Page 52 - DECO404_PUBLIC_FINANCE_PUNJABI

ÒØ’ «ÚæÂ

È؇ ’∂ÚÒ ’πfi Á∂Ùª Á≈ ‘∆ ““≈‹’ØÙ∆ √≈Ò”” ¿πÈ∑ª Á≈ ’ÀÒø‚ √≈Ò Á∂ È≈Ò Ó∂Ò ÷ªÁ≈ ˛Õ Ì≈ «Úæ⁄ Ï‹‡ Á∆ ¡≈Ó
√Óª-√∆Ó≈ «¬’ √≈Ò ˛ A «‹‘Û∆ «¬’ ¡ÍÃÀÒ ÂØ∫ Ùπ» ‘Ø ’∂ ¡◊Ò∂ √≈Ò CA Ó≈⁄ Âæ’ «◊‰∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ «¬√ ≈‹’ØÙ∆
√≈Ò Á∆¡ª Â∆’ª Á∆¡ª √Ø˪ Á∂ Íæ÷ «Úæ⁄ ’¬∆ Ú≈ √πfi≈¡ «ÁæÂ∂ ◊¬∂ ‘È Í «’√∂ √πfi≈¡ È∂ √Ú Ó≈ÈÂ≈ ÍÃ≈ÍÂ
È‘∆ ’∆Â∆ ˛Õ √πfi≈¡ Á∂‰ Ú≈«Ò¡ª Á≈ «Ú⁄≈ ˛ «’ Ì≈ «¬’ ÷∂Â∆Ï≈Û∆ ÍÃË≈È Á∂Ù «‘≈ ˛, «‹√ «Úæ⁄ ÷∆Î Á∆
Î√Ò Á∆ ¡«Ë’ Ó‘æÂÚÂ≈ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ √≈‚≈ ≈‹’ØÙ∆ √≈Ò ¡’»Ï/ÈÚøÏ ÂØ∫ Ùπ» ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ
’¬∆ ÒØ’ª Á∂ «Ú⁄≈ ¡Èπ√≈ Ï‹‡ Á∆ √Óª-√∆Ó≈ ÿæ‡Ø-ÿæ‡ ÁØ √≈Ò ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛Õ ¿πÈ∑ª Á∂ «Ú⁄≈ ¡Èπ√≈ √≈Ò
Á≈ «¬’ Úæ‚≈ «‘æ√≈ Ï‹‡ ˘ Í≈√ ’È ¡Â∂ ¡◊Ò≈ Ï‹‡ «Â¡≈ ’È «Úæ⁄ ‘∆ Òæ◊ ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ √≈Ò≈È≈
Ï‹‡ Á∆ «¬√ ÍÃÊ≈ ’≈È √≈ËȪ Á≈ ’≈Î∆ Θ»Ò ÷⁄ ‘πøÁ≈ ˛Õ
‘º√Í»‰Â≈ (Secrecy)- Ì≈ «Úæ⁄ Ï‹‡ Á∂ ¡≈ø’Û∂ ¡Â∂ Ï‹‡ ÍÃ√Â≈Ú (Budgetary Proposals) Ï‹‡ Á∂
Í∂Ù ‘؉ Á∂ ¡≈÷∆ √Ó∂∫ Âæ’ ◊πÍ æ÷∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ «¬√ ‘æ√ ’≈È (ÍÃË≈È ÓøÂ∆ ‹ª Óπæ÷ ÓøÂ∆ ˘ ¤æ‚ ’∂) ÓøÂ∆
Óø‚Ò Á∂ ‘Ø ÓÀ∫Ïª ÂØ∫ Ú∆ Í»≈ Ï‹‡ ◊πÍ æ«÷¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ
’¬∆ ÒØ’ª Á≈ «Ú⁄≈ «¬‘ ˛ «’ «¬√ ‘æ√ Á∆ ÍÃÊ≈ È≈Ò ’ج∆ ÷≈√ Ò≈Ì È‘ƒ ‘πøÁ≈, ¿πÒ‡≈ ’∂ÚÒ Èπ’√≈È ‘πøÁ≈ ˛Õ
ÚÍ≈∆ ¡Â∂ ‘Ø ÒØ’ Ï‹‡ Á∂ ÍÃ√Â≈Úª Á∂ ¡øÁ≈˜∂ Ò◊≈™Á∂ «‘øÁ∂ ‘ÈÕ «¬√ ’≈È ¿π‘ Ï‘πÂ∆¡ª ’∆Óª ÚË≈¿π‰
¡Â∂ ‘Ø Â∑ª È≈Ò Î≈«¬Á∂ÓøÁ ‘؉ «Úæ⁄ √ÎÒ ‘Ø ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ «ÈÚ∂Ù ’Â≈Úª Á∂ Ò¬∆ Ú∆ ÒøÓ∂ √Ó∂∫ Ú≈Ò∂ ÎÀ√Ò∂ ÒÀ‰
«Úæ⁄ ’«·È≈¬∆ ‘πøÁ∆ ˛, «¬√ Ò¬∆ «¬È∑ª ÒØ’ª Á≈ «¬‘ «Ú⁄≈ ˛ «’ Ï‹‡ Á∂ ¡≈ø’Û∂ ¡Â∂ ‘Ø ÍÃ√Â≈Ú ‘æ√Ó¬∆
È‘ƒ ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∂Õ ◊À-√’≈∆ Âæª ˘ Ú∆ Ú≈Á-«ÚÚ≈Á Áπ¡≈≈ «¬È∑ª Á∆ ⁄؉ «Úæ⁄ ÔØ◊Á≈È Á∂‰ Á≈ ÓΩ’≈
«ÓÒ‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ ª «’ √’≈ Ú∆ «¬‘ ‹≈‰ √’∂ «’ √Ó≈‹ ¡Â∂ ¡Ê «ÚÚ√Ê≈ ”Â∂ «¬√ Á∂ Ï‹‡∆ ÍÃ√Â≈Úª Á∂
√øÌ≈«Ú ÍÃÌ≈Ú ’∆ ‘È ¡Â∂ ¿πÈ∑ª ˘ «’√ Â∑ª «Ï‘Â ω≈«¬¡≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ

«¬’ ‘Ø «Ú⁄≈ ¡Èπ√≈ Ï‹‡ Á∂ ’πfi «ÚÙ∂Ù ÓÁª √ÏøË∆ ‘æ√Í»ÈÂ≈ «‘æÂ’≈∆ ‘Ø √’Á∆ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ ¡√ƒ ÓæÁª
Á∆ ‘æ√Í»ÈÂ≈ ˘ ’≈«¬Ó æ÷Á∂ ‘ج∂ ÓæÁª ¡Â∂ (÷≈√ ’’∂ √Ïø«ËÂ) ÍÃ√Â≈Ú ˘ Ï‹‡ Á∂ Í∂Ù ‘؉ ÂØ∫ Í«‘Òª ‹ÈÂ≈
˘ ÍÃ√Â≈ÚÈ≈ Á∂ «ÁæÂ∆ ‹≈‰∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛ ¡Â∂ ¿πÈ∑ª ¿πÂ∂ ÷πæÒ∑∂ «Ú⁄≈-Ú‡ªÁ∂ ’∆Â∂ ‹≈‰∂ ⁄≈‘∆Á∂ ‘ÈÕ
““⁄ø◊≈”” Ï‹‡ (A Good Budget) - «’√∂ Ï‹‡ ˘ ª ‘∆ ⁄ø◊≈ «’‘≈ ‹≈ √’Á≈ ˛, ‹ÁØ∫ ¿π‘ √Ó≈‹ ¡Â∂ ¡Ê
«ÚÚ√Ê≈ Á∂ Úæ÷-Úæ÷ ¸‰∂ ‘ج∂ Ó’√Áª Á∆ ÍÃ≈ÍÂ∆ «Úæ⁄ «‹æÊØ∫ Âæ’ √øÌÚ ‘ØÚ∂, √‘≈«¬’ ‘ØÚ∂ Í «¬æÊ∂ Óπæ÷ √Óæ«√¡≈
«¬‘ ˛ «’ «¬È∑ª Ó’√Áª √ÏøË∆ ÓÂÌ∂Á «‘øÁ≈ ˛Õ «Î Ú∆ «ÚË≈«¬’ √æÂ≈ Á∆ Ș «Úæ⁄ «‹‘Û≈ Ó’√Á ·∆’ ‘ØÚ∂,
«¬’ “⁄ø◊≈” Ï‹‡ ¿π√ Á∆ √‘≈«¬Â≈ «Úæ⁄ √‘≈«¬’ ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ
«¬√ ◊æÒ Á≈ ÓπÒª’‰ «’√ Â∑ª ’∆Â≈ ‹≈Ú∂ «’ «Ú⁄≈ ¡Ë∆È Ï‹‡ ¸‰∂ ‘ج∂ ¿πÁ∂Ùª Á∆ ÍÃ≈ÍÂ∆ «Úæ⁄ «’æÊØ∫ Âæ’
√‘≈«¬’ ‘ØÚ∂◊≈? «¬√ Ò¬∆ Ï‹‡ Á∂ ¡≈ø’Û∂ ¡Â∂ ÍÃ√Â≈Úª Á∂ «Ú√«Âz «ÚÙÒ∂Ù‰ Á∆ ˜» ÍÀ∫Á∆ ˛Õ «¬’ ⁄ø◊≈
Ï‹‡ ¿π‘ ˛, «‹√ «Úæ⁄ «¬‘ «ÚÙÒ∂Ù‰ «ÁæÂ≈ ‘ØÚ∂ ‹ª «‹√ Á≈ «¬√ Â∑ª «ÚÙÒ∂Ù‰ √π⁄≈» „ø◊ È≈Ò ’∆Â≈ ‹≈ √’∂Õ
«¬√ √ÏøË «Úæ⁄ «¬√ ◊æÒ ”Â∂ ˜Ø «ÁæÂ≈ ‹≈ √’Á≈ ˛ «’ √’≈ ª ¡≈͉∂ ⁄≈¨ ÷⁄∂ Ò¬∆ «‹√ Â∑ª «’ √’≈∆
’Ó∆¡ª Á∆¡ª ÂÈ÷≈‘ª, «Ú¡≈˜ Á∆ ¡Á≈«¬◊∆, Á∂Ù Á∆ æ«÷¡≈ ”Â∂ ÷⁄ ¡≈«ÁÕ ¿πË≈ ÒÀ‰ Á∆ ˜» ȑƒ
‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛Õ

D.C Ì≈ «Úæ⁄ Ï‹‡ √ÏßËΔ ’πfi ÂæÊ
(Some Facts Concerning Public Budgets in India)

Ï‹‡ √ÏßË∆ ¡ÊͱÈ ÍÃ√Â≈ÚÈ≈ Á∂ Ò¬∆ «¬‘ ‹≈ȉ≈ ˜±∆ ˛ «’ √’≈ Á∆¡ª Íz≈ÍÂ∆¡ª ¡Â∂ ÷⁄ Á∂ Ò¬∆
√≈‚∂ ¡≈͉∂ Á∂Ù Á∂ √ß«ÚË≈È «Úæ⁄ ’∆ Íz≈ÚË≈È ‘È ¡Â∂ ’∆ ÍzÊ≈Úª ‘ÈÕ «¬√ √øÁÌ «Úæ⁄ √Ì ÂØ∫ Í«‘Òª «¬‘
È؇ ’ ÒÀ‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ «’ √’≈ Á∆¡ª Íz≈ÍÂ∆¡ª ¿π√ Á∂ ¡≈͉∂ √Ú≈Ó∆͉ «Úæ⁄ ‘Ø √’Á∆¡ª ‘È ‹ª «¬√ Á∂
’ØÒ ¡Ó≈È Á∂ ±Í «Úæ⁄ ‘Ø √’Á∆ ˛ («¬È∑ª ¡Ó≈Ȫ Á≈ Óπæ÷ ±Í ¿πË≈ ‘πßÁ≈ ‘À) «¬√∂ ¡Ë≈ ¿πºÂ∂ ¡Ó≈È Á∂ »Í
«Ú⁄ Ú√»Ò ‘؉ Ú≈Ò∆ Í©≈ÍÂ∆¡ª ˘ ¿πÈ∑≈ Á∂ √Ú≈Ó∆¡ª ˘ Ú≈Í√ ’È Á≈ ¡Â∂ ’πfi ‘Ø ÷⁄ ÓÁª Á∂ Ò¬∆ √ß√Á
(‹ª ≈‹ Á∆ «ÚË≈È √Ì≈) Á∆ ÓȘ±∆ Á∆ ˜± ȑ∆∫ ÍÀ∫Á∆Õ
A. «¬’æ·≈ ’È ÁΔ «ÈËΔ (Consolidated Fund)—Ì≈ √’≈ ˘ «ÓÒ‰ Ú≈Ò∆ ¿π‘ √Ì Í©≈ÍÂ∆¡ª «‹‘Û∆¡ª
«¬√ Á∂ ¡≈͉∂ √Ú≈Ó∆͉ «Úº⁄ ¡≈¿π∫Á∆¡ª ‘È ¿πÈ∑ª ÷≈«Â¡ª «Úæ⁄ æ÷∆¡ª ‹ªÁ∆¡ª ‘È «‹È∑ª ˘ √Ó±«‘’ ÂΩ ”Â∂
Ì≈ Á∆ «¬’æ·≈ ’È Á∆ «ÈË∆ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ

46 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY