Page 290 - DPOL101_POLITICAL_THEORY_PUNJABI

«¬’≈¬∆ñAD: √Ú‹È’ «‘æ ¡Â∂ ÒØ’ÂøÂ

F. ‹È-ÒØ’ÂßÂ ͱߋ∆Ú≈Á∆ ÒØ’ÂßÂ ¡Â∂ √≈ÓÚ≈Á «Úæ⁄ √ß√«¥«Â’ ’≈Ò ˛Õ Ú◊ Á∆ √Ó≈ÍÂ∆ ¡Â∂ È؇
√Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ Á∂ Ï≈¡Á √≈ÓÚ≈Á Á≈ ⁄‰ Ùπ± ‘ØÚ∂◊≈Õ «¬‘ «¬’ ¡«‹‘≈ √Ó≈‹ ‘ØÚ∂◊≈ ‹Ø «Èæ‹∆
√ßÍÂ∆, ͱߋ∆, Ï≈˜≈ ¡Ê«ÚÚ√Ê≈ ¡Â∂ «Ó‘È Á∆ Úß‚ Á∆ ͱÈ √Ó≈ÍÂ∆ ”Â∂ ¡Ë≈« ‘ØÚ∂◊≈Õ «¬√ «Úæ⁄
√’≈ ¡Â∂ ≈‹È∆Â∆ Á≈ √Ê≈È ¡≈ÂÓ-«ÈÔÓÈ ÒÀ ÒÚ∂◊≈, √Ú‹È’ ’ßÓ √Ó±«‘’ ÍæË ”Â∂ ͱ∂ ‘؉◊∂Õ
ÍzÙ≈√«È’ ’ßÓ ⁄؉ ¡Â∂ ⁄æ’ ¡Èπ√≈ (election and rotation) ‘؉◊∂ ¡Â∂ √≈∂ √Ú‹È’ ÍzÙȪ ˘
‹È-√«‘ÓÂ∆ È≈Ò ‘æÒ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂◊≈Õ √≈ÓÚ≈Á Á∂ ¡Ë∆È ’∂ÚÒ ≈‹ Á≈ ‘∆ È‘∆∫ ÏÒ«’ Ù≈√È Á∂ ±Í
«Úæ⁄ ÒØ’ÂßÂ Á≈ Ú∆ ÷≈ÂÓ≈ ‘Ø ‹≈Ú∂◊≈Õ ÒØ’ÂßÂ ‹∆‰ Á∆ «¬’ ÙÀÒ∆ ω ‹≈Ú∂◊≈ ¡Â∂ «¬‘ ¡√Ò∆ ¡Ê
«Úæ⁄ √ÚÙ≈√È ‘ØÚ∂◊≈Õ

Ó˜Á± Ú◊ ÁΔ Â≈È≈Ù≈‘Δ «Úæ⁄ Ò∂«ÈÈ ¡Â∂ √‡≈«ÒÈ Áπ¡≈≈ ’ΔÂ∂ ◊¬∂ Í«ÚÂÈ (Change Made by
Lenin and Stalin in the Concept of Dictatorship of the Proletariat)

Ò∂«ÈÈ ¡Â∂ √‡≈«ÒÈ Áπ¡≈≈ «Ú’«√ ӘÁ± Ú◊ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ ±Í «Úæ⁄ ÒØ’ÂßÂ Á∆ Ë≈È≈ ¡Â∂ ±√ Â∂
‘Ø ͱÏ∆ Ô±Í∆ Á∂Ùª «Úæ⁄ ‹È ÍË≈ÂøÂ Á∆ √Ê≈ÍÈ≈ È∂ Ó≈’√ Á∆ ÓΩ«Ò’ Ë≈È≈ «Úæ⁄ ’≈Î∆ Í«ÚÂÈ ’
«ÁæÂ≈Õ Ò∂«ÈÈ È∂ Ó˜Á± Ú◊ Á∆ Â≈ȪÙ≈‘∆ ˘ Ó≈’√ Á∂ ≈‹ √ÏßË∆ «Ú⁄≈, √Ó≈‹Ú≈Á∆ ¥ªÂ∆ ¡Â∂ Ó˜Á±ª Á∆
«‹æ Ҭ∆ Ó‘æÂÚͱÈ Óß«È¡≈, Ízß± ¿π√ È∂ «¬√ Ë≈È≈ Á∆ ¡Òæ◊-¡Òæ◊ «Ú¡≈«÷¡≈ «ÁæÂ∆Õ AIAH «Úæ⁄ Ò∂«ÈÈ
È∂ Ó˜Á± Ú◊ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ˘ “Ïπ‹»¡≈ Ú◊ Á∂ «ÚπæË Ó˜Á±ª Áπ¡≈≈ «‘ß√≈ È≈Ò «‹æ«Â¡≈ «◊¡≈ Ù≈√È” Á∂
±Í «Úæ⁄ ÍzÌ≈«Ú ’∆Â≈-«¬’ ¡«‹‘≈ Ù≈√È ‹Ø «’√∂ ’≈˘È È≈Ò Ïæ«fi¡≈ È‘∆∫ ˛Õ AIAI «Úæ⁄ Ò∂«ÈÈ È∂ «‘ß√≈ Á∂
Âæ ”Â∂ ˜Ø È≈ Á∂ ’∂ √Ó≈‹Ú≈Á Á∂ ÍzÏßË’∆ ’ßÓª ”Â∂ «˜¡≈Á≈ ˜Ø «ÁæÂ≈Õ AIB@ «Úæ⁄ Ò∂«ÈÈ È∂ √ÍæÙ‡ ’∆Â≈ «’
Ó˜Á± Ú◊ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ È≈ ª √Ó±«‘’ Ú◊ Á∂ ±Í «Úæ⁄ ¡Â∂ È≈ ‘∆ Ó˜Á± Á∂ √ß◊·Èª Á∂ Ó≈«Ë¡Ó È≈Ò
√Ê≈«Í ‘Ø √’Á∆ ˛-«¬√ Ò¬Δ ÁÒ Á∂ ±Í «Úæ⁄ «¬’ ¡◊‰Δ (vanguard) ÁΔ ˜± ˛ ‹Ø Ó˜Á± Ú◊ ”Â∂
Ù≈√È ’∂◊≈Õ Ò∂«ÈÈ È∂ ÒØ’ÂßÂ Á∆ «Ú¡≈«÷¡≈ «ÂßÈ Ì≈◊ª «Úæ⁄ ’∆Â∆-ͱߋ∆Ú≈Á∆, √Ó≈‹Ú≈Á∆ ¡Â∂ √≈ÓÚ≈Á∆Õ
Ò∂«ÈÈ Á∂ ¡Èπ√≈, ÒØ’ÂßÂ √’≈ Á≈ «¬’ ±Í ˛Õ «¬’ Ú◊ Úß‚ √Ó≈‹ «Úæ⁄ √’≈ Â≈È≈Ù≈‘ ¡Â∂ ÍË≈ª«Âz’
ÁØÚ∂∫ ‘πßÁ∆¡ª ‘ÈÕ «¬‘ «¬’ Ú◊ Á∂ Ò¬∆ ÍË≈ª«Âz’ ‘πßÁ∆ ˛ ¡Â∂ Á±√∂ Á∂ Ò¬∆ Â≈È≈Ù≈‘Õ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂,
Ïπ‹»¡≈ ÒØ’ÂßÂ ͱø‹∆Ú≈Á∆ Á∂ Ò¬∆ ª ÒØ’ÂßÂ ˛ Ízß± Ó˜Á± Ú◊ Ò¬∆ Â≈È≈Ù≈‘∆Õ «¬‘ ÿæ‡ «◊‰Â∆ Ò¬∆
ÒØ’ÂßÂ ˛Õ «¬‘ ’∂ÚÒ √ßÍÂ∆Ù≈Ò∆ Ú◊ Á≈ ÒØ’ÂßÂ ˛ ‹Ø ¡≈͉∆ √ßÍÂ∆ Á∂ ˜Ø ”Â∂ ≈‹È∆«Â’ √ß√Ê≈Úª ˘
Ú∆ ¡≈͉∆ Á∂÷-∂÷ «Úæ⁄ æ÷Á≈ ˛ ¡Â∂ ‘Ø √ß√Ê≈Úª ˘ Ú∆ «¬√ Â∑ª È≈Ò ÓØÛ ÒÀ∫Á≈ ˛ «’ ¿π‘ ’∂ÚÒ «¬’ Ú◊
Á∂ «‘ª Á∆ ‘∆ æ«÷¡≈ ’∂, «’™«’ «¬‘ Ó˜Á± Ú◊ Á∂ «‘ª Á∆ æ«÷¡≈ È‘∆∫ ’Á≈ ¡Â∂ «¬√ ˘ √Ó≈Í ’’∂
«¬’ ÈÚ∂∫ ≈‹ ¡Â∂ ≈‹È∆«Â’ √ß√Ê≈Úª Á∂ «ÈÓ≈‰ Á∆ ˜± ˛ ‹Ø Ó˜Á± Ú◊ Á∂ «‘ª Á∂ ¡Èπ±Í ‘ØÚ∂Õ
√Ó≈‹Ú≈Á∆ ÒØ’ÂßÂ Á∂ √ÏßË «Úæ⁄ Ò∂«ÈÈ È∂ √Ú∆’≈ ’∆Â≈ «’ Ú◊ ≈‹ ‘؉ Á∂ ’≈È “Ó˜Á± Ú◊ Á∆
Â≈È≈Ù≈‘∆” Ú∆ «¬’ Ú◊ Á≈ Ù≈√È ‘ØÚ∂◊≈ ¡Â∂ «¬√ Á∆ Íz«’Â∆ Ú∆ ÚË∂∂ «◊‰Â∆ Ú◊ ¡≈͉∂ «‘æ Ò≈◊± ’È
Á∂ Ò¬∆ ¡≈͉∆ ˜Ø-‹ÏÁ√Â∆ Á∆¡ª √ß√Ê≈Úª Á≈ «ÈÓ≈‰ ’∂◊≈Õ √ßÍÂ∆Ù≈Ò∆ Ú◊ ”Â∂ «‹æ «¬’ ¶Ó≈ ÔπæË ˛
‹Ø ’∂ÚÒ «ÁzÛ «ÚÙÚ≈√ ¡Â∂ «‘ß√≈ Á∂ ÍzÔØ◊ È≈Ò ‘∆ «‹æ«Â¡≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ ͱߋ∆Ú≈Á ¡Â∂ √≈ÓÚ≈Á Á∂ «Ú⁄’≈Ò∂
√ß’zªÂ∆ ’≈Ò «Úæ⁄ Ú◊ √ßÿÙ ⁄æÒÁ≈ ‘∂◊≈, «‹√ Á≈ ¿πÁ∂٠ͱߋ∆Ú≈Á∆ Ú◊ Á≈ √Î≈«¬¡≈ ‘ØÚ∂◊≈Õ «¬√ ’≈Ò
«Úæ⁄ ≈‹ ¡«‹‘≈ ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ ‹Ø Ó˜Á± Ú◊ Á∂ Ò¬∆ ª ÍË≈ª«Âz’ ‘ØÚ∂◊≈ Ízß± ͱߋ∆ÍÂ∆ Ú◊ Ò¬∆
Â≈È≈Ù≈‘∆Õ Ó˜Á± Ú◊ Á≈ ≈‹ Ú∆ Ú◊ ≈‹ ˛ Ízß± «¬‘ ¡«‹‘≈ ≈‹ ˛ «‹æÊ∂ Ó˜Á±ª Á≈ Ï‘πÓ √ßÍÂ∆Ù≈Ò∆
ÿæ‡ «◊‰Â∆ ͱߋ∆ÍÂ∆ Ú◊ ˘ √Ó≈Í ’È≈ ⁄≈‘πßÁ≈ ˛Õ ¡≈«÷ «Úæ⁄ «¬‘ ≈‹‘∆‰ ¡Â∂ Ú◊‘∆‰ ÿæ‡ «◊‰Â∆
Íø±‹∆ÍÂ∆ Ú◊ ˘ √Ó≈Í ’È≈ ⁄≈‘ßπÁ≈ ˛Õ
Ó˜Á± Ú◊ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ ÁØ ¿πÁ∂Ù ‘È: ’zªÂ∆ Á∆ √πæ«÷¡≈ ’È≈ ¡Â∂ «¬’ ÈÚ∆∫ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈«‹’, ¡≈«Ê’
«ÚÚ√Ê≈ Á∆ √Ê≈ÍÈ≈ ’È≈Õ Ò∂«ÈÈ Á∂ ¡Èπ√≈, «¬‘ ’ßÓ √≈ÓÚ≈Á∆ ÁÒ Áπ¡≈≈ ͱ≈ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂◊≈ ‹Ø Ó˜Á±
Ú◊ Ò¬∆ ¡◊z‰∆ (vanguard) ¡Â∂ «ÈÁ∂Ù’ Á≈ ’ßÓ ’∂◊≈Õ Ò∂«ÈÈ Á∂ ¡Èπ√≈ Ó˜Á± Ú◊ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆
‘ΩÒ∆-‘ΩÒ∆ “√≈ÓÚ≈Á∆ ÁÒ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆” «Úæ⁄ ÏÁÒ ◊¬∆Õ «¬√ Á∂ ¡Èπ√≈ √Ó≈‹Ú≈Á ÂØ∫ √≈ÓÚ≈Á «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ
√≈ÓÚ≈Á∆ ÁÒ Áπ¡≈≈ «Ò¡ªÁ≈ ‹≈Ú∂◊≈ ‹Ø È≈ ’∂ÚÒ ÙØÙ’ Ú◊ Á≈ ÷≈ÂÓ≈ ’∂◊≈ ÏÒ«’ Ó˜Á± Ú◊ ¡Â∂ ͱ∂
√Ó≈‹ ˘ ¡ÈπÙ≈√È «Úæ⁄ æ÷∂◊≈Õ

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 283