Page 87 - DEDU506_SPECIAL_EDUCATION_PUNJABI
P. 87
«¬’≈¬Δ-I: È∂‘ΔÈ ¡Í≥◊Â≈: Ø’Ê≈Ó ¡Â∂ «Ù’Ù‰ ÈΔÂΔ¡ª
¡’Â±Ï B@@H º’, AE@ ÓÀ∫Ï ≈‹ª ≈Ù‡Δ ‹ª «È‹È B@B@’≈«¡≈Ù≈Ò≈ÚªÁ≈ ÍÃÏøË ’ΔÂ≈ ‘À È؇
‹≈‰ Í«‘⁄≈‰ ‹Ø È∂ «√‘Â Ò¬Δ ‰ÈΔÂΔ ‘ÀÕ «¬√ ’≈«¡≈Ù≈Ò≈Úª ˘ √ªfi≈ ’‰ Ò¬Δ ø◊ Óø⁄
√Ó∞Á≈«¬’ È∂ «√‘ Á∂ Ï≈∂ «Úº⁄ Ó∞‘≈ ÁΔ ˜±Â Á≈ ¡≈’ÒÈ ’‰ ÁΔ Í«’ÃΔ¡≈ «Úº⁄ ÓÁÁ ÁΔ
¡Â∂ ≈Ù‡Δ ¡Â∂ ¡øË≈ÍÈ Ø’Ê≈Ó ÁΔ ÔØ‹È≈ Á∂ Ï≈¡Á ¿∞√≈ΔÕ
(iv) Í«‘≈«¡≈ ¡Â∂ «¬º’ √ø√≈«’ «√‘ Á∂ Ó∞ºÁ∂ Á∂ ±Í «Úº⁄ «ÁÃÙ È∞’√≈È ¡øË≈ÍÈ Ø’Ê≈Ó: ÌØ√∂ÔØ◊
Ó‘≈Ó≈Δ «Ú«◊¡≈È Á∂ √≈∂ Á∂ ’≈ϱ Ò¬Δ ¡Â∂ Ò≈◊ ÍÌ≈ÚΔ ¿∞Í≈ÒΔ¡ª ÁΔ ¿∞ÍÒÏËÂ≈ ‚∂‡≈
Í«‘≈«¡≈ ¡øË≈ÍÈ Á∂ ÍÃÓ∞º÷ ’≈‰ª «Úº⁄Ø∫ «¬º’ Ӌϱ ’‰ Á∂ Ó‘ºÂÚ Á≈ È∞Ó≈«¬Ù ’ΔÂ≈ ‘À È∂Â
«√‘ Á∂ «‘Î≈˜Â «Úº⁄ ≈Ù‡Δ Í«‘ÒÕ EFÕ BF ¡Â∂ EI.BE, «√‘ ÍÃ√Â≈Úª «Úº⁄ «ÚË≈È√Ì≈
¡øË≈ÍÈ ◊ÂΔ«ÚËΔ¡ª ÁΔ Ø’Ê≈Ó Ò¬Δ «¬º’ ¬∂’Δ«’à«ÁÃÙ«‡’؉ ÁΔ «√Î≈«Ù ’ΔÂΔ, ÓÀ∫Ï Á∂ ¡≈◊‘
Á∂ ≈‹ª ≈Ù‡Δ √«ÓÂΔÔØ∫ ÁΔ √Ê≈ÍÈ≈ Á∂ Ò¬Δ, ≈Ù‡Δ ¡øË≈ÍÈ Ø’Ê≈Ó ÔØ‹È≈Úª ˘ «ÈË≈ ’‰
Ò¬Δ ¡Â∂ Ӌϱ ¡Â∂ ¿∞È∑ª Á∂ ’≈«¡ªÚ«¬È Ò¬Δ «È◊≈ÈΔ ¡Â∂ Ò∂÷≈ ‹Ø÷≈ Âø Ú√Δ¡ÂÕ «¬√Á∂
«¬Ò≈Ú≈ «¬‘, «√¡≈«‰¡≈ «◊¡≈ ‘À «’ «ÁÃÙ È∞’√≈È ˘ Ø’‰ Ò¬Δ Ú’≈Ò ’‰ Ò¬Δ «¬º’ «Ú¡≈Í’
ÁÙ’ª º’ Í∞º‹‰ ÁΔ ˜±Â ‘À, ¡Â∂ «’‘≈ «’ È∂ «√‘ Á∂ «‘Î≈˜Â Á∂ Ó‘ºÂÚ ˘ √≈Ú‹«È’ ±Í
«Úº⁄ ÍÁØøÈ ’ΔÂ≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘ΔÁ≈ ‘À «√‘ ‚ØÓ∂È ¡Â∂ √Ó∞Á≈¬∂Õ
’∞ºfi Á∂Ùª «Úº⁄ ÈÚ∂∫ √ø√≈ËȪ Á∂ ¡≈Úø‡È ¿∞μÂ∂ «√‘ √Ì∂ Á∂ ÍÃ√Â≈Úª Ò¬Δ ÍÃÌ≈Ú ¡Â∂ ¡øË≈ÍÈ
Ø’Ê≈Ó ÁΔ ÔØ‹È≈ Á∂ ’≈«¡ªÚ«¬È Á∂ «Ú’≈√ ÁΔ¡ª ¿∞ÓΔÁª ÚÒØ∫ ÿº‡ «‚º◊ «◊¡≈ ‘ÀÕ √≈≈ Á∂Ùª «Úº⁄
’≈ºÚ≈¬Δ ‘ΩÒΔ ¡Â∂ √ÓºÊ ¡øË≈ÍÈ Ø’Ê≈Ó ˘ Ò≈◊± ’‰ «Úº⁄ º’Δ ÁΔ¡ª ‘À ‘È ◊ÂΔ«ÚËΔ¡ª
√Δ«ÓÂ ‘ÀÕ
¡øË≈ÍÈ Ø’Ê≈Ó ¿∞μÂ∂ ÔØ‹È≈Úª ¡Â∂ ÍÃØ◊≈Óª ˘ √ø√≈«’ ÍºË ¿∞μÂ∂ ¡Â∂ ÷∂ÂΔ «Úº⁄ ’∞ºfi Ó≈ÓÒΔ¡ª
«Úº⁄ ÓΩ‹±Á ÍºË ‘À, Ò∂«’È ’≈ºÚ≈¬Δ ‘∞‰ ¡øÂ≈Ù‡Δ Ò≈◊± ’‰ «Úº⁄ ÓÀ∫Ï ≈‹ª Ò¬Δ √ÓÊÈ
ÍÃÁ≈È ’‰ Ò¬Δ ˜±Δ ‘À ¡È∞ÌÚ ¡Â∂ ¡≈Á∂Ù «Úº⁄ «Ú«◊¡≈ÈΔ ÍÃÓ≈‰ ˘ «Ú’«√ ’‰ ¡Â∂ ¡≈͉∂
¡≈Í ˘ Ò≈◊± ’‰ ¡øË≈ÍÈ Ø’Ê≈Ó Á∂ ¿∞Í≈¡Õ ¡º◊∂ ÁΔ ’≈ºÚ≈¬Δ Ò¬Δ ¬∂‹∂∫‚≈ È∂ «√‘ ¡Â∂
«¬√Á∂ ÍÃÌ≈Ú ˘ ¬∂’Δ«’à’‰ Ò¬Δ ˜±Δ ‘À √≈≈ «Ú’≈√ Á∂ ¬∂‹∂∫‚∂ «Úº⁄ ◊ΔÏΔ ¿∞ÈÓ±ÒÈ ¿∞μÂ∂Õ
(v) ¡øÂ≈Ù‡Δ Ì≈◊ΔÁ≈Δ: «Í¤Ò∂ «¬º’ ÁÙ’ ÚÒØ∫ «‹¡≈Á≈, ÍÃÓ∞º÷ ¡øÂ≈Ù‡Δ Ì≈◊ΔÁ≈Δ ’ΔÂ≈ «◊¡≈
‘À ÓÀ∫Ï ≈‹ª ˘ ¿∞È∑ª Á∂ ¡øË≈ÍÈ ˘ Ø’‰ ÁΔ¡ª ’ØÙÙª «Úº⁄ √‘≈«¬Â≈ ÍÃÁ≈È ’‰ «Úº⁄ ‚Ï«Ò¿±¬∂⁄˙
‘ÀÕ «¬º’ ’≈È «¬‘ ‘À ’¬Δ Á∂Ùª «È◊≈ÈΔ ÍÉ≈ÒΔ¡ª ÁΔ ’Ó‹ØΔ, «¬º’ ¡Â∂ √Δ«Ó ‹≈‰’≈Δ √ªfi≈
’‰ ‹≈ «‘≈ ‘À ¡Â∂ Á∂Ùª ¡Â∂ ¿∞È∑ª Á∂ ¡øÂ≈Ù‡Δ √≈ÊΔ¡ª Á∂ «Úº⁄ «◊ÚΔÕ
‘∞‰ ˜±Δ ’≈ºÚ≈¬Δ Ò¬Δ √≈∂ Á∂ «Úº⁄ √ø‹Ø◊ ¡Â∂ ‹≈‰’≈Δ Á∂ ÒÀ‰∂ Á∂È≈ «Úº⁄ √∞Ë≈ ’‰ Ò¬Δ ‘À
«‘ÂË≈’Ø∫Õ
(vi) ÓÈ∞º÷ √ø√≈ËÈ ¡Â∂ Ï∞«È¡≈ÁΔ „ª⁄∂: ¡º÷ Ò¬Δ ÓÈ∞º÷ √ø√≈ËÈ ˘ Ӌϱ ω≈¿∞‰ ÁΔ¡ª ’ØÙÙª Á∂
Ï≈Ú‹±Á ’¬Δ ÿº‡ ’Ó≈¬Δ Ú≈Ò∂ Á∂Ùª «Úº⁄ «√‘Â, È∂ Á∂÷Ì≈Ò ’ÓΔ¡ª Á∂ «¬º’ Ó‘ºÂÚͱ‰ ’ÓΔ
Ï‰Δ ‘Ø¬Δ ‘ÀÕ Ï‘∞ ¡ÎΔ’Δ ÷∂ Á∂ Á∂Ùª «Úº⁄, ¿∞Á≈‘‰ Á∂ Ò¬Δ, ÍÃÂΔ Á√ Òº÷ Á∂ ÿº‡ ÚÒØ∫ ÿº‡
«¬º’ È∂ Ø◊ Ó≈‘ «ÈÚ≈√Δ¡ªÕ «¬√Á∂ «¬Ò≈Ú≈, ÓΩ‹±Á≈ ÓÈ∞º÷ √ø√≈ËÈ ¡’√ Úº‚∂ Ù«‘Δ «Úº⁄
’∂∫Á«Â ’ ‘∂ ‘È , «¬º’ ◊ΔÏ ‹ª √∂Ú∂ Á∂ È≈Ò Í∂∫‚± ÷∂ª ˘ ¤º‚’∂Õ «¬√Á∂ «¬Ò≈Ú≈, ⁄ø◊Δ Â∑ª
ÚÒØ∫ Íëْ«Ù ’ÓΔ¡ª √≈Ú‹«È’ ¡Â∂ «√‘ Á∂÷Ì≈Ò Ô±ÈΔÚ«√‡Δ Á∂ ’¬Δ «Úº⁄ ÿº‡ Ì∞◊Â≈È∂ ÁΔ
LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 79