Page 157 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI

√Ó≈‹Ù≈√Â Á∂ Óπæ÷ ÂæÂ

È؇ √«Ê ’È ¡Â∂ ¿π√ ˘ √«Ê æ÷‰ Á∆ ’ج∆ È≈ ’ج∆ «ÚÚ√’≈ ‘∂’ √Ó≈‹ «Úæ⁄ Í≈¬∆ ‹ªÁ∆ ‘ÀÕ «¬√∂ ˘ “«Ú¡≈‘”
’«‘ßÁ∂ ‘ÈÕ «Ú¡≈‘ ‘∂’ √Ó≈‹ Á∆ √ß√«¥Â∆ Á≈ «¬’ ˜±∆ ¡ß◊ ‘πßÁ≈ ‘À, ⁄≈‘∂ ¿π‘ √Ó≈‹ ¡≈«ÁÓ √Ó≈‹ ‘ØÚ∂ ‹ª
√æ«Ì¡≈ √Ó≈‹, «’™«’ «¬‘ ¿π‘ √≈ËÈ ˛ «‹√ Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ √Ó≈‹ Á∆ Ùπ±¡≈Â∆ «¬’≈¬∆-“Í«Ú≈”-Á∆ √Ê≈ÍÈ≈
‘πßÁ∆ ˛Õ «Ú¡≈‘ Á∂ √ÏßË «Úæ⁄ ¡Â∂ ’πfi ‹≈ȉ ÂØ∫ ÍπÚ «¬√ Á∂ ¡Ê ˘ √Ófi‰≈ ¡«Â ˜±∆ ˛Õ

D.A «Ú¡≈‘ Á≈ ¡Ê ¡Â∂ Íz∆Ì≈Ù≈ (Meaning and Definition of Marriage)

«Ú¡≈‘ √Ó≈‹ ÚæÒØ∫ Ó≈ÈÂ≈ Íz≈Í Â∆’∂ È≈Ò «¬√Â∆ ÍπÙ Á∆ √∆«’ √Ïø˪ √ÏßË∆ ˜±ª Á∆ ͱÂ∆ ’È, ¿π√
˘ «¬’ «ÈÙ«⁄ „ß◊ È≈Ò ’߇ØÒ ’È ¡Â∂ Ïæ«⁄¡ª ˘ ‹ÈÓ Á∂‰ ¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á≈ Í≈Ò‰ ÍØÙ‰ ’È Á∆ «ÚÚ√Ê≈
˛Õ Á±√∂ ÙÏÁª «Úæ⁄ «Ú¡≈‘ ¿π‘ √ß√Ê≈ ˛ «‹√ È≈Ò «¬√Â∆ ¡Â∂ ÍπÙ Á≈ √∆«’ √ÏßË √Ó≈‹ È≈Ò Óßȉ ÔØ◊
Â∆«’¡ª È≈Ò «ÚÚ√«Ê ‘πßÁ≈ ˛ ¡Â∂ Í«Ú≈ ˘ Ú√≈¿π‰ ¡Â∂ Ïæ«⁄¡ª ˘ ‹ÈÓ Á∂‰ ¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á≈ Í≈Ò‰ ÍØÙ‰
’È Á≈ ¿πÁ∂٠ͱ≈ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ¡√Ò «Úæ⁄ «Ú¡≈‘ Í«Ú≈ ˘ √Ê≈¬∆ ±Í Á∂‰ Ú≈Ò∆ Óπæ÷ √ß√Ê≈ ˛Õ
Ùz∆ ÏØ◊≈‚√ (Bogardus) È∂ Ú∆ «Ú¡≈‘ Á∆ Íz∆Ì≈Ù≈ ’Á∂ ‘ج∂ «Ò«÷¡≈ ˛, ““«Ú¡≈‘ «¬√Â∆¡ª ¡Â∂ ÍπÙª ˘
Í«Ú≈«’ ‹∆ÚÈ «Úæ⁄ ÍzÚ∂Ù ’≈¿π‰ Ú≈Ò∆ √ß√Ê≈ ˛Õ””
Ùz∆ Ú∂√‡Ó≈’ (Westermarck) Á∂ ÙÏÁª «Úæ⁄, ““«Ú¡≈‘ «¬’ ‹ª «˜¡≈Á≈ ÍπÙª Á≈, «¬’ ‹ª «˜¡≈Á≈ «¬√Â∆¡ª
Á∂ È≈Ò ‘؉ Ú≈Ò≈ ¿π‘ √ÏßË ˛ «‹√ ˘ ÍzÊ≈ ‹ª ’≈˘È √Ú∆’≈ ’Á≈ ˛ ¡Â∂ «‹√ «Úæ⁄ «Ú¡≈‘ ’È Ú≈Ò∂ «Ú¡’Â∆¡ª
«Úæ⁄ ¡Â∂ ¿πÈ∑ª ÂØ∫ ÍÀÁ≈Ú≈ √πÌ≈«Ú Ïæ«⁄¡ª Á∂ «Úæ⁄ «¬’ Á±√∂ Á∂ ÍzÂ∆ ‘؉ Ú≈Ò∂ ¡«Ë’≈∆¡ª ¡Â∂ ’ÂæÚª Á≈
√Ó≈Ú∂Ù ‘πßÁ≈ ‘ÀÕ””
¿πÍØ’Â Úȉ Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛ «’ «Ú¡≈‘ √Ó≈‹ È≈Ò Ó≈ÈÂ≈ Íz≈Í «’√∂ ÍzÊ≈ ‹ª «ÈÔÓ Á∂ ¡Èπ√≈
ÁØ ‹ª «˜¡≈Á≈ «¬√Â∆ ÍπÙ Á∂ √∆«’ √Ïß˪ ˘ Ò◊≈Â≈ ’È Á∆ ¿π‘ √ß√Ê≈ ˛ «‹√ Á≈ ¿πÁ∂Ù ÿ Ú√≈¿π‰≈ ¡Â∂
Ïæ«⁄¡ª Á∂ Í≈Ò‰ ÍØÙ‰ Á∂ Ò¬∆ «¬’ √Ê≈¬∆ ¡Ë≈ ÍzÁ≈È ’È≈ ‘ÀÕ

«Ú¡≈‘ Á∂ √Ë≈‰ ¿πÁ∂Ù (General Aims of Marriage)
«√ Úæ÷-Úæ÷ √Ó≈‹ª «Úæ⁄ «Ú¡≈‘ Á∂ Úæ÷-Úæ÷ ¿πÁ∂Ù ‘πßÁ∂ ‘È, «Î Ú∆ «Ú¡≈‘ Á∂ ’πfi ¡«‹‘∂ √«¡ª Á∂ Óßȉ ÔØ◊
¿πÁ∂Ùª Á≈ Úȉ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛ ‹Ø «√Î √≈∂ √Ó≈‹ª «Úæ⁄ Ï≈Ï ±Í È≈Ò Í≈¬∂ ‹ªÁ∂ ‘È :
A. √∆«’ «¬æ¤≈Úª Á∆ ͱÂ∆-Ìπæ÷ Á∂ Ï≈¡Á ÓÈπæ÷ Á∆ «¬’ Óπæ÷ ˜± √∆«’ «¬¤≈Úª Á∆ ͱÂ∆ ‘πßÁ∆ ˛Õ √≈∂ √Ó≈‹ª
«Úæ⁄ «¬È∑ª «¬æ¤≈Úª Á∆ ͱÂ∆ «Ú¡≈‘ Á≈ «¬’ Ó‘æÂÚͱÈ ¿πÁ∂Ù ‘πßÁ≈ ˛Õ ÓÈπæ÷ Á∆¡ª «¬È∑ª «¬¤≈Úª Á∆ ͱÂ∆
«Ú¡≈‘ È≈ ’È ”Â∂ Ú∆ ‘Ø √’Á∆ ˛, Ízß± ‹∂’ √Ó≈‹ «Úæ⁄ ¡«‹‘≈ ’È «ÁæÂ≈ ‹≈Ú∂ ª ¿π√ √Ó≈‹ «Úæ⁄ √∆«’
«ÚÌ⁄≈ ¡Â∂ ¡ÈÀ«Â’Â≈ Á∆ ’ج∆ ‘æÁ È‘∆∫ ‘∂◊∆Õ ¡«‹‘∆ √«ÊÂ∆ ÂØ∫ Ï⁄‰ Á∂ Ò¬∆ ‘∆ ‘∂’ √Ó≈‹ «Úæ⁄ Óßȉ
ÔØ◊ Â∆’∂ È≈Ò ¡Â∂ «Ú¡≈‘ È≈Ò ÓÈπæ÷ Á∆¡ª √∆«’ «¬¤≈Úª Á∆ ͱÂ∆ ’È Á≈ ÔÂÈ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ
B. √øÂ≈È Á∆ ÍÀÁ≈«¬Ù ¡Â∂ Ïæ«⁄¡ª Á≈ Í≈Ò‰ ÍØÙ‰- «√Î √≈∂ √Ó≈‹ª «Úæ⁄ √ßÂ≈È Á∆ ÍÀÁ≈«¬Ù Ú∆ «Ú¡≈‘ Á≈
«¬’ Óπæ÷ ¿πÁ∂Ù Óß«È¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ÓÈπæ÷ ¡≈͉∂ Ïæ«⁄¡ª «Úæ⁄ ¡≈͉∆¡ª «¬æ¤≈Úª ˘ ÚËÁ∂ ÎπæÒÁ∂ Á∂÷‰≈ ⁄≈‘πßÁ≈
˛, È≈Ò ‘∆ ÚßÙ Á∆ «ÈßÂÂ≈ Ú∆ √ßÂ≈È Á∆ ÍÀÁ≈«¬Ù È≈Ò ‘∆ ω∆ «‘ √’Á∆ ˛Õ «Ú¡≈‘ È≈Ò ‘∆ √ßÂ≈Ȫ Á∆
ÍÀÁ≈«¬Ù √ßÌÚ ˛Õ ‹Á «’ «ÏȪ «Ú¡≈‘ ’∆Â∂ Ú∆ √ßÂ≈È ÍÀÁ≈ ‘Ø √’Á∆ ˛ Ízß± ’ج∆ Ú∆ √Ó≈‹ ¡«‹‘∆¡ª √ßÂ≈Ȫ
˘ √Ú∆’≈ È‘∆∫ ’Á≈Õ √ßÂ≈È Á∆ ÍÀÁ≈«¬Ù Á∂ Ï≈¡Á «¬’ ÈÚ∆∫ √Óæ«√¡≈ «¬‘ ÍÀÁ≈ ‘πßÁ∆ ˛ «’ ¿πÈ∑ª Ï∂√‘≈≈
Ïæ«⁄¡ª Á≈ Í≈Ò‰ ÍØÙ‰ «’Ú∂∫ ‘ØÚ∂Õ «¬√ ’≈È √ßÂ≈È Á∆ ÍÀÁ≈«¬Ù Á∂ Ï≈¡Á Ïæ«⁄¡ª Á∂ Í≈Ò‰ ÍØÙ‰ Á∂ Ò¬∆ «¬’
ÿ, «ÈÚ≈√ ‹ª ◊z«‘√Ê∆ Á∆ ˜± ‘πßÁ∆ ˛Õ «Ú¡≈‘ Á∆ ¿πÂÍÂ∆ «¬√ ˜± Á∆ ͱÂ∆ Á∂ Ò¬∆ Ú∆ ‘ج∆ ˛Õ
C. ‘Ø √Ó≈«‹’ ¡Â∂ ¡≈«Ê’ ¿πÁ∂Ù-ÓÈπæ÷ ’∂ÚÒ ÔΩÈ √ÏßË∆ «¬æ¤≈Úª Á∆ ͱÂ∆ Á∂ Ò¬∆ ‘∆ «‹¿»∫Á≈ È‘∆∫ «‘ßÁ≈,
¿π√ Á∆ ‘Ø ’¬∆ √Ó≈«‹’ ¡Â∂ ¡≈«Ê’ ˜±ª Ú∆ ‘πßÁ∆¡ª ‘È «‹È∑ª Á∂ Ò¬∆ ¿π√ Á∂ «’√∂ È≈ «’√∂ Â∑ª Á∂
√ß◊·È Á∆ ˜± ‘πßÁ∆ ‘ÀÕ «¬√ √ß◊·È Á≈ «¬’ Í«‘Ò≈ ¡Ë≈ Í«Ú≈ ‘πßÁ≈ ˛, ‹Ø «Ú¡≈‘ Á∂ È≈Ò ‘∆ Ï√≈«¬¡≈
‹ªÁ≈ ˛Õ Á±√∂ ÙÏÁª «Úæ⁄ «Ú¡≈‘ Á≈ «¬’ √Ó≈‹∆’È ¿π∂Á∂Ù «¬‘ ˛ «’ «¬√ ÚæÒØ∫ √Ó≈‹ ¡Â∂ √ß√«¥Â∆ ÁØȪ
Á∆ ‘Ø∫Á ˘ ω≈¬∂ æ÷‰≈ √ßÌÚ ‘πßÁ≈ ‘∂Õ «¬√∂ Â∑ª ’πfi √Ó≈‹ª «Úæ⁄ ¡≈«Ê’ √«‘ÔØ◊ Ú∆ «Ú¡≈‘ Á≈ ¿πÁ∂Ù ‘πßÁ≈
˛Õ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ ’¬∆ ‹È-‹≈Â∆¡ª «Úæ⁄ «Ú¡≈‘ «¬√ Ò¬∆ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ‘∂ «’ ÍÂÈ∆ ¡≈ ’∂ ÷∂Â∆ Á∂ ’ßÓ
«Úæ⁄ ‘æÊ Úß‚≈Ú∂◊∆Õ

150 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY