Page 24 - DECO404_PUBLIC_FINANCE_PUNJABI
P. 24
ÒØ’ «ÚæÂ
È؇ A.G ≈Ù‡Δ ¡Ê «ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ ÒØ’ «Úæ Á≈ Ó‘æÂÚ
(Role of Public Finance in National Economy)
ÚÂÓ≈È √Ó∂∫ «Úæ⁄ ÒØ’ «Úæ Á≈ Ó‘æÂÚ Ø˜≈È≈ ÚæËÁ≈ ‹≈ «‘≈ ˛Õ ‘≈Òª«’ Íπ≈‰∂ ¡Ê Ù≈√Â∆¡ª Á∂ ¡Èπ√≈
≈‹ ˘ Í‹≈ Á∂ ’øÓª «Úæ⁄ ÿæ‡ ÂØ∫ ÿæ‡ Á÷Ò¡øÁ≈˜∆ ’È∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛Õ ¡À‚Ó √«ÓæÊ È∂ ª ’∂ÚÒ √πæ«÷¡≈ Íπ«Ò√
¡Â∂ ÙªÂ∆ «ÚÚ√Ê≈ ¡≈«Á ¡«‹‘∂ ’øÓª «Úæ⁄ ‘∆ ≈‹ Á∆ Á÷Ò¡øÁ≈˜∆ ˘ ˜»∆ Áæ«√¡≈Õ «¬√ Â∑ª «Ú¡’Â∆¡ª
ÚæÒØ∫ ’∆Â≈ «◊¡≈ ÷⁄ ¿πÂÍ≈Á’ ¡Â∂ √’≈ ÚæÒØ∫ ’∆Â≈ «◊¡≈ ÷⁄ ¡È-¿πÂÍ≈Á’ ‘πøÁ≈ ˛Õ AIÚƒ √Á∆ «Úæ⁄
Íë√æË ‹ÓÈ ¡Ê Ù≈√Â∆ ÚÀ◊È (Wagner) È∂ ≈‹ Á∆¡ª ÚæËÁ∆ ‘ج∆¡ª «’«¡≈Úª Á≈ ÍÃÂ∆Í≈ÁÈ ’∆Â≈
¡Â∂ ¿πÁØ∫ ÂØ∫ ≈‹ Á∂ ’øÓª «Úæ⁄ Â∂˜ ◊Â∆ È≈Ò Ú≈Ë≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ B@Úƒ √Á∆ Á∂ Ùπ» «Úæ⁄ ÷≈√ »Í ”⁄ AIC@ Á∆
Ó‘ªÓøÁ∆ Á∂ ’≈È ÒØ’ «Úæ ˘ Ï‘π «˜¡≈Á≈ Ó‘æÂÚ ÍÃÁ≈È ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛Õ ÚÂÓ≈È √Ó∂∫ «Úæ⁄ ≈‹ ˘ «¬’
’«Ò¡≈‰’≈∆ √ø√Ê≈ Óø«È¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ◊∆Ï∆, ¡≈«Ê’ ¡√Ó≈ÈÂ≈, ’≈ØÏ≈, ¿π⁄ Ú≈Â≈Ò≈Í ¡≈«Á ÍÃ√«ÊÂ∆¡ª
Á∂ ’≈È ÓÈπæ÷∆ ‹∆ÚÈ «Úæ⁄ ≈‹’∆ Á÷Ò¡øÁ≈˜∆ ˘ Ò≈˜Ó∆ ω≈ «ÁæÂ≈ ˛Õ
’≈Ò Ó≈’√, ‹≈‹ ÏÈ≈‚ Ù≈ ¡Â∂ «√‚È∆ Ï∂Ï È∂ «Ú¡’Â∆◊ ’Ø«ÙÙª Á∆ ‹◊∑≈ ”Â∂ ≈‹’∆ ’Ø«ÙÙ ¡Â∂
Á÷Ò¡øÁ≈˜∆ ˘ Ó‘æÂÚ ÍÃÁ≈È ’∆Â≈ ˛Õ ÒØ’ «Úæ Á∂ ¡«Ë¡ÀÈ Á∂ Ó‘æÂÚ «Úæ⁄ Ú≈Ë∂ Á≈ «¬’ ’≈È «¬‘ Ú∆ ˛ «’
Á∂Ù Á∆ √Ú‹«È’ «Úæ «ÚÚ√Ê≈ Á≈ ‘∂’ ¡ø◊ ¿πÂ∂ ÍÃÌ≈Ú ÍÀ∫Á≈ ˛Õ √Ú‹«È’ «Úæ Á≈ ’øÓ √’≈ Ò¬∆ ’∂ÚÒ
«Úæ «¬’æ·≈ ’È≈ ‘∆ È‘ƒ ˛, ‘π‰ ¿π√ ˘ √Ó≈«‹’ «È¡≈ «ÁÚ≈¿π‰, ¡≈«Ê’ √«ÊÂ≈ ω≈¬∆ æ÷‰≈, Í»È
ؘ◊≈ Á∆ √«ÊÂ∆ ÍÃ≈Í ’È ¡Â∂ ¡≈«Ê’ «Ú’≈√ ¿πÂÙ≈«‘ ’È Á≈ Ú∆ «¬’ Ù’Â∆Ù≈Ò∆ √≈ËÈ √Ó«fi¡≈
‹ªÁ≈ ˛Õ «Ú’≈√Ù∆Ò Á∂Ùª Á∂ ¡≈«Ê’ «Ú’≈√ «Úæ⁄ Ú∆ ÒØ’ «Úæ Á≈ Ó‘æÂÚÍ»È ÔØ◊Á≈È ‘πøÁ≈ ˛Õ «¬√ Ò¬∆
√ÍæÙ‡ ˛ «’ ‘π‰ √’≈ ¡≈«Ê’ «ÚÙ∂ «Úæ⁄ Ï‘π «˜¡≈Á≈ Á÷Ò¡øÁ≈˜∆ ’È Òæ◊∆ ˛Õ
’∆ Âπ√ƒ ‹≈‰Á∂ ‘Ø AIC@ Á∆ Ó‘ªÓøÁ∆ Á∂ ’≈È ÒØ’ «Úæ ˘ Ï‘π «˜¡≈Á≈ Ó‘æÂÚ ÍÃÁ≈È ’∆Â≈
«◊¡≈ ˛Õ
√ø÷∂Í «Úæ⁄ ¡√ƒ ÒØ’ «Úæ Á∂ Ó‘æÂÚ Á≈ ‘∂· «Ò÷∂ «√Ò∂÷ª ¡Ë∆È ¡«Ë¡ÀÈ ’ √’Á∂ ‘ª-
(A) √≈ËȪ Á∂ Ú‡ªÁ∂ «Úæ⁄ Ó‘æÂÚ
(B) ¡≈ÓÁÈ ¡Â∂ √øÍÂ∆ Á∂ Ú‡ªÁ∂ «Úæ⁄ Ó‘æÂÚ
(C) ¡≈«Ê’ √«ÊÂ≈ Á∂ √øÁÌ «Úæ⁄ Ó‘æÂÚ ¡Â∂
(D) ¡≈«Ê’ «Ú’≈√ Ï≈∂ √≈ËÈ ‹π‡≈¿π‰ «Úæ⁄ Ó‘æÂÚ
A. √≈ËȪ Á∂ Ú‡ªÁ∂ «Úæ⁄ Ó‘æÂÚ (Importance of Public Finance in Allocation of Resources)-
√≈ËȪ Á∂ Ú‡ªÁ∂ È≈Ò ÓÂÒÏ «¬È∑ª Á∆ √Ú√Ã∂Ù· ⁄؉ ÂØ∫ ˛, «‹√ ÂØ∫ «¬‘ √ÍæÙ‡ ‘πøÁ≈ ˛ «’ √Ó≈‹ Á∆ Ì»Ó∆
Ó˜Á»∆ Í»ø‹∆◊ Ú√»¡ª ¡Â∂ ‘Ø √≈ËȪ Á≈ «’√ Â∑ª «¬√Â∂Ó≈Ò ’∆Â≈ ‹≈Ú∂- «’‘Û∆¡ª Ú√»¡ª Á≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ
«’øÈ∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂ ¡Â∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆¡ª «’‘Û∆¡ª-«’‘Û∆¡ª ∆Â∆¡ª Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ’∆Â≈ ‹≈Ú∂
¡≈«Á-‘∂’ Á∂Ù ’ØÒ «ÈÙ«⁄ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ ¡≈«Ê’ √≈ËÈ ¿πÍÒæÏË ‘πøÁ∂ ‘ÈÕ «¬È∑ª «Úæ⁄ Íë’«Â’ √≈ËÈ «‹√
Â∑ª Ì»Ó∆, ‹ø◊Ò, ÷«‰‹ √øÍÂ∆ ¡Â∂ Ù’Â∆ √Ø ¡≈«Á Ú∆ Ù≈«ÓÒ ’∆Â∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ Íë’«Â’ √≈ËȪ Á∂ «ÚÙ∂
«Úæ⁄ «¬‘ ÚȉÔØ◊ ˛ «’ «¬È∑ª Á∆ ¿πÍÒæÏË∆ Ó≈ È≈Ò ‘∆ «’√∂ Á∂Ù Á∂ ¡≈«Ê’ «Ú’≈√ Á≈ ÍæË ¿π⁄≈ È‘ƒ
‘Ø ‹ªÁ≈Õ «¬√ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ¡≈«Ê’ «Ú’≈√ Ï≈∂ «¬È∑ª √≈ËȪ Á≈ «ÚÁØ‘È Ú∆ ˜»∆ ˛Õ «¬È∑ª ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ «’√∂ Á∂Ù
Á∂ Íë’«Â’ ¡Â∂ ÓÈπæ÷∆ √ø√≈ËȪ ÚæÒØ∫ ÷∂Â∆Ï≈Û∆, ¡≈Ú≈‹≈¬∆ ¡Â∂ ÚÍ≈ ¡≈«Á ¡≈«Ê’ «’«¡≈Úª Á≈ √ø⁄≈ÒÈ
‘πøÁ≈ ˛Õ «¬‘ ‘∆ Á∂Ù Á∆ ¡Ê «ÚÚ√Ê≈ Á∂ ¡ø◊ ‘ÈÕ «¬È∑ª ”Â∂ √øÍ»È ¡Ê «ÚÚ√Ê≈ «ÈÌ ’Á∆ ˛Õ √ÍæÙ‡ ˛
«’ ¡≈«Ê’ «’«¡≈Úª Á≈ Óπæ÷ ¿πÁ∂Ù ¿πÍÒæÏË √≈ËȪ Á≈ ¡’ÒÓøÁ∆ ÌÍ» Â∆’∂ È≈Ò √‘∆ «ÚÁØ‘È ’È≈ ˛Õ
«¬√ Á≈ «◊¡≈È ‘∂·Ò∂ Ú∂Ú∂ ÂØ∫ Ú∆ ‘Ø √’Á≈ ˛Õ
18 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY