Page 308 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI
P. 308
«¬’≈¬∆-AC: ¬∂’≈«Ë’≈∆ ÎÓ Á≈ «√˪Â
’∂◊≈ «‹√ ”Â∂ √∆«Ó Ò≈◊ ÁØÚ∂∫ Ï≈˜≈ª Á∆ √ßÔπ’ √∆«Ó ¡≈ÓÁÈ (Combined Marginal Revenue-CMR) È؇
Á∂ Ï≈Ï ‘Ø ‹≈Ú∂Õ √ßÔπ’ √∆«Ó ¡≈ÓÁÈ Ú¥ ÍÂ≈ ’È Á∂ Ò¬∆ Ï≈˜≈ A ¡Â∂ Ï≈˜≈ B Á∆ √∆«Ó ¡≈ÓÁÈ
Ú¥ª MR ¡Â∂ MR ˘ ‹ØÛ «Ò¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ¬∂’≈«Ë’≈∆ Ú√± Á∆ ¿π∫È∆ Ó≈Â≈ Á≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’∂◊≈ «‹√ ”Â∂
A B
√∆«Ó Ò≈◊ ¡Â∂ √ßÔπ’ √∆«Ó ¡≈ÓÁÈ Ï≈Ï ‘Ø ‹≈Ú∂ ¡Â∂
MC = MR + MR = MR
A B A+B
B. Úæ÷-Úæ÷ Ï≈˜≈ª «Úæ⁄ «’ßÈ∆ Ó≈Â≈ «’√ ’∆Ó ”Â∂ Ú∂⁄∆ ‹≈Ú∂?
(How Much to Sell in Different Markets and at What Price?)
¬∂’≈«Ë’≈∆ ¡≈͉∂ Ò≈Ì ˘ «˜¡≈Á≈ ’È Á∂ Ò¬∆ √≈∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆ √∆«Ó Ò≈◊ (MC) ˘ Ï≈˜≈ A Á∆
√∆«Ó ¡≈ÓÁÈ (MR ) ¡Â∂ Ï≈˜≈ ‘B’ Á∂ √∆«Ó ¡≈ÓÁÈ (MR ) Á∂ Ï≈Ï ’∂◊≈Õ «⁄æ AC.F ÂØ∫ ÍÂ≈ ‘πßÁ≈
A B
‘À «’ Ï≈˜≈ ‘A’ «Úæ⁄ Ï≈˜≈ Óß◊ ÿæ‡ ÒØ⁄Á≈ ˛ ¡Â∂ Ï≈˜≈ ‘B’ «Úæ⁄ Ï≈˜≈ Óß◊ «˜¡≈Á≈ ÒØ⁄Á≈ ‘ÀÕ «¬√ Á≈
Ì≈Ú «¬‘ ˛ ¬∂’≈«Ë’≈∆ Ï≈˜≈ ‘A’ «Úæ⁄ Ú√± Á∆ ÿæ‡ Ó≈Â≈ ¡Â∂ ‘OA’ «¬’≈¬∆¡ª Á∆ «˜¡≈Á≈ ’∆Ó OP
1
”Â∂ «Úæ’∆ ’∂◊≈Õ «¬√ Á∂ ¿πÒ‡ ¿π‘ Ï≈˜≈ ‘B’ «Úæ⁄ «˜¡≈Á≈ Ó≈Â≈ ‘OB’ «¬’≈¬∆¡ª Á∆ ÿæ‡ ’∆Ó OP ”Â∂
2
«Úæ’∆ ’∂◊∆∂ √ßÔπ’ ¿πÂÍ≈ÁÈ OQ «¬’≈¬∆¡ª («‹æÊ∂ √ßÔπ’ √∆«Ó ¡≈ÓÁÈ, √∆«Ó Ò≈◊ Á∂ Ï≈Ï ˛Õ)
Á∆ √∆«Ó ¡≈ÓÁÈ ÁØÈØ∫ Ï≈˜≈ª «Úæ⁄ Ï≈Ï ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛ «’™«’ ¿π√ ˘ ’πÒ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆ √∆«Ó Ò≈◊Â
MC Á∂ Ï≈Ï ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ¡Â∂
¬∂’≈«Ë’≈∆ Ï≈˜≈ «Úæ⁄ Ú√± Á∆ «˜¡≈Á≈ Ó≈Â≈ (ÿæ‡ ’∆Ó ”Â∂) ¿π√ √Ó∂∫ Ú∂⁄∂◊≈ ‹ÁØ∫ ¿π√ Á∆ Óß◊ Á∆ ÒØ⁄
«˜¡≈Á≈ ‘ØÚ∂◊∆ ¡Â∂ Ú√± Á∆ ÿæ‡ Ó≈Â≈ («˜¡≈Á≈ ’∆Ó ”Â∂) ¿π√ √Ó∂∫ Ú∂⁄∂◊≈ ‹ÁØ∫ ¿π√ Á∆ Óß◊ Á∆ ÒØ⁄ ÿæ‡
‘ØÚ∂◊∆Õ «¬√ Á≈ ’≈È «¬‘ ˛ «’ Óß◊ «‹ßÈ∆ «˜¡≈Á≈ ÒØ⁄Á≈ ‘πßÁ∆ ˛ ¿π∫È∆ ‘∆ ’∆Ó Á∂ Úæˉ Â∂ ÷∆ÁÁ≈ª
Á∂ ÿæ‡ ‘؉ Á∆ √ßÌ≈ÚÈ≈ ‘πßÁ∆ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ ¬∂’≈«Ë’≈∆ ÿæ‡ ’∆Ó «ÈË≈«Â ’’∂ Ú√± Á∆ «˜¡≈Á≈ Ó≈Â≈
Ú∂⁄‰≈ Í√ßÁ ’Á≈ ˛
MR = MR = MR = MC
A B A+B
ÓßÈ Ò˙ ‹∂’ «¬‘ Ù ͱ∆ È‘∆∫ ‘πßÁ∆Õ Ï≈˜≈ A «Úæ⁄, Ï≈˜≈ B Á∂ Óπ’≈ÏÒ∂, MR ÿæ‡ ˛ ª Ì∂Á Ó±Ò’ Á∂
¬∂’≈«Ë’≈∆ Á∂ Ò¬∆ «¬‘ Ò≈ÌÁ≈«¬’ ‘ØÚ∂◊≈ «’ ¿π‘ Ú√± Á∆ ’πfi «¬’≈¬∆¡ª Ï≈˜≈ A ÂØ∫ ‘‡ ’∂ Ï≈˜≈ B «Úæ⁄
Ú∂⁄∂, «‹æÊ∂ ¿π√ ˘ «˜¡≈Á≈ √∆«Ó ¡≈ÓÁÈ (MR) Íz≈Í ‘Ø √’∂◊∆∂Õ «¬‘ «’«¡≈ ¿πÁØ∫ Âæ’ ⁄æÒÁ∆ ‘∂◊∆ ‹ÁØ∫ Âæ’
ÁØÈØ∫ Ï≈˜≈ª «Úæ⁄ √∆«Ó ¡≈ÓÁÈ (MR) «¬’ Á±√∂ Á∂ Ï≈Ï È‘∆∫ ‘Ø ‹ªÁ∆Õ
C. ’∆Ó «ÈË≈‰ (Price Determination)
«ÚÌ∂Á∆«¥Â ¬∂’≈«Ë’≈∆ Á∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ’∆Ó «ÈË≈‰ ˘ «⁄æ AC.F È≈Ò √ÍæÙ‡ ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛Õ «⁄æÂ
AC.F «ÚÌ∂Á∆«¥Â ¬∂’≈«Ë’≈∆ Á∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ √ßÂπÒÈ Á∆ √«ÊÂ∆ ˘ √ÍæÙ‡ ’Á≈ ˛Õ
«⁄æ AC.F «Úæ⁄ Ì∂ÁÓ±Ò’ ¬∂’≈«Ë’≈∆ Á∂ √ßÂπÒÈ Á∆ √«ÊÂ∆ ˘ Íz◊‡ ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛Õ ÓßÈ Ò˙ Ï≈˜≈ ˘ ÁØ
«‘æ«√¡ª A ¡Â∂ B «Úæ⁄ Úß‚ «ÁæÂ≈ «◊¡≈ ˛Õ «‹Ú∂∫ «’ AR ¡Â∂ AR Ú¥ª Á∆ „Ò≈‰ ÂØ∫ √ÍæÙ‡ ˛ «’ A Ï≈˜≈
A B
Á∆ Óß◊ B Ï≈˜≈ Á∆ Óß◊ Á∂ Óπ’≈ÏÒ∂ ÿæ‡ ÒØ⁄Á≈ (Less Elastic) ˛Õ «¬√ «⁄æ «Úæ⁄ AR Ú¥ Ï≈˜≈ A ¡Â∂
A
AR Ú¥ Ï≈˜≈ B Á∂ Óß◊ Ú¥ ˛, ÁØÈØ∫ Ï≈˜≈ª Á∆ √Ó±«‘’ √«ÊÂ∆ ˘ «⁄æ AC.F (A+B) «Úæ⁄ «Á÷≈«¬¡≈ «◊¡≈
B
˛Õ √ÍæÙ‡ ˛ «’ ¬∂’≈«Ë’≈∆ Á≈ √ßÂπÒÈ E «ÏßÁ± ”Â∂ ‘ØÚ∂◊≈ «‹æÊ∂ √ßÔπ’ √∆«Ó ¡≈ÓÁÈ Ú¥ (Combined MR
Curve) √∆«Ó Ò≈◊ ڥ (MC Curve) Á∂ Ï≈Ï ˛Õ ¬∂’≈«Ë’≈∆ Á∆ ’πÒ ¿πÂÍ≈ÁÈ Ó≈Â≈ OQ ˛Õ ¿π‘ «¬√
¿πÂÍ≈ÁÈ ˘ ÁØ Ï≈˜≈ª «Úæ⁄ «¬√ Â∑ª Úß‚∂◊≈ «’ ‘∂’ Ï≈˜≈ «Úæ⁄ √∆«Ó ¡≈ÓÁÈ (MR) Ï≈Ï ‘Ø ‹≈Ú∂Õ
‹∂’ «¬’ Ï≈˜≈ «Úæ⁄ ¿π√ Á∆ √∆«Ó ¡≈ÓÁÈ ÿæ‡ ˛ ¡Â∂ Á±√∂ Ï≈˜≈ «Úæ⁄ «˜¡≈Á≈ ˛ ª ¡«‹‘∆ ‘≈ÒÂ
«Úæ⁄ ÿæ‡ √∆«Ó ¡≈ÓÁÈ Ú≈Ò∂ Ï≈˜≈ ÂØ∫ ¿πÂÍ≈ÁÈ ˘ «˜¡≈Á≈ √∆«Ó ¡≈ÓÁÈ Ú≈Ò∂ Ï≈˜≈ «Úæ⁄ ÏÁÒ≈¡
’È≈ Ò≈ÌÁ≈«¬’ ‘ØÚ∂◊≈Õ «¬√ √∆«Ó ¡≈ÓÁÈ ˘ Íz≈Í ’È Á∂ Ò¬∆ ¬∂’≈«Ë’≈∆ Ï≈˜≈ A «Úæ⁄ OA Ó≈Â≈
¡Â∂ Ï≈˜≈ B «Úæ⁄ OB Ó≈Â≈ Ú∂⁄∂◊≈Õ ¿π‘ Ï≈˜≈ A «Úæ⁄, Ú√± OP ’∆Ó ”Â∂ ÿæ‡ Ó≈Â≈ ¡Â∂ Ï≈˜≈ B
1
LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 303