Page 212 - DECO404_PUBLIC_FINANCE_PUNJABI
P. 212
ÒØ’ «ÚæÂ
È؇ «¬’ ¡«‹‘∂ «ÏøÁ» (Point) Âæ’ ÚË≈«¬¡≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘ΔÁ≈ ˛, «‹√ ¿πÂ∂ ÷⁄ ’ΔÂ∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ ¡ø«ÂÓ «Ù«Ò◊ È≈Ò «‹‘ÛΔ
√øÂπÙ‡Δ ÍÃ≈Í ‘ØÚ∂, ¿π‘ ¿π√ √øÂπÙ‡Δ Á∂ Ï≈Ï ‘ØÚ∂, «‹‘ÛΔ «’ √’≈Δ √∂Ú≈Úª Á∂ Ò¬Δ ¡ø«ÂÓ «Ù«Ò◊ Á‰ È≈Ò ÈÙ‡
‘Ø ◊¬Δ ‘ØÚ∂Õ”” «¬√ Â∑ª «¬‘ «√˪ √’≈∆ ÷⁄ ˘ ¡«‹‘∂ «ÏøÁ» Âæ’ ‹≈∆ æ÷‰ Á∆ ¡≈«◊¡≈ «ÁøÁ≈ ˛, «‹æÊ∂ «’
√’≈ Áπ¡≈≈ ÷⁄ ’∆Â∂ ◊¬∂ ¡ø«ÂÓ π«Í¡ª ÂØ∫ ÍÃ≈Í ‘؉ Ú≈Ò≈ √∆Ӫ √Ó≈«‹’ Ò≈Ì ¿π√ √∆Ӫ «Â¡≈◊ Á∂
Ï≈Ï ‘ØÚ∂, «‹‘Û≈ «’ ’≈Ë≈È È≈Ò Ú√»Ò ’∆Â∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ ¡ø«ÂÓ π«Í¡ª Á∂ ’≈È ’Á≈Â≈ ˘ ’È≈ ÍÚ∂Õ
(B) ““√≈Δ¡ª «ÁÙ≈Úª «Úæ⁄ √’≈Δ ÷⁄ «¬’ ¡«‹‘∂ «ÏøÁ» Âæ’ ÚË≈«¬¡≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘ΔÁ≈ ˛, «‹√ ¿πÂ∂ ÷⁄ ’ΔÂ∂ ‹≈‰
Ú≈Ò∂ ¡ø«ÂÓ «Ù«Ò◊ È≈Ò «‹‘ÛΔ √øÂπÙ‡Δ ÍÃ≈Í ‘ØÚ∂, ¿π‘ ¿π√ √øÂπÙ‡Δ Á∂ Ï≈Ï ‘ØÚ∂, «‹‘ÛΔ «’ √’≈Δ √∂Ú≈Úª
Ò¬Δ ¡ø«ÂÓ «Ù«Ò◊ Á∂ È≈Ò ÈÙ‡ ‘Ø ◊¬Δ ‘ØÚ∂Õ”” «¬√ Á≈ ¡Ê «¬‘ ˛ «’ ““ÔπæË Íت (Battle Ships) ¡Â∂ ◊ΔϪ
ÁΔ √‘≈«¬Â≈ (Poor Relief) ÁΔ¡ª ÓæÁª «Úæ⁄ ÷⁄ Á≈ Ú‡ªÁ≈ «¬√ Â∑ª ’ΔÂ≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘ΔÁ≈ ˛ «’ ¿πÈ∑ª «Úæ⁄Ø∫
‘∂’ ÓÁ ¿πÂ∂ Ò◊≈¬∂ ◊¬∂ ¡ø«ÂÓ «Ù«Ò◊ È≈Ò √øÂπÙ‡Δ Á≈ √Ó≈È ÍÃÂΔÎÒ (Return) ÍÃ≈Í ‘ØÚ∂Õ”” «¬√ Á≈ ¡Ê
«¬‘ ˛ «’ √’≈ ˘ Úæ÷-Úæ÷ ÓÁª «Úæ⁄ ¡≈͉∂ √≈ËȪ Á≈ Ú‡ªÁ≈ «¬√ Â∑ª ’È≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ «’ «‹√ È≈Ò
‘∂’ ÓÁ ÂØ∫ ÍÃ≈Í ‘؉ Ú≈Ò∆ √∆Ӫ √øÂπÙ‡∆ ◊π‰ Ï≈Ï ‘ØÚ∂Õ «¬√ ˘ ¡«‹‘∆ ÒØ’ «Úæ Á∂ ÷∂ «Úæ⁄ √∆ÓªÂ
√øÂπÙ‡∆ ◊π‰ «ÈÔÓ ‹ª «˜¡≈Á≈ √øÂπÙ‡∆ Á∂ «ÈÔÓ Á∂ ¡ÓÒ Á≈ ÈªÓ «ÁøÁ∂ ‘ÈÕ «¬√ Â∑ª √ÍæÙ‡ ˛ «’ ¡≈͉∂
√≈ËȪ Á≈ Úæ÷-Úæ÷ ÓæÁª «Úæ⁄ Ú‡ªÁ≈ ’Á∂ √Ó∂∫ ‹∂’ √’≈ Áπ¡≈≈ «¬√ «√˪ ˘ «ÁzÙ‡∆◊ æ«÷¡≈ ‹≈Ú∂
ª √’≈ ¡≈͉∂ ÷⁄ È≈Ò ¡«Ë’ÂÓ √øÂπÙ‡∆ ÍÃ≈Í ’ √’Á∆ ˛Õ
«¬‘ Ú∆ Í«‘Òª Áæ«√¡≈ ‹≈ ¸æ’≈ ˛ «’ ‘∂’ ÓÁ ÂØ∫ ÍÃ≈Í √∆Ӫ √Ó≈«‹’ Ò≈Ì ˘ Ó≈Í ’È Á≈ ’øÓ ‹∂’ √øÌÚ
È‘ƒ ˛ ª Ï‘π ¡Ω÷≈ ˜» ˛Õ
ÍÃØ. ‹Δ. ÍΔ◊» (Prof. G. Pigou)- ““‹∂’ ¡√ƒ √Ó≈‹ ˘ «¬’ «¬’≈¬Δ ÍÉ≈ÒΔ ¡Â∂ √’≈ ˘ ¿π√ Á≈ «ÁÓ≈◊ ÓøÈ
Ò¬Δ¬∂ ª √≈Δ¡ª «ÁÙ≈Úª «Úæ⁄ ÷⁄ ¿π√ «ÏøÁ» Âæ’ ÚË≈«¬¡≈ ‹≈‰≈, «‹æÊ∂ ÷⁄ ’ΔÂΔ ◊¬Δ ¡ø«ÂÓ «Ù«Ò◊ ÂØ∫ ÍÃ≈ÍÂ
√øÂØÙ ≈‹’Δ √∂Ú≈ «Úæ⁄ Ò◊≈¬Δ ¡ø«ÂÓ «Ù«Ò◊ ÂØ∫ ◊π¡≈ ¸æ’∂ √øÂØÙ Á∂ Ï≈Ï ‘Ø ‹≈Ú∂Õ””
«¬√ Â∑ª ≈‹ Ò¬∆ «¬‘ Ú∆ Ï‘π ¡Ω÷≈ ˛ «’ ¿π‘ ÷⁄ ’∆Â∂ ◊¬∂ ¡ø«ÂÓ π«Í¡ª Á∂ √∆Ӫ √Ó≈«‹’ ˘ ¿π√ √∆ÓªÂ
«Â¡≈◊ Á∂ Ï≈Ï ’ √’∂, «‹‘Û≈ ’≈Ë≈È È≈Ò Ú√»Ò ’∆Â∂ ◊¬∂ ¡ø«ÂÓ π«Í¡ª Á∂ ’≈È ’Á≈Â≈ ˘ ’È≈
ÍÚ∂Õ «¬√ √ÏøË «Úæ⁄ ‘Ø Ú∆ ¡È∂’ª «Ú⁄≈ ‘È, «‹‘Û∂ «¬æÊ∂ «ÁæÂ∂ ‹≈ √’Á∂ ‘È, ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ √’≈∆
’≈Ë≈È ¡Â∂ √’≈∆ ÷⁄ Á∆¡ª ’≈Ú≈¬∆¡ª √’≈ Á∂ Úæ÷-Úæ÷ «ÚÌ≈◊ª Áπ¡≈≈ ’∆Â∆¡ª ‹ªÁ∆¡ª ‘ÈÕ «¬√
Ò¬∆ «¬‘ ‘Ø Ú∆ ¡Ω÷≈ ‘πøÁ≈ ˛ «’ ÷⁄ ’∆Â∂ ◊¬∂ ¡ø«ÂÓ π«Í¡ª È≈Ò ÍÃ≈Í ‘؉ Ú≈Ò∂ √∆Ӫ Ò≈Ì Á∆ ÂπÒÈ≈
’≈Ë≈È È≈Ò Ú√»Ò ’∆Â∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ ¡ø«ÂÓ π«Í¡ª Á∂ ’≈È ’Á≈Â≈ Áπ¡≈≈ ’∆Â∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ √∆Ӫ «Â¡≈◊
È≈Ò ’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆Õ «Î √’≈∆ ÷⁄ ’¬∆ ◊À-¡≈«Ê’ ’≈Ȫ, ≈‹È∆«Â’ ÁÏ≈¡, ‘ÛÂ≈Òª ¡Â∂ ÍÃÁÙȪ
¡≈«Á È≈Ò Ú∆ ÍÃÌ≈«Ú ‘πøÁ≈ ˛Õ
«¬√ Ò¬∆ «√æ‡∂ Á∂ »Í «Úæ⁄ «¬‘ «’‘≈ ‹≈ √’Á≈ ˛ «’ ¿πÍ √’≈∆ ÷⁄ Á∂ «‹È∑ª «√˪ª Á≈ «˜’ ’∆Â≈
«◊¡≈, ¿π‘ ’∂ÚÒ ¡≈ÁÙ (Ideals) ‘È ¡Â∂ «√˪’ »Í «Úæ⁄ √æ⁄ ˛, «‹æÊØ∫ Âæ’ ÚÍ≈ Á≈ √Ú≈Ò ˛, ¿πÈ∑ª ˘
Ò≈◊» ’È≈ Ï‘π ¡Ω÷≈ ˛Õ
AG.C.A ÒØ’ ÷⁄ Á≈ Ó≈◊ ÁÙÈ ’È Ú≈ÒΔ¡ª ◊æÒª (Guidelines for Public Expenditure)
ÍÃØ. ¡ÀÒ΂ ‹∆. ÚπÒ⁄ È∂ √’≈∆ ÷⁄ Á≈ Ó≈◊ ÁÙÈ ’È Ú≈Ò∆¡ª ’πfi ¡«‹‘∆¡ª ¿πÍÔØ◊∆ ◊æÒª Á≈
Úȉ ’∆Â≈ ˛, «‹È∑ª Á≈ ÒØ’ √æÂ≈Úª È≈Ò «ÚÚ‘≈«’ ‹∆ÚÈ «Úæ⁄ È’Ò ’∆Â∆ ‹≈‰∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛Õ ¿πÈ∑ª È∂ «¬‘
«’‘≈ ˛ «’ ““¡‹∂ Âæ’ ÷⁄ Á∂ «√˪ Á≈ ™È≈ ¿π⁄ ÍæËΔ «Ú’≈√ È‘ƒ ‘Ø«¬¡≈, «‹øÈ≈ «’ ’≈Ë≈È Á≈ Í «Î ÚΔ
’πfi ¡«‹‘∂ Ó»Ò̻ «√˪ ‘È, «‹‘Û∂ «’ ¿πÁØ∫ Âæ’ √’≈ ¡Â∂ ‹ÈÂ≈ Ò¬Δ Ó≈◊ ÁÙÈ Á∂ »Í «Úæ⁄ ’≈‹ ’
√’Á∂ ‘È, ‹ÁØ∫ Âæ’ «’ «¬√ ÷∂Â Ò¬Δ ¡Â∂ «˜¡≈Á≈ √‘Δ Íæ˪ ÁΔ ÷Ø‹ È≈ ’ΔÂΔ ‹≈Ú∂Õ”” √’≈∆ ÷⁄ Á∂ «√˪Â
‹ª Ó≈◊ ÁÙ’ Á∆¡ª ◊æÒª ¡æ◊∂ «Ò÷∆¡ª ‘È-
(A) √Ó≈«‹’ ’«Ò¡≈‰ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ (Increase in Social Welfare)-√’≈∆ ÷⁄ È≈Ò √Ó≈«‹’ ’«Ò¡≈‰
«Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛, ‘≈Òª«’ «¬‘ ‘Ø √’Á≈ ˛ «’ ’Á∂-’Á∂ √’≈∆ ÷⁄ Á∆ »Í-∂÷≈ Á≈ «ÈË≈‰ «’√∂
«ÚÙ∂Ù Ú◊ Á∂ ’«Ò¡≈‰ «Úæ⁄ Ú≈Ë∂ Ò¬∆ ‘∆ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂ Í «¬æÊ∂ «¬‘ È‘ƒ ÌπæÒ‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ «’ √≈∂ √Ó≈‹ Á∆
206 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY