Page 313 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«Ú¡Ù‡∆ ¡ÊÙ≈√Â Á∂ «√˪Â

È؇ ÓøÈ Ò˙ ÁØ ÍÒª‡ ‘A’ ¡Â∂ ‘B’ ‘ÈÕ ÍÒª‡ ‘A’ È≈Ò BE πͬ∂ Á∆ ’∆Ó Ò≈◊ ÂØ∫ ÍÃÂ∆ Ó‘∆È≈ AE@ «¬’≈¬∆¡ª
Á≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛, ਜਦੋਂ ਿਕ ਪਲਾਂਟ ‘B’ ਦੁਆਰਾ 20 ਰੁ. ਦੀ ਸੀਮਾਂਤ ਲਾਗਤ ਵਲੋਂ ਪ੍ਰਤੀ ਮਹੀਨਾ 100 ਇਕਾਇਯੋਂ
ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਕੀ ਏਕਿਧਕਾਰੀ ਇਸ ਦਸ਼ਾ ਵਲੋਂ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਹੋਵੇਗਾ? ਿਨਸ਼ਿਚਤ ਰੂਪ ਵਲੋਂ ਨਹੀਂ । ਿਕਉਂਕਿ ਜੇਕਰ
ਉਹ ਪਲਾਂਟ ‘A’ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਸੀਮਾਂਤ ਇਕਾਈ ਉੱਤੇ 25 ਰੁ . ਦੀ ਬਚਤ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ «¬√ Â∑ª
ÍÒª‡ ‘B’ È≈Ò ¿πÂÍ≈ÁÈ ÚË≈¿π‰ ¡Â∂ ÍÒª‡ ‘A’ ¿πÂÍ≈ÁÈ ˘ ÿ‡≈¿π‰ È≈Ò √∆«Ó Ò≈◊ «Úæ⁄ E πͬ∂ Á∆
’Ó∆ ‘ØÚ∂◊∆, ‹ÁØ∫ «’ ¬∂’≈«Ë’≈∆ Á≈ ’πæÒ ¿πÂÍ≈ÁÈ (ÍÒª‡ ‘A’ Á≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ + ÍÒª‡ ‘B’ Á≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ) √«Ê
(AE@ + A@@ = BE@ «¬’≈¬∆¡ª) «‘øÁ≈ ˛Õ
¡Â∂ Ï‘π ÍÒª‡ Á∂ ¡Ë∆È, ¬∂’≈«Ë’≈∆ Á∆ √∆«Ó Ò≈◊ ڥ ˘ Úæ÷-Úæ÷ ÍÒ≈‡ª Á∂ √∆«Ó Ò≈◊ ڥª Á∂ √Ó
ÍæË∆ ‹ØÛ È≈Ò «Á÷≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «⁄æÂ AC.I «Úæ⁄ √∆«Ó Ò≈◊ C Á∆ «ÈÙ«⁄ ÍæË ”Â∂ «‹√ ˘ ÁØÚª
1
ÍÒ≈‡ª Á∂ Ò¬∆ Ï≈Ï ω≈«¬¡≈ «◊¡≈ ˛, «¬√ √∆«Ó Ò≈◊ ”Â∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ √ø◊ë‘ ÍæË ˘ «Á÷≈«¬¡≈ «◊¡≈
˛Õ «¬√ Â∑ª √∆«Ó Ò≈◊ C ”Â∂ ¬∂’≈«Ë’≈∆ Á≈ ’πæÒ ¿πÂÍ≈ÁÈ OX ˛ ‹Ø «’ OX +OX Á∂ Ï≈Ï ˛Õ
1 1 2
¡Â∂ Ï‘π ÍÒª‡ Á∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ¬∂’≈«Ë’≈∆ ¡≈͉∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ ˘ «ÈË≈« ’È ¡Â∂ Ò≈Ì ˘ «˜¡≈Á≈ ’È
Ò¬∆ √ø◊ë‘ √∆«Ó Ò≈◊ ڥ (Aggregate Marginal Cost Curve) Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ’Á≈ ˛Õ

‡≈√’ ≈Ù∆Í≈ÂÈ «Úæ⁄ ’∆Ó ¡Â∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ «ÈË≈‰ ”Â∂ ¡≈͉∂ «Ú⁄≈ ÍÃ◊‡ ’ØÕ

AC.AG ¬∂’≈«Ë’≈ Á∆ Úø‚ √ÏøË∆ ¡’≈‹’πÙÒÂ≈
(Allocative Inefficiency of Monopoly/Dead Weight Loss)

«‹Ú∂∫ «’ «Í¤Ò∂ ¡«Ë¡≈«¬ «Úæ⁄ Áæ«√¡≈ «◊¡≈ ˛, Úø‚ √ÏøË∆ ’≈‹’πÙÒÂ≈ Í»È ÍÃÂ∆ÔØ◊Â≈ Á∆ √Ë≈‰ «ÚÙ∂ÙÂ≈
˛Õ Í»È ÍÃÂ∆ÔØ◊Â≈ «Úæ⁄ ¿πÍÌØ◊Â≈ Á∆ Ïæ⁄ ¡Â∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆ Ïæ⁄ «˜¡≈Á≈ ‘πøÁ∆ ˛, «¬√ ¡Èπ√≈ Úø‚ √ÏøË∆
’≈‹’πÙÒÂ≈ (Allocative Efficiency) ˘ ÍÃ≈Í ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ
Í ¬∂’≈«Ë’≈ «Úæ⁄ ¡«‹‘≈ È‘ƒ ‘πøÁ≈Õ ¡√Ò «Úæ⁄ ¬∂’≈«Ë’≈ Á≈ Úȉ Úø‚ √ÏøË∆ ’≈‹’πÙÒÂ≈ Á∂ »Í «Úæ⁄
’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ¬∂’≈«Ë’≈ «Úæ⁄ ¿πÍÌØ◊Â≈ Á∆ Ïæ⁄ ¡Â∂ ¿πÂÍ≈Á’ Á∆ Ïæ⁄ «˜¡≈Á≈ È‘ƒ ‘πøÁ∆Õ Á»√∂ ÙÏÁª «Úæ⁄
¿πÂÍ≈ÁÈ Á≈ ÍæË Í»È ÍÃÂ∆ÔØ◊∆ ¿πÂÍ≈ÁÈ ÍæË ÂØ∫ ÿæ‡ ‘πøÁ≈ ˛ ¡Â∂ ¿πÍÌØ◊Â≈ ¡Â∂ ¿πÂÍ≈Á’ Á∆ Ïæ⁄ ͻÈ
ÍÃÂ∆ÔØ◊Â≈ Á∆ ÂπÒÈ≈ «Úæ⁄ «˜¡≈Á≈ ÂØ∫ ÿæ‡ ‘πøÁ∆ ˛Õ «⁄æÂ AC.A@ ÂØ∫ «¬√ √«ÊÂ∆ ˘ √Ófi≈«¬¡≈ «◊¡≈ ˛-

«⁄æÂ AC.A@

308 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY