Page 212 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI
P. 212
«¬’≈¬∆-I: Ò≈◊ª ¡Â∂ ¡≈◊Ó Á∂ «√˪Â
√Ó≈«‹’ Ò≈◊ ¡Â∂ «Èæ‹∆ Ò≈◊ «Úæ⁄ ¡ø Í≈¬∂ ‹≈‰ Á≈ «¬’ Óπæ÷ ’≈È ÏÃ≈‘Ó Ò≈◊ (External Costs) È؇
‘ÈÕ ÏÃ≈‘Ó Ò≈◊ª ¿π‘ Ò≈◊ª ‘È ‹Ø ¿πÈ∑ª ÒØ’ª ˘ ¿π·≈¿π‰∆¡ª ÍÀ∫Á∆¡ª ‘È, «‹È∑ª ˘ «’√∂ Ú√» Á∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ
Á∂ ÎÒ√»Í ‰≈ÂÓ’ ÏÃ≈‘ÓÂ≈Úª (Externalities) Á≈ ¡ÈπÌÚ ‘πøÁ≈ ˛Õ √ø÷∂Í «Úæ⁄ «Èæ‹∆ Ò≈◊ = √Ó≈«‹’ Ò≈◊Â
(Private Cost = Social Cost – External Cost)
H. √ÍæÙ‡ Ò≈◊ª (Explicit Costs)
«¬’ ÎÓ ˘ ’¬∆ ¡≈◊ (Inputs) ÷∆Á‰∂ ‹ª «’≈¬∂ ”Â∂ ÒÀ‰∂ ÍÀ∫Á∂ ‘ÈÕ ÎÓ ÚæÒØ∫ ¿πÈ∑ª Ï≈‘∆ «Ú¡’Â∆¡ª ˘
‹Ø ¿π√ «Ó‘ÈÂ, ’æ⁄∂ Ó≈Ò, ¬∆∫ˉ, ¡≈Ú≈‹≈¬∆, ⁄≈Ò’ Ù’Â∆ ¡≈«Á Á∆ Í»Â∆ ’Á∂ ‘È, ÓΩ«Áz’ Ìπ◊Â≈È ’È∂
ÍÀ∫Á∂ ‘ÈÕ ÎÓ ÚæÒØ∫ Á»√«¡ª ˘ ’∆Â∂ ◊¬∂ «¬È∑ª ÓΩ«Áz’ Ìπ◊Â≈Ȫ ˘ √ÍæÙ‡ Ò≈◊ª «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ
Ò∂·«Ú⁄ Á∂ ¡Èπ√≈,““√ÍæÙ‡ Ò≈◊ª, ¿π‘ È’Á Ìπ◊Â≈È ‘È ‹Ø ÎÓ ÚæÒØ∫ Ï≈‘∆ «Ú¡’Â∆¡ª ˘ ¿πÈ∑ª Á∆¡ª √∂Ú≈Úª
¡Â∂ Ú√±¡ª Á∂ Ò¬∆ ’∆Â∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ”” (Explicit costs are those cash payments which firms make to
outsiders for their services and goods. —Leftwitch)
ÎÓ ÚæÒØ∫ «ÁæÂ∆ ‹≈‰ Ú≈Ò∆ Ó˜Á±∆, ’æ⁄∂ ¡Â∂ ¡Ë ω∂ Ó≈Ò Á∂ Ìπ◊Â≈È, ’«˜¡ª ”Â∂ «ÁæÂ≈ ‹≈‰ Ú≈Ò≈
«Ú¡≈‹ ¡Â∂ ÿ√≈¬∆ (Depreciation) ”Â∂ ’∆Â∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ Ìπ◊Â≈È ¡≈«Á √ÍæÙ‡ Ò≈◊ª ’‘≈™Á∆¡ª ‘ÈÕ «¬È∑ª
˘ «ÈÍæ÷ Ò≈◊ª (Absolute Costs), ¿πÂÍ≈ÁÈ Ò≈◊ª (Outlay Costs), ‹ª ¡√Ò∆ Ò≈◊ª (Actual Costs)
Ú∆ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ
I. Ù≈«ÓÒ Ò≈◊ª (Implicit Costs)
«¬’ ÎÓ Á∂ ’ØÒ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆¡ª ’¬∆ ¡≈◊ (Inputs) ¡«‹‘∆¡ª ‘πßÁ∆¡ª ‘È «‹È∑ª Á≈ ¿π‘ Ó≈Ò’ ÷πÁ ‘πßÁ≈ ‘À
¡Â∂ «‹È∑ª Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò Ú∆ ¿π‘ ÷πÁ ‘∆ ’Á≈ ˛Õ «¬È∑ª Á∂ Ò¬∆ ÎÓ ˘ «’√∂ Ï≈‘∆ «Ú¡’Â∆ ˘ Ìπ◊Â≈È È‘∆∫
’È≈ ÍÀ∫Á≈ Í ‹∂’ ÎÓ ¿πÈ∑ª Á≈ ÷πÁ «¬√Â∂Ó≈Ò ’Á∆ ‘À ª ¿π√ ˘ «¬È∑ª Á∆ «Úæ’∆ ’È ‹ª ¿πÈ∑ª ˘ «’≈¬∂
”Â∂ Á∂‰ È≈Ò Íz≈Í ‘؉ Ú≈Ò∆ ¡≈ÓÁÈ Á∂ ÓΩ’∂ Á≈ «Â¡≈◊ ’È≈ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ ¿πÁ≈‘‰Á∂ ÂΩ ”Â∂ ‹ÁØ∫ «¬’ ÎÓ
¡≈͉∆ «¬Ó≈ Á≈ ÷πÁ «¬√Â∂Ó≈Ò ’Á∆ ˛ ª ¿π√ ˘ «’√∂ ˘ «’≈«¬¡≈ È‘∆∫ Á∂‰≈ ÍÀ∫Á≈ Í «¬√ «¬Ó≈ ˘
«’√∂ ‘Ø «Ú¡’Â∆ ˘ «’≈¬∂ ”Â∂ Á∂‰ È≈Ò ‹Ø «’≈«¬¡≈ Íz≈Í ‘Ø √’Á≈ √∆ ¿π√ Á≈ Èπ’√≈È ¸æ’‰≈ ÍÚ∂◊≈Õ ¡Ê
Ù≈√ «Úæ⁄ «¬’ ÎÓ Á∂ ¡≈͉∂ √≈ËȪ Á∂ «¬√Â∂Ó≈Ò Á∆ ¡Ú√ Ò≈◊ ˘ Ù≈«ÓÒ Ò≈◊ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ
Ò∂·«Ú⁄ Á∂ ¡Èπ√≈, ““¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆¡ª Ù≈«ÓÒ Ò≈◊ª ÷πÁ Á∆ ÓÒ’∆¡Â ¡Â∂ ÷πÁ ÚæÒØ∫ Ò◊≈¬∂ ◊¬∂ √≈ËȪ Á∆¡ª
Ò≈◊ª ‘ÈÕ”” (Implicit costs are costs of self-owned and self-employed resources.
—Leftwitch)
«¬’ ÎÓ Á∂ Ò¬∆ Ù≈«ÓÒ Ò≈◊ª ¿π‘ ÓΩ«Áz’ Ìπ◊Â≈È ‘È «‹È∑ª ˘ ¿π‘ ÎÓ ¡≈͉∂ √≈ËȪ ˘ √Ú√z∂Ù· «Ú’Ò«Í’
«¬√Â∂Ó≈Ò Á∂ Ò¬∆ Ú∂⁄ ’∂ ‹ª «’≈¬∂ ”Â∂ Á∂ ’∂ Íz≈Í ’ √’Á∆ ˛Õ √ÍæÙ‡ Ò≈◊ª Á∆ Â∑ª Ù≈«ÓÒ Ò≈◊ª Ú∆ ÎÓ
ÚæÒØ∫ ’∆Â≈ ‹≈‰ Ú≈Ò≈ «Â¡≈◊ ˛ Í √ÍæÙ‡ Ò≈◊ª Á∂ ¿πÒ‡ «¬È∑ª Á≈ Ìπ◊Â≈È Á±√∂ ÒØ’ª ˘ È‘∆∫ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈Õ
Ù≈«ÓÒ Ò≈◊ª ÷πÁ Ó≈Ò’ ¡Â∂ ÷πÁ «¬√Â∂Ó≈Ò Ú≈Ò∂ √≈ËȪ Á∂ ¿π√ ¡Ø«ÍÂ Ó±Ò (Imputed Value) Á∂ Ï≈Ï
‘πßÁ∆¡ª ‘È «‹√ ˘ ¿π‘ √Ú√∂zÙ· «Ú’Ò«Í’ «¬√Â∂Ó≈Ò «Úæ⁄ Íz≈Í ’ √’Á∆¡ª ‘ÈÕ «¬’ ¡Ê Ù≈√Â∆ Á∂
Ò¬∆ «’√∂ √≈ËÈ Á∆ Ù≈«ÓÒ Ò≈◊ ¿π√ ’∆Ó Á∂ Ï≈Ï ‘πßÁ∆ ˛ ‹Ø ÎÓ ˘ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’È Á∂ Ò¬∆ ¡≈͉∂ ÷πÁ
Á∂ √≈ËÈ Á∂ √Ê≈È ”Â∂ «’√∂ ‘Ø ÎÓ Á∂ √≈ËÈ Á∂ «¬√Â∂Ó≈Ò ’È ”Â∂ ÷⁄ ’È∆ ÍÀ∫Á∆Õ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ ≈Ó
«’Â≈Ϫ Á∆ «¬’ Áπ’≈È Á≈ «¬’æÒ≈ Ó≈Ò’ (Sole Proprietor) ˛Õ Áπ’≈È Á∆ «¬Ó≈ ¿π√ Á∆ ¡≈͉∆ ˛Õ ¿π‘
¡≈͉∂ ’≈ØÏ≈ «Úæ⁄ ÷πÁ ¡≈͉∆ ͱߋ∆ Ò◊≈™Á≈ ‘∂ ¡Â∂ ÷πÁ ‘∆ ’ßÓ ’Á≈ ‘ÀÕ «¬√ Â∑ª ‹Á «’ ¿π√ ˘ ¡≈͉≈
’≈ØÏ≈ ⁄Ò≈¿π‰ «Úæ⁄ ¡≈͉∆ ͱߋ∆ Ò◊≈™Á≈ ˛ ¡Â∂ ÷πÁ ‘∆ ’ßÓ ’Á≈ ˛Õ «¬√ Â∑ª ‹Á«’ ¿π√ ˘ ¡≈͉≈
’≈ØÏ≈ ⁄Ò≈¿π‰ Á∂ Ò¬∆ «’√∂ ‘Ø «Ú¡’Â∆ ˘ «’≈¬∂, Ó˜Á±∆ ‹ª «Ú¡≈‹ Á∂ ±Í «Úæ⁄ ’ج∆ Ìπ◊Â≈È È‘∆∫ ’È≈
ÍÀ∫Á≈ ¡Â∂ ’ج∆ √ÍæÙ‡ Ò≈◊ (Explicit Cost) È‘∆∫ Ò◊≈¿π‰∆ ÍÀ∫Á∆Õ Í ¿π√ ˘ «’≈¬∂, «Ú¡≈‹ ‹ª Ó˜Á±∆ Á∂ ±Í
«Úæ⁄ Ù≈«ÓÒ Ò≈◊ª (Implicit Costs) ÷πÁ √«‘‰ ’È∆¡ª ÍÀ∫Á∆¡ª ‘ÈÕ ¡≈͉∆ Áπ’≈È Á∆ «¬Ó≈ ˘ «’√∂ ‘Ø
«Ú¡’Â∆ ˘ «’≈¬∂ ”Â∂ Á∂ ’∂ ¿π‘ D@@ πͬ∂ Ó‘∆È≈ ’Ó≈ √’Á≈ ˛Õ «¬√ Â∑ª ¡≈͉∆ Áπ’≈È Á∆ «¬Ó≈ Á≈ ÷πÁ
«¬√Â∂Ó≈Ò ’’∂ ¿π‘ «’≈¬∂ Á∂ ±Í «Úæ⁄ Íz≈Í ‘Ø √’‰ Ú≈Ò∂ D@@ πͬ∂ Á≈ «Â¡≈◊ ’ «‘≈ ˛Õ «¬√∂ Â∑ª ¿π√
LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 207