Page 312 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI
P. 312
«¬’≈¬∆-AC: ¬∂’≈«Ë’≈∆ ÎÓ Á≈ «√˪Â
AC.AE ’∆ ¬∂’≈«Ë’≈∆ ’∆Ó ‘Ó∂Ù≈ Í»È ÍÃÂ∆ÔØ◊∆ ’∆Ó ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ‘πøÁ∆ ˛? È؇
(Is Monopoly Price always Higher than the Perfectly Competitive
Price?)
√Ë≈‰ ÂΩ ”Â∂ ÍÃÂ∆ÔØ◊Â≈ Á∆ ÂπÒÈ≈ «Úæ⁄ ¬∂’≈«Ë’≈∆ Á∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ Ú√» Á∆ ’∆Ó ¿π⁄∆ ‘πøÁ∆ ˛Õ ¿π√ Á≈
’≈È «¬‘ ˛ «’ ¬∂’≈«Ë’≈∆ ¡≈͉∆ Ú√» Á∆ ’∆Ó ÷πÁ «ÈË≈‰ ’È Á∆ Ù’Â∆ æ÷Á≈ ˛, ‹Á «’ ÍÃÂ∆ÔØ◊Â≈
«Úæ⁄ ’∆Ó Á≈ «ÈË≈‰ ’πæÒ Óø◊ ¡Â∂ ’πæÒ Í»Â∆ Á∆¡ª Ù’Â∆¡ª È≈Ò ‘πøÁ≈ ˛ Í «¬√ Á≈ «¬‘ ¡Ê È‘ƒ ˛
«’ ¬∂’≈«Ë’≈∆ ’∆Ó ‘Ó∂Ù≈ ¡Â∂ ˜» ‘∆ ¿π⁄∆ ‘ØÚ∂◊∆Õ ’¬∆ «¬’ ◊æÒª ¡«‹‘∆¡ª ‘È ‹Ø ¬∂’≈«Ë’≈∆ ’∆Ó ˘
¿π⁄≈ È‘ƒ ‘؉ «ÁøÁ∆¡ªÕ ’¬∆ ÁÙ≈Úª «Úæ⁄ ª ¬∂’≈«Ë’≈∆ ’∆Óª Í»È ÍÃÂ∆ÔØ◊∆ ÎÓ ÚæÒØ∫ «ÈË≈«Â ’∆Óª
ÂØ∫ Ú∆ ‘∂·ª ‘πøÁ∆¡ª ‘È, ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂
(A) ¬∂’≈«Ë’≈∆ Úæ‚∂ ÍÀÓ≈È∂ ”Â∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’ √’Á≈ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ Úæ‚∂ ÍÀÓ≈È∂ Á∆¡ª Ïæ⁄ª ¡Â∂ Ò≈Ì ¿π√
˘ ÍÃ≈Í ‘Ø √’Á∂ ‘È, «¬√ ÂØ∫ ¿πÒ‡ ¤Ø‡∆¡ª-¤Ø‡∆¡ª ÎÓª ÍÀÓ≈È∂ Á∂ «Ú√Ê≈ Á∆¡ª Ïæ⁄ª ÍÃ≈ÍÂ
È‘ƒ ’ √’Á∆¡ªÕ
(B) ¬∂’≈«Ë’≈∆ ¡≈͉≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ ÔØ◊Â≈ ¡Â∂ ‘Ω∫√Ò∂ Á∂ È≈Ò ’ √’Á≈ ˛ ¡Â∂ ¿π√ ˘ ’≈Î∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄
Í»ø‹∆ «Ú¡≈‹ Á∆ ÿæ‡ Á ”Â∂ ÍÃ≈Í ‘Ø √’Á∆ ˛Õ ¬∂’≈«Ë’≈∆ ˘ ¡≈͉∂ «ÈÚ∂Ù (Investment) «Úæ⁄
ÓπÙ«’Ò Ú∆ ÿæ‡ ¸æ’‰∆ ÍÀ∫Á∆ ˛Õ
(C) ’Á∂-’Á∂ ¬∂’≈«Ë’≈∆ ‹È«‘æ ˘ √≈‘Ó‰∂ æ÷ ’∂ Ú∆ ’∆Ó ˘ ÿæ‡ ’ «ÁøÁ∂ ‘ÈÕ ¬∂’≈«Ë’≈∆ ˘ √Ó≈‹
«Úæ⁄ Ï≈Ï Í≈¿π‰ Á∆ «¬æ¤≈ ‘πøÁ∆ ˛ ¡Â∂ ¿π‘ ¡«‹‘∂ ’øÓ ÂØ∫ Á» «‘øÁ≈ ˛ ‹Ø «’ ÈÀ«Â’ »Í «Úæ⁄ ◊ÒÂ
‘πøÁ≈ ˛Õ
(D) ¬∂’≈«Ë’≈∆ ˘ «¬√ ◊æÒ Á≈ Ú∆ ‚ «‘øÁ≈ ˛ «’ ¿π√ Á≈ ’Á∂ È≈ ’Á∂ ’ج∆ ÍÃÂ∆ÁøÁ∆ È≈ ÍÀÁ≈ ‘Ø ‹≈Ú∂Õ
«¬‘ ‚ Ú∆ ¿π√ ˘ ¿π⁄∆ ’∆Ó ÒÀ‰ ÂØ∫ Ø’Á≈ ˛Õ
√ø÷∂Í «Úæ⁄, √Ë≈‰ ÂΩ ”Â∂ ¬∂’≈«Ë’≈∆ ’∆ÓÂ, Í»È ÍÃÂ∆ÔØ◊Â≈ Á∆ ’∆Ó ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ‘πøÁ∆ ˛ Í ’¬∆ ÍÃ√«ÊÂ∆¡ª
«Úæ⁄ «¬‘ ÿæ‡ Ú∆ ‘Ø √’Á∆ ˛Õ
AC.AF Ï‘π-ÍÒª‡ ¬∂’≈«Ë’≈ (Multi-plant Monopoly)
«¬’ «ÈÙ«⁄ ¡’≈ Á∂ ÍÒª‡ È≈Ò «¬’ ¬∂’≈«Ë’≈∆ ¿π√ ÍæË ”Â∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’Á≈ ˛, «‹√ ”Â∂ √∆«Ó Ò≈◊Â
(MC) = √∆«Ó ¡≈ÓÁÈ (MR)Õ Í ‹∂’ «¬’ ¬∂’≈«Ë’≈∆ «¬’ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ÍÒ≈‡ª ˘ ⁄Ò≈ «‘≈ ˛ ª ¿π‘
¡≈͉∂ ’πæÒ ¿πÂÍ≈ÁÈ ˘ «’√ Â∑ª Úø‚‰◊∂?
Úø‚ Á≈ «√˪ (Allocative Principle) ’«‘øÁ≈ ˛ «’ Úæ÷-Úæ÷ ÍÒ≈‡ª Á∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆ √∆«Ó Ò≈◊ «¬’
Ï≈Ï ‘πøÁ∆ ˛Õ «¬’ ¿πÁ≈‘‰ È≈Ò «¬√ Á≈ √ÍæÙ‡∆’È ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ
«⁄æ AC.I
LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 307