Page 208 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«¬’≈¬∆-I: Ò≈◊ª ¡Â∂ ¡≈◊Ó Á∂ «√˪Â

or rather the waiting required for saving the capital used in making it, will be called the real cost È؇
of production of commodity.) —Marshall
√ø÷∂Í «Úæ⁄ ¡√Ò∆ Ò≈◊ ˘ «’√∂ Ú√» Á∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ Ò¬∆ ¿π·≈¬∂ ◊¬∂ ’Ù‡, «Â¡≈◊ ¡Â∂ ÔÂȪ Á∂ »Í «Úæ⁄ ÍÃ◊‡
’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ «¬’ ÿπ«Ó¡≈ ˘ «Óæ‡∆ Á≈ «¬’ «÷‚Ω‰≈ ω≈¿π‰ «Úæ⁄ H ÿø‡∂ Á∆ «Ó‘ÈÂ
’È∆ ÍÀ∫Á∆ ˛ ª H ÿø‡∂ Á∆ «Ó‘È ¿π√ «÷‚Ω‰∂ Á∆ ¡√Ò∆ Ò≈◊ ¡÷Ú≈¬∂◊∆Õ ¡√Ò∆ Ò≈◊ Á∆ Ë≈È≈ «¬’
Ì≈Ú◊ (Subjective) Ë≈È≈ ˛Õ «¬√ ˘ È≈͉≈ √øÌÚ È‘ƒ ˛, «¬√ Ò¬∆ ¡æ‹-’æÒ∑ «¬√ Ë≈È≈ ˘ «˜¡≈Á≈
Ó‘æÂÚ È‘ƒ «ÁæÂ≈ ‹ªÁ≈Õ

C. Ò∂÷≈’Ó ‹ª ’≈ØÏ≈∆ Ò≈◊ (Accounting or Business Cost)
Ò∂÷≈’Ó Ò≈◊ ÂØ∫ Ì≈Ú ¿πÈ∑ª È’Á Ìπ◊Â≈Ȫ ÂØ∫ ˛ ‹Ø ÎÓ √≈ËÈ ¡◊≈ª, ◊À √≈ËÈ ¡◊≈ª ¡Â∂ ÿ√≈¬∆
÷⁄ Á∂ »Í «Úæ⁄ ’Á∆¡ª ‘È ¡Â∂ ‘Ø ¿π‘∆ ÷≈Â≈ ÍëÚÙ‡∆¡ª ÂØ∫ ˛Õ
«È’Ò√È Á∂ ÙÏÁª «Úæ⁄, ““Ò∂÷≈’Ó Ò≈◊ ÂØ∫ Ì≈Ú È’Á ÷⁄∂, «¬«Â‘≈«√’ Ò≈◊ª, ÿ√≈¬∆ ¡Â∂ ‘Ø Ï‘∆ ÷≈Â≈
ÍëÚÙ‡∆¡ª ÂØ∫ ˛Õ”” (Accounting cost refers to out of pocket expenses, historical costs, depreciation
and other book keeping entries.) —Nicholson
«¬√ Í«Ì≈Ù≈ Á∂ ¡Ë∆È ¡≈¿»‡ ¡≈Î Í≈«’‡ (Out of Pocket) ÷«⁄¡ª ÂØ∫ Ì≈Ú Ï≈‘∆ «Ú¡’Â∆¡ª ˘ ’∆Â∂
‹≈‰ Ú≈Ò∂ Âπø Ìπ◊Â≈Ȫ ÂØ∫ ˛, «’√∂ ÍÃ∆-√øÍÂ∆ Á∆ «¬«Â‘≈«√’ Ò≈◊ (Historical Cost) ¿π‘ ¡√Ò∆ ÷⁄ ˛ ‹Ø
«’√∂ ÍÃ∆-√øÍÂ∆ ˘ ¡√Ò «Úæ⁄ ÷∆ÁÁ∂ √Ó∂∫ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ Ò∂÷≈’Ó Ò≈◊ ˘ Ï‘∆ ÷≈«Â¡ª «Úæ⁄ «Ò«÷¡≈ ‹ªÁ≈
˛Õ «¬√ ˘ ¡√Ò∆ Ò≈◊ (Actual Cost), ÍÃ≈ÍÂ∆ Ò≈◊ (Acquisition Cost), «ÈÍæ÷ Ò≈◊Â, √ÍæÙ‡ Ò≈◊Â
(Explicit Cost) ‹ª ÍÃÂæ÷ Ò≈◊ (Direct Cost) Ú∆ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ

D. ¡Ú√ Ò≈◊ (Opportunity Cost)
¡≈«Ê’ «ÚÙÒ∂Ù‰ «Úæ⁄ ¡Ú√ Ò≈◊ Á∆ Ë≈È≈ Á≈ Ï‘π «˜¡≈Á≈ Ó‘æÂÚ ˛Õ ¡√ƒ ‹≈‰Á∂ ‘ª «’ «’√∂ Ú√»
Á∆ Ò≈◊ ÂØ∫ Ì≈Ú ¿πÈ∑ª ¡◊≈ª Á∆¡ª ’∆Óª ÂØ∫ ˛, «‹È∑ª Á≈ ¿π√ Ú√» Á∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ Ò¬∆ «¬√Â∂Ó≈Ò ’∆Â≈
‹ªÁ≈ ˛Õ «¬’ ¡≈◊≈ Á≈ ÓπæÒ «¬√ Ò¬∆ ‘πøÁ≈ ˛, «’™«’ ¿π‘ ÁπÒæÌ ‹ª √∆«Ó ‘πøÁ≈ ˛Õ ‹∂’ ¡√ƒ «’√∂ ¡≈◊≈Â
Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò «¬’ Ú√» Á∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ Ò¬∆ ’ ÒÀ∫Á∂ ‘ª ª ¿π‘ «’√∂ Á»√∆ Ú√» Á∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ Ò¬∆
¿πÍÒæÏË È‘ƒ ‘πøÁ≈Õ «’√∂ Ú√» Á∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’È Á∆ Ò≈◊ ˘ ¿π√ Á≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’È Á∂ ÎÒ√»Í ‹Ø Á»√∂
√Ú√Ã∂Ù· «Ú’ÒÍ Á≈ «Â¡≈◊ ’È≈ ÍÀ∫Á≈ ˛, Á∂ »Í «Úæ⁄ È≈«Í¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ‹ÁØ∫ ¡√ƒ «’√∂ Ú√» Á∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ
”Â∂ ÓπÁ≈ Á∆ ’πfi Ó≈Â≈ ÷⁄ ’Á∂ ‘ª ª ÓπÁ≈ Á∆ ÷⁄ ’∆Â∆ ◊¬∆ Ó≈Â≈ ¿π√ Á∆ Ò≈◊ ȑƒ ˛, √◊Ø∫ ¿π√
Á≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’È Á∂ ÎÒ√»Í «‹È∑ª «Ú’Òͪ Á≈ Í∆«ÂÔ’Â (Foregone) ‹ª «Â¡≈◊ ’È≈ «Í¡≈ ˛, ¿πÈ∑ª
Á∂ ÓπæÒ Á≈ È≈Í ˛Õ ‹∂’ «’√∂ Ú√» Á≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’È Á∂ ÎÒ√»Í ’¬∆ «Ú’Òͪ Á≈ «Â¡≈◊ ’È≈ «Í¡≈ ˛ ª
«Â¡≈◊∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ Á»√∂ √Ú√Ã∂Ù· ¡Ú√ ‹ª «Ú’ÒÍ (Next Best Opportunity) Á≈ ÓπæÒ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ «¬√ ˘
¡Ú√ Ò≈◊ ’«‘øÁ∂ ‘È ¡Â∂ ¡Ú√ Ò≈◊ Á»√∂ √Ú√Ã∂Ù· «Ú’ÒÍ Á∆ Ò≈◊ ˛, «‹√ Á≈ «Â¡≈◊ ’∆Â≈ «◊¡≈
˛Õ (The Opportunity Cost is the Cost of Next-best Alternative Foregone)Õ «¬√ ˘ «Ú’Ò«Í’ Ò≈◊Â
(Alternative Cost) Ú∆ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ
ÓøÈ Ò˙ «¬’ «’√≈È «¬’ ÷∂ «Úæ⁄ ’‰’ ¡Â∂ ¤ØÒ∂ ÁØÚ∂∫ Î√Òª ÍÀÁ≈ ’ √’Á≈ ˛, ‹ÁØ∫ «¬’ ˛’‡∂¡ ÷∂ «Úæ⁄
¿π‘ ’∂ÚÒ ’‰’ ÍÀÁ≈ ’Á≈ ˛ ª ¿π√ ˘ ¤Ø«Ò¡ª Á≈ «Â¡≈◊ ’È≈ ÍÚ∂◊≈Õ ‹∂’ ¤Ø«Ò¡ª Á∆ «Â¡≈◊ ’∆Â∆
‹≈‰ Ú≈Ò∆ Ó≈Â≈ Á∆ ’∆Ó A,@@@ πͬ∂ ˛ ª ’‰’ Á∆ ¡Ú√ Ò≈◊ A,@@@ πͬ∂ ‘ØÚ∂◊∆Õ ¤Ø«Ò¡ª Á∆ ¿π‘
’∆ÓÂ, «‹√ Á≈ «’√≈È ˘ ’‰’ ÍÀÁ≈ ’È Ò¬∆ «Â¡≈◊ ’È≈ ÍÚ∂◊≈Õ ’‰’ Á∆ ¡Ú√ Ò≈◊ ¡÷Ú≈¬∂◊∆Õ
«¬√ Â∑ª «¬’ ÎÓ Á∂ Ò¬∆ «’√∂ Ú√» Á∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ Ò¬∆ «¬√Â∂Ó≈Ò ’∆Â∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ √≈ËȪ Á∆ ¡Ú√ Ò≈◊Â
¿π‘ ¡≈ÓÁÈ (Revenue) ˛, «¬√ Á≈ «¬√ √≈ËȪ Á≈ ¿πÈ∑ª Á∂ Á»√∂ √Ú√Ã∂Ù‡ ÍÃÔØ◊ «Úæ⁄ «¬√Â∂Ó≈Ò È‘ƒ ’∆Â∂
‹≈ √’‰ Á∂ ÎÒ√»Í «Â¡≈◊ ’È≈ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ

Ò∂·«Ú⁄ Á∂ ¡Èπ√≈, ““«’√∂ Ú√» Á∆ ¡Ú√ Ò≈◊ ¿πÈ∑ª Í«ÂÔ’Â (Foregone) «Ú’Ò«Í’ ÍÁ≈ʪ Á≈ ÓπæÒ
‘πøÁ∆ ˛, «‹È∑ª ˘ «¬√ Ú√» Á∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ «Úæ⁄ Ò◊≈¬∂ ◊¬∂ √≈ËȪ È≈Ò ÍÀÁ≈ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ (Opportunity cost

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 203