Page 114 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI

«¬’≈¬∆ñC: √Ó≈‹Ù≈√Â Á∆¡ª Ùπ»¡≈Â∆ Ë≈È≈Úª

Í≈Ò‰≈ ¡Ω÷≈ ‘Ø «◊¡≈ ª ¿π‘ «Íø‚ ¤æ‚ ’∂ ¡≈͉≈ Í∂‡ Í≈Ò‰ √ÏßË∆ Úæ‚∆ √ß«÷¡≈ «Úæ⁄ Ù«‘ «Úæ⁄ ‹≈ È؇
’∂ Ú√‰ Òæ◊∂ ¡Â∂ Ù«‘ª Á∂ «Ú’≈√ «Úæ⁄ ÔØ◊Á≈È «ÁæÂ≈Õ
(÷) «Íø‚ª Á∂ ¿πÁÔØ◊ Á≈ ‘≈√ (Decline of Village industries)-«Íß‚ª Á∂ ¿πÁÔØ◊ Á≈ ÍÂÈ ¡ß◊∂˜ª Á∂
¡≈¿π‰ Á∂ Ï≈¡Á Â∂˜ ◊Â∆ È≈Ò Ùπ± ‘Ø«¬¡≈Õ ÓÀÈ∂⁄∂√‡ ¡Â∂ ¶’≈Ù≈«¬ ¡Â∂ ‘Ø Ù«‘ª Á∂ Úæ‚∂ ÍÀÓ≈È∂
Á∂ ¿πÁÔØ◊ Á∂ √≈‘Ó‰∂ «Íø‚ Á∂ ¤Ø‡∂ ¿πÁÔØ◊ª «Úæ⁄ Òæ◊∂ Ó˜Á± ‹ª ’≈∆◊ Ï∂’≈ ‘Ø ◊¬∂ ¡Â∂ ÈΩ’∆ Á∆
ÂÒ≈Ù «Úæ⁄ Ù«‘ «Úæ⁄ ‹≈ Ú√∂∂Õ
(◊) ÷∂ª Á≈ ¤Ø‡≈ ¡Â∂ Úø‚ ‘؉≈ (Sub-division and fragmentation of holdings)-«Íø‚ Í∂∫‚» ¿πÁÔØ◊
Á∂ ‘≈√, ¿πÂ≈«Ë’≈ Á∂ «ÈÔÓ, √øÔπ’ ͫÚ≈ Á∂ ‡π應 ¡Â∂ «Ú¡’Â∆Ú≈Á∆ Á∂ ’≈È ‘∂’ «Ú¡’Â∆
¡≈͉∂ «‘æ√∂ Á∆ ˜Ó∆È Á≈ Í«‘Ò≈ ¡«Ë’≈ ⁄≈‘π‰ Òæ◊≈, «‹√ È≈Ò Úæ‚∂-Úæ‚∂ ÷∂ Úø‚ ’∂ ¤Ø‡∂ ‘∆ È‘ƒ
ÏÒ«’ Úø‚∂ Ú∆ ◊¬∂, «¬æÊØ∫ Âæ’ «’ ¿π‘ ÷∂Â∆ Á∂ Ú∆ ÔØ◊ È≈ ‘∂ ¡Â∂ Ï‘π √≈∂ Í«Ú≈ª Ò¬∆ ؘ∆-؇∆
Á≈ ÍÃÏøË ’È≈ ¡Ω÷≈ ‘Ø «◊¡≈Õ ÎÒÂ: ¡È∂’ª Í«Ú≈ «Í≥‚ ¤æ‚ ’∂ Ù«‘ª ÚæÒ ¡≈¬∂Õ
B. Ï≈¡Á Ú≈Ò∂ Á∂Ùª «Úæ⁄ (In western countries)-
(’) ÷∂Â∆ ’Ò≈ «Úæ⁄ ¿πµÈÂ∆ (Improved art of agriculture)- È◊ Á∂ «Ú’≈√ «Úæ⁄ Í∂∫‚» ’≈’ª Á≈ √Ú»Í
Ï≈¡Á Ú≈Ò∂ Á∂Ùª «Úæ⁄ Ì≈ ÚÙ ÂØ∫ «ÏÒ’πÒ ¡Òæ◊ ˛, ¿πÊØ∫ Á≈ √Ú»Í «√‘ÂÓøÁ ¡Â∂ Ò≈Ì’≈∆ ˛Õ
«Ú«◊¡≈È Á∆ ¿πµÈÂ∆ Á∂ È≈Ò ‘∆ ¿πÈ∑ª Á∂Ùª «Úæ⁄ ÷∂Â∆ ’Ò≈ «Úæ⁄ ¥ªÂ∆’≈∆ ÍÃ◊Â∆ ‘ج∆, «‹√ ’≈È
÷∂Â∆ ¿πÂÍ≈ÁÈ «Úæ⁄ «¬æ¤≈ Á∂ ¡Èπ√≈ ¿πµÈÂ∆ ‘Ø ◊¬∆ ¡Â∂ ‘π‰ «˜¡≈Á≈ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ÒØ’ «Í≥‚ ¤æ‚ ’∂
Ù«‘ «Úæ⁄ ¡≈ ’∂ Úæ√ √’Á∂ √ÈÕ Ù«‘ Á∂ «Ú’≈√ «Úæ⁄ «¬√ Á≈ Ó‘æÂÚÍ»È ÔØ◊Á≈È «‘≈Õ
(÷) ÷∂Â∆ «Úæ⁄ ÓÙ∆Ȫ Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò (Use of machines in agriculture)- ÷∂Â∆ Á∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ ˘ ÚË≈¿π‰
«Úæ⁄ √Ì ÂØ∫ Ó‘æÂÚÍ»È ÔØ◊Á≈È ÓÙ∆Ȫ Á≈ √∆Õ ÷∂Â∆ √ÏøË∆ √≈∂ ’øÓª «Úæ⁄ ÓÙ∆Ȫ Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ÚæËÁ≈
«◊¡≈Õ «¬√ Á∂ ÎÒ√»Í «¬’ Í≈√∂ √Ó∂∫ Á∆ Ïæ⁄ ‘ج∆ ¡Â∂ Á»√∂ Í≈√∂ ÷∂Â∆ ÂØ∫ ¤πæ‡∆ «ÓÒ ◊¬∆ ¡Â∂ ¿π‘
Ù«‘ «Úæ⁄ ‹≈ ’∂ ‘Ø ’øÓª «Úæ⁄ Òæ◊ ◊¬∂Õ
(◊) ⁄æ’ÏøÁ∆ ¡Â∂ Úæ‚∂ ÍÀÓ≈È∂ ”Â∂ ÷∂Â∆ (Consolidation of holding and large scale farming)- ÷∂Â∆ Á∂
¿πÂÍ≈ÁÈ «Úæ⁄ ˛≈È∆‹È’ ¿πµÈÂ∆ ’∂ÚÒ ÓÙ∆Ȫ Á∂ «¬√Â∂Ó≈Ò ‘∆ È‘ƒ, ÏÒ«’ ⁄æ’ÏøÁ∆, √’≈∆ ¡Â∂
Úæ‚∂ ÍÀÓ≈È∂ ”Â∂ ÷∂Â∆ ’≈È ‘ج∆Õ Úæ‚∂ ÍÀÓ≈È∂ «Úæ⁄ ÷∂Â∆ Á∂ ’≈È Ú∆ ‘ج∆ ¡Â∂ «¬√ ÂØ∫ Úæ‚∂-Úæ‚∂ ‡À’‡
¡≈«Á Á≈ ¿πÍÔØ◊ Ú∆ ¡≈√≈È ‘Ø «◊¡≈ ¡Â∂ ÊØÛ∂ «Ú¡’Â∆¡ª Á∆ ˜±ª ‘؉ Òæ◊∆¡ªÕ
«¬È∑ª √≈«¡ª ’≈’ª È∂ «ÓÒ ’∂ ‘∆ Ù«‘ª Á∂ «Ú’≈√ «Úæ⁄ ‘æÊ Ú‡≈«¬¡≈ ¡Â∂ «¬È∑ª ˘ ͱÈ ÂΩ ”Â∂ ’È «Úæ⁄
√‘≈«¬’ «√æË ‘ج∂Õ
Í∂∫‚± ¡Â∂ Ù«‘∆ ‹∆ÚÈ Á∆ ÂπÒÈ≈ (Comparision of Rural and Urban Life)

C.E Ù«‘∆ ‹∆ÚÈ (Urban Life)

“Ù«‘” ÙÏÁ ¡ß◊∂˜∆ ÙÏÁ Urban Á≈ «‘ßÁ∆ ±ÍªÂ ˛Õ Ù«‘ ÙÏÁ “Ù«‘” È≈Ò Ï«‰¡≈ ˛ «‹√ Á≈ ¡Ê ‘πßÁ≈
˛-Ù«‘ È≈Ò √Ïß«ËÂÕ Ù«‘ Á∆ ͱ‰ «Ú¡≈«÷¡≈ ¡√ßÌÚ Âª È‘∆∫ ˛ Í ’«·È ˜± ˛Õ «¬√ Á≈ ’≈‰ «¬‘ ˛
«’ «Íø‚ ¡Â∂ Ù«‘ Á∂ «Úæ⁄ √ÍæÙ‡ ¡ßÂ ∂÷≈ «÷æ⁄‰≈ √ßÌÚ È‘∆∫ ˛Õ È≈Ò ‘∆ Ù«‘ ¡Â∂ «Íø‚ Á∆¡ª «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª
«ÈøÂ ¡ßÂ:√Ïß«Ë ‘ÈÕ √ß÷∂Í «Úæ⁄, Ù«‘ ¿π‘ √Ê≈È ˛ «‹æÊ∂ ÒØ’ ÷∂Â∆ Á∂ «¬Ò≈Ú≈ ’¬∆ ’≈ØÏ≈ª «Úæ⁄ Ú∆ πæfi∂
‘؉◊∂Õ Ù«‘ «ÚÁÚ≈Ȫ È∂ Ù«‘ª Á∆¡ª Úæ÷-Úæ÷ «Ú¡≈«÷¡≈ ’∆Â∆ ˛ Í «˜¡≈Á≈Â √Ó≈‹Ù≈√Â∆¡ª È∂ √Ú∆’≈
’∆Â≈ ˛ «’ ’≈ØÏ≈, Ú≈Â≈Ú‰, ‹È√ß«÷¡≈, ◊Â∆Ù∆ÒÂ≈ ¡ßÂ:«’«¡≈, «ÚÌ∂Á∆’È ¡Â∂ ’«·È≈¬∆¡ª Ù«‘
Á∆¡ª Óπæ÷ «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª ‘È ¡Â∂ ‘æÒ ±Í «Úæ⁄ «’‘≈ ‹≈ √’Á≈ ˛ «’ Ù«‘ ¿π‘ √ÓπÁ≈«¬ ˛ «‹æÊ∂ ¡≈«Ê’, √Ó≈«‹’
¡Â∂ Ë≈«Ó’ ’«·È≈¬∆¡ª, ‹È√ß«÷¡≈ Á≈ «˜¡≈Á≈ ÿ‰ÂÚ, ’ø‡ØÒ Á∂ ¿πÍ⁄≈’ √≈ËÈ, «Á÷≈Ú≈, «Ú¡’Â∆◊Â
ÍzÂ∆√ÍÃË≈, √ßÿÙ ¡Â∂ «ÚÌ∂Á∆’È ¡≈«Á ◊π‰ «ÚÙ∂Ù ±Í «Úæ⁄ Í≈¬∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ
A. ‹È√ß«÷¡≈ Á≈ ¡Ë≈-Í∂∫‚± ÒØ’ª «Úæ⁄ «’√≈È, Ó‹Á± ¡Â∂ ’≈∆◊ ‘πßÁ∂ ‘ÈÕ «¬‘∆ ±Í √≈˘ √ß√≈ Á∂ √≈∂ Í∂∫‚±
÷∂Âª «Úæ⁄ «ÓÒ∂◊≈Õ «¬æÊ∂ √ßͱÈ ‹ÈÂ≈ Á≈ «¬æ’Ø «‹‘≈ ‹∆ÚÈ ‘πßÁ≈ ˛Õ «Íø‚ª Á∆ ‹È√ß«÷¡≈ Á≈ ÿ‰ÂÚ «˜¡≈Á≈

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 107