚÂÈÙ∆ÒÂ≈
√Óª ‘æÁ ”Â∂ «ÈÌ ’Á∆ ˛Õ
H.C √Óª ‘æÁ (Time Period)
«¬‘ «Ë¡≈È Á∂‰ ÔØ◊ ˛ «’ ¡≈◊ª ‹ª √≈ËȪ Á∆ √«ÊÂ≈ ‹ª Í«ÚÂÈÙ∆ÒÂ≈ ¿π√ √Óª ‘æÁ ”Â∂ «ÈÌ ’Á∆
˛ «‹√ Á∂ ¡Ë∆È ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∂ Í«ÚÂÈ Á∂ ¡Èπ√≈ ¡≈◊ª Á∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ
’È≈ ˜±∆ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛Õ ¡Ê Ù≈√Â∆ «¬√ √Óª ‘æÁ Á≈ ‘∂· «Ò÷∂ ÁØ «‘æ«√¡ª «Úæ⁄ Ú◊∆’È ’Á∂ ‘È-
(i) ÿæ‡ √Óª (Short Period or Short Run)- ÿæ‡ √Ó∂∫ Á∆ ¿π‘ ‘æÁ ˛ «‹√ «Úæ⁄ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á≈ ÿæ‡ ÂØ∫
ÿæ‡ «¬’ ‹ª «¬’ ÂØ∫ ’πfi «˜¡≈Á≈ √≈ËÈ ‹ª ¡≈◊ √«Ê ‘πßÁ∂ ‘È ¡Â∂ Ï≈’∆ Á∂ √≈ËÈ Í«ÚÂÈ ‘πßÁ∂
‘ÈÕ (Short run is defined as that period of time in which at least one or more factors of
LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 179