Page 108 - DECO404_PUBLIC_FINANCE_PUNJABI

ÒØ’ «ÚæÂ

È؇ A@.C.B ’ Á≈ ÓπÁ≈ √ÏøËΔ Ì≈ ¡Â∂ ¡√Ò Ì≈ (Money Burden and Real Burden of Tax)
ÍÃØ. ‚≈Ò‡È È∂ ’ (Tax) Á∂ ÍÃÂæ÷ Ì≈ ¡Â∂ ¡ÍÃÂæ÷ Ì≈ ¡Â∂ ’ Á∂ ÓπÁ≈ √ÏøË∆ ¡Â∂ ¡√Ò Ì≈ «Úæ⁄ Ì∂Á
’∆Â≈ ˛Õ
‹∂’ «¬’ ¿πÂÍ≈Á’ Ú√» Á∂ ÓπæÒª ˘ ’ Á∆ Ó≈Â≈ Á∂ ¡Èπ√≈ ÚË≈¿π‰ «Úæ⁄ √ÎÒ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛ ª ’ Á≈ ÍÃÂæ÷
ÓπÁ≈ √ÏøË∆ Ì≈ ¿πÍÌØ◊Â≈Úª ¿πÂ∂ ÍÀ∫Á≈ ˛, «’™«’ ¿π√ ˘ Ú√» Á≈ ÚË∂∂ ÓπæÒ ¸’≈¿π‰≈ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ
’Á∂-’Á∂ ¡«‹‘≈ ‘πøÁ≈ ˛ «’ ¿πÂÍ≈Á’ ˘ Í«‘Òª ‘∆ ’πfi ’ª Á≈ Ìπ◊Â≈È √’≈ ˘ ’ Á∂‰≈ ÍÀ∫Á≈ ˛, «‹√ È≈Ò
¿πÂÍ≈Á’ ˘ ™È∆ ≈Ù∆ ¿πÂ∂ «Ú¡≈˜ Á∆ ‘≈È∆ ‘πøÁ∆ ˛, «¬√ ˘ ’ Á≈ ¡ÍÃÂæ÷ ÓπÁ≈-√ÏøË∆ Ì≈ ’«‘øÁ∂ ‘ÈÕ ‘Ø
ÙÏÁª «Úæ⁄ ‹ÁØ∫ ’Á≈Â≈ ˘ ’ Á∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ ÚË∂∂ ≈Ù∆ ÂØ∫ Úªfi≈ ‘؉≈ ÍÀ∫Á≈ ˛ ª «¬√ ˘ ‘∆ ’ Á≈ ¡ÍÃÂæ÷
ÓπÁ≈-√ÏøË∆ Ì≈ ’«‘øÁ∂ ‘ÈÕ

’∆ Âπ√ƒ ‹≈‰Á∂ ‘Ø ’ Ì≈ ¿π√ «Ú¡’Â∆ ¿πÂ∂ ‘πøÁ≈ ˛, «‹‘Û≈ ¿π√ ˘ ‘Ø ¡æ◊∂ ‡≈Ò È‘ƒ
√’Á≈Õ

’ Ï⁄≈¡ (Tax Evasion)- «‹√ «Ú¡’Â∆ Á∆ ¡≈ÓÁÈ ’-ÔØ◊ (Taxable) ‘πøÁ∆ ˛ Í ¿π‘ ¡≈͉∆ ¡≈ÓÁÈ
Á≈ fi»·≈ «‘√≈Ï «Á÷≈ ’∂ ‹ª ◊Ò «Ú’∆ «Á÷≈ ’∂ ÿæ‡ ’ª Á≈ Ìπ◊Â≈È ’Á≈ ˛ ª «¬√ ˘ ’ ‡≈Ò-Ó‡ØÒ
’«‘øÁ∂ ‘È ‹ª «¬√ «Úæ⁄ ’Á≈Â≈ ’ª Á∆ ⁄Ø∆ ’Á≈ ˛Õ
’ ÂØ∫ Ï⁄≈¡ (Tax Avoidance)- «¬‘ ’ Ï⁄≈¡ ÂØ∫ Úæ÷ √«ÊÂ∆ ˛, ‹ÁØ∫ ’Á≈Â≈ ’≈˘È Á≈ Í≈Ò‰ ’Á∂
‘ج∂ ’ Ï⁄≈™Á≈ ˛ ª ¿π√ ˘ ’ Ï⁄≈¡ ’«‘øÁ∂ ‘ÈÕ «‹√ Â∑ª Ì≈ «Úæ⁄ ÚÂÓ≈È ’≈˘È Á∂ ¡Èπ√≈ ‹∂’
ÂÈ÷≈‘ ÌØ◊∆ ’Ó⁄≈∆ ¡≈͉∆ ¡≈ÓÁÈ ÂØ∫ ‹∆ÚÈ Ï∆Ó≈ ’πfi √Ó∂∫ Ò¬∆ √ø«⁄ ’È≈, ¡≈Ó Ì«Úæ÷ «ÈË∆ ¡≈«Á
«Úæ⁄ H@,@@@ πͬ∂ ‹Ó∑ª ’Á≈ ˛ ª «¬√ Ïæ⁄ ¿πÂ∂ ¡≈ÓÁÈ-’ «Úæ⁄Ø∫ B@ ÍÃÂ∆Ù Á∆ ¤Ø‡ (¡«Ë’ÂÓ AF@@@
πͬ∂) ÍÃ≈Í ‘πøÁ∆ ˛Õ

’ Í«ÚÂÈ ¡Â∂ ’ ‡≈Ò-Ó‡ØÒ «Úæ⁄ Î’- ’ Í«ÚÂÈ ¡Â∂ ’ ‡≈Ò-Ó‡ØÒ «Úæ⁄ Î’ ˛, ‹ÁØ∫ ’Á≈Â≈
’ Á≈ Ìπ◊Â≈È Âª ’ «ÁøÁ≈ ˛ Í ’ Á∂ Ì≈ ˘ Á»«‹¡ª ¿πÂ∂ ‡≈Ò «ÁøÁ≈ ˛ ª «¬√ ˘ ’ Í«ÚÂÈ ’«‘øÁ∂
‘È, «‹√ Â∑ª «Ú’∆ ’ Á∆ ≈Ù∆ «Ú’∂Â≈ ¿πÍÌØ◊Â≈Úª ¿πÂ∂ ‡≈Ò «ÁøÁ≈ ˛, «¬√ Á∂ ¿πÒ‡ ’ ‡≈Ò-Ó‡ØÒ «Úæ⁄
’Á≈Â≈ fi»·≈ «‘√≈Ï Í∂Ù ’’∂ ’ ¸’≈¿π‰ ÂØ∫ Ï⁄ ‹ªÁ≈ ˛Õ
’-Í«ÚÂÈ ¡Â∂ ’ ‡≈Ò-Ó‡ØÒ «Úæ⁄ ‘∂· «Ò÷∂ Ì∂Á ‘È :
(i) ’ Í«ÚÂÈ «¬’ √πÌ≈«Ú’ ¡Â∂ «Ú«◊¡≈«È’ Íë’«¡≈ ˛, ‹ÁØ∫ «’ ’ ‡≈Ò-Ó‡ØÒ ◊À-√ø«ÚË≈«È’
«‹‘Û≈ √˜≈ ÔØ◊ ¡Í≈Ë ˛Õ
(ii) ’ Í«ÚÂÈ È≈Ò √’≈ ˘ ≈‹√Ú Á∆ ‘≈È∆ È‘∆ ‘πøÁ∆ ˛, ‹ÁØ∫ «’ ’ ‡≈Ò-Ó‡ØÒ È≈Ò √’≈ ˘
Ì≈∆ ¡≈«Ê’ ‘≈È∆ ‘πøÁ∆ ˛Õ
(iii) ’ Í«ÚÂÈ «Úæ⁄ ’ Á≈ Ì≈ «’√∂ È≈ «’√∂ ˘ √«‘‰≈ ‘∆ ÍÀ∫Á≈ ˛, ‹ÁØ∫ «’ ’ ‡≈Ò-Ó‡ØÒ «Úæ⁄ ’ª
Á≈ Ìπ◊Â≈È ‘∆ È‘ƒ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ª ¿π√ Á∂ Ì≈ Á≈ √Ú≈Ò ‘∆ ÍÀÁ≈ È‘ƒ ‘πøÁ≈Õ
(iv) ’-Í«ÚÂÈ È≈Ò ÈÀ«Â’ ÷≈ÂÓ∂ Á≈ ’ج∆ √ÏøË È‘ƒ ˛, ‹ÁØ∫ «’ ’ ‡≈Ò-Ó‡ØÒ È≈Ò √Ó≈‹ «Úæ⁄
Ï∂¬∆Ó≈È∆, «ÌzÙ‡≈⁄≈, «ÙÚÂ÷Ø∆ ¡≈«Á ¡‰⁄≈‘∂ ’≈‹ª ˘ ÍØ©Â√≈‘È «ÓÒÁ≈ ˛Õ

‡≈√’ ’ ‡≈Ò-Ó‡ØÒ ÂØ∫ ’∆ Ì≈Ú ˛?

102 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY