Page 16 - DHIS101_HISTORY_OF_ANCIENT_INDIA_UPTO_1000_A.D_PUNJABI

«¬’≈¬∆ñA: Íz≈⁄∆È Ì≈Â∆ «¬«Â‘≈√ Á∂ √ØÂ

Ë≈«Ó’ √≈«‘ «Úæ⁄ «◊«‰¡≈ ‹ªÁ≈ ˛ Í «¬√ Á∆ «¬«Â‘≈«√’ Ó‘≈ÈÂ≈ Ú∆ ÿæ‡ È‘ƒ ˛Õ «◊Ú∂Á ¡Â∂ ¡ÊÚ∂Á È؇
Á≈ Ó‘æÂÚ «˜¡≈Á≈ ˛Õ «◊Ú∂Á √Ì ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ Íπ≈‰≈ ˛, «¬√ «Úæ⁄ ¡≈«¡ª Á∂ ‹∆ÚÈ Á∆ √≈∆ ‹≈‰’≈∆ «ÓÒ∆
˛ ¡Â∂ √Ó≈«‹’, ¡≈«Ê’ ¡Â∂ ≈‹È∆«Â’ √«ÊÂ∆¡ª ”Â∂ ÍÃ’≈Ù ÍÀ∫Á∆ ˛Õ ¡Ê Ú∂Á ¡≈«¡ª Á∆ √ø√«¥Â∆ ÍÃ◊Â∆
Á≈ √‹∆Ú «⁄æÂ Í∂Ù ’Á≈ ˛Õ Ú∂Áª ÂØ∫ Ï≈¡Á ÏÃ≈‘Ó‰ ◊ÃøÊ ¡≈™Á∂ ‘È ‹Ø ÚÀ«Á’ ÓøÂª Á≈ «Ú√Ê≈ È≈Ò Úȉ
’Á∂ ‘È, «¬øÈ≈ ‘∆ È‘ƒ, «¬‘ ÂæÂ’≈Ò∆È ¡≈«Ê’, ≈‹È∆«Â’ ¡Â∂ √Ó≈«‹’ ‹∆ÚÈ Á≈ Ú∆ Úȉ ’Á∂ ‘ÈÕ
ÏÃ≈‘Ó‰ ◊Ãøʪ «Úæ⁄ ¬∂Â∂Ô, ÙÂÍÊ, ◊ØÍÊ ¡Â∂ Í≥⁄ÁÙ∆ ¡≈«Á Ó‘æÂÚÍ»È ‘È ‹Ø «¬«Â‘≈«√’ √Óæ◊∆ Á∂ »Í «Úæ⁄
Ó‘æÂÚÍ»È ¡≈«¡≈‰’ ¡Â∂ ¿πÍ«ÈÙË ÏÃ≈‘Ó‰ ◊Ãøʪ Á∂ ¡ø«ÂÓ «‘æ√∂ «Úæ⁄ «‹√ ”⁄ Á≈Ù«È’ ÍÃÙȪ ”Â∂ «Ú⁄≈
’∆Â≈ «◊¡≈ ˛Õ «¬‘ Ùπ»¡≈Â∆ «‘øÁ»¡ª Á∂ Ë≈«Ó’ ¡Â∂ √ø√«¥«Â’ ‹∆ÚÈ ”Â∂ Ú∆ ÍÃ’≈Ù Í≈™Á∂ ‘ÈÕ
¿πÍØ’Â √≈«‘ ÂØ∫ Ï≈¡Á √»Â ¡≈™Á∂ ‘È ‹Ø «ÂøÈ «‘æ«√¡ª-’ÒÍ √»Â, ◊ë‘ √»Â ¡Â∂ ËÓ √»Â- «Úæ⁄
ÓΩ‹»Á ‘ÈÕ ÚÀ«Á’ ’≈Ò∆È Ôæ◊ª Á≈ Ù≈√Â∆ Ú◊∆’‰ ¡Â∂ «Ú√«Âz Úȉ ’ÒÍ √»Â Á∆ «ÚÙ∂ √Óæ◊∆ ˛Õ
◊ë‘√Ê È≈Ò √Ïø«Ë Úæ÷-Úæ÷ √ø√’≈ª ¡Â∂ Úæ÷-Úæ÷ Ôæ◊ª Á≈ Úȉ ◊ë‘ √»Â «Úæ⁄ ˛Õ «¬√ «Úæ⁄ ÂæÂ’≈Ò∆È
√Ó≈«‹’ ‹∆ÚÈ Á≈ Úȉ Ú∆ «ÓÒÁ≈ ˛Õ ËÓ √»Â «Úæ⁄ ≈‹È∆«Â’, √Ó≈«‹’ ¡Â∂ «ÚË≈«È’ «ÚÚ√Ê≈Úª Á≈
Úȉ ˛Õ √»Â √≈«‘ Á∂ È≈Ò-È≈Ò F Ú∂Áª◊Ø∫-«√æ«÷¡≈ ’ÒÍ, «Èπ’Â, «Ú¡≈’‰ ¡Â∂ ‹Ø«ÂÙ- Á≈ Ú∆ «Ú¡≈Í’
«¬«Â‘≈«√’ Ó‘æÂÚ ˛Õ

Ó‘≈ ’≈«Ú ’≈Ò «Úæ⁄ ’Á∂ Ó‘æÂÚÍ»È √≈«‘ Á∆ ⁄È≈ ‘ج∆Õ «¬√ «Úæ⁄ ≈Ó≈«¬‰ ¡Â∂ Ó‘≈Ì≈ ÁØ Ó‘≈ ’≈«Ú
ÍÃÓπæ÷ ‘ÈÕ «¬È∑ª ÁØÚª Ó‘≈’≈Úª Á∆ «ÓÂ∆ ”Â∂ «ÚÚ≈Á ˛, «’™«’ ¿π‘ √ÍæÙ‡ È‘ƒ ˛Õ «¬‘ ¡≈«¡ª Á∆ √Ó≈«‹’,
≈‹È∆«Â’ ¡Â∂ Ë≈«Ó’ ‹∆ÚÈ ”Â∂ «Ú√Ê≈Í»Ú’ ÍÃ’≈Ù Í≈™Á∂ ‘ÈÕ ≈Ó≈«¬‰ «Úæ⁄ ¡ÏË Á∂ ’ΩÙÒª ¡Â∂ «Ú‘≈
Á∂ «ÚÁ∂‘ª Á≈ «⁄æÂ ˛, ‹Á «’ Ó‘≈Ì≈ «Úæ⁄ Ì≈ Á∂ ’ØÈ∂-’ØÈ∂ ÂØ∫ ¡≈¬∂ ≈«‹¡ª ’π»’Ù∂Â «Úæ⁄ «¬’æ·∂ ‘Ø ’∂
’ΩÚª ¡Â∂ ͪ‚Úª Á«Ó¡≈È ‘ج∂ Ó‘≈ÔπæË Á≈ Úȉ ˛Õ Ó‘≈’≈Úª ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ Íπ≈‰ ¡Â∂ √«ÓÃÂΔ¡ª Ú∆ ÚÀ«Á’
√≈«‘ Á∂ ¡ø◊ ‘È ¡Â∂ «¬È∑ª «Úæ⁄ Ú∆ «Ú¡≈Í’ «¬«Â‘≈«√’ ‹≈‰’≈∆ ÍÃ≈Í ‘πøÁ∆ ˛Õ Íπ≈‰ª Á∆ √ø«÷¡≈ AH ˛,
«‹Ú∂∫ «ÚÙ˘ Íπ≈‰, ÓÂæ«√¡≈ Íπ≈‰ ¡Â∂ Ú≈Ô» Íπ≈‰≈ ¡≈«ÁÕ Íπ≈‰ª «Úæ⁄ ¡È∂’ª ¡«‹‘∂ ≈‹ÚøÙª Á≈ «Ú√Ê≈
È≈Ò Úȉ ˛ ‹Ø Í»∆ Â∑ª ÍÃ≈Í ȑƒ ˛, «ÚÙ˘ Íπ≈‰ «Úæ⁄ ÓΩ«¡≈ ÚøÙ ÓÂæ«√¡≈ Íπ≈‰ «Úæ⁄ Áæ÷‰ Á∂ ¡ªË
ÚøÙ È≈Ò √Ïø«Ë «¬«Â‘≈«√’ √Óæ◊∆ ¿πÍÒæÏË ˛Õ √«ÓÃÂΔ¡ª Ú∆ ¡≈«¡ª Á∂ √≈«‘ Á≈ «ÚÙ∂Ù ¡ø◊ ‘ÈÕ Úæ÷-Úæ÷
«Ù∆¡ª Á∂ È≈Ó È≈Ò ÍÃ⁄æ«Ò «¬‘ √«ÓÃÂ∆¡ª Ú∆ «¬«Â‘≈«√’ Ó‘æÂÚ Á∆ ‹≈‰’≈∆ «ÁøÁ∆¡ª ‘ÈÕ ÓÈ» √«ÓÃÂ∆,
È≈Á √«ÓÃÂ∆ ¡Â∂ ÏÑ√ÍÂ∆ √«ÓÃÂ∆ ¡≈«Á ÍÃÓπæ÷ √«ÓÃÂ∆¡ª ‘ÈÕ
(÷) ÏπæË √≈«‘Â- ¡≈«¡ª ÚæÒØ∫ «⁄ Úæ÷-Úæ÷ √≈«‘ Á∂ Ï≈Ï ‘∆ ÏπæË √≈«‘ Ú∆ «¬«Â‘≈«√’ Ó‘æÂÚ Á≈ ˛Õ
‹≈Â’ Ó‘≈ÂÓ≈ ÏπæË Á∂ √≈∂ ‹∆ÚÈ Á∆ Ó‘æÂÚÍ»È ÿ‡È≈Úª Á≈ √‹∆Ú «⁄æÂ Í∂Ù ’Á∂ ‘È, ‹Á «’ «¬√ «Úæ⁄
’ÒÍÈ≈ Á≈ √‘≈≈ Ú∆ «Ò¡≈ «◊¡≈ ÍÂ≈ Òæ◊Á≈ ˛ Í «Î Ú∆ «¬‘ ÏπæË ÂØ∫ Í«‘Òª Á∆ √Ó≈«‹’ √«ÊÂ∆ ˘ ‹≈ȉ
Á≈ ¿πÂÓ √Ø ˛Õ
ÏØ˪ Á∂ ËÓ ◊ÃøÊ «ÂzÍ∆«‡’ Á∂ È≈Ó È≈Ò Íë√æË ‘È, «‹√ «Úæ⁄ ÏπæË ËÓ «√˪ª Á≈ «Ú√Ê≈Í»Ú’ Úȉ
«ÓÒÁ≈ ˛Õ ‘∂’ «Í‡’ «Úæ⁄ Í«‘Ò∂-Í«‘Ò∂ «ÚÙ≈ Á≈ Úȉ ˛Õ √π«͇’ «Úæ⁄ Ó‘≈ÂÓ≈ ÏπæË Á∂ «√˪ª Á≈ √ø◊ë‘
˛ ‹Ø Í≥‹ «È’≈¬∂ (√ø◊둪) ”Â∂ ¡Ë≈« ˛Õ Á»√∂ ¡«ÌËøÓ «Í‡’ «Úæ⁄ Ú∂Áª«Â’ «√˪ª Á∆ ⁄⁄≈ ’∆Â∆ ◊¬∆ ˛Õ
Â∆√≈ «ÚÈÔ «Í‡’ ÏπæË Óæ·ª Á∂ √ø◊·È ¡Â∂ ¡ÈπÙ≈√È Á≈ Úȉ ’Á≈ ˛Õ
ÏπæË √≈«‘ «Úæ⁄ Í≈Ò∆ ¡Â∂ √ø√«¥Â Ì≈Ù≈ «Úæ⁄ ‘Ø Ú∆ Ï‘π √≈≈ √≈«‘ «ÓÒÁ≈ ˛Õ Í≈Ò∆ Ì≈Ù≈ Á∂ «ÓÒ∂ Í≥«È¡ª
«Úæ⁄ Ô»È≈È∆ ≈‹≈ «ÓÒøÁ ¡Â∂ ÏπæË «Ì’Ù» È≈◊√∂È Á∆ Ú≈Â≈Ò≈Í ˛, «¬√ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ÁΔÍ ÚøÙ ¡Â∂ Ó‘≈ ÚøÙ ’
«Úæ⁄ Ú∆ «¬«Â‘≈«√’ Úȉ ˛ ‹Ø Óπæ÷ ÂΩ ”Â∂ Òø’≈ È≈Ò √Ïø«Ë ˛ Í «¬√ È≈Ò Ì≈ Á∂ «¬«Â‘≈√ ”Â∂ ÍÃ’≈Ù
ÍÀ∫Á≈ ˛Õ ⁄øÁ ◊πÍ ÓΩ«¡≈ Á∂ √ÏøË «Úæ⁄ Ï‘π √≈∂ ÂæÊ «¬È∑ª ÏπæË ◊Ãøʪ ÂØ∫ ÍÃ≈Í ‘ج∂ ‘ÈÕ ÏπæË √≈«‘ √ø√«¥Â
Ì≈Ù≈ «Úæ⁄ Ú∆ «ÓÒÁ≈ ˛ ‹Ø ‘∆ÈÔ≈È ¡Â∂ Ó‘≈Ô≈È √øÍÃÁ≈«¬¡ª È≈Ò √Ïø«Ë ˛Õ Ó‘≈ Ú√», Ò«Ò «Ú√Â≈,
ÏπæË ⁄«Â, Óø‹» ÙÃ∆ Ó»Ò’ÒÍ ¡≈«Á √ø√«¥Â Á∂ ¡ø◊ ‘ÈÕ
(◊) ‹ÀÈ √≈«‘Â- Íπ≈‰∂ Ì≈ Á∂ «¬«Â‘≈√ Á∂ ¡«Ë¡ÀÈ «Úæ⁄ ‹ÀÈ √≈«‘ Á≈ Ú∆ Ó‘æÂÚÍ»È √Ê≈È ˛Õ ‹ÀÈ √≈«‘Â
«¬√ Ò¬∆ Ú∆ Ó‘æÂÚÍ»È ˛, «’™«’ «¬√ «Úæ⁄ √≈˘ «¬«Â‘≈√ Á∂ ’πfi ¡«‹‘∂ Íæ÷ª Á∆ ‹≈‰’≈∆ Ú∆ «ÓÒÁ∆ ˛
‹Ø ÚÀ«Á’ ¡Â∂ ÏπæË √≈«‘ «Úæ⁄ ÍÃ≈Í ȑƒ ˛Õ ¬∆. Í»Ú EÚƒ ¡Â∂ FÚƒ ÙÂ≈ÏÁ∆ «Úæ⁄ «Ò÷∂ ◊¬∂ ‹ÀÈ ◊Ãøʪ «Úæ⁄
’ÒÍ √»Â, ¡⁄≈«¡≈◊ √»Â ¡Â∂ ÌæÁÏ≈‘» ⁄«æÂ Ó‘æÂÚÍ»È ‘ÈÕ ‹ÀÈ ◊Ãøʪ Á∆ «ÚÙ∂ÙÂ≈ «¬‘ ˛ «’ «¬È∑ª

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 9