Page 209 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«Ú¡Ù‡∆ ¡ÊÙ≈√Â Á∂ «√˪Â

È؇ of a particular product is the value of the foregone alternative products that resources used in
its production, could have produced.)
—Leftwitch

Î◊»√È Á∂ ¡Èπ√≈, ““X Ú√» Á∆ «¬’ «¬’≈¬∆ ¿πÂÍ≥È ’È Á∆ ¡Ú√ Ò≈◊ Y Ú√» Á∆ ¿π‘ Ó≈Â≈ ˛, «‹√
Á≈ «Â¡≈◊ ’È≈ ÍÚ∂◊≈ ª «’ √≈ËȪ Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò Y Ú√» Á∆ ‹◊∑≈ ”Â∂ X Ú√» Á≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’È Ò¬∆ ’∆Â≈
‹≈ √’∂Õ”” (The alternative or opportunity cost of producing one unit of commodity X is the amount
of commodity Y that must be sacrificed in order to use resources to produce X rather than Y.)
—Ferguson

¿πÁ≈‘‰ ¡Ú√ Ò≈◊ Á∆ Ë≈È≈ ˘ «⁄æÂ I.A È≈Ò Ú∆ √ÍæÙ‡ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ «¬√
(Illustration) «⁄æÂ ÂØ∫ ÍÂ≈ Òæ◊Á≈ ˛ «’ ‹∂’ √≈ËȪ Á∆ «¬’ «ÈÙ«⁄ Ó≈Â≈ ˘ X-Ú√»
¡Â∂ Y-Ú√» ÁØÚª Á≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’È Ò¬∆ «¬√Â∂Ó≈Ò ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛ ª ‘∂· «Ò÷∂
„ø◊ È≈Ò ¿πÂÍ≈ÁÈ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ (i) Y-Ú√» Á∆¡ª AB «¬’≈¬∆¡ª ¡Â∂
X-Ú√» Á∆ ’ج∆ Ú∆ «¬’≈¬∆ È‘ƒÕ (ii) X-Ú√» Á∆¡ª F «¬’≈¬∆¡ª ¡Â∂ Y-Ú√»
Á∆ ’ج∆ Ú∆ «¬’≈¬∆ È‘ƒÕ

«⁄æÂ I.A

(iii) PP’ ∂÷≈ È≈Ò ÍÃ◊‡ ’∆Â∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ X-Ú√» ¡Â∂ Y-Ú√» Á∂ Úæ÷-Úæ÷ √ø‹Ø◊Õ «¬√ ∂÷≈ ÂØ∫ ÍÂ≈ Òæ◊Á≈ ˛ «’
X-Ú√» Á≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’È Ò¬∆ Y-Ú√» Á≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’È Á∂ ¡Ú√ Á≈ «Â¡≈◊ ’È≈ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ «¬√ ˘ ‘∆ Y
Á∂ »Í «Úæ⁄ X-Ú√» Á∆ ¡Ú√ Ò≈◊ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬√ «⁄æÂ ÂØ∫ ÍÂ≈ Òæ◊Á≈ ˛ «’ X-Ú√» Á∆ «¬’ «¬’≈¬∆
12
Á∆ ¡Ú√ Ò≈◊ Y=2Y ˛Õ «¬√ Á≈ ¡Ê «¬‘ ˛ «’ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ √≈ËȪ Á∆ «‹√ Ó≈Â≈ ÂØ∫ X-Ú√» Á∆
6
«¬’ «¬’≈¬∆ Á≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ ‘Ø √’Á≈ ˛, ¿π√∂ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ Y-Ú√» Á∆¡ª ÁØ «¬’≈¬∆¡ª Á≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ ‘Ø √’Á≈
˛Õ «¬√ Ò¬∆ Y-Ú√» Á∂ »Í «Úæ⁄ X-Ú√» Á∆ ¡Ú√ Ò≈◊ B ˛Õ «¬√ Â∑ª X-Ú√» Á∂ »Í «Úæ⁄ Y-Ú√» Á∆
6
«¬’ «¬’≈¬∆ ‘∆ ¡Ú√ Ò≈◊ =@.E Y ˛Õ «¬√ Á≈ ¡Ê «¬‘ ˛ «’ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ √≈ËȪ Á∆ «¬√ Ó≈Â≈ Á∂
12
«¬√Â∂Ó≈Ò È≈Ò Y Ú√» Á∆ «¬’ «¬’≈¬∆ Á≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ ‘πøÁ≈ ˛, ¿π√∂ ÂØ∫ Y-Ú√» Á∆ @.E «¬’≈¬∆ Á≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ
‘Ø √’Á≈ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ X Á∂ »Í «Úæ⁄ Y-Ú√» Á∆ ¡Ú√ Ò≈◊ 0.5 ˛Õ Ô≈È∆«’ ¡Ú√ Ò≈◊ ¿π√ √≈ËÈ Á≈
¿π‘ ÓπæÒ ˛ ‹Ø ¿π√ ˘ ¡≈͉∂ Á»√∂ √Ú√Ã∂Ù· «Ú’ÒÍ «Úæ⁄ ÍÃ≈Í ‘Ø √’Á≈ ˛Õ √≈˘ «¬‘ «Ë¡≈È æ÷‰≈ ⁄≈‘∆Á≈
˛ «’ ¡Ú√ Ò≈◊ Á∆ Ë≈È≈ Á≈ ¡Ë≈ ÓΩ«Áz’ Ìπ◊Â≈È È‘ƒ ˛, √◊Ø∫ «Â¡≈◊∆ ‹≈‰ Ú≈Ò∆ Ú√» Á≈ «Ú’ÒÍ ˛Õ

204 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY