Page 11 - DHIS101_HISTORY_OF_ANCIENT_INDIA_UPTO_1000_A.D_PUNJABI

Íz≈⁄∆È Ì≈ Á≈ «¬«Â‘≈√

È؇ A.A.A Íz≈⁄ΔÈ Ì≈ÂΔ «¬«Â‘≈√ ÁΔ ÷Ø‹ (search of Ancient indian History)
«¬‘ √≈«¡ª ˘ ÍÂ≈ ˛ «’ «ÚÙ∂ Á∂ ¡«Ë¡ÀÈ Á∂ Ò¬∆ «¬«Â‘≈√ ͱÈ ÂΩ ”Â∂ √ت ”Â∂ ¡≈Ù« ˛Õ «¬‘∆ ’≈È
˛ «’ «ÚÁ∂Ù∆ ¡Â∂ Ì≈Â∆ «ÚÁÚ≈Ȫ È∂ ’«·È «Ó‘È ¡Â∂ ÂÍæ«√¡≈ È≈Ò Íz≈⁄∆È Ì≈ Á∂ «¬«Â‘≈√ Á∆¡ª
«Ï÷∆¡ª ’Û∆¡ª ˘ ‹ØÛÈ Á≈ √ÎÒ ÔÂÈ ’∆Â≈ ˛Õ Íz≈⁄∆È Ì≈ Á∂ «¬«Â‘≈√ ˘ ‹≈ȉ Á∂ √ت ˘ ÒæÌ ÒÀ‰
Á≈ ’ßÓ ¡ß◊∂˜∆ «ÚÁÚ≈Ȫ ÚæÒØ∫ Ùπ± ‘Ø«¬¡≈Õ ¿πÈ∑ª È∂ ¡≈͉∆ π⁄∆ Á∂ ¡Èπ√≈ ¿πÈ∑ª Á∆ «Ú¡≈«÷¡≈ ’∆Â∆Õ ÈÂ∆‹∂
Ú‹Ø∫ Ì≈Â∆ «¬«Â‘≈√ √ÏøË∆ ’¬∆ ÌzªÂ∆¡ª ÍÀÁ≈ ‘Ø ◊¬∆¡ªÕ Ï≈¡Á «Úæ⁄ Ì≈Â∆ «ÚÁÚ≈Ȫ È∂ ‹ÁØ∫-‹ÁØ∫ «¬‘ ’ßÓ
¡≈͉∂ ‘æʪ «Úæ⁄ «Ò¡≈ ª ’¬∆ ÌzªÂ∆¡ª Á≈ «È≈’‰ √ßÌÚ ‘Ø «◊¡≈ ¡Â∂ Ì≈Â∆ «¬«Â‘≈√ ˘ «¬√ Á≈ √‘∆
√Ê≈È Íz≈Í ‘Ø«¬¡≈Õ

Íπ≈‰∂ Ì≈ Á∂ «¬«Â‘≈√ ˘ Òæ̉ Á≈ ’ßÓ AHÚ∆∫ √Á∆ Á∂ ÁΩ≈È ¡ßÌ ‘Ø«¬¡≈Õ ÓÀ’√Ó±Ò È∂ Ú∂Áª Á≈ ¡ß◊∂˜∆
«Úæ⁄ ¡ÈπÚ≈Á ’∆Â≈, «‹√ È≈Ò Ì≈Â∆ √æ«Ì¡Â≈ Á∂ √z∂Ù·Â≈ √≈∂ √’±Ò ‹◊ ”Â∂ √Ê≈«Í ‘ج∆Õ «¬√ ÂØ∫ Ï≈¡Á
’¬∆ ¡ß◊∂˜∆ «ÚÁÚ≈Ȫ È∂ “Ì◊ÚÁ◊∆Â≈”, “«‘ÂØÍÁ∂Ù” ¡Â∂ “Ù’πßÂÒ≈” Ú◊∆¡ª Ó‘æÂÚÍ»È ⁄È≈Úª Á≈ ¡ß◊∂˜∆
«Úæ⁄ ¡ÈπÚ≈Á ’∆Â≈Õ AHÚ∆∫ √Á∆ «Úæ⁄ ‘∆ “Ïß◊≈Ò ÁΔ ¬∂ÙΔ¡≈«‡’ √Ø√≈«¬‡Δ” È∂ ¬∂ÙΔ¡≈ «Úæ⁄ √ØË ’ßÓ Ùπ± ’∆Â≈Õ
«¬√ È≈Ò Ì≈Â∆ «ÚÁÚ≈Ȫ «Úæ⁄ Ú∆ Ì≈ Á∂ «¬«Â‘≈√ Á∆ ÷Ø‹ Á∂ ÍzÂΔ π⁄Δ ÍÀÁ≈ ‘ج∆∂Õ AHFB «Úæ⁄ Ì≈ «Úß⁄
“Ì≈ÂΔ Íπ≈ÂÚ «Úæ⁄ Ò≈ «ÚÌ≈◊” Á∆ √Ê≈ÍÈ≈ ‘ج∆Õ Ò≈‚ ’‹È È∂ «¬√ È≈Ò π⁄∆ «Á÷≈¬∆ ¡Â∂ Íz≈⁄∆È √Ó≈’ª
Á∆ ÷Ø‹ ¡Â∂ √πæ«÷¡≈ Á∂ ’ßÓ ˘ ÏÛ∑≈Ú≈ «Ó«Ò¡≈Õ «ÚÁ∂Ù∆ ¡Â∂ Ì≈Â∆ «ÚÁÚ≈Ȫ Á∂ ¡‰Êæ’ ÔÂÈ È≈Ò «¬‘ ’ßÓ
Ò◊≈Â≈ ⁄æÒÁ≈ ‹≈ «‘≈ ‘ÀÕ AIBB «Úæ⁄ ‹≈È Ó≈ÙÒ Á∆ ¡◊Ú≈¬∆ «Úæ⁄ ‘ÛæÍ≈ √ß√«¥Â∆ ˘ ÒæÌ «Ò¡≈ «◊¡≈Õ
«¬‘ ’ßÓ ÚæËÁ≈ ‘∆ ‹≈ «‘≈ ˛Õ Á∂Ù Á∂ Úæ÷-Úæ÷ ÷∂Âª «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∆ ÷πÁ≈¬∆ È≈Ò «¬√ √ß√«¥Â∆ Á∂ «Ï÷∂ ‘ج∂
¡ßÙª ˘ ‹ØÛÈ «Úæ⁄ √ÎÒÂ≈ «ÓÒ ‘∆ ˛Õ
«¬√ Â∑≈ Íz≈⁄∆È Ì≈Â∆ «¬«Â‘≈√ Á∂ «◊¡≈È ˘ Íz≈Í ’È «Úæ⁄ √≈˘ «ÚÙ∂Ù ’«·È≈¬∆ È‘∆∫ ¡≈™Á∆Õ ‹∂’
’ج∆ ’«·È≈¬∆ ˛ Â≈ ’∂ÚÒ ¿π√ Á∂ √Óª-¥Ó √ÏßË «Úæ⁄ ˛Õ ¡√Ò «Úæ⁄ «¬√ Á∂ ¡«Ë¡ÀÈ Á∂ √ت Á∆ ’Ó∆ È‘∆∫
˛Õ «¬‘ √Ø Ò◊≈Â≈ ÷Ø‹ª Á∂ ÈÂ∆‹∂ Ú‹Ø∫ «¬«Â‘≈√ ˘ «˜¡≈Á≈ √ÍæÙ‡ ±Í «Úæ⁄ Íz◊‡ ’È «Úæ⁄ √ÓæÊ Ï‰Á∂
‹≈ ‘∂ ‘ÈÕ

È؇√ AHFB «Úæ⁄ “Ì≈Â∆ Íπ≈ÂÂÚ «ÚÌ≈◊” Á∆ √Ê≈ÍÈ≈ ‘ج∆Õ Ò≈‚ ’‹È È∂ «¬√ «Úæ⁄
π⁄∆ «Á÷≈¬∆ ¡Â∂ Íπ≈‰∂ √Ó≈’ª Á∆ ÷Ø‹ ¡Â∂ √πæ«÷¡≈ Á∂ ’ßÓ ˘ ÏÛ∑≈Ú≈ «Ó«Ò¡≈Õ

A.A.B Íz≈⁄ΔÈ Ì≈ÂΔ «¬«Â‘≈√ Á∂ Óπæ÷ √ØÂ
(Main sources of Ancient indian History)

Íz≈⁄∆È Ì≈ Á∂ «¬«Â‘≈√ Á∂ ¡«Ë¡ÀÈ ÂØ∫ Ï≈¡Á ¿πÈ∑≈ ÍzÓπæ÷ √ت Á≈ ¡«Ë¡ÀÈ ’ ÒÀ‰≈ Ú∆ ˜±∆ Ó«‘√±√
‘πßÁ≈ ˛ «‹√ Á∂ Ó≈«Ë¡Ó È≈Ò ¡√∆∫ «¬√ Á≈ «◊¡≈È Íz≈Í ’Á∂ ‘ªÕ «¬È∑ª √ßͱÈ √ت ˘ «ÂßÈ «‘æ«√¡≈ «Úæ⁄
Úß«‚¡≈ ‹≈ √’Á≈ ˛-
A. Íπ≈ÂÂÚ √ÏßË∆ √Ø (Archaeological Sources)
B. √≈«‘Â’ √Ø (Literary Sources)

C. «ÚÁ∂Ù∆ Ô≈Â∆¡ª Á∂ «Ïª (Accounts of Foreign Travellers)
i. Íπ≈ÂæÂÚ √ÏßËΔ √Ø (Archaeological sources)
Íz≈⁄∆È Ì≈Â∆ «¬«Â‘≈√ «Ò÷‰ «Úæ⁄ Íπ≈ÂÂÚ √ÏßË∆ √Óæ◊∆ È∂ Ï‘π ‘∆ √‘≈«¬Â≈ ’∆Â∆ ˛Õ ¡√Ò «Úæ⁄
«Ú«◊¡≈«È’ «¬«Â‘≈√ «Ò÷‰ «Úæ⁄ Íπ≈ÂÂÚ √Óæ◊∆ È∂ Ó‘æÂÚͱÈ ÔØ◊Á≈È «ÁæÂ≈ ˛Õ Íπ≈ÂÂÚ ÷πÁ «¬’
√πÂßÂ ¡ÈπÙ≈√È Ï‰ «◊¡≈ ˛Õ «‹æÊ∂ √≈«‘«Â’ √Óæ◊∆ ÓØÈ ˛ ‹ª ¡√ÍæÙ‡ ˛ ¿πÊ∂ Í≈ÂÂÚ √Óæ◊∆ √‘≈«¬’

4 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY