Page 294 - DPOL101_POLITICAL_THEORY_PUNJABI

«¬’≈¬∆ñAD: √Ú‹È’ «‘æ ¡Â∂ ÒØ’ÂøÂ

AD.C √≈ ¡ßÙ (Summary) È؇

J √Ú‹È’ «‘æ √Ó±«‘’ ±Í È≈Ò ‹ÈÂ≈ Á∂ «‘æ ˘ ’«‘ √’Á∂ ‘ªÕ «¬√ Á∆ Ë≈È≈ ÒØ’ È∆Â∆, Íz‹≈ÂßÂ,
√’≈ Á∂ √Ú±Í, ≈‹È∆Â∆, È∆Â∆◊ ϫ‘√, ‹È’«Ò¡≈‰, √’≈∆ «ÈÔØ‹È, «È¡≈ Á∂ Ò¬∆ ˜±∆
˛Õ

J «¶’È: ÒØ’ÂßÂ ÒØ’ª Á≈, ÒØ’ª Á∂ Ò¬∆ ¡Â∂ ÒØ’ª Áπ¡≈≈ Ù≈√È ˛Õ
J ¡≈Ëπ«È’ ÒØ’ÂßÂ “ÍzÂ∆«ÈË∆ ÒØ’ÂßÂ” ˛Õ ‹Á«’ ◊z∆’ ≈‹ª «Úæ⁄ ÒØ’ÂßÂ Á∆ Ùπ»¡≈ ¡Â∂ «Ú’≈√
≈‹ Á∂ ’ßÓª «Úæ⁄ È≈◊«’ª Á∆ ÍzÂæ÷ «‘æ√∂Á≈∆ Á∂ È≈Ò ‹Ø«Û¡≈ ‹ªÁ≈ ˛ ‹Á«’ ¡≈Ëπ«È’ ≈Ù‡ ≈‹ª
Á∆ Ùπ»¡≈ È∂ ÍzÂæ÷ ÒØ’ÂßÂ ˘ ¡√ß◊ ω≈ «ÁæÂ≈Õ
J ÒØ’ÂßÂ Á≈ Ú«ÙÙ‡ Ú◊∆ «√˪ √’≈ Á∂ ’ßÓª «Úæ⁄ ‹ÈÂ≈ Á∆ «‘æ√∂Á≈∆ ˘ «Í¡≈ Á∆ Ș È≈Ò
Á∂÷Á≈ ˛ ¡Â∂ «¬√ ˘ √∆«Ó ’È≈ ⁄≈‘πßÁ≈ ˛Õ
J ÒØ’ÂßÂ Á∂ Ú«ÙÙ‡ «√˪ Á∂ ÁØ Í«‘Ò± ‘È-ÍË≈ª«Âz’ Íæ÷ ¡Â∂ Ú«ÙÙ‡ Ú◊∆ Íæ÷, «¬æÊ∂ Ú«ÙÙ‡
Ú◊∆ Íæ÷ «ÚÙ∂ÙÂ≈ ¡Â∂ ¡◊Ú≈¬∆ ”Â∂ ˜Ø «ÁßÁ∂ ‘È, ¿πµÊ∂ ÍË≈ª«Âz’ Íæ÷ Ú«ÙÙ‡ Ú◊ Á∆ Ï‘πÒÂ≈
¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á∂ √Ú‹È’ ‘؉ «Úæ⁄ ˛Õ

J Ú«ÙÙ‡ Ú◊ Á≈ «√˪ ÒØ’ÂßÂ ˘ Óπæ÷ ÂΩ ”Â∂ «¬’ ’≈‹ Íz‰≈Ò∆ Á∂ ±Í «Úæ⁄ Á∂÷Á≈ ˛: ÎÀ√Ò∂ ÒÀ‰
Á≈ Â∆’≈ ¡Â∂ √’≈ ˘ ¸‰È ¡Â∂ Ù≈√È ’È Á≈ ¡«Ë’≈ Á∂‰ Ú≈Ò∆ Íz‰≈Ò∆Õ

J ÒØ’ÂßÂ Á∂ Ï‘πÒÚ≈Á∆ «√˪ Á∂ ¡Èπ√≈, «Ú¡’Â∆ Á∆ ≈‹È∆Â∆ «Úæ⁄ «‘æ√∂Á≈∆ Ï‘π «˜¡≈Á≈
Ó‘æÂÚͱÈ È‘∆∫ ˛, «’™«’ √Ó≈«‹’ «‘æ √Ó»‘ «Ú¡’Â∆ Á∆ «‘æ√∂Á≈∆ Á∆¡ª √≈∆¡ª ’Ó∆¡ª ˘ ͱ≈
’ «ÁøÁ∂ ‘È ¡Â∂ ÒØ’ÂßÂ ˘ Ú∆ ’≈«¬Ó æ÷‰ «Úæ⁄ √ÎÒ ‘Ø ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ
J «‘æ√∂Á≈ ÒØ’ÂßÂ Á≈ «Ú’≈√ ÒØ’ÂßÂ Á∂ Ú«ÙÙ‡ Ú◊∆ ¡Â∂ Ï‘πÒÚ≈Á∆ «√˪ª Á∂ «ÚπæË ÍzÂ∆«’«¡≈
Á∂ ÈÂ∆‹∂ Ú‹Ø∫ ‘Ø«¬¡≈Õ
J Ò∂«ÈÈ ¡Â∂ √‡≈«ÒÈ Áπ¡≈≈ «Ú’«√ ӘÁ± Ú◊ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ ±Í «Úæ⁄ ÒØ’ÂßÂ Á∆ Ë≈È≈
¡Â∂ ±√ Â∂ ‘Ø ͱÏ∆ Ô±Í∆ Á∂Ùª «Úæ⁄ ‹È Íz‹≈ÂßÂª Á∆ √Ê≈ÍÈ≈ È∂ Ó≈’√ Á∆ ÓΩ«Ò’ Ë≈È≈ «Úæ⁄
’≈Î∆ Í«ÚÂÈ ’ «ÁæÂ≈Õ
J √ß÷∂Í «Úæ⁄, Íæ¤Ó∆ Á∂Ùª «Úæ⁄ ÒØ’ÂßÂ Á∆ Ó≈’√Ú≈Á∆ Ë≈È≈ Á≈ «Ú’≈√ Ò∂«ÈÈ Á∆ Ó˜Á± Ú◊ Á∆
Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ ¿πÒ‡ ‘Ø«¬¡≈Õ «¬√ Á≈ Óßȉ≈ √∆ «’ Ô±Í Á∂ «Ú’«√ ͱߋ∆Ú≈Á∆ ≈‹ª «Úæ⁄ √Ó≈‹Ú≈Á∆
Í«ÚÂÈ Ïπ‹»¡≈ ÍË≈ª«Âz’ √ß√Ê≈Úª Á∂ Ó≈«Ë¡Ó È≈Ò Íz≈Í ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ

AD.D ÙÏÁ’ØÙ (Keywords)

A. √Ó±‘ (Group): Ï‘π √≈∆¡ª ⁄∆˜ª Á≈ √Ó±‘, ≈Ù∆, fiπß‚Õ
B. ÍzÂΔ«ÈËΔ (Representative): ÍëÂÌ≈, ÍzÂ∆Ó±Â∆, «’√∂ ÚæÒØ∫ ’ج∆ ’ßÓ ’ÈÒ¬∆ «ÈÔπ’Â
«Ú¡’Â∆Õ

AD.E ¡«Ì¡≈√ ÍzÙÈ (Review Questions)

A. √Ú‹È’ «‘æ ÂØ∫ Âπ√∆∫ ’∆ √ÓfiÁ∂ ‘Ø?
B. ÒØ’ÂßÂ Á∂ Ï‘πÒÚ≈Á∆ «√˪ Á∆ «Ú¡≈«÷¡≈ ’ØÕ
C. ÒØ’ÂßÂ Á∂ Ó≈’√Ú≈Á∆ «√˪ Á∆ «Ú¡≈«÷¡≈ ’ØÕ
D. Ú«ÙÙ‡ Ú◊ ÒØ’ÂßÂ Á∆¡ª «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª Á≈ ¿πÒ∂÷ ’ØÕ
E. «‘æ√∂Á≈ ÒØ’ÂßÂ Á∆¡ª √Óæ«√¡≈Úª Á≈ Úȉ ’ØÕ

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 287