Page 204 - DEDU506_SPECIAL_EDUCATION_PUNJABI

«ÚÙ∂Ù «√º«÷¡≈

È؇ BB.D ÓÂÒºÏ ¡Â∂ ¡Í≈ËΔ Ïº⁄∂ ÁΔ Í«Ì≈Ù≈ (Meaniing and Definition of
Delinquent Children )

«¬‘ Ó∞Ù’Ò ‘À «’ ÙÏÁ ÁØÙ ˘ Í«Ì≈«Ù «Ú¡≈Í’ ¡Â∂ √≈ÚÌΩ«Ó’ ‘À «’¿∞∫«’ «¬‘ «Ú¡≈Í’ ‘À ¡√≈Ó≈«‹’

√∞Ì≈¡ ‘À «’ √Óª √Ó∂∫Â∂ ÏÁÒÁ≈ «‘øÁ≈ ‘À Á∂ ’Ú∂‹, ‹◊∑≈, √ª√«’ÃÂΔ’, √≈Ó≈‹’ ¡Â∂ ≈‹ÈΔÂ’ ‹◊∑≈ «ÚÙ∂Ù
ÍΔ√ÊÂΔ¡ª ÁΔ¡ª ÙÂªÕ «¬‘ «’‘≈ ‹≈ √’Á≈ ‘À «’ Ϻ⁄∂ ‹Ø √≈Ó≈‹’ «¬º’Ø «‹‘∂ ÁΔ ¿∞Òøÿ‰≈ ’ÁΔ ‘À ¡Â∂ ‘Ø
√’Á≈ ‘À Ó∞ºÒª, ¡Í≈ËΔ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ
«¬√ ◊∞È≈‘ª Ò¬Δ ¡≈Í≈«Ë’ ’≈ºÚ≈¬Δ ‘؉ Ò¬Δ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ‘À ‹ÁØ∫ √øÌ≈«Ò¡≈ ¿∞Ó ÚÒØ∫ Í∂ «¬º’ «Ú¡’ÂΔ

Á∞¡≈≈ ÍëÂÏË «’ÙØ ¡Á≈Òª Á∞¡≈≈Õ Ï‡ È∂ ¡≈Í‰Δ «’Â≈Ï «Úº⁄ ÍÂ≈ ⁄º«Ò¡≈, «¬º’ Ϻ⁄∂ Ò¬Δ «¬º’ Á∂ ±Í
«Úº⁄ Â’ÈΔ’Δ Óø«È¡≈ ‹≈ ’‰ Ò¬Δ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ‘À ¡Í≈ËΔ, ‹ÁØ∫ ¡≈͉∂ ¡√≈Ó≈«‹’ ◊ºÒª «¬ÂÈ≈ ◊øÌΔ ‘À «’
¿∞‘ ‘Ø ‹ªÁ≈ ‘À «Ú÷≈¬Δ «ÁøÁ∂ ‘À ‹ª ⁄≈‘ΔÁ≈ ‘À Ïȉ Ò¬Δ √’≈Δ ’≈ºÚ≈¬Δ Á∂ «ÚÙ≈ ¿∞μÊ∂ ‘∂·ª «ÁºÂ∂ ◊¬∂ Ϻ⁄∂
Á∂ ’∞ºfi Í«Ì≈Ù≈Úª ‘È:

«¬º’ Ϻ⁄≈ ‹Ø √∞Ì≈¡ Á∂ √≈Ó≈‹’ Ó≈ÈÁø‚ª ÚÒØ∫ ̇’, ¡Í≈ËΔ Ïº⁄Δ¡ª ˘ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ
-¡≈¬Δ-‘ΔÒÀ
«¬º’ ¡Í≈ËΔ ÚÒØ∫ «¬º’ ‘À ‹Ø √≈Ó≈‹’ Ó≈ÈÁø‚ª ‡±‡Â≈ ‘À, ’˘È Á∂ «÷Ò≈Î ÚÂ≈˙ ’ÁΔ ‘À, √’±Ò «Úº⁄
¡È∞Ù≈√È‘ΔÈÂ≈ ω≈¿∞∫Á≈ ‘À ‹ª Á∂ ‘Ø √ø√Ê≈Ȫ Á∂ «ÈÔÓ ⁄Ò∂ ‹≈‰≈Õ ¿∞È∑ª Á∂ ÈΔÂΔ-«Ú∞ºË ⁄≈Ò ⁄Ò‰ «¬ÂÈ∂

◊øÌΔ È‘Δ∫ Óø«È¡≈ ‹ªÁ≈ ‘À ¿∞‘ ‘À «’ «¬º’ ¡Í≈ËΔ «’ÙØ ¡Á≈Òª «Úº⁄ ¡≈͉∂ ◊À’≈˘ÈΔ √∞Ì≈¡ «Úº⁄ Ú∂÷Ø
Óø«È¡≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘ΔÁ≈ ‘ÀÕ
-ÙÏÁ’ØÙ «√º«÷¡≈
«¬º’ Ϻ⁄∂ ˘ Â’ÈΔ’Δ ±Í ÚÒØ∫ ¡Í≈ËΔ ‘À ‹ÁØ∫ ¡≈͉∂ ¡√≈Ó≈«‹’ ◊ºÒª «¬ÂÈ≈ ◊øÌΔ ‘À «’ ¿∞‘ ‘Ø ‹ªÁ≈ ‘À ‹ª

«Ú÷≈¬Δ √’≈Δ ’≈ºÚ≈¬Δ Á∂ «ÚÙ≈ Ïȉ ⁄≈‘ΔÁ≈ ‘ÀÕ -√≈¬Δ«Ò Ï‡
ÁØÙ «ÚØËΔ √≈Ó≈‹’ √∞Ì≈¡ Á∂ ±Í «Úº⁄ Í«Ì≈«Ù ’ΔÂ≈ ‹≈ √’Á≈ ‘ÀÕ -‘À‚ ÎΔÒ‚
ÁØÙ ÁΔ «Ú¡’ÂΔ◊ ¡Â∂ √≈Ó≈‹’ Ï◊≈Ú Ù≈«ÓÒ ¡√≈Ó≈«‹’ √∞Ì≈¡ ÚÒØ∫ «È’ÒÁ≈ ‘ÀÕ -ÈΔÔ∞Ó∂¡
ÁØÙ, «¬º’Ø «‹‘∂ ±Í «Úº⁄ Í«‘Ò’≈ √∞Ì≈¡ ÁΔ Â∑ª, Í«‘Ò’≈, ÙÂ∞Â≈ͱ‰ Á∂ ±Í «Úº⁄ √ºÓ«fi¡≈ ‹≈ √’Á≈ ‘À

‹ª √ª√«’ÃÂΔ’ ‹ΔÚÈ Á∂ √Â∂ ‘≈√Ò ’ Ò¬Δ ‘ÀÕ -‡∂ÒÎØ‚ ¡Â∂ √≈¿∞∂¡
«¬º’ Ϻ⁄≈, ‹Ø ’˘È ÂØÛÂ≈ ‘À, «‹√ Â∑ª ÚÒØ∫ Ú≈‚ ‘À, ¡≈ÁÂÈ ¡Ú«◊¡≈’≈Δ ‹ª ‹Ø Á± ‡ØÍΔ «Úº⁄ √∞Ì≈¡
«√‘ ‹ª ¡≈͉∂ ¡≈Í ÁΔ ÈÀ«Â’ ‹ª ‘Ø ‹Ø «ÏȪ «Ú¡≈‘ Á∂ √øÏøË «Úº⁄ ÍÚ∂Ù ’‰ ÁΔ ’Ø«ÙÙ ¡≈͉∂ Ó≈Â≈
«ÍÂ≈ ÁΔ √«‘ÓÂΔ Á∂, ¡Í≈ËΔ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ

ÙÏÁ ÁØÙ ˘ Í«Ì≈«Ù ’ΔÂ≈ «◊¡≈ ‘À ¡Â∂ Úº÷ ÚÒØ∫ «ÚÙ∂Ù«◊¡≈Úª Á∞¡≈≈ √Óºfi≈«¬¡≈ ӘӱȪ ÓÈØ-ÚÀ«◊¡≈«È’Ø∫,
√Ó≈‹-Ù≈√ÂΔ¡ª ‹ΔÚ, Ú’ΔÒª ¡Â∂ Ó≈È«√’ «√‘ ¡Â∂ √Î≈¬Δ Á∂ Ó≈«‘ªÕ
(A) ‹ΔÚ «Ú«◊¡≈ÈΔ Á∂ ¡È∞√≈: ¡√≈Ó≈«‹’ √∞Ì≈¡ Ò¬Δ ÷≈ÂΔ¡ª Á∂ ±Í «Úº⁄ ‹À«Ú’ ÚÒØ∫ ÚºËÁΔ ‹ª Ø◊
’≈’ª Á∂ «¬º’ «Ú¡’ÂΔ Á∂ Âø«’≈ ÂøÂ «Úº⁄ √«Ê ‘ÀÕ ¡Í≈ËΔ ˘ √Ó≈¡Ω«‹Â È‘Δ∫ ’ √’Á∂

√≈Ó≈‹’ Í«Ú∂ÙÕ ‹ΔÚ ÁØÙ ÁΔ ¡≈È∞Ú∫«Ù’ ±Í ÚÒØ∫ ¡≈Ë≈ ¿∞μÂ∂ ‹ØÕ
(B) Ó≈È«√’ Á∂ ¡È∞√≈: ÁØÙ ¡Â∂ «¬º’ «Ú¡’ÂΔ ÁΔ ˜± ÁΔ Í’≈ÙÈ ‘À ¿∞√ÁΔ Ó≈È«√’ ÏΔÓ≈Δ¡ªÕ
¿∞‘ ¡≈͉∂ ˜± ÁΔ Ú‹∑≈ ÚÒØ∫ ¡≈͉∂ ˘ √≈Ó≈‹’ ±Í ÚÒØ∫ ÓøȉÔØ◊ √∞Ì≈¡ È‘Δ∫ Á∞¡≈≈ «’ÃÂ≈Ê
’ √º’Á∂ ‘À ¡√ÓºÊ≈ ‹ª ¡≈Ê’ ‘≈Ò Á∂ ’≈ÈÕ ¿∞‘ ¡≈͉∂ «ÚØËΔ √≈Ó≈‹’ ◊ÂΔ«ÚËΔ¡ª ’’∂

196 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY