Page 407 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«Ú¡Ù‡∆ ¡ÊÙ≈√Â Á∂ «√˪Â

È؇
B. √ÓÂ≈ (Equity) Á∂ ’πfi ÓȘ»ÙπÁ≈ Ó≈ÈÁø‚ª (Accepted Standard) ˘ ÍÃ≈Í ’È «Úæ⁄ √Ó≈‹ Á∂
ÓÀ∫Ïª Á∆ √‘≈«¬Â≈ ’È≈Õ
C. ¡≈«Ê’ «Ú’≈√ Á∆ Á ˘ ÍÃÌ≈«Ú ’È≈Õ
D. ¡≈ÓÁÈ ¡Â∂ ’∆Ó ÍæË∆ ¿πÂ≈-⁄Û∑≈Úª Á∂ ÏÁÒ∂ ¡Ê «ÚÚ√Ê≈ ˘ √«ÊÂ≈ ÍÃÁ≈È ’È≈Õ
E. √Ó≈‹ «Úæ⁄ «‘‰ Ú≈Ò∂ «Èæ‹∆ «Ú¡’Â∆¡ª ¡Â∂ ◊ë‘√Ê∆¡ª Á∂ √øÍÂ∆ ¡«Ë’≈ª ˘ √Ê≈«Í ’È≈ ¡Â∂
¿πÈ∑ª Á∆ æ«÷¡≈ ’È≈Õ
F. ‹ÁØ∫ ¬∂’≈«Ë’≈∆ Ù’Â∆ Á∂ ’≈È ¿πÂÍ≈Á’ Ú√± Á∆ ’∆Ó Á∆ «¬√ Á∆ √∆«Ó Ò≈◊ È≈Ò ¡Í√≈«Â
(Diverge) ‹ª ÏÁÒ «ÁßÁ∂ ‘ÈÕ
G. ‹ÁØ∫ Ï≈˜≈ ´Í ‹ª ÓΩ‹±Á È≈ ‘ØÚ∂Õ

√ÚÀ ÓπÒª’‰ (Self Assessment)
÷≈Ò∆ Ê≈Úª ÌØ (Fill in the blanks)-
A. Ï≈˜≈ ¡√ÎÒÂ≈ Á∂ Óπæ÷ √ت «Úæ⁄Ø∫ «¬’ √ØÂ...........................Ï≈˜≈ ⁄È≈ ˛Õ
B. ¬∂’≈«Ë’≈∆ Á∂ Óß◊ Ú¥ Á≈ „Ò≈‰ .............................ÚæÒ ‘πßÁ≈ ˛Õ

C. Ï≈˜≈ ¡√ÎÒÂ≈......................Á÷Ò¡ßÁ≈˜∆ ˘ ÏπÒ≈Ú≈ «ÁßÁ∆ ˛Õ

BC.A Ú√±¡ª ¡Â∂ √∂Ú≈Úª Á∆¡ª «’√Óª (Types of Goods and Services)

Ï≈˜≈ ¡√ÒÎÂ≈ Á∂ «ÚÙ∂ ÷∂Â Á∆ √≈∆ ÍÃ√Â≈ÚÈ≈ Á∂ Ò¬∆ Ú√±¡ª Á∆¡ª Úæ÷-Úæ÷ «’√Óª Á≈ «◊¡≈È ˜±∆ ˛,
«¬‘ «’√Óª ‘È √Ú‹«È’ Ú√±¡ª (Public Goods), √Ó±«‘’ √ßÍÂ∆ √≈ËÈ (Common Property Resources)
¡Â∂ √Ë≈‰ Ú√±¡ª (Normal Goods)Õ «¬È∑ª Ú√±¡ª Á∂ «Úæ⁄ «¬‘ ¡ßÂ Ú√±¡ª Á∆¡ª ⁄≈ Óπ÷ «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª
”Â∂ ¡≈Ù« ˛ «¬‘ «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª ‘∂· «Ò÷∆¡ª ‘È-
(i) ÍzÂ∆ÁßÁ∆ «¬√Â∂Ó≈Ò (Rivalrous or Rival Consumption)
(ii) ◊À-ÍzÂ∆ÁßÁ∆ «¬√Â∂Ó≈Ò (Non-rivalrous or Non-rival Consumption)
(iii) ¬∂’≈’∆/Ú«‹Â (Excludable)
(iv) ◊À-¬∂’≈’∆/◊À-Ú«‹Â (Non-excludable)

(i) ÍzÂ∆ÁßÁ∆ «¬√Â∂Ó≈Ò (Rivalrous or Rival Consumption)-«’√∂ Ú√± Á∂ «¬√Â∂Ó≈Ò ˘ ÍzÂ∆√ÍzË∆ ¿πÁØ∫
Óß«È¡≈ ‹ªÁ≈ ˛ ‹ÁØ∫ «Ú¡’Â∆ A È≈Ò «¬√Â∂Ó≈Ò ’È È≈Ò «¬√ Á∆ ¿πÍÒæÏËÂ≈ «Ú¡’Â∆ B Á∂ Ò¬∆
ÿæ‡ ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛ ¡Â∂ ÁØÈØ∫ «Ú¡’Â∆ (A ¡Â∂ B) «¬’ Á±√∂ Á∆ √ßÂπÙ‡∆ ˘ ÿæ‡ ’∆Â∂ «ÏȪ ¿π√∂ Ú√± Á≈
«¬√Â∂Ó≈Ò È‘∆∫ ’ √’Á∂Õ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ ‹∂’ ≈‘πÒ ‹±√ Í∆∫Á≈ ˛, Ø«‘ ¿π√∂ ‹±√ ˘ Í∆ È‘∆∫
√’Á≈, «¬’ «Ú¡’Â∆ È≈Ò «¬√ Á≈ ¿πÍÔØ◊ Á±√∂ «Ú¡’Â∆¡ª ˘ «¬√ È≈Ò Ú«‹Â (Exclude) ’
«ÁßÁ≈ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ ¿πÈ∑ª Ú√±¡ª («‹Ú∂∫ √∂Ï, ÍÀÍ√∆, ’ØÒ≈, ÓÙ∆È ¡≈«Á) Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ‹Ø Á±√∂ «Ú¡’Â∆¡ª
Á∂ Ò¬∆ «¬√ Á∆ ¿πÍÒæÏË≈ ˘ ÿæ‡ ’ «ÁßÁ≈ ˛, ÍzÂ∆ÁßÁ∆ Ú√±¡ª ’‘≈™Á∆¡ª ‘ÈÕ «¬È∑ª ˘ «Èæ‹∆ Ú√±¡ª
(Private) Ú∆ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ
(ii) ◊À-ÍzÂ∆ÁßÁ∆ «¬√Â∂Ó≈Ò (Non-rivalrous or Non-rival Consumption)- «¬’ Ú√± ¿πÁØ∫ ◊À-
ÍzÂ∆ÁßÁ∆ ‹ª «¬√ Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ¿πÁØ∫ ◊À-ÍzÂ∆ÁßÁ∆ ‘πßÁ≈ ˛ ‹ÁØ∫ «’√∂ «Ú¡’Â∆ (ÓßÈ Ò˙ A) È≈Ò «¬√
Á∂ «¬√Â∂Ó≈Ò ’È È≈Ò ‘Ø «Ú¡’Â∆ Á∂ Ò¬∆ «¬√ Á≈ ¿πÍÌØ◊ ÿæ‡ È‘∆∫ ‘πßÁ≈ ¡Â∂ Ú√± Á∆ Ï≈Ï
«¬’≈¬∆ «¬’ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ «Ú¡’Â∆¡ª Á∂ ¿πÍÌØ◊ Á∂ Ò¬∆ ¿πÍÒæÏË ‘πßÁ∆ ˛Õ
Í≈’, ≈Ù‡∆ √πæ«÷¡≈, √Û’ª, ÍæπÒ ¡≈«Á ◊À-ÍzÂ∆ÁßÁ∆ Ú√±¡ª ‘ÈÕ «¬’ Í≈’, «‹√ «Úæ⁄ √≈∂
¡≈ ‹≈ √’Á∂ ‘È Á≈ ¡≈ÈøÁ ¿πÈ∑ª √≈∂ «Ú¡’Â∆¡ª ˘ Íz≈Í ‘πßÁ≈ ˛ ‹Ø ¿πÊ∂ ÿπßÓ‰ Á∂ Ò¬∆ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ

402 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY