Page 50 - DPOL101_POLITICAL_THEORY_PUNJABI

«¬’≈¬∆ñB: Ù’ÂΔ ¡Â∂ √æÂ≈

ª «¬√ Á≈ ¡Ê «¬‘ ˛ «’ ¿π‘ Ù’Â∆ ‹ª √ß√Ê≈ ’∂ÚÒ Ù’Â∆ √ßÍÈ ˛, √æÂ≈ √ßÍÈ È‘∆∫Õ ‹∂’ Ù’Â∆ ÒØ’ª Á∆ È؇
«ÚÚ∂’Ôπ’ ’√Ω‡∆ ”Â∂ ͱ∆ È‘∆∫ ¿πÂÁ∆ ª ¿π√ ˘ √æÂ≈ Á≈ È≈Ó È‘∆∫ «ÁæÂ≈ ‹≈ √’Á≈Õ «¬√ Á≈ Ì≈Ú «¬‘ ˛ «’
√Óª ‘∆ «¬’ ¡«‹‘≈ ◊π‰ ˛ ‹Ø Ù’Â∆ ˘ √æÂ≈ «Úæ⁄ ÂÏÁ∆Ò ’Á≈ ˛Õ
E. √Óª «ÚÙ≈Ò √Ó≈«‹’ √ÚΔ’≈Â≈ ”Â∂ ¡Ë≈«Â:- «’√∂ «ÚÚ√Ê≈ Á≈ √Óª ’πfi «¬’ «ÚÙ∂Ù «Ú¡’Â∆¡ª Á∆ √«‘ÓÂ∆
”Â∂ È‘∆∫, ÚÈ «ÚÙ≈Ò √Ó≈«‹’ √«‘ÓÂ∆ ”Â∂ «ÈÌ ‘πßÁ∆ ˛Õ «¬‘ «ÚÙ≈Ò √Ú∆’≈Â≈ «’√∂ Ï≈‘∆ ÁÏ≈¡ ‹ª
ÍzÌ≈Ú Á∂ ’≈È È‘∆∫ ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆, ÚÈ «¬√ Á≈ ¡Ë≈ √Ïß«Ë ÒØ’ª Á∆ «ÚÚ∂’Ù∆ÒÂ≈ ¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á∂ ¡≈͉∂
«ÚÙÚ≈√ ‹ª «Ú⁄≈ ‘؉∂ ⁄≈‘∆Á∂ ‘ÈÕ
«¬√ Íz’≈ √Óª ’πfi «ÚÙ∂Ù ÒØ’ª ‹ª ’∂ÚÒ ¡≈͉∂ ÒØ’ª ”Â∂ «ÈÌ È‘∆∫ ’Á≈, ÚÈ «ÚÙ≈Ò √Ó≈«‹’ √Ú∆’≈Â≈
”Â∂ ¡Ë≈« ‘πßÁ∆ ˛Õ
√Ó∂∫ Á∆ Ë≈È≈ Ó±Ò ÂΩ ”Â∂ ¿π√ ÔØ◊Â≈ ”Â∂ ¡Ë≈« ‘À, «‹√ ÔØ◊Â≈ È≈Ò ÒØ’ª Á∆ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ√Ê≈ Á∂ ⁄ß◊∂
‘؉ Á∂ ÍzÂ∆ «ÚÙÚ≈√ ’Ú≈«¬¡≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ √Ó∂∫ Á Ë≈È≈ Óπæ÷ ÂΩ “Â∂ «ÚÙ≈Ò √Ó≈«‹’ √Ú∆’≈Â≈ ”Â∂ ¡Ë≈«Â
˛ ¡Â∂ √Óª ¿π‘ ◊π‰ ˛ ‹Ø Ù’Â∆ ˘ √æÂ≈ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ’Á≈ ‘ÀÕ «’√∂ «ÚÚ√Ê≈ Á≈ √Óª «¬√ ◊æÒ ”Â∂ «ÈÌ
’Á≈ ‘À «’ ¿π√ Á∆ ’≈‹-Íz‰≈Ò∆ ¡Â∂ ±Í √øÏÃË ÒØ’ª Á∂ ÓπæÒª ¡Â∂ «ÚÙÚ≈√ª Á∂ ¡Èπ’±Ò ‘؉∂ ⁄≈‘∆Á∂ ‘ÈÕ «¬√
√ÏßË «Úæ⁄ ÍzØ. «ÒÍ√∂‡ «Ò÷Á∂ ‘È «’ ““√Ó±‘ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ√Ê≈ ˘ ‹≈«¬˜ ‹ª È‹≈«¬˜ «¬√ ¡≈Ë≈ ”Â∂ √ÓfiÁ∂
‘È «’ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ√Ê≈ Á∂ ÓπæÒª Á≈ ¿πÈ∑ª Á∂ ¡≈͉∂ ÓπæÒª È≈Ò √≈Óß‹√¬∂ ˛ ‹ª È‘∆∫Õ””
B.C.A ÍzÌ≈Ú (Influence)

ÍzÌ≈Ú Á≈ Ó‘æÂÚ
≈Ï‡ ‚‘Ò Á∂ ¡Èπ√≈, ≈‹È∆«Â’ «ÚÙÒ∂Ù‰ «Úæ⁄ Ù’Â∆ ¡Â∂ ÍzÌ≈Ú ’∂∫Á∆ «Ú⁄≈Ë≈≈Úª ‘È È≈ ’∂ÚÒ
«’«¡≈ÂÓ’ ≈‹È∆«Â’ ÚÈ √Ë≈È √Ó≈«‹’ ‹∆ÚÈ «Úæ⁄ ÍzÌ≈Ú Ï‘π «˜¡≈Á≈ Ó‘æÂÚͱÈ Âæ ˛Õ «ÚÚ‘≈«’
‹∆ÚÈ Á≈ «¬’ ÂæÊ «¬‘ ˛ «’ ÓÈπæ÷ Á∆ √ß√«¥«Â’ Íz◊Â∆ Á∂ È≈Ò-È≈Ò Ù’Â∆ Á∆ ÂπÒÈ≈ «Úæ⁄ ÍzÌ≈Ú Á≈ Ó‘æÂÚ
Ò◊≈Â≈ ÚæËÁ≈ ‹≈ «‘≈ ˛Õ «¬‘ ’«‘‰≈ ·∆’ È‘∆∫ ‘ØÚ∂◊≈ «’ ¡æ‹ Á∆ √Ì ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ÒØ’«ÍzÔÂ≈ Ù≈√È-
«ÚÚ√Ê≈ ÒØ’ÂßÂ Á≈ æÊ Âª ÍzÌ≈Ú Á∂ ÿØÛ ‘∆ «÷æ⁄Á∂ ‘ÈÕ ¡ßÂ≈Ù‡∆ ≈‹È∆Â∆ Á∂ ÷∂Â «Úæ⁄ Ú∆ ÍzÌ≈Ú Á∆
̱«Ó’≈ Ò◊≈Â≈ ÚæËÁ∆ ‹≈ ‘∆ ˛Õ ‘∂’ «Ú¡’Â∆, «¬’æ·, √Ó±‘ ‹ª √ß√Ê≈ ¡≈͉≈ ÍzÌ≈Ú ÚË≈™‰ «Úæ⁄ Òæ◊∆
«‘ßÁ∆ ˛Õ √≈∂ ¡≈͉∂ ÍzÌ≈Ú ÚË≈¿π‰ Á∂ Ò¬∆ ÔÂÈÙ∆Ò «‘ßÁ∂ ‘ÈÕ √≈∂ «¬‘ ‹≈ȉ≈ ⁄≈‘πßÁ∂ ‘È «’ Á±√∂ Á∆
ÂπÒÈ≈ «Úæ⁄ ¿πÈ∑ª Á≈ ÍzÌ≈Ú «’ßÈ≈ ˛, ’Ω‰ √Ì ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ÍzÌ≈ÚÙ≈Ò∆ ˛, ¿π‘ ¡≈͉∂ ÍzÌ≈Ú ˘ ’ÁØ∫ ¡Â∂ «’Ú∂∫
ÚË≈ √’Á∂ ‘È ¡≈«ÁÕ
≈‹È∆«Â’ È∂Â≈Úª ¡Â∂ ¿πÓ∆ÁÚ≈ª ¡≈«Á Á∂ Ò¬∆ ª ÍzÌ≈Ú ‹∆ÚÈ ÓÈ Á≈ ÍzÙÈ ˛Õ ÷πÁ ¡≈͉∂ ¡Â∂ «ÚØË∆¡ª
Á∂ ÍzÌ≈Ú Á≈ ·∆’-·∆’ ÓπÒª’‰ È≈ ’ √’‰ ”Â∂ ≈‹È∆«Â’ È∂Â≈Úª Á∂ ≈‹È∆«Â’ ‹∆ÚÈ Á∆ «¬Â«ÙΔ ‘Ø ‹ªÁ∆
‘ÀÕ ÍzÌ≈Ú Á≈ ¡≈’ÒÈ «¬’ √Óæ«√¡≈ ˛ ¡Â∂ ≈‹È∆«Â’ «Ú«◊¡≈È «Úæ⁄ ÍzÌ≈Ú Á≈ ÓπÒª’‰ ’È Ò¬∆ ‘π‰ Âæ’
«’√∂ √Óπ«⁄ ¿πÍ≈◊Ó, «√˪ ‹ª «Ú⁄≈ÏßË Á≈ «Ú’≈√ È‘∆∫ ‘Ø √«’¡≈ ˛Õ

ÍzÌ≈Ú : ¡Ê ¡Â∂ «Ú¡≈«÷¡≈

ÍzÌ≈Ú Á∂ ¡Ê Á∂ √ÏßË «Úæ⁄ ≈‹Ú∂Â≈ «¬’Óæ ȑ∆∫ ˛Õ Úæ÷-Úæ÷ «Ú¡’Â∆¡ª, ◊π懪, «¬’æ·ª, √ß√Ê≈Úª ¡Â∂ ≈‹ª
«Úæ⁄ Ù≈«ÓÒ ¡ßÂ √ÏßË ˘ ÍzÌ≈Ú Á∆ √ß«ÿ¡≈ «ÁæÂ∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ ≈Ï‡ ¬∂. ‚‘Ò Á∂ ¡Èπ√≈, ““Úæ÷-Úæ÷ ’Â≈Úª
Á∂ ÓæË «Ú¡≈Í’ √ÏßË ‘Δ ÍzÌ≈Ú ˛ «‹√ «Úæ⁄ «¬’ ’Â≈ Á±√∂ ’Â≈Úª ˘ ¡«‹‘≈ ’πfi ’È Á∂ Ò¬Δ Íz∂« ’Á≈ ˛
«‹Ú∂∫ ¿π‘ Í«‘Òª È‘Δ∫ ’Á∂ √ÈÕ”” Ï⁄≈Ù Á∆ √Ë≈‰Â≈ ˛ «’ ’ج∆ «Ú¡’Â∆ «’√∂ Ú«ÙÙ‡ ÷∂Â «Úæ⁄ ¿π√ ‘æÁ
Âæ’ Á±√∂ ”Â∂ ÍzÌ≈Ú æ÷Á≈ ˛ «’ ¿π‘ «Ú¡’Â∆ ÍzÂæ÷ ‹ª ¡ÍzÂæ÷ „ß◊ È≈Ò, «ÏȪ «’√∂ ¿π◊z ±Í ÂØ∫ Úªfi≈ ’È
Á∆ ËÓ’∆ Á∂Ú∂, ¿π√ ˘ ¡≈͉≈ ’ßÓ ‹ª ’ßÓ ’È Á≈ „ß◊ ÏÁÒ‰ Á∂ Ò¬∆ Әϱ ’ Á∂Ú∂Õ Ò≈√Ú∂Ò È∂ Ú∆ ÍzÌ≈Ú
Á∆ «¬√ Â∑ª È≈Ò «Ú¡≈«÷¡≈ ’∆Â∆ ˛Õ «¬√ «ÚÚ∂⁄È≈ Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ ÍzÌ≈Ú ¿π‘ √ÓæÊ≈ ˛ «‹√ Á∂ Ó≈«Ë¡Ó ÂØ∫
«ÏȪ Ù’Â∆ Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ’∆Â∂ Á±√«¡ª Á∂ «ÚÚ‘≈ ˘ ÏÁ«Ò¡≈ ‹≈ √’∂Õ «¬‘ √≈«¡ª Á∂ ÓøȉÔØ◊ «Ú⁄≈ ˛
«’ ÍzÌ≈Ú «Úæ⁄ Ù’Â∆ «¬√Â∂Ó≈Ò ¡Â∂ ÷≈ÂÓ∂ Á∆¡ª Íz«ÚÂ∆¡ª È‘∆∫ ‘πßÁ∆¡ª ‘ÈÕ

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 43