Page 307 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«Ú¡Ù‡∆ ¡ÊÙ≈√Â Á∂ «√˪Â

È؇ ÓßÈ Ò˙ Ï≈˜≈ A ¡Â∂ Ï≈˜≈ B «Úæ⁄ ¬∂’≈«Ë’≈∆ ’∆Ó Ï≈Ï ¡Â∂ A@ πͬ∂ ˛, ‹∂’ «¬√ Ï≈Ï ¬∂’≈«Ë’≈∆
’∆Ó ”Â∂ Ï≈˜≈ A ¡Â∂ B «Úæ⁄ Óß◊ Á∆ ÒØ⁄ ’zÓ ¡Èπ√≈ B ¡Â∂ E ˛ ¿πÁØ∫ ¿πÍØ’Â √±Â Á∂ ¡Ë≈ “Â∂ «¬È∑ª
Ï≈˜≈ª ÂØ∫ ÍÂ≈ √∆«Ó ¡≈ÓÁÈ ¡Èπ√≈ ‘∂· «Ò÷∂ „ß◊ È≈Ò Ò◊≈«¬¡≈ ‹≈ √’Á≈ ˛:
−
−
1

Ï≈˜≈ A «Úæ⁄ √∆«Ó ¡≈ÓÁÈ (MR ) = AR    E1  = 10    2 1  = 10  = 5 πͬ∂
2

A
E 
2 
−
4
 E1  5 1 
−
Ï≈˜≈ B «Úæ⁄ √∆«Ó ¡≈ÓÁÈ (MR ) = AR   = 10   = 10  = 8 πͬ∂
5
B  E   5  
¿πÍØ’Â Ú∂Ú∂ ÂØ∫ √ÍæÙ‡ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛ «’ Ï≈˜≈ A ¡Â∂ Ï≈˜≈ B «Úæ⁄ ’∆Ó ÒØ⁄ Úæ÷-Úæ÷ ‘؉ “Â∂ ÁØȪ «Úæ⁄
√∆«Ó ¡≈ÓÁÈ Ú∆ Úæ÷-Úæ÷ ˛Õ Ï≈˜≈ A «Úæ⁄ Óß◊ Á∆ ÒØ⁄ ÿæ‡ ¡Â∂ B ˛ «¬√ Ò¬∆ √∆«Ó ¡≈ÓÁÈ (MR) ÿæ‡
¡Â∂ E πͬ∂ ˛Õ «¬√ Á∂ ¿πÒ‡ Ï≈˜≈ B «Úæ⁄ Óß◊ Á∆ ÒØ⁄ «˜¡≈Á≈ ¡Â∂ E ˛ «¬√ Ò¬∆ √∆«Ó ¡≈ÓÁÈ (MR) Ú∆
«˜¡≈Á≈ ¡Â∂ H πͬ∂ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ ¬∂’≈«Ë’≈∆ Ï≈˜≈ A, «‹√ «Úæ⁄ √∆«Ó ¡≈ÓÁÈ E πͬ∂ ˛, ÂØ∫ Ú√± Á∆ ’πfi
Ó≈Â≈ Ï≈˜≈ B «‹√ «Úæ⁄ ¡≈ÓÁÈ H πͬ∂ ˛, Ú∂⁄∂◊≈Õ Ï≈˜≈ A «Úæ⁄ Ú√± Á∆ «¬’ «¬’≈¬∆ ÿæ‡ Ú∂⁄‰ È≈Ò
¬∂’≈«Ë’≈∆ ˘ E πͬ∂ Á∆ ‘≈È∆ ‘ØÚ∂◊∆ Í Ï≈˜≈ B «Úæ⁄ «¬’ «¬’≈¬∆ «˜¡≈Á≈ Ú∂⁄‰ È≈Ò H πͬ∂ Á∆ ¡≈ÓÁÈ
‘ØÚ∂◊∆Õ «¬√ Â∑ª ¬∂’≈«Ë’≈∆ ˘ C πͬ∂ «˜¡≈Á≈ ¡≈ÓÁÈ Íz≈Í ‘ØÚ∂◊≈Õ ¬∂’≈«Ë’≈∆ Ï≈˜≈ A ÂØ∫ Ú√± ˘ ‘‡≈
’∂ Ï≈˜≈ B «Úæ⁄ ¿πÁØ∫ Âæ’ Ú∂⁄Á≈ ‘∂◊≈, ‹ÁØ∫ Âæ’ ÁØÈØ∫ Ï≈˜≈ª «Úæ⁄ Ú√± Á≈ √∆«Ó ¡≈◊ Ï≈Ï È‘∆∫ ‘Ø
‹ªÁ≈ ¡Â∂ MR = MR Õ
A B

’∆ Âπ√ƒ ‹≈‰Á∂ ‘Ø ’∆Ó «ÚÌ∂Á ¿π‘ √«ÊÂ∆ ˛ «‹√ «Úæ⁄ «¬’ Ú√± Úæ÷-Úæ÷ ÷∆ÁÁ≈ª ˘
Úæ÷-Úæ÷ ’∆Óª ”Â∂ Ú∂⁄∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ

AC.AA Ì∂ÁÓ±Ò’ ¬∂’≈«Ë’≈ «Úæ⁄ ’∆ÓÂ-¿πÂÍ≈ÁÈ Á≈ «ÈË≈‰
(Price and Output Determination Under Discriminating Monopoly)

¬∂’≈«Ë’≈∆ ÚæÒØ∫ ’∆Ó «ÚÌ∂Á Á∆ È∆Â∆ ¡Í‰≈¿π‰ Á≈ ¿πÁ∂Ù ’æπÒ ¡≈ÓÁÈ ¡Â∂ Ò≈Ì «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ’È≈ ˛Õ ’∆ÓÂ
«ÚÌ∂Á Á∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ’∆Ó «ÈË≈‰ Á∂ «ÚÙÒ∂Ù‰ ˘ ¡√∆∫ ÁØ ‹ª ÁØ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ Ï≈˜≈ Á∆¡ª «ÁÙ≈Úª È≈Ò
Íz◊‡ ’ √’Á∂ ‘ªÕ ¡√∆∫ «¬æÊ∂ ’∆Ó «ÚÌ∂Á Á∆ «¬’ ¡«‹‘∆ √«ÊÂ∆ Á≈ ¡«Ë¡ÀÈ ’ª◊∂ «‹√ «Úæ⁄ ¬∂’≈«Ë’≈∆
Ú√± ˘ ÁØ Úæ÷-Úæ÷ ’∆Óª “Â∂ Ú∂⁄ ’∂ ¿πÍÌØ◊Â≈Úª Á∆ Ïæ⁄ (Consumer’s Surplus) Á≈ ’πfi «‘æ√≈ ÷πÁ Íz≈ÍÂ
’ ÒÀ∫Á≈ ˛Õ Í∆◊± (Pigou) È∂ «¬√ ˘ Â∆√∆ Ùz∂‰∆ Á∆ ’∆Ó «ÚÌ∂Á (Price Discrimination of Third Degree)
«’‘≈ ˛Õ ‘∂’ Ì∂Á Ó±Ò’ ¬∂’≈«Ë’≈∆ ¡≈͉∂ Ò≈̪ ˘ «˜¡≈Á≈ ’È Á∂ Ò¬∆ ¿πÂÍ≈ÁÈ ¿πÊ∂ Âæ’ ‘∆ ’∂◊≈ «‹æÊØ∫
«’ ¿π√ Á∆ √∆«Ó ¡≈ÓÁÈ (MR) √∆«Ó Ò≈◊ (MC) Á∂ Ï≈Ï ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛Õ ¬∂’≈«Ë’≈∆ «˜¡≈Á≈ Ò≈Ì Íz≈ÍÂ
’È Á∂ Ò¬∆ √∆«Ó ¡≈ÓÁÈ ¡Â∂ √∆«Ó Ò≈◊ Á∆ √Ó≈ÈÂ≈ Ú≈Ò∆ Ù ˘ ‘∂’ Ï≈˜≈ «Úæ⁄ ¡Í‰≈¬∂◊≈Õ
¬∂’≈«Ë’≈∆ ¿πÁØ∫ Âæ’ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’Á≈ ‘∂◊≈ ‹ÁØ∫ Âæ’ √∆«Ó ¡≈ÓÁÈ Ò≈◊ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ (MR >MC) ˛Õ √≈‚∆
Ó≈ÈÂ≈ «¬‘ ˛ «’ ¬∂’≈«Ë’≈∆ ¡≈͉∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ ˘ ÁØ Úæ÷-Úæ÷ Ï≈˜≈ª ‘A’ ¡Â∂ ‘B’ «Úæ⁄ Ú∂⁄∂◊≈ «‹È∑ª «Úæ⁄ Óß◊
Á∆ ÒØ⁄ Úæ÷-Úæ÷ ˛Õ Ì∂Á Ó±Ò’ ¬∂’≈«Ë’≈∆ ˘ ÂÀ¡ ’È≈ ÍÀ∫Á≈ ˛ «’ ¿π√ ˘ (1) ’πÒ ¿πÂÍ≈ÁÈ «’ßÈ≈ ’È≈ ˛
¡Â∂ (2) ¡Òæ◊-¡Òæ◊ Ï≈˜≈ª «Úæ⁄ «’ßÈ≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ Ú∂⁄Á≈ ˛ ¡Â∂ «’√ ’∆Ó ”Â∂ Ú∂⁄‰≈ ˛, «‹√ È≈Ò «’ ¿π√
˘ «˜¡≈Á≈ Ò≈Ì Íz≈Í ‘Ø √’∂Õ «˜¡≈Á≈ Ò≈Ì Íz≈Í ’È Á∂ Ò¬∆ ¬∂’≈«Ë’≈∆ ˘ ÁØ ÎÀ√Ò∂ ÒÀ‰∂ ‘؉◊∂Õ

A. ¿πÂÍ≈ÁÈ «’ßÈ≈ ’È≈ ˛? (How Much to Produce?)
«’™«’ ¡√∆∫ ÓßÈ ÒÀ∫Á∂ ‘ª «’ ¬∂’≈«Ë’≈∆ Á≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ √Ó±Í ˛, «¬√ Ò¬∆ ¿π‘ √≈∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆ √∆«Ó Ò≈◊Â
˘ «Ë¡≈È «Úæ⁄ æ÷Á≈ ˛ ⁄≈‘∂ ¿π√ Á∆ «Úæ’∆ «’√∂ Ú∆ Ï≈˜≈ «Úæ⁄ ’∆Â∆ ‹≈Ú∂Õ ¿π‘ ¿π√ «ÏßÁ± Âæ’ ¿πÂÍ≈ÁÈ

302 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY