Page 216 - DECO404_PUBLIC_FINANCE_PUNJABI

ÒØ’ «ÚæÂ

È؇ ¡Ë∆È Í»È ؘ◊≈ ¡Â∂ ÓπæÒª «Úæ⁄ √«ÊÂ≈ Á∆ √«ÊÂ∆ ÚÂÓ≈È ‘ØÚ∂Õ «¬√ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ «¬’ «Ú’«√ Á∂Ù «Úæ⁄
ÿ≈‡∂ Á∂ Ï‹‡ ˘ Í»ø‹∆ «ÈÓ≈‰ Á∆ Á «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ’È Á∂ «¬’ ¡√Â Á∂ »Í «Úæ⁄ Ú∆ ‹Ø«Û¡≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ
ÏÙÂ∂ «’ ÿ≈‡≈ Ï‘π «˜¡≈Á≈ È≈ ‘ØÚ∂, È‘ƒ ª «¬√ ’≈Ú≈¬∆ È≈Ò ¡Ê «ÚÚ√Ê≈ (Economy) √Î∆Â∆ ‹È
ÍëÚÂ∆¡ª ÍÀÁ≈ ‘Ø ‹≈‰◊∆¡ªÕ
«√æ‡∂ Á∂ »Í «Úæ⁄ «’‘≈ ‹≈ √’Á≈ ˛ «’ Ï∂Ù∆ ‹ª Ï‹‡ Á∂ «√˪ ˘ ¡≈Ëππ«È’ ÒØ’ «Úæ «Úæ⁄ ¿π‘ Ó‘æÂÚ ÍÃÁ≈È
È‘ƒ ˛, «‹‘Û≈ «’ «¬√ ˘ ÍÃ≈⁄∆È √Ó∂∫ «Úæ⁄ ÍÃ≈Í √∆Õ

AG.C.C ÒØ’ ÷⁄ Á∂ Á»‹∂ «√˪ (Other Canons of Public Expenditure)
√’≈∆ ÷⁄ Á∂ ¿πÍ «ÁæÂ∂ «√˪ª ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ’πfi ¡Ê Ù≈√Â∆¡ª È∂ ’πfi Á»‹∂ «√˪ª Á≈ Úȉ ’∆Â≈ ˛,
«¬‘ «√˪ ‘∂· «Ò÷∂ ¡Èπ√≈ ‘È-
(A) ÒØ⁄ Á≈ «√˪ (Canon of Elasticity)- «¬√ «√˪ Á≈ ’«‘‰≈ ˛ «’ ≈‹ Á∆ ÷⁄ È∆Â∆ ¡«‹‘∆ ‘؉∆
⁄≈‘∆Á∆ ˛ «’ «‹‘Û∆ Á∂Ù Á∆ ÏÁÒ∆ ‘ج∆ √«ÊÂ∆ Á∂ È≈Ò ÷πÁ ˘ ÂÏÁ∆Ò ’ √’∂ ‹ª Á∂Ù Á∆¡ª ˜»ª ¡Â∂
√«ÊÂ∆¡ª Á∂ ¡Èπ√≈ √’≈∆ ÷⁄ «Úæ⁄ ÿ≈‡≈-Ú≈Ë≈ ’È≈ √øÌÚ ‘Ø √’∂Õ ¡√Ò «Úæ⁄ «¬√ «√˪ Á≈ ¿πÁ∂Ù «¬‘
˛ «’ √’≈∆ ÷⁄ Á∆ È∆Â∆ «Úæ⁄ ¡«‹‘∆ ÒØ⁄ ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛ «’ ¿π‘ ÔπºË «‹‘∂ √ø’‡ ’≈Ò∆È ÓΩ«’¡ª ¿πÂ∂ ¡Â∂
«Ú¡≈Í’ «Ú’≈√ ’≈‹¥Óª Á∂ Ò¬∆ «Úæ Á≈ ÍÃÏøË ’È «Úæ⁄ ¡√ÎÒ È≈ ‘Ø ‹≈Ú∂Õ Á»‹∂ ÙÏÁª «Úæ⁄ √’≈∆ ÷⁄
Á∆ «ÚÚ√Ê≈ ¡«‹‘∆ ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛ «’ √ø’‡ ’≈Ò «Úæ⁄ ‹∂’ √≈ËȪ ˘ «¬’ ÓÁ ÂØ∫ Á»‹∂ ÓÁ «Úæ⁄ ÏÁÒ «ÁæÂ≈
‹≈Ú∂ ª ¿π√ È≈Ò Á∂Ù Á≈ ¡≈«Ê’ ‹∆ÚÈ Â«‘√-È«‘√ È≈ ‘Ø ‹≈Ú∂Õ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ¿πÂ∂ ÔπæË ’≈Ò «Úæ⁄ ÷⁄ ˘
Ó’≈Ȫ Á∂ «ÈÓ≈‰ ÂØ∫ ‘‡≈ ’∂ ÔπæË ’≈‹ª «Úæ⁄ Ò◊≈¬∂ ‹≈‰ «Úæ⁄ ’ج∆ ’«·È≈¬∆¡ª È‘ƒ ‘؉∆¡ª ⁄≈‘∆Á∆¡ªÕ
(B) «¬’√≈Â≈ Úø‚ Á≈ «√˪ (Canon of Equitable Distribution)- «¬‘ «√˪ Áæ√Á≈ ˛ «’ √’≈∆
÷⁄ «¬√ Â∑ª ’∆Â≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ «’ ¿π√ È≈Ò ¡≈ÓÁÈ Á∆ Úø‚ Á∆¡ª √Ó≈ÈÂ≈Úª ÿæ‡ ‘Ø‰Õ Á»‹∂ ÙÏÁª
«Úæ⁄, √’≈∆ ÷⁄ √Ó≈‹ Á∂ Úæ÷-Úæ÷ Ú◊ª «Úæ⁄ ¡≈ÓÁÈ Á∆ «¬’√≈Â≈ Úø‚ Á∂ «ÚÙ∂ «Úæ⁄ √≈˘ ÌØ√≈ Á∂Ú∂Õ
«¬‘ Ó’√Á ¿πÁØ∫ ÍÃ≈Í ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛, ‹ÁØ∫ «’ √’≈∆ ÷⁄ È≈Ò √Ó≈‹ Á∂ ◊∆Ï Ú◊ª ˘ «˜¡≈Á≈ Ò≈Ì
Í‘πø⁄≈¬∂ ‹≈‰Õ «¬‘ Ò≈Ì «¬Ò≈‹, «√æ«÷¡≈, ◊ë‘ «ÈÓ≈‰ ¡Â∂ Ïπ„≈Í≈ ÍÀÈÙÈ ¡≈«Á Á∂ »Í «Úæ⁄ Í‘πø⁄≈¬∂ ‹≈
√’Á∂ ‘ÈÕ «¬‘ «√˪ ¿πÈ∑ª Á∂Ùª Ò¬∆ Ï‘π ӑæÂÚÍ»È ˛, «‹æÊ∂ «’ ¡≈ÓÁÈ Á∆ Úø‚ «Úæ⁄ Ì≈∆ ¡√Ó≈ÈÂ≈Úª
Í≈¬∆¡ª ‹ªÁ∆¡ª ‘ÈÕ «¬‘∆ ’≈È ˛ «’ Ì≈ «‹‘∂ «Ú’≈√Ù∆Ò Á∂Ùª «Úæ⁄ ≈‹ Á∆¡ª ¡≈«Ê’ «’«¡≈Úª ¡Â∂
≈‹’ØÙ∆ È∆Â∆¡ª Á∂ Ò≈◊» ’È «Úæ⁄ «¬√ «√˪ ˘ «ÚÚ‘≈«’ »Í «Úæ⁄ Ò≈◊» ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛Õ ¿πÁ≈‘‰ Á∂
ÂΩ Â∂ ¡«‹‘∂ Á∂Ùª «Úæ⁄ √Ó≈‹ Á∂ ’πfi Íæ¤Û∂ Ú◊ª ˘ ؘ◊≈ «Úæ⁄ Í«‘Ò ÍÃÁ≈È ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ˛ ¡Â∂ «√æ«÷¡≈
√ÏøË∆ ¡È∂’ª √π«ÚË≈Úª ¡Â∂ Ú˜∆Î∂ ¡≈«Á ÍÃÁ≈È ’∆Â∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ «¬√∂ Â∑ª ’πfi √ø√Ê≈Úª ’∂ÚÒ ¤Ø‡∂-¤Ø‡∂ «’√≈Ȫ
Á∂ Ò≈Ì ¡Â∂ «Ú’≈√ Ò¬∆ ‘∆ √Ê≈«Í ’∆Â∆¡ª ◊¬∆¡ª ‘ÈÕ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ ““¤Ø‡∂ «’√≈È «Ú’≈√ √≈ËÈ””
(Small Farmers Development Agency)Õ
(C) ¿πÂÍ≈Á’≈ Á≈ «√˪ (Canon of Productivity)- «¬√ «√˪ Á≈ ÓÂÒÏ «¬‘ ˛ «’ ≈‹ Á∆ ÷⁄ È∆Â∆
¡«‹‘∆ ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛, «‹‘Û∆ «’ √øÍ»È »Í «Úæ⁄ Á∂Ù Á∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ ˘ ÍØ©Â√≈«‘ ’∂Õ √ÍæÙ‡ ˛ «’ «¬√ «√˪Â
Á∂ ¡Èπ√≈ «˜¡≈Á≈ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ √’≈∆ ÷⁄ ¿πÂÍ≈ÁÈ ¡Â∂ «Ú’≈√ √ÏøË∆ ’≈‹ª «Úæ⁄ ‘∆ ’∆Â≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈
˛Õ ÿæ‡ «Ú’«√ Á∂Ùª Ò¬∆ ª «¬‘ «√˪ ϑπ ‘∆ ¡Èπ’»Ò ˛, «’™«’ ¡«‹‘∂ Á∂Ùª «Úæ⁄, ““√Ó≈«‹’ ¡Â∂ √’≈Δ
√∂Ú≈Úª ÁΔ ¿πÍ‹ «Úæ⁄ ¡Â∂ √ÓπÁ≈«¬’ ¿πÍÌØ◊ ÁΔ¡ª √π«ÚË≈Úª «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ’È Ò¬Δ √’≈Δ ÷⁄ «Úæ⁄ «Ú¡≈Í’
«Ú√Ê≈ ÁΔ ˜» ‘πøÁΔ ˛Õ”” «¬√ Ò¬∆ «˜¡≈Á≈ ؘ◊≈, «˜¡≈Á≈ ÍÀÁ≈Ú≈ ¡Â∂ «˜¡≈Á≈ ¡≈ÓÁÈ ‘∆ √’≈∆
÷⁄ Á≈ Óπæ÷ ¿πÁ∂Ù ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ

‡≈√’ ÒØ⁄ Á∂ «√˪ ˘ √ÍæÙ‡ ’ØÕ

210 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY