Page 261 - DECO404_PUBLIC_FINANCE_PUNJABI

«¬’≈¬∆-B@: √ßÿ∆ «Úæ «ÚÚ√Ê≈

(E) √Ó≈ÈÂ≈ ’≈ «√˪ (Principle of Equity )-√Ó≈ÈÂ≈ Á≈ «√˪ ’≈Ø͉ «Úæ⁄ «¬’ Ó‘æÂÚͱÈ «√˪ ˛, È؇
«‹‘Û≈ ¡À‚Ó √«ÓÊ (Adam Smith) È∂ Íz«ÂÍ≈Á ’∆Â≈ √∆Õ «¬√ «√˪ ˘ √ßÿ∆ «Úæ «ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ Ò≈◊π ’È≈
Ú∆ Ó‘æÂÚͱÈ ◊æÒ ˛ «’¿π«’ «¬√ «√˪ Á∂ ¡Èπ√≈ √ßÿ ¡Â∂ ≈‹ª «Úæ⁄ √≈ËȪ Á≈ χÚ≈≈ ¡√Ó≈ÈÂ≈ Á∆ √«ÊÂ∆
ÍÀÁ≈ ’ √’Á≈ ˛, «‹‘Û≈ √≈∂ „ª⁄∂ ˘ ÷≈Ï ’ √’Á≈ ˛Õ «¬’ √ßÿ Á∂ Úæ÷ Úæ÷ ≈‹ª Á∂ ¡≈«Ê’ «Ú’≈√ Á∂ ÍæË
«Úæ⁄ «Ú«ÌßÈÂ≈ ‘Ø √’Á∆ ˛, Ò∂«’È ‹∂’ ’≈Ø͉ «¬√ «√˪ Á∂ ¡Èπ√≈ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂, ÂÁ Úæ÷ Úæ÷ ≈‹ª «Úº⁄ ’ª
Á≈ Ì≈ Úæ÷ Úæ÷ ‘ØÚ∂◊≈Õ «’¿π∫«’ Úæ÷ Úæ÷ ≈‹ª «Ú⁄ √∆Ӫ «Â¡≈◊ Úæ÷ Úæ÷ ‘ØÚ∂◊≈Õ ËÈ∆ ≈‹ª Á∂ ’Á≈Â≈Úª Á≈
√∆Ӫ «Â¡≈◊ ¿πÈ∑ª ≈‹ª Á∆ ÂπÒÈ≈ «Úæ⁄ ÿæ‡ ‘ØÚ∂◊≈ «‹‘Û≈ ¡Í∂«÷¡≈«’©Â ◊∆Ï ‘ÀÕ «¬√ Ò¬∆ «¬√ ◊æÒ Á∆ ˜±Â
ÍÀ∫Á∆ ˛ «’ ’∂∫Á∆ ¡Â∂ ≈‹ √’≈ª Á∂ ’ª Á∆ «¬√ Â∑ª «¬’√≈Â≈ ’∆Â∆ ‹≈Ú∂ «‹√ È≈Ò ‘∂’ ’Á≈Â≈ ¿πµÂ∂ ÁØÚª
Â∑ª Á∂ ’≈È √∆Ӫ «Â¡≈◊ Ï≈Ï ‘ØÚ∂ ‹ª Ò◊Ì◊ Ï≈Ï ‘ØÚ∂, ⁄≈‘∂ ¿π‘ «’√∆ ≈‹ «Úæ⁄ «’¿π∫ È≈ «‘ßÁ∂ ‘؉Õ
’«‘‰ Á≈ ÓÂÒÏ Œ«¬‘ ‘À «’ ’∂∫Á∆ ¡Â∂ ≈‹ √’≈ª Á∂ ’ª Á≈ ÍzÚ∂Ù «¬√ Â∑ª È≈Ò ’∆Â≈ ‹≈Ú∂ «‹√ È≈Ò ‘∂’
È≈◊«’ ¿πµÂ∂ ’ª Á≈ Ì≈ √Ó≈È ±Í «Úæ⁄ ÍÚ∂ ‹ª Ò◊Ì◊ √Ó≈È ±Í È≈Ò ÍÚ∂Õ

’∆ Âπ√ƒ ‹≈‰Á∂ ‘Ø ⁄≈‘∂ ’ج∆ ÔØ‹È≈ «’ßÈ∆ Ú∆ ÔØ◊ «’¿π∫ È≈ ‘ØÚ∂ ‹∂’ «¬√ Á≈ ÍzÙ≈√È ·∆’ È‘∆∫
˛ ª «¬‘ ˜± ‘∆ ¡√ÎÒ ‘Ø ‹Ú∂◊∆Õ

(F) «¬’√≈Â≈ Á≈ «√˪ (Principle of Integration and Coordination)-«¬’ √ßÿ Á∆ √≈∆ «Úæ «ÚÚ√Ê≈
«¬√ Â∑ª Á∆ ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛ «‹√ «Úæ⁄ √ßÿ Á∆ ‘∂’ «¬’≈¬∆ «¬’ Á±‹∂ È≈Ò «¬’√≈ ‘ØÚ∂ ¡Â∂ ’ج∆ Ú∆ «¬’≈¬∆
√≈∆ «ÚÚ√Ê≈ ÂØ∫ ÚæË È≈ ‘ØÚ∂Õ √ßÿ∆ «ÚÚ√Ê≈ ˘ «ÈÍπßÈÂ≈ ¡Â∂ √π⁄æ‹∂ ±Í È≈Ò ⁄Ò≈¿π‰ «¬‘ ˜±∆ ˛ «’ √ßÿ Á∆
√Ì «¬’≈¬∆¡ª «¬’√≈ ‘Ø‰Õ «¬√ √ÏßË «Úæ⁄ «¬‘ Ú∆ «’‘≈ «◊¡≈ ˛ «’ √ßÿ ¡Â∂ ≈‹ª «Ú⁄ «¬’√≈Â≈ Á≈ «√˪Â
’∂ÚÒ ’ Ò◊≈¿π‰ Âæ’ ‘∆ √∆Ó ȑ∆∫ «‘‰≈ ⁄≈‘∆Á≈Õ √ßÿ ¡Â∂ ≈‹ª Á∂ Ï‹‡, ͱߋ∆◊ ÷⁄ ¡Â∂ √≈÷ √ÏßË∆
«’«¡≈Úª «Úæ⁄ «¬’√≈Â≈ ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛ ¡Â∂ «¬‘ «¬’√≈Â≈ √ÏßË «’«¡≈Úª Á∂ È≈Ò Ú∆ ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ
(G) Ò∂÷∂ Á≈ «√˪ (Principle of Accountability)-√ßÿ∆ «Úæ «ÚÚ√Ê≈ ¡Â∂ Í‹≈ÂßÂ «¬’ √ßÿ Á∆ ÁØ √ß√Ê≈Úª
˛ «‹‘Û∆¡ª Á∂ ÌÀ‰ª Á∂ Ï≈Ï ‘ÈÕ «¬√ Ò¬∆ «¬’ √ßÿ∆ «ÚÚ√Ê≈ Á∂ ¡ßÂ◊ ‘∂’ √’≈ Á∂ ’ Ò◊≈¿π‰ ¡Â∂
÷⁄ ’È Á∂ «È‰≈Úª ˘ ¡≈͉∂ «ÚË≈«¬’ª ˘ Ò∂÷ Á∂‰ Á∆ «˜ßÓ∂Ú≈∆ ˛Õ «¬√ Á≈ ¡Ê «¬‘ ‘À «’ √ßÿ∆ «ÚæÂ
«ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ ‘∂’ √’≈ Á∂ ’ Ò◊≈¿π‰∂ ¡Â∂ ÷⁄ ’È Á∂ ÎÀ√Ò∂ Á∂ Ï≈∂ «Úæ⁄ ¿πÈ∑ª Á∂ «ÚË≈«¬’≈ Á≈ Ò∂÷≈
‹Ø÷≈ ÒÀ‰ Á≈ ¡«Ë’≈ ˛Õ «¬√ «ÚÚ√Ê≈ Á∂ ¡ßÂ◊ ‘∂’ √’≈ ˘ ’ Ò◊≈¿π‰ ¡Â∂ ÷⁄ ’È Á∂ ÎÀ√Ò∂ «¬√
◊æÒ ˘ «Ë¡≈È «Úæ⁄ æ÷Á∂ ‘ج∂ ’È≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ «’ «¬È∑ª Á≈ Á±‹∆¡ª √’≈ª ¿πµÂ∂ ’∆ ÍzÌ≈Ú ÍÚ∂◊≈Õ
(H) ≈‹ ’ØÙ «Úæ⁄ Ú≈Ë∂ Á≈ «√˪ (Principle of Fiscal Access)-’∂∫Á∆ ¡Â∂ ≈‹ √’≈ª ˘ ¡≈͉∂ ¡≈͉∂
÷∂Â «Úæ⁄ ÈÚ∂∫ ¡≈ÓÁÈ Á∂ √≈ËȪ ˘ «Ú’«√ ’È ¿πµÂ∂ ¡≈͉∆ ÚËÁ∆ ‘ج∆ ˜± ˘ ͱ≈ ’È Á∂ Ò¬∆ ’ج∆
π’≈Ú‡ È‘∆∫ ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆Õ «¬√ Á≈ ¡Ê «¬‘ ˛ «’ √’≈ Á∂ ¿πµÂÁ≈«¬Âª «Úæ⁄ Ú≈Ë∂ Á∂ È≈Ò √≈ËȪ «Úæ⁄
Ú∆ Ú≈Ë≈ ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ
(I) ‘√Â≈Â‰ Á≈ «√˪ (Principle of Transfer of Resources)-«¬√ «√˪ Á≈ ÓÂÒÏ «¬‘ ˛ «’ «‹‘Û∂
≈‹ ËÈ∆ ‘È, ¿πÈ∑ª ≈‹ª ÂØ∫ ¡≈ÓÁÈ Íz≈Í ’’∂ ◊∆Ï ≈‹ ˘ «ÁæÂ∆ ‹≈‰∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛Õ «‹√ È≈Ò ‘∂’ ≈‹
Á∂ «Ú¡’Â∆ «¬’ ÿæ‡ ÂØ∫ ÿæ‡ ‹∆ÚÈ ÍæË ¿πµÂ∂ ¡≈͉≈ ‹∆ÚÈ ◊π˜≈ √’‰Õ «¬√Á≈ ¿∞Á∂Ù ‘À «’ Á∂Ù Á∂ «’√∂
Ú∆ «Ú¡’Â∆ Á≈ ‹∆ÚÈ ÍæË ≈Ù‡∆ ÿæ‡ ÂØ∫ ÿæ‡ ÍæË ÂØ∫ ÿæ‡ È‘∆∫ ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ ‚≈. ÏΔ. ¡≈.
«ÓÙ≈ (Dr. B.R. Mishra) È∂ ¡≈͉∆ Íπ√Â’ “Indian Federal Finance’ «Úæ⁄ «Ò«÷¡≈ ˛ «’ √ßÿ ¡Â∂ ≈‹ª
«Úæ⁄ √≈ËȪ Á∆ Úß‚ ““≈Ù‡∆ «È¿πÂÈÓ”” Á∂ «√˪ ¿πµÂ∂ ¡≈Ë≈« ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ ËÈ∆ ≈‹ª «Úº⁄ «ÈËÈ
≈‹ª Á∆ ¡≈ÓÁÈ Á≈ ‘√ªÂ‰ ’’∂ ¡À√≈ ‘Ø √’Á≈ ‘ÀÕ «¬√ ‘√Â≈Â‰ Á≈ Óπæ÷ ¿πÁ∂Ù ¡ßÂ≈‹∆ ¡√Ó≈ÈÂ≈Úª
˘ ÿæ‡ ’È≈ ˛ «’¿π∫«’ ¡≈«Ê’ ¡√Ó≈È≈Â≈Úª ≈Ù‡∆ ÷πÙ‘≈Ò∆ Á∂ «‘æ «Úæ⁄ È‘∆∫ ‘πßÁ∆¡ª ‘ÈÕ ≈‹√Ú Á∆
«’«¡≈Úª Á≈ ÍzÔØ◊ ’’∂ «¬√ Â∑ª Á∆ ¡√Ó≈ÈÂ≈Úª ˘ Á± ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ

(A@) «ÚæÂΔ √≈ËȪ ÁΔ Í±È Úß‚ (Re-allocation of Resources)-‘∂’ Á∂Ù Áπ¡≈≈ √≈ËȪ ˘ «¬√ Â∑ª Úß‚
’È Á∆ ’Ø«ÙÙ ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ˛ «‹√ È≈Ò √ßÿ ¡Â∂ ≈‹ª ˘ ¿πÈ∑ª Á∆ ˜± Á∂ ¡Èπ√≈ ’≈Î∆ ËÈ Í≈zÍ ‘Ø √’∂

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 255