Page 89 - DPOL101_POLITICAL_THEORY_PUNJABI

≈‹È∆«Â’ «√˪Â

È؇ «Úæ⁄ ˛Õ ¡Ê≈ ≈‹ Á≈ ’≈‹ ÷∂Â ’∂ÚÒ √Ó≈‹ Á∆ ÁπÙÓ‰ª ÂØ∫ æ«÷¡≈ ’È≈, ¡øÁÒ≈ √øÿÙ, ´æ‡Ó≈ ÂØ∫
Ï⁄≈¡ ’È Âæ’ ‘∆ √∆«Ó ˛Õ
√Í∂∫√ È∂ “ÔØ◊ÂÓ ÁΔ «‹æ” Á∂ «√˪ ˘ ¡≈«Ê’ ÷∂Â «Úæ⁄ Ú∆ Ò≈◊± ’∆Â≈Õ ¿π‘ ’«‘ßÁ≈ ˛ «’ ¿πÁÔØ◊ ¡Â∂
ÚÍ≈ √πÂßÂ ÍzÂ∆√ÍÁ≈ Á∂ «√˪ ”Â∂ ⁄æÒ‰∂ ⁄≈‘∆Á∂ ‘ÈÕ ≈‹ ˘ ¿πÈ∑ª Á∂ Íz«’«Â’ «Ú’≈√ «Úæ⁄ Á÷Ò¡ßÁ≈˜∆
’È Á≈ ¡«Ë’≈ È‘∆∫ ˛Õ «Ú¡’Â∆ √ßÍÂ∆ Á∆ Íz≈ÍÂ∆ ¡Â∂ √ÚÔ ¡≈«Ê’ √ß√Ê≈Úª Á∂ «Ú’≈√ «Úæ⁄ ≈‹ Á∂
«ÈÔßÂ‰ ‹ª Á÷Ò¡ßÁ≈˜∆ Á≈ ¿π√ È∂ «ÚØË ’∆Â≈Õ ¿π‘ ≈‹ ˘ ‘∂· «Ò÷∂ «ÂßÈ ’ßÓ Á∂‰ Á∂ Íæ÷ «Úæ⁄ ˛-
(i) «ÚÁ∂Ù∆ ÁπÙÓ‰ª ÂØ∫ æ«÷¡≈ ’È≈Õ
(ii) ¡ßÁÒ∆ ÙªÂ∆ ¡Â∂ «ÚÚ√Ê≈ √Ê≈«Í ’È≈,

(iii) ‹≈«¬˜ √ÓfiΩ«Â¡ª ˘ Ò≈◊± ’È≈Õ
B@Úƒ √Á∆ «Úæ⁄ Ú∆ ’πfi È’≈≈ÂÓ’ ¿πÁ≈Ú≈Á∆ ÍÀÁ≈ ‘ج∂ ‘È, «‹È∑ª È∂ ’«Ò¡≈‰’≈∆ ≈‹ª Á∂ ’øÓª ˘ ÚË∂∂
√∆«Ó ’ Á∂‰ Á∆ Ú’≈Ò ’∆Â∆ ˛Õ
√Ú-ÓπÒª’‰ (Self Assessment)

‘∂· «Ò÷∂ ’ÊȪ «Úæ⁄Ø∫ √æ⁄/fi±· Áæ√Ø-
(State whether the following statements are True/False):

G. ≈‹ Á∆ ¿πÂÍÂ∆ ˘ ÒÀ ’∂ Íπ≈‰∂ √Ó∂∫ ÂØ∫ ‘∆ «ÚÚ≈Á ˛Õ
H. “‡π ‡z∆‡≈¬∆‹∂‹ ¡≈È ◊ÚÈÓÀ∫‡” Íπ√Â’ ‹≈È Ò≈’ È∂ «Ò÷∆Õ
I. Ï∂ÈÊÓ È∂ ≈‹ ¡Â∂ ’≈˘È Á∆ «Ú¡≈«÷¡≈ Ú∆ ¿πÍÔØ◊Â≈ Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ ’∆Â∆ ˛Õ

C.B √≈ ¡øÙ (Summary)

J «‘ßÁ∆ «Úæ⁄ ≈‹ Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ’¬∆ ¡ʪ «Úæ⁄ ‘πßÁ≈ ˛Õ Îzª√, «Ïz‡∂È, √ßÔπ’ ≈‹ ¡Ó∆’≈, ⁄∆È, Ì≈Â
¡≈«Á ≈‹ ’‘∂ ‹ªÁ∂ ‘È Í È≈Ò ‘∆ «È¿±Ô≈’, ’ÀÒ∂ÎØÈ∆¡≈ ¡≈«Á ‹Ø ÍzªÂ √ßÔπ’ ≈‹ ¡Ó∆’≈ Á∂
¡Ë∆È ‘È, ¿π‘ Ú∆ ≈‹ ’‘≈™Á∂ ‘ÈÕ
J √Ó≈‹Ú≈Á∆¡ª Á∂ «Ú⁄≈ «Úæ⁄ ≈‹ Á≈ ¡Ë≈ Ú◊ «ÚÚ√Ê≈ ‘∆ ˛, «’™«’ √Ó≈‹ «Úæ⁄ ’¬∆ Ú◊ ‘È
¡Â∂ «¬È∑ª Ú◊ª Á∂ «‘æª «Úæ⁄ «ÚØË «‘ßÁ≈ ˛ ¡Â∂ ≈‹ ’∂ÚÒ ¿π√ Ú◊ Á∂ «‘æª Á≈ √≈ËÈ ’Á≈
‘À, «‹√ Á∂ ‘æʪ «Úæ⁄ Ù’Â∆ ‘ØÚ∂Õ
J ‹Ø ÒØ’ ≈‹ ˘ «¬’ Ú◊ √ß◊·È ÓßÈÁ∂ ‘È, ¿π‘ Ú∆ «¬æÊ∂ «ÈË≈« ’Á∂ ‘È «’ ≈‹ «Úæ⁄ «¬’
¡«‹‘≈ Ù’Â∆Ù≈Ò∆ Ú◊ «‘ßÁ≈ ˛ ‹Ø ‘Ø Ú◊ Á≈ ÙØÙ‰ ’Á≈ ˛ ¡Â∂ ¿πÈ∑ª ˘ ¡≈͉∂ «‘æ Á∂ Ò¬∆
ÍzÔπ’ ’Á≈ ˛Õ
J ‹Ø ÒØ’ «’√∂ «¬’ ‘∆ ÍzÁ∂Ù «Úæ⁄ «¬’æ·∂ «‘ßÁ∂ ‘È, ‘ΩÒ∆-‘ΩÒ∆ ¿πÈ∑ª «Úæ⁄ «ÈøÂ √ÏßË ÚËÁ≈ ‹ªÁ≈ ‘À
¡Â∂ ¿π‘ ÷πÁ ˘ «¬’ √Ófi‰ Òæ◊Á∂ ‘ÈÕ ≈Ù‡∆ ¬∂’Â≈ Á∆ ¡Èπ̱Â∆ Ò¬∆ Ìπ◊Ø«Ò’ ¬∂’Â≈ ˜±∆ ‘πßÁ∆
˛Õ

J ÓÙ∆È∆ Ôπæ◊ Á∂ ’≈‰ «ÚÙ≈Ò ÍÀÓ≈È∂ ”Â∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ Ùπ± ‘Ø «◊¡≈ ÈÚ∂∫ Ï≈˜≈ «Úæ⁄ «¬√ Ó≈Ò ˘ Ú∂⁄‰
¡Â∂ ÓπÈ≈Î≈ ’Ó≈¿π‰ Á∂ Ò¬∆ ¿πÂÍ≈Á’ª È∂ ¡≈͉∂ ¡«Ë’≈ª Á∆ Óß◊ ’∆Â∆Õ

J ¿πÁÔØ«◊’ ’zªÂ∆ Á∂ √Ó∂∫ «Úæ⁄ √«ÓæÊ È∂ ÂæÂ’≈Ò∆È ˜±ª Á∆ ͱÂ∆ Á∂ Ò¬∆ «Ú¡’Â∆ Á∂ ¡≈«Ê’
÷∂Â «Úæ⁄ ≈‹ Á∆ Á÷Ò¡ßÁ≈‹∆ Á≈ «ÚØË ’∆Â≈Õ
J ÓÈπæ÷ª È∂ ¡≈Í√ «Úæ⁄ «ÓÒ ’∂ Íz«’«Â’ √«ÊÂ∆ ˘ ÷ÂÓ ’È Ò¬∆ √ÓfiΩÂ≈ ’∆Â≈Õ «¬√ √ÓfiΩÂ∂ Á∂
ÈÂ∆‹∂ Ú‹Ø∫ È≈◊«’ √Ó≈‹ ¡Â∂ ≈‹ Á≈ «ÈÓ≈‰ ‘Ø«¬¡≈Õ
J Íz«’Â∆ «Úæ⁄ Úæ÷-Úæ÷ Íz≈‰∆ «‹¿»∫Á∂ «‘‰ Á∂ √≈ËȪ Á≈ ¿πÍÔØ◊ ’È≈ ⁄≈‘ßπÁ∂ ‘È ¡Â∂ ¿πÈ∑ª «Úæ⁄

82 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY