Page 209 - DECO404_PUBLIC_FINANCE_PUNJABI
P. 209
«¬’≈¬∆-AG : ÒØ’ ÷⁄
◊¬∆ ˛Õ √ÂÚƒ ÔØ‹È≈ (AIHE-I@) Á∂ Ò¬∆ æ÷∆ ◊¬∆ ≈Ù∆ AIHD-HE Á∆¡ª ’∆Óª Á∂ ¡≈Ë≈ ¿πÂ∂ √ÈÕ ¤∂Úƒ È؇
ÔØ‹È≈ «Úæ⁄ Ú≈√«ڒ ’πæÒ ÷⁄ AA,@@@ ‘˜≈ ’ØÛ πͬ∂ ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ √ÂÚƒ ÔØ‹È≈ «Úæ⁄ √Ú‹«È’ ÷∂Â
Ò¬∆ A,H@,@@@ ’ØÛ πͬ∂ Á∆ «ÚÚ√Ê≈ ’∆Â∆ ◊¬∆ √∆Õ ¡æ·Úƒ ÔØ‹È≈ AIIB-AIIG Á∂ Ò¬∆ ˛Õ
(AB) ‹È√ø«÷¡≈ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈- √Ú‹«È’ ÷⁄ «Úæ⁄ Ú≈Ë∂ Á≈ «¬’ Á»‹≈ Ó‘æÂÚÍ»È ’≈È ‹È√ø«÷¡≈ «Úæ⁄ Ú≈Ë∂
Á∆ Á Ú∆ ˛Õ ÚË∆ ‘ج∆ ‹È√ø«÷¡≈ Á∆¡ª √πæ÷-√π«ÚË≈Úª Ò¬∆ √’≈ ˘ ’≈Î∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ ÷⁄ ’È≈ ÍÀ∫Á≈
˛Õ Ï∆Â∂ √≈Òª «Úæ⁄ ‹È√ø«÷¡≈ «Úº⁄ Ï‘π Â∂˜∆ È≈Ò Ú≈Ë≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ «ÚÙÚ «√‘ √ø◊·È Á∂ ¡Èπ√≈ Ï∆Â∂
DE √≈Òª «Úæ⁄ «ÚÙÚ Á∆ ‹È√ø«÷¡≈ AEE ’ØÛ ÂØ∫ ÚæË ’∂ DAE ’ØÛ ‘Ø ◊¬∆ ˛Õ Ì≈ Á∆ ‹È√ø«÷¡≈ AIHA
Á∆ ‹È◊‰È≈ Á∂ ¡Èπ√≈ FH.CH ’ØÛ ‘Ø ◊¬∆ ˛Õ Ì≈ Á∆ ¡Ï≈Á∆ «Úº⁄ Ò◊Ì◊ B.E Í©Â∆Ù Á≈ √≈Ò≈È≈
Ú≈Ë≈ ‘Ø «‘≈ ˛Õ ‹È√ø«÷¡≈ Ú≈Ë∂ ÂØ∫ È≈ ’∂ÚÒ ≈‹ Á∂ ÍÃÙ≈√È Á∂ ÷⁄ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘πøÁ≈ ˛, «Î Ú∆ ¿πÈ∑ª Á∆¡ª
√πæ÷-√π«ÚË≈Úª «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ’È ¿πÂ∂ ≈‹ Á∂ ÷⁄ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛Õ √’≈ ˘ ÚæËÁ∆ ‘ج∆ ‹È√ø«÷¡≈ Ò¬∆
«√æ«÷¡≈, «√‘Â, ÓÈØø‹È, Ó’≈È ¡≈«Á ¿πÂ∂ ’≈Î∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ ÷⁄ ’È≈ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ
È؇√ B@AA Á∆ ‹È◊‰È≈ Á∂ ¡Èπ√≈ Ì≈ Á∆ ‹È√ø«÷¡≈ A ¡Ï BA ’ØÛ ˛Õ
(AC) Á»‹∂ ’≈È- (i) ÓπæÒª «Úæ⁄ Ú≈Ë≈- Á»‹∂ Ó‘ªÔπæË ÂØ∫ Ï≈¡Á ‘∂’ Á∂Ù «Úæ⁄ ’∆Óª «Úº⁄ Ú≈Ë≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ ÓπæÒ
ÍæË «Úæ⁄ Ú≈Ë∂ Á∂ ’≈È ÎÒ√»Í √’≈ ˘ Í«‘Òª Á∆ ¡Í∂«÷¡≈ «˜¡≈Á≈ ÷⁄ ’È≈ ÍÀ «‘≈ ˛Õ «¬’ Â∑ª
√’≈ ˘ ÷πÁ ’¬∆ Ú√»¡ª ¡Â∂ √∂Ú≈Úª ÷∆Á‰∆¡ª ÍÀ∫Á∆¡ª ‘È ¡Â∂ Á»‹∂ ÂΩ ”Â∂ √’≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ Ò¬∆
«‹‘Û∂ Ú∆ ÷⁄ Á≈ ¡øÁ≈˜≈ Ò◊≈™Á∆ ˛Õ ’∆Óª «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘؉ ’≈È √’≈ ˘ ¿π√ ¿πÂÍ≈ÁÈ ¿πÂ∂ Í«‘Òª
Á∆ ¡Í∂«÷¡≈ «˜¡≈Á≈ ÷⁄ ’È≈ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ
(ii) ≈Ù‡Δ ¡≈ÓÁÈ ¡Â∂ ‹ΔÚÈ ÍæË «Úæ⁄ Ú≈Ë≈- «Í¤Ò∂ √≈Òª «Úæ⁄ ¡≈«Ê’ «Ú’≈√ Á∂ ÎÒ√»Í ≈Ù‡∆ ¡≈ÓÁÈ
«Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘Ø«¬¡≈, «‹√ Á∂ ÎÒ√»Í ÒØ’ª Á∂ ‹∆ÚÈ-ÍæË «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘Ø«¬¡≈Õ √’≈ ˘ «¬√ ‹∆ÚÈ ÍæË Á∂
Úˉ Á∂ È≈Ò-È≈Ò «˜¡≈Á≈ ÷⁄ Ú∆ ’È≈ ÍÀ «‘≈ ˛Õ
(iii) ÍË≈Âø Á≈ Ì≈- «ÚÙÚ «Úæ⁄ ¡È∂’ª Á∂Ùª «Úº⁄ ÍË≈ÂøÂ∆ √’≈ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ √’≈ ˘ Óπæ÷ ⁄؉ ¡Â∂
ӺˡÚË∆∂ ⁄؉ª ’Ú≈¿π‰∆¡ª ÍÀ∫Á∆¡ª ‘È, «‹È∑ª ˘ √øÍÈ ’Ú≈¿π‰ Ò¬∆ √’≈ ˘ ’≈Î∆ ÷⁄ ’È≈ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ
«¬√ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ÓøÂ∆ ¡Â∂ Á»‹∂ ¸‰∂ ‘ج∂ ÍÃÂ∆«ÈË∆¡ª ¿πÂ∂ √’≈ ˘ ’≈Î∆ ÷⁄ ’È≈ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ √’≈ ˘ Á»‹∂
Á∂Ùª ÂØ∫ Ú∆ ’»‡È∆«Â’ √ÏøË Ï‰≈¬∆ æ÷‰∂ ÍÀ∫Á∂ ‘ÈÕ Á»‹∂ Á∂Ùª «Úæ⁄ ≈‹Á»Â≈Ú≈√ ÷ØÒ∑‰∂ ÍÀ∫Á∂ ‘È, «‹È∑ª ¿πÂ∂ Ú∆
√’≈ ˘ ’≈Î∆ ÷⁄ ’È≈ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ
(iv) ¡øÂ≈Ù‡Δ √«‘ÔØ◊- ÚÂÓ≈È Ôπæ◊ «Úæ⁄ ‘∂’ Á∂Ùª ˘ Á»‹∂ Á∂Ùª È≈Ò ¡≈«Ê’ √«‘ÔØ◊ ’È≈ ÍÀ∫Á≈
˛Õ ‘∂’ √’≈ «’√∂ È≈ «’√∂ Á∂Ù ˘ ’˜, ¡ÈπÁ≈È ¡Â∂ Á»‹∆ ¡≈«Ê’ √‘≈«¬Â≈ «ÁøÁ∆ ˛Õ «¬√ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈
¡øÂ≈Ù‡∆ «ÚæÂ∆ √Óæ«√¡≈Úª «‹Ú∂∫ ¡øÂ≈Ù‡∆ ÓπÁ≈ ’ØÙ, ¡øÂ≈Ù‡∆ ÍπÈ «ÈÓ≈‰ ¡Â∂ «Ú’≈√ ÏÀ∫’,
¡øÂ≈Ù‡∆ «Ú’≈√ √øÿ, ¬∂Ù∆¡È ÏÀ∫’ ¡≈«Á √ø√Ê≈Úª ˘ Ú∆ √Ó∂∫-√Ó∂∫ ¿πÂ∂ √’≈ ˘ ÓÀ∫Ï«ÙÍ ‡À’√ Á∂‰≈ ÍÀ∫Á≈
˛Õ «¬√ Â∑ª ¡øÂ≈Ù‡∆ √«‘ÔØ◊ ω≈¬∆ æ÷‰ Ò¬∆ √’≈ª ˘ ’≈Î∆ ÷⁄ ’È≈ ÍÀ «‘≈ ˛Õ
AG.AA.A √Ú‹«È’ ÷⁄ ¿πÂ∂ ÚÀ◊È Á∂ «Ú⁄≈ (Wagner’s Views on Public Expenditure)
‹ÓÈ ¡Ê Ù≈√Â∆ ÚÀ◊È (Wagner) Á≈ «Ú⁄≈ √∆ «’ ¡≈«Ê’ «Ú’≈√ Á∂ ’≈È √Ú‹«È’ ÷⁄ «Úæ⁄
Ú≈Ë≈ ‘؉≈ ˜»∆ ˛Õ Ú≈Ë∂ Á≈ «¬‘ ¡ÈπÍ≈ ÷⁄ Á∂ »Í «Úæ⁄ ͫګ ‘؉ ”Â∂ ÍÃÂ∆ «Ú¡’Â∆ ¿πÂÍ≈ÁÈ ÚæË
‹ªÁ≈ ˛Õ «¬√ Â∑ª Í»∆ ≈Ù‡∆ ¡≈ÓÁÈ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘؉ È≈Ò ’πæÒ ¿πÍÌØ◊ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛Õ
‚≈Ò‡È Á∂ ¡Èπ√≈ ÚÀ◊È Á∂ «ÈÔÓ «ÂøÈ «ÁÙ≈Úª «Úæ⁄ Ò≈◊» ‘πøÁ∂ ‘È-(i) ¡≈«Ê’ ÍÃ◊Â∆ Á∂ ’≈È √Ú‹«È’
√ø√Ê≈Úª Á∂ ’≈‹ «ÈÍπøÈÂ≈, «Èæ‹∆ √ø√Ê≈Úª ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛, «’™«’ (¡) √Ú‹«È’ √ø√Ê≈Úª Áπ¡≈≈
¿πÂÍ≈«Á Ó≈Ò ⁄ø◊∆ «’√Ó Á≈ ‘πøÁ≈ ˛, (Ï) Ï≈˜≈ «Úæ⁄ Ú√»¡ª Á∆ ’Ó∆ È‘ƒ ‘πøÁ∆ ¡Â∂ (√) √Ú‹«È’ ÷∂Â
LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 203