Page 197 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI

√Ó≈‹Ù≈√Â Á∂ Óπæ÷ ÂæÂ

È؇ √∆Ò∂ Á∂ ¡Èπ√≈, ““ÒØ’ÂøÂ∆ Ù≈ÙÈ ¿π‘ ˛ «‹√ «Úæ⁄ ‘∂’ «Ú¡’Â∆ Á≈ «‘æ√≈ ‘πøÁ≈ ‘ÀÕ””
¿πÍØ’Â Í«Ì≈Ù≈Úª ÂØ∫ √ÍæÙ· ˛ «’ ÒØ’ÂøÂ ≈‹ Á≈ ¿π‘ √»Í ˛ «‹√« Úæ⁄ ÍÃÌ»ÂÚ Ù’Â∆ ‹ÈÂ≈ «Úæ⁄ Úø‚∆
‘πøÁ∆ ˛ ¡Â∂ «¬√Á≈ ¿πÍÔØ◊ ¿π‘ ¡≈͉∆ «¬æ¤≈ Á∂ ¡Èπ√≈ √’≈ Á∆ ⁄؉ ’È ¡Â∂ ≈‹È∆«Â’ Ó≈Ó«Ò¡ª ”Â∂
¡≈͉≈ ¡ø«ÂÓ «ÈÔøÂ‰ æ÷‰ «Úæ⁄ ’Á∆ ˛Õ ÒØ’ÂøÂ ¡Â∂ Ù’Â∆ Á∂ √Ïø˪ ˘ ¡√ƒ ‘∂· «Ò÷∂ «ÏøÁ»¡ª È≈Ò
√ÍæÙ‡ ’ √’Á∂ ‘ª:
A. ÒØ’ÂøÂ «Úæ⁄ Ù’Â∆ ‹ÈÂ≈ «Úæ⁄ «È«‘ ‘πøÁ∆ ‘À, ¿π‘∆ Ó≈Ò’ ‘πøÁ∆ ˛Õ ⁄؉ª Á∂ ÁΩ≈È Ú؇ Á∂ ¡«Ë’≈
Áπ¡≈≈ ‹ÈÂ≈ ¡≈͉∂ ÍÃÂ∆«ÈË∆ ¸‰Á∆ ˛ ¡Â∂ ¡≈͉∆ Ù’Â∆ Á≈ ÍÃÔØ◊ «¬È∑ª ÍÃÂ∆«ÈË∆¡ª Á∂ Áπ¡≈≈ ‘∆
’Á∆ ˛Õ ‹ÈÂ≈ Áπ≈≈ ¸‰∂ ◊¬∂ ÍÃÂ∆«ÈË∆ ‘∆ ’≈˘È ω≈™Á∂ ‘È ¡∂ ¿πÈ∑ª ˘ Ò≈◊» ’Á∂ ‘ÈÕ ‹ÈÂ≈
‘∆ Ù’Â∆ Á≈ ÍÃÔØ◊ ’È Ú≈Ò∆ √’≈ ˘ «ÈÔπ’ ’ √’Á∆ ˛, ¿π√ ”Â∂ «ÈÔøÂ‰ æ÷Á∆ ˛ ¡Â∂ ¿π√
˘ √æÂ≈«Ú‘∆È Ú∆ ’ √’Á∆ ˛Õ Á»√∂ ÙÏÁª «Úæ⁄, ¡√ƒ «¬‘ √’Á∂ ‘ª «’ ÒØ’ÂøÂ «Úæ⁄ ÍÃÔØ◊’Â≈ Á∆
Ù’Â∆ Á≈ √Ø ‹ÈÂ≈ ‘πøÁ∆ ˛Õ
B. ÒØ’’øÂ «Úæ⁄ Ù’Â∆ Á∆ Úø‚ √≈∂ ÒØ’ª «Úæ⁄ √Ó≈È Ó≈Â≈ «Úæ⁄ ‘πøÁ∆ ˛ «’™«’ ÒØ’ÂøÂ «Úæ⁄ √≈∂ «Ú¡’Â∆
Ï≈Ï √Ófi∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ «’√∂ È≈Ò Ú∆ ËÓ, ‹ÈÓ, «Òø◊, ‹≈Â∆ ¡Â∂ √øÍæÂ∆ Á∂ ¡Ë≈æ ”Â∂ Ì∂Á È‘ƒ ’∆Â≈
‹ªÁ≈Õ ‘ÈÙ≈ «Ò÷Á∂ ‘È, ““ÒØ’ÂøÂ∆ √Ó≈‹ ¿π‘ ˛ «‹√ «Úæ⁄ √Ó≈ÈÂ≈ Á∂ «Ú⁄≈ Á∆ ÍÃÏÒÂ≈ ‘ØÚ∂ ¡Â∂
√Ó≈ÈÂ≈ Á≈ «√˪ ÍÃ⁄æ«Ò ‘ØÚ∂Õ”” ÒØ’ÂøÂ «Úæ⁄ √≈∂ ÒØ’ª ˘ ¡≈͉∆ ≈‹È∆«Â’ Ù’Â∆ Ì≈Ú ⁄؉
ÒÛÈ ¡Â∂ Ú؇ Á∂‰ Á∆ Ù’Â∆ Á≈ ÍÃÔØ◊ ’È Á≈ Ï≈Ï ¡«Ë’≈ ÍÃ≈Í ‘πøÁ≈ ˛Õ ◊∆Ï ¡Â∂ ¡Ó∆,
«√æ«÷¡Â ¡Â∂ ¡«√æ«÷¡Â, Í∂∫‚» ¡Â∂ Ù«‘∆ √≈«¡ª Á∂ Ú؇ Á≈ Ï≈Ï ÓπæÒ ‘؉ È≈Ò Ú∆ ¿πÈ∑¡≈ø √≈«¡ª
«Úæ⁄ ≈‹È∆«Â’ Ù’Â∆ Ï≈Ï »Í «Ú⁄æ Úø‚∆ ‘πøÁ∆ ˛Õ
C. ÒØ’ÂøÂ «Úæ⁄ Ù’Â∆ ¡Â∂ √æÂ≈ ‹È√«‘ÓÂ∆ ”Â∂ ¡Ë≈« ‘πøÁ∆ ˛Õ ‹ÈÂ≈ ¡≈͉∆ √«‘ÓÂ∆ ⁄؉ª Á∂ Áπ¡≈≈
«Ú¡’ ’Á∆ ˛Õ «‹√ √’≈ ˘ ‹ÈÂ≈ È‘ƒ ⁄≈‘πøÁ∆, ¿π√ ˘ ⁄؉ª «Úæ⁄ ‘≈ ’∂ √æÂ≈ ÂØ∫ ‘‡≈ «ÁøÁ∆ ˛Õ
D. ÒØ’ÂøÂ «Úæ⁄ Ù’Â∆ ˘ Ó≈ÈÂ≈ ÍÃ≈Í ’È Á∂ Ò¬∆ √Ó∂∫-√Ó∂∫ ”Â∂ ⁄؉ª Á≈ √‘≈≈ ÒÀ‰≈ ‘πøÁ≈ ˛ ¡Â∂ ⁄؉ª
Á∂ Áπ¡≈≈ ‘∆ Ù’Â∆ √æÂ≈ ◊둉 ’Á∆ ˛Õ
E. ÒØ’ÂøÂ «Úæ⁄ Ù’Â∆ Á≈ Áπ¿πÍÔØ◊ ‘؉ ”Â∂ ¥ªÂ∆ Á∆ √øÌ≈ÚÈ≈ «‘øÁ∆ ˛Õ
F. ÒØ’ÂøÂ «Úæ⁄ Ù’Â∆ Á≈ ÍÃÔØ◊ ‹È«‘ «Úæ⁄ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬√ «Úæ⁄ ÿ懫◊‰Â∆¡ª ¡Â∂ Ï‘π«◊‰Â∆ ÁØȪ
Á∂ «‘æª Á∆ æ«÷¡≈ ’È, «‘æª «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ’È ¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á∂ ’«Ò¡≈‰ Ò¬∆ √’≈ ¡≈͉∆ Ó≈ÈÂ≈
Ù’Â∆ Ì≈Ú √æÂ≈ Á≈ ÍÃÔØ◊ ’Á∆ ˛Õ
G. ÒØ’’øÂ «Úæ⁄ Ù≈√’ ¡≈͉∆ Ù’Â∆ Á≈ ÍÃÔØ◊ √ø«ÚË¡≈È Áπ¡≈≈ «ÈË≈ √∆Ó≈Úª «Úæ⁄ «‘ ’∂ ‘∆ ’Á≈
˛, ¡≈͉∆ Ó˜∆ È≈Ò È‘ƒÕ
ÚÂÓ≈È «Úæ⁄ ≈‹È∆«Â’ ÷∂Â «Úæ⁄ ‘∂’ Ù≈√’ ¡≈͉∂ ¡≈Í ˘ ÒØØ’ÂøÂ∆ Ù’Â∆ ÂØ∫ ˙Â-ÍÃØ √≈«Ï ’È
Á≈ ÔÂÈ ’Á≈ ˛Õ ≈‹È∆«Â’ ÷∂Â «Ú⁄ Ù≈√È Ù’Â∆ Á≈ ÒØ’ÂøÂ∆ È≈ ‘؉≈ ‘π‰ ¡≈Ó ÂΩ ”Â∂ «¬øÈ≈ ÿ‡∆¡≈
√Ó«fi¡≈ ‹ªÁ≈ ˛ «’ ’ج∆ Ú∆ «Ú¡’Â∆ ‹ª Ù≈√’ ¡≈͉∂ ¡≈Í ˘ ¡ÒØ’ÂøÂ∆ ’«‘‰ Á≈ ‘Ω∫√Ò≈ È‘ƒ ’
√’Á≈ Õ «¬‘ ÍëÚÂ∆ ‘π‰ «ÚÙÚ«Ú¡≈Í∆ ‘Ø ◊¬∆ ˛Õ ¡æ‹ ÔπæË Ú∆ ÒÛ∂ ‹ªÁ∂ ‘È Âª Ú∆ ÒØ’ÂøÂ Á∆ æ«÷¡≈ Á∂ Ȫ
”Â∂ ÒÛ∂ ‹ªÁ∂ ‘È, Á»√≈ «ÚÙÚÔπæË «¬√∂ È≈∂ ”Â∂ Ò«Û¡≈ «◊¡≈ √∆Õ ÒØ’ÂøÂ Á≈ È≈¡≈ ¡æ‹ ‘∂’ Ù≈√È-«ÚÚ√Ê≈
Á∆ Ó≈ÈÂ≈ È≈͉ Á≈ ¡≈Ë≈ ω «◊¡≈ ˛ ¡Â∂ √ø«ÚË≈È, «ÚË≈«¬’≈ ‹ª ⁄؉ ¿π√ Á∂ ÍÃÂ∆’ ω ◊¬∂ ‘ÈÕ
ÒØ’ÂøÂ Á∂ ¡≈ÒØ⁄’ª Á≈ ’«‘‰≈ ˛ «’ «√˪ »Í «Ú⁄æ ⁄≈‘∂ ÒØ’’øÂ «Úæ⁄ Ù’Â∆ ‹ÈÂ≈ «Úæ⁄ Úø‚∆ ‘ØÚ∂, Íø»
¿π√Á≈ ¡√Ò ÍÃÔØ◊ ª Óπæ·∆ Ì Ù≈Ù’ ÒØ’ ‘∆ ’Á∂ ‘ÈÕ ÒØ’’øÂ «Úæ⁄ Ú∆ ‹ÈÂ≈ È≈ ª ıπÁ Ù≈ÙÈ «Úæ⁄ «’Â∂
Ú∆ «‘æ√≈ ÒÀ∫Á∆ ˛ ¡Â∂ È≈ ¿π√ ˘ Ù≈√È √ÏøË∆ ◊æÒª «Úæ⁄ «ÚÙ∂Ù π⁄∆ ‘∆ ‘πøÁ∆ ˛Õ ÒØ’’øÂ« Úæ⁄ ⁄؉ª «‹æ‰ Á∂
Ò¬∆ ÒÛ∆¡ª ‹ªÁ∂¡ª ‘È ¡Â∂ ¿πÈ∑ª ÂØ∫ ’∂ÚÒ «¬‘ ÍÂ≈ ⁄ÒÁ≈ ˛ «’ «’√∂ ¡‘πÁ∂ Ò¬∆ ⁄؉ ÒÛÈ Ú≈«Ò¡ª «Úæ⁄Ø∫
«’È∑ª È≈◊«’ª ˘ Ú∆ÔÂ≈ ÍÃ≈Í ‘ÀÕ «¬È∑ª ’Ó∆¡ª Á∂ Ï≈Ú‹»Á ÒØ’’øÂ «Úæ⁄ ⁄؉ Á∂ ’≈‰ Ù’Â∆ Á∂ Áπ¿πÍÔØ◊
Á∆ √øÌ≈ÚÈ≈ ’≈Î∆ ‘æÁ Âæ’ ÿæ‡ ’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆ ˛Õ

190 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY