Page 201 - DECO404_PUBLIC_FINANCE_PUNJABI
P. 201
«¬’≈¬∆-AF : ÒØ’ ’˜ Á∂ ÍÃÌ≈Ú : √Ú‹«È’ ’˜ ¡Â∂ ¡≈«Ê’ «Ú’≈√
(3) ‹ÁØ∫ √’≈ ¿πÁÔØ◊ √ø√Ê≈È ÏÀ∫’ª ÂØ∫ ¿πË≈ ÒÀ∫Á∆ ˛ ª ¿πÈ∑ª Á∆ √≈÷ √ÓæÊ≈ ¡Èπ√≈ Ú≈Ë≈ ‘؉ Á∂ ÎÒ√»Í È؇
““ÏÀ∫’ ÓπÁ≈”” (‹ª ÏÀ∫’ √≈÷) Á∆ ≈Ù∆ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛Õ
(4) Úæ÷-Úæ÷ ÍÃÙ≈√«È’ ¡Â∂ Á»‹∆¡ª π’≈Ú‡ª Á∂ ’≈È √’≈∆ ÷⁄ ¿πÂÍ≈ÁÈ √π«ÚË≈Úª Á≈ «ÈÓ≈‰ ’È
¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á∂ √‘∆ «¬√Â∂Ó≈Ò «Úæ⁄ √Óª Òæ◊Á≈ ˛, «¬√ È≈Ò √’≈∆ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆ ¡Ω√ Ò≈◊ ÚæËÁ∆ ˛, «‹√
Á∂ ÎÒ√»Í √’≈ ˘ √’≈∆ Ú√»¡ª (√∂Ú≈Úª) Á∆¡ª ’∆Óª ˘ ÚË≈¿π‰≈ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ
AF.AB ¡Ê «ÚÚ√Ê≈ Á∂ ’ø‡ØÒ «Úæ⁄ Ì»«Ó’≈ (Role in Regulating the Economy)
√Ú‹«È’ ’˜ ¡Ê «ÚÚ√Ê≈ Á∂ ’ø‡ØÒ Ò¬∆ √’≈ Á∂ ‘æʪ «Úæ⁄ «¬’ √ÓæÊ È∆Â∆ ‘«Ê¡≈ Á≈ ’øÓ «ÁøÁ∆
˛Õ «¬√ Á∂ Ó≈«Ë¡Ó È≈Ò ¡‰«’©√‡ Ó’√Áª Á∆ ÍÃ≈ÍÂ∆ Ò¬∆ «ÚæÂ∆ „ª⁄∂ (√ø√Ê≈Úª, Ï≈˜≈ ¡≈«Á) ˘ √‘∆ „ø◊
È≈Ò ÍÃÌ≈«Ú ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ √Ú‹«È’ ’˜ ¡Ê «ÚÚ√Ê≈ Á∆ Í»∆ √≈÷ Í»Â∆ Á≈ «¬’ Ó‘æÂÚÍ»È
ÿ‡’ ‘πøÁ≈ ˛Õ ÂÒÂ≈ (Liquidity) Á∆ Í»∆ ¿πÍÒæÏË∆ «Úæ⁄ «¬√ Á≈ ’≈Î∆ Úæ‚≈ ¡ÈπÍ≈ ‘πøÁ≈ ˛Õ «¬’ ¡Ê
¡Èπ√≈ ““ÂÒÂ≈”” ·∆’ ÔØ◊ ÷∆Á Ù’Â∆ (Readily Usable Purchasing Power) Á≈ ‘∆ Á»‹≈ È≈Ó ˛Õ «¬√
Ò¬∆ √Ú‹«È’ ’˜ Á∆ Ó≈Â≈ ¡Â∂ «¬√ Á∂ ÿ‡’ª «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ Áπ¡≈≈ ÂÒÂ≈ Á∆ Ó≈Â≈ ¡Â∂ «¬√ Á∂
ÍÃÚ≈‘ª «Úæ⁄ ¿πÍ «ÁæÂ∂ Í«ÚÂÈ ’∆Â∂ ‹≈ √’Á∂ ‘ÈÕ ‹∂’ √Ú‹«È’ ’˜ Á≈ «Ï¿»≈ Ú≈ ¡«Ë¡ÀÈ ’∆Â≈
‹≈Ú∂ ª ÍÂ≈ Òæ◊Á≈ ˛ «’ ÿæ‡ √Ó∂∫ Ú≈Ò∂ ’˜ ÒøÓ∂ √Ó∂∫ Ú≈Ò∂ ’«˜¡ª Á∆ ÂπÒÈ≈ «Úæ⁄ «˜¡≈Á≈ ÂÒ ‘πøÁ∂ ‘ÈÕ
«¬√ Ò¬∆ √’≈ ¿πÍ «ÁæÂ∆ ÍÃ√Â≈ÚÈ≈ Á∂ ¡≈Ë≈ ”Â∂ «¬‘ ÂÀ¡ ’ √’Á∆ ˛ «’ ’˜ È∆Â∆ Á≈ «Ú√«Âz „ª⁄≈
’∆ ‘ØÚ∂ ¡Â∂ ¿π√ Á∂ ’≈Ò √Ó∂∫ „ª⁄∂ «Úæ⁄ ’∆ Í«ÚÂÈ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂ ¡≈«ÁÕ
¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ ¡Ê «ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ ÎÀÒ≈˙ Á∂ ⁄‰ «Úæ⁄ ÂÒÂ≈ Á∆ ¿πÍÒæÏËÂ≈ «Úº⁄ ’Ó∆ «Ò¡≈¿π‰ Á∂
¿πÁ∂Ùª È≈Ò ¡ÒÍ ’≈Ò∆È ’˜ Á∂ ¡ÈπÍ≈ «Úæ⁄ ’Ó∆ ¡Â∂ ÒøÓ∂ √Ó∂∫ Ò¬∆ ’˜ Á∆ ≈Ù∆ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ’È Á∆ È∆Â∆
‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛Õ «¬√ Â∑ª √’≈ Áπ¡≈≈ ¡≈͉∂ ¿πË≈ «Úæ⁄ Ú≈Ë∂ È≈Ò ÷⁄ «Úæ⁄ ’Ó∆ ’È È≈Ò ’∆Óª ¿πÂ∂
ÁÏ≈¡ ÿ‡‰ Á∆ ¡≈√ ’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆ ˛Õ «¬√ Á∂ ¿πÒ‡ ‹ÁØ∫ ¡Ê «ÚÚ√Ê≈ ˘ ÓøÁ∆ Á≈ √≈‘Ó‰≈ ’È≈ ÍÀ «‘≈
˛ ª √Ú‹«È’ ’˜ Á∆ ’πæÒ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ ’Ó∆ Á∂ È≈Ò-È≈Ò ÒøÓ∂ √Ó∂∫ Ú≈Ò∂ ’˜ Á≈ ¡ÈπÍ≈ Ú∆ ÚË≈ Á∂‰≈
⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ ’˜ È∆Â∆ Á∂ Ò≈◊» ’È «Úæ⁄ ’∂∫Á∆ ÏÀ∫’ Á∂ ÷πæÒ∑∂ Ï≈˜≈ Á∂ √ø⁄≈ÒÈ (Open Market Operations)
Á∆ Ú∆ «¬’ Óπæ÷ Ì»«Ó’≈ «‘øÁ∆ ˛Õ «¬√ Â∑ª √Ú‹«È’ ’˜ È≈Ò «Ú¡≈˜ Á∆¡ª Áª ¡Â∂ ÏÀ∫’ √≈÷ Ú∆ ÍÃÌ≈«ÚÂ
‘πøÁ∂ ‘ÈÕ «¬√ ÍzÌ≈Ú Á∆ ‹≈È’≈∆ ¿πÍ «ÁæÂ∂ ¡≈Ó «È∆÷‰ ¡Â∂ «√˪’ «ÚÙÒ∂Ù‰ Á∂ Áπ¡≈≈ ÍÃ≈Í ’∆Â≈ ‹≈
√’Á≈ ˛ ¡Â∂ «¬√ Á∂ ¡≈Ë≈ ¿πÂ∂ ’˜ È∆Â∆ «Úæ⁄ √‘∆ √ØË ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ
¿πÍ «ÁæÂ∂ «Ú⁄≈-Ú‡ªÁ∂ ÂØ∫ «¬‘ √ÍæÙ‡ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛ «’ √’≈ Á∆ ’˜ È∆Â∆ ¡Â∂ ≈‹’ØÙ∆ È∆Â∆ Â∂ ’∂∫Á∆
ÏÀ∫’ Á∆ ÓπÁ≈ √ÏøË∆ È∆Â∆ «Úæ⁄ Ïπ«È¡≈Á∆ Â≈ÒÓ∂Ò ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛, «’™«’ «ÂøȪ È∆Â∆¡ª Á∂ Ó’√Áª ¡Â∂ ¿πÈ∑ª
«Úæ⁄ √Ïø«Ë ◊Â∆«ÚË∆¡ª «Úæ⁄ ‡’≈¡ Á∆ √«ÊÂ∆ ÍÀÁ≈ ‘؉ Á∆ √øÌ≈ÚÈ≈ ÏÛ∆ ˜ØÁ≈ ‘πøÁ∆ ˛Õ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ
”Â∂ ¡«‹‘∂ ‡’≈¡ Á∆ «¬’ √«ÊÂ∆ ¿π‘ ˛, «‹√ «Úæ⁄ ’∂∫Á∆ ÏÀ∫’, ÓπÁ≈ ¡Â∂ √≈÷ Á∆ ÍÃ⁄æ«Ò Ó≈Â≈ ÿ‡≈¿π‰≈
⁄≈‘πøÁ≈ ‘ØÚ∂ Í √’≈ ¡≈͉≈ Ï‹‡ ÿ≈‡≈ Í»≈ ’È Ò¬∆ ’∂∫Á∆ ÏÀ∫’ ÂØ∫ ¿πË≈ ÒÀ‰≈ ⁄≈‘πøÁ∆ ˛Õ «¬√ Â∑ª «¬‘
Ú∆ √øÌÚ ˛ «’ √’≈ ¡≈͉∆ «Ú¡≈˜ Ò≈◊ ˘ ÿæ‡ æ÷‰ Ò¬∆ ¡ÒÍ ’≈Ò∆È √Ú‹«È’ ’«˜¡ª Á∂ Íæ÷ «Úæ⁄
‘ØÚ∂ Í ’∂∫Á∆ ÏÀ∫’ Ï≈˜≈ «Úæ⁄ ÂÒÂ≈ ˘ ÿ‡≈¿π‰ Ò¬∆ ÒøÓ∂ √Ó∂∫ Ú≈Ò∂ Á∂¡Â≈Úª Á≈ ¡ÈπÍ≈ ÚË≈¿π‰≈ ⁄≈‘πøÁ≈
‘ØÚ∂ ¡Â∂ «Ú¡≈˜ Á∆ Á «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ⁄≈‘πøÁ≈ ‘ØÚ∂Õ
√ÚÀ ÓπÒª’‰ (Self Assessment)
Ï‘π-«Ú’ÒÍΔ ÍÃÙÈ (Multiple Choice Questions)
AA. ¡≈«Ê’ «Ú’≈√ È≈Ò ÓπÁ≈ ¡Â∂ √≈÷ Á∆ ˜»Â «Úæ⁄ ’∆ Í«ÚÂÈ ‘πøÁ≈ ˛Õ
(¡) ÚæËÁ∆ ‹ªÁ∆ ˛ (Ï) ÿ‡Á∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ
(√) √Ó≈È «‘øÁ∆ ˛ (Á) ¿πÍ «ÁæÂ∂ «Úæ⁄Ø∫ ’ج∆ Ú∆ È‘ƒ
LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 195