Page 158 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI

«¬’≈¬∆ñD: √Ó≈«‹’ √ß√Ê≈Úª

D.B «Ú¡≈‘ Á∂ Ì∂Á ‹ª Íz’≈ (Types or Kinds of Marriage) È؇

«Ú¡≈‘ Á∂ ÁØ Óπæ÷ Ì∂Á ‹ª Íz’≈ ‘πßÁ∂ ‘È-(A) «¬’-«Ú¡≈‘ (Monogamy) ¡Â∂ (B) Ï‘π-«Ú¡≈‘ (Polygamy)Õ
Ï‘π-«Ú¡≈‘ Á∂ «ÂßÈ Ì∂Á ’∆Â∂ ‹≈ √’Á∂ ‘È-(¡) Ï‘πÍÂ∆-«Ú¡≈‘ (Polyandry), (Ï) Ï‘πÍÂÈ∆-«Ú¡≈‘ (Polygyny)
¡Â∂ (√) √Ó±‘-«Ú¡≈‘ (Group Marriage)Õ «¬È∑ª √≈«¡ª Á≈ Ú∂Ú≈ ‘∂· «Ò÷∂ ¡Èπ√≈ ‘À :

(¡) «¬’ «Ú¡≈‘ (Monogamy)
«¬’ «Ú¡≈‘ ¿π√ «Ú¡≈‘ ˘ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛ «‹√ «Úæ⁄ «¬’ «¬√Â∆ ‹ª ÍπÙ ’∂ÚÒ «¬’ ÍπÙ ‹ª «¬√Â∆ È≈Ò ‘∆
«Ú¡≈‘ ’Á≈ ˛ ¡Â∂ ’ج∆ Ú∆ ¡≈͉∂ Í«‘Ò∂ ‹∆ÚÈ√≈Ê∆ Á∂ «‹¿»∫Á∂ «‘ßÁ∂ ‘ج∂ Á±√≈ «Ú¡≈‘ È‘∆∫ ’ √’Á≈ ˛Õ ’πfi
«ÚÁÚ≈Ȫ Á≈ «Ú⁄≈ ˛ «’ ¡√Ò «Úæ⁄ ¿π√ ˘ «Ú¡≈‘ ˘ «¬’ «Ú¡≈‘ ’«‘‰≈ ·∆’ ‘ØÚ∂◊≈ «‹√ «Úæ⁄ È≈ ’∂ÚÒ
«¬’ «Ú¡’Â∆ Á∆ «¬’ ‘∆ ÍÂÈ∆ ‹ª ÍÂ∆ ‘ØÚ∂, ÏÒ«’ «¬È∑ª «Úæ⁄ «’√∂ Á∆ ÓΩ ‘Ø ‹≈‰ ”Â∂ Á±√∂ Íæ÷ (Á‘≈‹± ‹ª
«ÚËÚ≈) «Ú¡≈‘ È≈ ’∂ Ízß± √Ë≈‰ ÂΩ ”Â∂ «¬’ ÍÂ∆ ‹ª ÍÂÈ∆ Á∂ ‹∆ÚÈ «‘ßÁ∂ ‘ج∂ «’√∂ Á±√∂ È≈Ò «Ú¡≈‘
È≈ ’È≈ ‘∆ «¬’ «Ú¡≈‘ Óß«È¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ

¿πÁ≈‘‰ «‹È∑ª √Ó≈‹ª «Úæ⁄ √Ë≈‰ ±Í «Úæ⁄ «¬√Â∆¡ª ¡Â∂ ÍπÙª Á≈ ¡ÈπÍ≈ Ï≈Ï
˛, ¿πµÊ∂ «√Î «¬’-«Ú¡≈‘ ÍzÊ≈ ‘∆ Í≈¬∆ ‹ªÁ∆ ‘ÀÕ

‹Á «’ «¬‘ ’ج∆ «ÈÙ«⁄ ‹ª ¡ß«ÂÓ «ÈÔÓ È‘∆∫ ˛Õ ¡√Ò «Úæ⁄ ¡≈Ëπ«È’ √Ó≈‹ª «Úæ⁄ «¬√ Â∑ª Á≈ «Ú¡≈‘
√Ú ÓȘ±∆ ÍzÂ∆Ó≈È Á∂ ±Í «Úæ⁄ ÍzÂ∆Ù·≈ ‘πßÁ≈ ‹≈ «‘≈ ˛Õ

(Ï) Ï‘π-«Ú¡≈‘ (Pologamy)
Ï‘π-«Ú¡≈‘ ‘∂· «Ò÷∂ ÁØ Â∑ª Á≈ ‘πßÁ≈ ˛ :
(i) Ï‘π-«Ú¡≈‘ (Polyandry)
Ï‘π-«Ú¡≈‘ ¿π‘ «Ú¡≈‘ ˛ «‹√ «Úæ⁄ «¬’ «¬√Â∆ Á∂ È≈Ò ÁØ ‹ª «˜¡≈Á≈ ÍπÙª Á≈ «Ú¡≈‘ ‘πßÁ≈ ˛Õ Á±√∂ ÙÏÁª
«Úæ⁄, «¬’ «¬√Â∆ Á∂ «¬’ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ÍÂ∆¡ª Á≈ ‘؉≈ Ï‘π ÍÂ∆-«Ú¡≈‘ ËØÂ’ ˛Õ Ì≈ «Úæ⁄ «¬√ Â∑ª Á∂
«Ú¡≈‘ Á≈ Íz⁄ÒÈ Ï‘π ÿæ‡ Á∂÷‰ ˘ «ÓÒÁ≈ ˛Õ ’πfi ‹È ‹≈Â∆ √Ó±‘ª «Úæ⁄ ‘∆ Ï‘πÍÂ∆-«Ú¡≈‘ Á≈ Íz⁄ÒÈ ˛Õ
’∂ÚÒ Á∂ «‡Ô≈È,
’π√πøÏ, ’؇≈, ’πßÓÒ, Ò‚≈Ú∆ Ï؇, È∆Ò«◊∆ ÍÏ Á∂ ‡Ø‚≈ ¡Â∂ Á∂‘≈Á±È «˜Ò∑∂ «Úæ⁄ ‹ΩÈ√≈-Ï≈Ú Á∆ ÷√
‹È‹≈Â∆ «Úæ⁄ «¬√ Â∑ª Á∂ «Ú¡≈‘ Á∂ ÁÙÈ ‘πßÁ∂ ‘ÈÕ
Ï‘π-«Ú¡≈‘ Á∆¡ª «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª-Ï‘πÍÂ∆-«Ú¡≈‘ Á∆¡ª Óπæ÷ «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª ‘∂· «Ò÷∆¡ª ‘È :
A. Ï‘πÍÂ∆-«Ú¡≈‘ «Úæ⁄ «¬’ «¬√Â∆ «¬’ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ÍÂ∆¡ª È≈Ò «Ú¡≈‘-√ÏßË √Ê≈«Í ’Á∆ ˛Õ
B. «¬‘ «¬’ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ÍÂ∆ ¡≈Í√ «Úæ⁄ Ì≈-Ì≈ Ú∆ ‘Ø √’Á∂ ‘È ¡Â∂ È‘∆∫ Ú∆ ‘Ø √’Á∂ ‘È ¡Â∂ ’Á∆-
’Á∆ Ì≈Úª Á∂ «¬Ò≈Ú≈ «¬’ ◊Ø Á∂ ‘Ø «Ú¡’Â∆ Ú∆ «ÓÒ ’∂ «¬√ Â∑ª Á≈ «Ú¡≈‘ ’ ÒÀ∫Á∂ ‘ÈÕ
C. «¬√Â∆ ”Â∂ ‘∂’ Ì≈ Á≈ ¡«Ë’≈ ‘πßÁ≈ ˛ Í Úæ‚∂ Ì≈ Á≈ ¡«Ë’≈ √Ì ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ Í≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈
˛Õ
D. Ó≈Âz√Â≈ÂÓ’ Í«Ú≈ª (Matriarchal families) «Úæ⁄ «¬√Â∆ ¡≈͉∂ ÍÂ∆¡ª Á∆ ÷πÁ ⁄؉ ’Á∆ ˛
¡Â∂ ‘∂’ ÍÂ∆ Á∂ ’ØÒ Ú≈∆-Ú≈∆ È≈Ò ’πfi √Ó∂∫ Á∂ Ò¬∆ «‘ßÁ∆ ˛ Í ‹ÁØ∫ ¿π‘ «¬’ ÍÂ∆ Á∂ È≈Ò «‘
‘∆ ˛ ª ¿π√ ÁΩ≈È ¿π√ ”Â∂ ‘Ø ÍÂ∆¡ª Á≈ ’ج∆ ¡«Ë’≈ È‘∆∫ ‘πßÁ≈Õ
E. «¬æÊ∂ «¬’ Í«Ú≈ «Úæ⁄ «¬’ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ «¬√Â∆¡ª ‘È ¿πµÊ∂ ‘∂’ Ì≈ ˘ ¡≈͉∂ √≈∂ Ì≈Úª Á∆¡ª
ÍÂÈ∆¡ª Á∂ È≈Ò √∆«’ √ÏßË √Ê≈«Í ’È Á∆ √πÂßÂÂ≈ ‘πßÁ∆ ˛Õ
F. √ßÂ≈Ȫ Á∆ ÍÀÁ≈«¬Ù Á∂ √ÏßË «Úæ⁄ Úæ‚∂ Ì≈ Á≈ ‹ª Í«‘Ò∂ ÍÂ∆ Á≈ Á±√∂ √≈∂ Ì≈Úª ‹ª ÍÂ∆¡ª Á∆
ÂπÒÈ≈ «Úæ⁄ «˜¡≈Á≈ ¡«Ë’≈ ‘πßÁ≈ ˛Õ

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 151